Niedoczynność tarczycy: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m WP:LZ |
m r2.7.2) (Robot dodał el:Υποθυρεοειδισμός |
||
Linia 89: | Linia 89: | ||
[[dv:ހައިޕޯތައިރޮއިޑިޒަމް]] |
[[dv:ހައިޕޯތައިރޮއިޑިޒަމް]] |
||
[[et:Hüpotüreoos]] |
[[et:Hüpotüreoos]] |
||
[[el:Υποθυρεοειδισμός]] |
|||
[[en:Hypothyroidism]] |
[[en:Hypothyroidism]] |
||
[[es:Hipotiroidismo]] |
[[es:Hipotiroidismo]] |
Wersja z 23:33, 2 gru 2012
{{{nazwa naukowa}}} | |
Synonimy |
{{{synonimy}}} |
---|---|
Specjalizacja |
{{{specjalizacja}}} |
Objawy |
{{{objawy}}} |
Powikłania |
{{{powikłania}}} |
Początek |
{{{początek}}} |
Czas trwania |
{{{czas trwania}}} |
Typy |
{{{typy}}} |
Przyczyny |
{{{przyczyny}}} |
Czynniki ryzyka |
{{{czynniki ryzyka}}} |
Rozpoznanie |
{{{rozpoznanie}}} |
Różnicowanie |
{{{różnicowanie}}} |
Zapobieganie |
{{{zapobieganie}}} |
Leczenie |
{{{leczenie}}} |
Leki |
{{{leki}}} |
Rokowanie |
{{{rokowanie}}} |
Zapadalność |
{{{zapadalność}}} |
Śmiertelność |
{{{śmiertelność}}} |
Klasyfikacje | |
ICD-11 |
{{{ICD11}}} |
ICD-10 | |
DSM-5 |
{{{DSM-5}}} |
DSM-IV |
{{{DSM-IV}}} |
Niedoczynność tarczycy (łac. hypothyreosis, hypothyroidismus, ang. hypothyroidism) – choroba ludzi i innych zwierząt spowodowana niedoborem hormonów tarczycy, prowadzącym do spowolnienia procesów metabolicznych.
Niedoczynność tarczycy u ludzi
Epidemiologia
Niedoczynność tarczycy dotyka 1-6% osób w wieku do 60 roku życia, częstość rośnie wraz z wiekiem. Występuje około 5 razy częściej u kobiet niż u mężczyzn.
Etiologia
Klasyfikacja choroby ze względu na przyczynę:
- niedoczynność pierwotna – spowodowana uszkodzeniem gruczołu tarczowego
- zapalenia tarczycy (choroba Hashimoto, poporodowe zapalenie tarczycy, podostre zapalenie tarczycy)
- totalne lub subtotalne wycięcie tarczycy
- po leczeniu jodem promieniotwórczym bądź radioterapii (głownie okolicy szyi ale także po naświetlaniu raka sutka)
- nadmierna podaż jodu (unieczynnianie tyreoperoksydazy – zjawisko Wolffa i Chaikofa) lub jego niedobór
- niedoczynność polekowa (amiodaron, związki litu, leki tyreostatyczne)
- wrodzona niedoczynność tarczycy
- defekty enzymatyczne syntezy hormonów tarczycy lub obwodowa oporność na hormony tarczycy
- niedoczynność wtórna – będąca skutkiem niedoboru TSH (hormon tyreotropowy) wydzielanego przez przysadkę; rzadko jako choroba izolowana, zwykle jako element zespołu niedoczynności przysadki
- niedoczynność trzeciorzędowa – wynikająca z niedostatku tyreoliberyny (TRH), wytwarzanej przez komórki podwzgórza
- guzy podwzgórza lub okolicy
- urazy głowy z przerwaniem ciągłości szypuły przysadki
Objawy
Niedoczynności tarczycy towarzyszą często subtelnie wyrażone objawy podmiotowe powiązane ze spowolnionym tempem reakcji katabolicznych:
- zwiększenie masy ciała
- uczucie zmęczenia, osłabienie, senność, trudności w koncentracji, zaburzenia pamięci, stany depresyjne
- łatwe marznięcie, uczucie chłodu
- przewlekłe zaparcia (spowolnienie perystaltyki)
- sucha, zimna, blada, nadmiernie rogowaciejąca skóra (objaw brudnych kolan) – jako wyraz zmniejszonego przepływu krwi i zahamowania czynności gruczołów łojowych i potowych
- obrzęki podskórne (tzw. obrzęk śluzowaty – skutek nagromadzenia glikozaminoglikanów (kwas hialuronowy) zatrzymujących wodę (dotyczą twarzy, zwłaszcza powiek), których syntezę hamuje T3)
- łamliwe włosy, czasem przerzedzenie brwi
- zmieniony głos (pogrubienie strun głosowych)
- bradykardia zatokowa
- ściszone tony i powiększona sylwetka serca (płyn w worku osierdziowym – obrzęk śródmiąższowy)
- nieregularne miesiączkowanie
Diagnostyka
O rozpoznaniu niewydolności tarczycy decyduje całokształt obrazu klinicznego oraz wynik badań hormonalnych – TSH, fT3 i fT4, ewentualnie inne badania w poszukiwaniu przyczyny choroby (jak USG tarczycy czy poziom przeciwciała anty-TPO).
W niewydolności pierwotnej stężenie TSH jest podwyższone, we wtórnej i trzeciorzędowej – obniżone. Stężenie fT4 (zwykle także fT3) jest obniżone.
Leczenie
Obowiązuje suplementacja L-tyroksyny (L-T4) w indywidualnie dobranej dawce dobowej, rozpoczynając od dawek małych. Leczenie jest długotrwałe, zwykle dożywotnie.
Niedoczynność tarczycy u zwierząt
Objawy:
- łysienie (na zadzie i szyi, zazwyczaj obustronne)
- ściemnienie skóry
- apatia
Zobacz też
Bibliografia
- Andrzej Szczeklik (red.) Choroby wewnętrzne. tom I, II Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2005. ISBN 83-7430-031-0.