Attyka (architektura): Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
drobne merytoryczne |
m Wycofano edycje użytkownika 77.255.241.218 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Beau.bot. |
||
Linia 4: | Linia 4: | ||
{{wikisłownik|attyka}} |
{{wikisłownik|attyka}} |
||
{{commonscat|Attics}} |
{{commonscat|Attics}} |
||
'''Attyka''' ([[język francuski|franc.]] ''(étage) attique'', z [[język grecki|grec.]] ''Attikos'') – górny element budynku w postaci ścianki, balustrady lub rzędu [[pinakiel|sterczyn]] osłaniający [[dach]]. Pełni dwojaką funkcję: estetyczną jako architektoniczny element dekoracyjny oraz użytkowo-konstrukcyjną jako zabezpieczenie sąsiednich budynków przed przeniesieniem się ognia w przypadku pożaru. Attyka stanowi mur ogniowy, jeśli jest wykonana z materiału niepalnego o wytrzymałości ogniowej min 1 |
'''Attyka''' ([[język francuski|franc.]] ''(étage) attique'', z [[język grecki|grec.]] ''Attikos'') – górny element budynku w postaci ścianki, balustrady lub rzędu [[pinakiel|sterczyn]] osłaniający [[dach]]. Pełni dwojaką funkcję: estetyczną jako architektoniczny element dekoracyjny oraz użytkowo-konstrukcyjną jako zabezpieczenie sąsiednich budynków przed przeniesieniem się ognia w przypadku pożaru. Attyka stanowi mur ogniowy, jeśli jest wykonana z materiału niepalnego o wytrzymałości ogniowej min 1 godzina i grubości min 25 cm, np. z pełnej cegły ceramicznej, silikatu, czy też bloczków betonowych. |
||
W zależności od ukształtowania rozróżnia się attyki: |
W zależności od ukształtowania rozróżnia się attyki: |
Wersja z 20:45, 3 sty 2013
Attyka (franc. (étage) attique, z grec. Attikos) – górny element budynku w postaci ścianki, balustrady lub rzędu sterczyn osłaniający dach. Pełni dwojaką funkcję: estetyczną jako architektoniczny element dekoracyjny oraz użytkowo-konstrukcyjną jako zabezpieczenie sąsiednich budynków przed przeniesieniem się ognia w przypadku pożaru. Attyka stanowi mur ogniowy, jeśli jest wykonana z materiału niepalnego o wytrzymałości ogniowej min 1 godzina i grubości min 25 cm, np. z pełnej cegły ceramicznej, silikatu, czy też bloczków betonowych.
W zależności od ukształtowania rozróżnia się attyki:
- pełne – stosowane głównie w średniowieczu
- ażurowe (balustradowe i arkadowe) – renesans i barok
- uskokowe lub schodkowe – klasycyzm przełomu XVIII i XIX wieku
- grzebieniowe (zwane polskimi) – stosowane w 2. połowie XVI wieku
Attyka stosowana była w starożytności (Grecja, Rzym), a także ponownie (w zmienionej formie) od XVI wieku. Charakterystyczna dla renesansowej architektury Polski i Czech była ozdobą zamków, pałaców, kościołów, ratuszów oraz bram i kamienic. Do najpiękniejszych attyk polskich należą attyki: krakowskich sukiennic (1557), ratuszów w Tarnowie i Sandomierzu (2. połowa XVI wieku) oraz Szydłowcu.
Bardzo rozbudowane formy przyjmowała zwłaszcza w manieryzmie (mieszczańskie kamienice Celejowska oraz Przybyłów w Kazimierzu Dolnym). Na Śląsku występuje odmiana attyki, charakterystyczna dla tego regionu - attyka śląska - o zakończeniu w formach półkoli, ćwierćkoli, np. attyka w kamienicy "Pod Złotą Koroną" przy Rynku nr 29 we Wrocławiu. W Warszawie attykami ozdobiony jest między innymi Pałac Kultury i Nauki.
Bibliografia
- Witold Szolginia: Architektura. Warszawa: Sigma NOT, 1992, s. 16, 17. ISBN 83-85001-89-1.