Samnici

Samnici, łacińskie Samnites, oskijskie Safinim – jeden z ludów italskich zamieszkujących Samnium, część środkowej Italii, leżącą na wschód od Lacjum. W okresie walk o panowanie nad Italią w IV wieku p.n.e. utworzyli Związek Samnicki, który obejmował większy obszar niż podporządkowany Rzymowi Związek Latyński. Rywalizacja ta doprowadziła do trzech wojen samnickich, z których, mimo wielu zwycięstw Samnici ostatecznie wyszli pokonani i podporządkowali się Rzymowi uzyskując ograniczone obywatelstwo, bez prawa głosu. Jeszcze do I wieku p.n.e. termin Samnita i gladiator znaczyły to samo. Później tym terminem określano występujących na arenie specjalnych gladiatorów.

Głównym miastem Samni było Malventum, przemianowane później przez Rzymian na Benewent.

Korzystając z nadarzających się okazji Samnici wielokrotnie buntowali się przeciw władzy Rzymu – podczas walk z Pyrrusem, Hannibalem i w wojnie sprzymierzeńców w latach 90–89 p.n.e.. Ostatnie powstanie Samnitów miało miejsce podczas wojny domowej w Rzymie między Sullą z Mariuszem. Pokonani przez Sullę pod Rzymem w 82 p.n.e. zostali okrutnie potraktowani – jeńców wymordowano, a do Samnium wysłano ekspedycję karną. Zniszczyła ona kraj tak, że nie powrócił już do pierwotnego stanu, zaś mieszkańców sprzedano w niewolę.