Parlament Rzeczypospolitej Polskiej: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m main -> osobny artykuł |
m r2.7.3) (Robot dodał de:Polnisches Parlament |
||
Linia 310: | Linia 310: | ||
[[Kategoria:Parlamenty świata]] |
[[Kategoria:Parlamenty świata]] |
||
[[Kategoria:Instytucje państwowe i organy władzy w Polsce]] |
[[Kategoria:Instytucje państwowe i organy władzy w Polsce]] |
||
[[de:Polnisches Parlament]] |
Wersja z 10:08, 6 mar 2013
Polska
Ten artykuł jest częścią serii: Ustrój i polityka Polski Władza wykonawcza
Władza sądownicza
Kontrola państwowa
Finanse
|
Parlament Rzeczypospolitej Polskiej – dwuizbowy parlament, organ władzy ustawodawczej w Rzeczypospolitej Polskiej.
W skład parlamentu wchodzą Sejm jako izba niższa oraz Senat jako izba wyższa. Liczba członków poszczególnych izb określa Konstytucja RP (460 – Sejm art. 96, 100 – Senat art. 97).
Siedziba Sejmu RP oraz Senatu RP znajduje się w Warszawie przy ulicy Wiejskiej.
Członkowie obu izb obradując razem tworzą Zgromadzenie Narodowe, które jest zwoływane przez marszałka Sejmu w przypadkach określonych w Konstytucji (art. 114).
Wybory w III RP
Wybory parlamentarne zarządza Prezydent RP na podstawie art. 98 Konstytucji RP i na warunkach w niej określonej. Wybory do Senatu RP odbywają się w jednomandatowych okręgach wyborczych i są powszechne, bezpośrednie oraz głosowanie jest tajne. Wybory do Sejmu RP odbywają się w okręgach wielomandatowych oraz są powszechne, równe, bezpośrednie, proporcjonalne i głosowanie jest tajne. Za organizację i przeprowadzenie wyborów odpowiada Państwowa Komisja Wyborcza.
Sejm III RP
- Osobny artykuł:
Izba niższa Parlamentu w Polsce. Składa się z 460 posłów, którzy tworzą kluby lub koła poselskie albo pozostają niezrzeszeni. Posłowie wraz z senatorami mogą powołać kluby lub koła parlamentarne. Pracami Sejmu kieruje marszałek Sejmu wybierany na pierwszym posiedzeniu nowej kadencji Sejmu. Sejm obraduje na posiedzeniach, które zwołuje marszałek Sejmu oraz pracuje w komisjach sejmowych (stałych, nadzwyczajnych lub śledczych).
Senat III RP
- Osobny artykuł:
Izba wyższa Parlamentu w Polsce. W jego skład wchodzi 100 senatorów wybieranych w jednomandatowych okręgach wyborczych. Tak jak posłowie, senatorowie mogą tworzyć kluby lub koła senackie, jak również wspólnie z posłami parlamentarne. Pracami Senatu RP kieruję marszałek Senatu wybierany na pierwszym posiedzeniu nowej kadencji. Senatorowie pracują w komisjach senackich oraz obradują na posiedzeniach zwoływanych przez marszałka.
Zgromadzenie Narodowe w III RP
- Osobny artykuł:
Zgromadzenie Narodowe jest wspólnym posiedzeniem senatorów oraz posłów zwoływanym przez marszałka Sejmu, który również przewodniczy obradom. W przypadku kiedy marszałek Sejmu nie może przewodniczyć obradom zastępuje go marszałek Senatu.
Kadencje
Sejmu i Senatu w II Rzeczypospolitej
Kadencja | Dzień wyborów | Początek kadencji | Pierwsze posiedzenie | Koniec kadencji | Marszałkowie | |||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Sejmu RP | Senatu RP | Sejmu RP | Senatu RP | Sejmu RP | Senatu RP | |||
Sejm Ustawodawczy posłowie |
brak[1] | 16 I 1919 | – | 10 II 1919 | – | 27 XI 1922 | Wojciech Trąmpczyński | – |
I posłowie |
I senatorowie |
5 XI 1922 | 1922 | 28 XI 1922 | 28 XI 1922 | 27 XI 1927 | Maciej Rataj | Wojciech Trąmpczyński |
II posłowie |
II senatorowie |
4 III 1928 | 1928 | 27 III 1928 | 27 III 1928 | 30 VIII 1930 | Ignacy Daszyński | Julian Szymański |
III posłowie |
III senatorowie |
16 XI 1930 | 1930 | 9 XII 1930 | 9 XII 1930 | 10 VII 1935 | Kazimierz Świtalski | Władysław Raczkiewicz |
IV posłowie |
IV senatorowie |
8 IX 1935 | 1935 | 4 X 1935 | 4 X 1935 | 13 IX 1938 | Stanisław Car (do 18 VI 1938) Walery Sławek |
Aleksander Prystor |
V posłowie |
V senatorowie |
6 XI 1938 | 1938 | 28 XI 1938 | 28 XI 1938 | 2 XI 1939[2] | Wacław Makowski | Bogusław Miedziński |
Sejmu w PRL
W PRL, po II wojnie światowej, instytucja Senatu została zniesiona na podstawie wyników referendum w 1946 r., które zostało sfałszowane.
