Kolej leśna OTL Zagnańsk

Kolej leśna OTL Zagnańsk

{{{nazwa oryginalna}}}

[[{{{typ systemu}}}]]
UWAGA: Błąd parametru {{{typ systemu}}}={{{typ systemu}}} Ten parametr może przyjmować jedynie wartości: autobus bus rapid transit car-sharing kolej kolej aglomeracyjna kolej drezynowa kolej jednoszynowa kolej linowo-terenowa kolej pneumatyczna kolej wąskotorowa metro mikrobus omnibus premetro publiczny system wypożyczania rowerów publiczny transport zbiorowy szybka kolej miejska szybki tramwaj tramwaj tramwaj dwusystemowy tramwaj konny tramwaj linowy tramwaj wodny prom trolejbus winda
[[Plik:{{{logo}}}|150x150px|alt=Logotyp|]] {{{opis logo}}}
{{{opis grafiki}}}
Państwo	{{{państwo}}}
Lokalizacja	Puszcza Świętokrzyska, Polska
Organizator	{{{organizator}}}
Operator	OTL Zagnańsk
Liczba linii	{{{liczba linii}}}
Lata funkcjonowania	{{{lata funkcjonowania}}}
Dzienna liczba pasażerów	{{{dzienna liczba pasażerów}}}
Roczna liczba pasażerów	{{{roczna liczba pasażerów}}}
Infrastruktura
[[Plik:{{{schemat}}}|240x240px|alt=Schemat sieci|]] {{{opis schematu}}}
Długość sieci	{{{długość sieci}}}
Rozstaw szyn	{{{rozstaw szyn}}}
Napięcie zasilania	{{{napięcie zasilania}}}
Liczba stacji	{{{liczba stacji}}}
Liczba zajezdni	{{{liczba zajezdni}}}
Liczba przystanków	{{{liczba przystanków}}}
Tabor
Liczba pojazdów	{{{liczba pojazdów}}}

{{Transport publiczny infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | schemat = | opis grafiki = | liczba stacji = | liczba pojazdów = | typ systemu = | napięcie zasilania = | opis schematu = | nazwa oryginalna = | rozstaw szyn = | liczba przystanków = | organizator = | państwo = | lata funkcjonowania = | liczba linii = | commons = | logo = | długość sieci = | dzienna liczba pasażerów = | liczba zajezdni = | roczna liczba pasażerów = | opis logo = Nieznane pola: "właściciel", "uruchomienie", "pojazdy", "pasażerowie", "stacje", "prześwit", "linie", "rodzaj", "długość", "likwidacja" oraz "grafika_opis". Nieoczekiwana grafika: "lokalizacja".

Pracownicy kolejki

Kolej leśna Ośrodka Transportu Leśnego Zagnańsk (pot. Świętokrzyska Kolej Leśna) - wąskotorowa sieć kolejek leśnych, której budowę rozpoczęły okupacyjne władze austriackie w 1916 r., w celu sprawnego wywozu drewna z lasów świętokrzyskich do zakładów tartacznych. Kolejka istniała i funkcjonowała w latach 1916-1967. W 1977 została rozebrana.

Historia

W 1916 r. wybudowano pierwszy odcinek z Zagnańska do Borowej Góry. W latach 20. powstała główna część trasy wiodąca z Barczy, poprzez drogę Św. Katarzyna - Bodzentyn do Huciska i na Św. Krzyż. Podczas II wojny światowej dokonano ostatniej rozbudowy sieci w postaci przedłużenia odgałęzienia kolejki ze Św. Katarzyny do Kakonina. Kolejka posiadała dwa punkty styczne z siecią normalnotorową - w Suchedniowie oraz w Zagnańsku. Tam też przecinała nasyp linii kolejowej Radom - Kielce przechodząc pod jej torami.

W 1931 r. wyodrębniono z tartaku Państwowy Zarząd Kolejek Leśnych, obsługujący ruch na sieci. W 1947 r. zmieniono jego nazwę na Biuro Transportu Leśnego, zaś w 1955 r. na Przedsiębiorstwo Transportu Leśnego. Ostatnią nazwą, pod którą przedsiębiorstwo funkcjonowało, był Ośrodek Transportu Leśnego.

Przez cały okres swego istnienia kolejka wykorzystywana była do transportu drewna do zagnańskiego tartaku. Od 1930 roku dodatkowo przewoziła rudę wydobywaną w kopalni pirytu "Staszic" w Rudkach. Urobek załadowywany był w Hucisku, a następnie transportowany do stacji przeładunkowej w Zagnańsku. W drogę powrotną kolejka zabierała piasek przeznaczony dla kopalni. Podczas II wojny światowej kolejka funkcjonowała pod zarządem niemieckim. 19 marca 1943 r. oddział partyzancki dowodzony przez ppor. Euzebiusza Domaradzkiego ps. "Grot" stoczył na szlaku zwycięską potyczkę z niemiecką strażą kolejową, zakończoną rozbiciem pociągu oraz zdobyciem broni i żywności.

W 1960 roku w związku z rozwojem komunikacji samochodowej i rozbudową kolejki kopalnianej zaprzestano przewozu surowca. Niemal zupełnie ustał też regularny ruch pasażerski. Podejmowane w latach 60. próby przystosowania głównej linii dla potrzeb turystyki zakończyły się niepowodzeniem.

W latach 1967-1977 zdemontowano tory na prawie całej długości trasy. Do dziś w terenie zachował się nasyp głównej linii kolejowej biegnący przez Puszczę Świętokrzyską, a także nieliczne budynki stacyjne. Nadal istnieje most kolejowy na Bobrzy na szlaku Zagnańsk Wąskotorowy - Borowa Góra. W miejscu dawnego podtorza u podnóży Pasma Klonowskiego poprowadzono drogę. W samym Zagnańsku, przed budynkami dawnego Ośrodka Transportu Leśnego znajduje się pomnik - parowóz Las Ty 1131-55.

Przebieg trasy

Linia główna przebiegała na trasie Suchedniów - Zagnańsk Wąsk. - Bodzentyn - Hucisko - Św. Krzyż

Tabela nie uwzględnia rzeczywistego położenia rozjazdów. Są one przypisane do najbliższej poprzedzającej stacji lub przystanku.

Linia główna		Linie boczne
km	stacja/przystanek	km	stacja/przystanek	km	stacja/przystanek	km	stacja/przystanek
?	Siekierno
?	Suchedniów Wąsk.
?	Sucha Góra	?	Świnia Góra
?	Czerwona Góra
-5	Borowa Góra
0	Zagnańsk Wąskotorowy
?	p. Gózd
?	Barcza
?	p. Wilków	?	Klonów
		?	Psary
		?	Wilków II
19	p. Bodzentyn	?	Św. Katarzyna	?	Kakonin
?	p. Trójkąt	?	Św. Katarzyna	?	Kakonin
31	Hucisko
32	p. Św. Krzyż

Bibliografia

• Janicki Stanisław, Spacerkiem po gminie Zagnańsk i okolicy, Zagnańsk 2003, ISBN 83-87752-40-1
• Kozak Bartosz, Zagnańskie kolejki wąskotorowe, Warszawa 2009

{{Przypisy}} Nieprawidłowe pola: przypisy.