Kadencja Sejmu | Dzień wyborów | Początek kadencji Sejmu PRL | Pierwsze posiedzenie Sejmu PRL | Koniec kadencji Sejmu PRL | Marszałkowie Sejmu PRL |
---|---|---|---|---|---|
Sejm Ustawodawczy posłowie |
19 I 1947 | 4 II 1947 | 4 II 1947 | 4 VIII 1952 | Władysław Kowalski |
I posłowie |
26 X 1952 | 20 XI 1952 | 20 XI 1952[3] | 20 XI 1956 | Jan Dembowski |
II posłowie |
20 I 1957 | 20 II 1957 | 20 II 1957 | 20 II 1961 | Czesław Wycech |
III posłowie |
16 IV 1961 | 16 IV 1961 | 15 V 1961 | 16 IV 1965 | Czesław Wycech |
IV posłowie |
30 V 1965 | 30 V 1965 | 24 VI 1965 | 30 V 1969 | Czesław Wycech |
V posłowie |
1 VI 1969 | 1 VI 1969 | 27 VI 1969 | 15 II 1972 | Czesław Wycech (do 11 II 1971) Dyzma Gałaj |
VI posłowie |
19 III 1972 | 19 III 1972 | 28 III 1972 | 19 III 1976 | Stanisław Gucwa |
VII posłowie |
21 III 1976 | 21 III 1976 | 25 III 1976 | 21 III 1980 | Stanisław Gucwa |
VIII posłowie |
23 III 1980 | 23 III 1980 | 2 IV 1980 | 31 VIII 1985 | Stanisław Gucwa |
IX posłowie |
13 X 1985 | 13 X 1985 | 6 XI 1985 | 3 VI 1989 | Roman Malinowski |
X posłowie |
4 i 18 VI 1989 | 18 VI 1989 | 4 VII 1989 | 25 XI 1991 | Mikołaj Kozakiewicz |
Sejmu i Senatu w III Rzeczypospolitej
Po zmianie Konstytucji PRL z 1952 w kwietniu 1989 przywrócono istnienie Senatu jako izby wyższej polskiego parlamentu.
Kadencja Sejmu RP i Senatu RP w III RP trwa 4 lata i rozpoczyna się w dniu pierwszego posiedzenia Sejmu RP i kończy się w przeddzień pierwszego posiedzenia następnej kadencji. Sejm RP może skrócić kadencję uchwała podjętą większością 2/3 głosów co skutkuje skróceniem kadencji Senatu RP.
- ↑ Przepisy ustrojowe nie przewidywały istnienia Senatu w latach 1918-1922.
- ↑ 2 XI 1939 Sejm i Senat zostały rozwiązane przez Prezydenta RP, który 1 XII 1939 zarządził wybory na 60 dni po zakończeniu wojny.
- ↑ Uchwała Rady Państwa z 13 XI 1952.
- ↑ Obie izby parlamentu były rozwiązane w dniach 31 V 1993 – 19 IX 1993.
- ↑ a b Urząd pełnił na mocy art.10 MK.
- ↑ Po rezygnacji Bronisława Komorowskiego 8 lipca przez kilka godzin pełnił funkcję p.o. marszałka Sejmu (funkcja ta została wprowadzona uchwała Sejmu w styczniu 2009) do czasu wyboru nowego marszałka.
- ↑ Kadencja Sejmu i Senatu trwa 4 lata i upływa w przeddzień zebrania się nowo wybranego Sejmu; zgodnie z art. 98 ust. 2 Konstytucji Prezydent RP w okresie do 10 sierpnia 2015 wyznaczy datę wyborów przypadającą na dzień od 8 października 2015 do 7 listopada 2015.
Zobacz też
- Sejm Rzeczypospolitej Polskiej
- Senat Rzeczypospolitej Polskiej
- Zgromadzenie Narodowe w Polsce
- Sejm PRL