Jerzy Wincenty Wielhorski: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Szczebrzeszynski (dyskusja | edycje)
drobne redakcyjne
m drobne techniczne
Linia 1: Linia 1:
'''Jerzy Wincenty Wielhorski''' herbu [[Kierdeja (herb szlachecki)|Kierdeja]] (ur. ok. [[1755]], zm. [[1809]]) – [[Pisarz polny|pisarz polny litewski]] w latach [[1783]]-[[1790]], [[konsyliarz]] konfederacji generalnej koronnej w [[konfederacja targowicka|konfederacji targowickiej]]]<ref>Dariusz Rolnik, Szlachta koronna wobec konfederacji targowickiej (maj 1792 - styczeń 1793), Katowice 2000, s. 163.</ref>, starosta kamieniecki, senator [[Imperium Rosyjskie]]go, szambelan królewski.
'''Jerzy Wincenty Wielhorski''' herbu [[Kierdeja (herb szlachecki)|Kierdeja]] (ur. ok. [[1755]], zm. [[1809]]) – [[Pisarz polny|pisarz polny litewski]] w latach [[1783]]-[[1790]], [[konsyliarz]] konfederacji generalnej koronnej w [[konfederacja targowicka|konfederacji targowickiej]]<ref>Dariusz Rolnik, Szlachta koronna wobec konfederacji targowickiej (maj 1792 - styczeń 1793), Katowice 2000, s. 163.</ref>, starosta kamieniecki, senator [[Imperium Rosyjskie]]go, szambelan królewski.


Był synem [[Michał Wielhorski (kuchmistrz litewski)|Michała]] kuchmistrza litewskiego i Elżbiety z Ogińskich. Żonaty z Zofią z Matiuszkinów. Miał synów [[Maciej Wielhorski|Macieja]], [[Michał Wielhorski (muzyk)|Michała]] i Edwarda<ref>Mariusz Machynia, Valdas Rakutis, Czesław Srzednicki, ''Wojsko Wielkiego Księstwa Litewskiego'', Kraków 1999, s. 35; Marta Męclewska, ''Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008'', Zamek Królewski, Warszawa 2008, s. 250.</ref>.
Był synem [[Michał Wielhorski (kuchmistrz litewski)|Michała]] kuchmistrza litewskiego i Elżbiety z Ogińskich. Żonaty z Zofią z Matiuszkinów. Miał synów [[Maciej Wielhorski|Macieja]], [[Michał Wielhorski (muzyk)|Michała]] i Edwarda<ref>Mariusz Machynia, Valdas Rakutis, Czesław Srzednicki, ''Wojsko Wielkiego Księstwa Litewskiego'', Kraków 1999, s. 35; Marta Męclewska, ''Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008'', Zamek Królewski, Warszawa 2008, s. 250.</ref>.

Wersja z 16:30, 10 mar 2013

Jerzy Wincenty Wielhorski herbu Kierdeja (ur. ok. 1755, zm. 1809) – pisarz polny litewski w latach 1783-1790, konsyliarz konfederacji generalnej koronnej w konfederacji targowickiej[1], starosta kamieniecki, senator Imperium Rosyjskiego, szambelan królewski.

Był synem Michała kuchmistrza litewskiego i Elżbiety z Ogińskich. Żonaty z Zofią z Matiuszkinów. Miał synów Macieja, Michała i Edwarda[2].

Komisarz w Komisjach Wojskowej i Skarbowej, poseł na sejmy. Ożeniwszy się z Rosjanką, sprzedał swoje dobra w Rzeczypospolitej i wyjechał do Rosji. Stronnik Stanisława Szczęsnego Potockiego, po uchwaleniu Konstytucji 3 maja w 1791, znalazł się w obozie malkontentów w Petersburgu. Jeden z twórców konfederacji targowickiej. Rotmistrz targowickiej formacji Brygady Kawalerii Narodowej Znaków Hussarskich pod Imieniem Województwa Bracławskiego[3]. Po zakończeniu wojny polsko-rosyjskiej w 1792 udał się do Katarzyny II w poselstwie dziękczynnym, za zbrojne poparcie Targowicy. W końcu 1792 mianowany posłem nadzwyczajnym i ministrem pełnomocnym konfederacji w Petersburgu w miejsce Antoniego Augustyna Deboli. W czasie insurekcji kościuszkowskiej Sąd Najwyższy Kryminalny skazał go za zdradę narodową na karę śmierci, wykonaną in effigie 29 września 1794.

Po III rozbiorze Polski został szambelanem a potem marszałkiem dworu cesarza Pawła I.

Był członkiem paryskiej loży wolnomularskiej Saint Lazare, w 1784 roku stanął na czele polskiej loży Bouclier du Nord[4].

W 1790 roku odznaczony Orderem Orła Białego, w 1782 roku został kawalerem Orderu Świętego Stanisława, kawaler maltański od 1799 roku[5].

Bibliografia

  1. Dariusz Rolnik, Szlachta koronna wobec konfederacji targowickiej (maj 1792 - styczeń 1793), Katowice 2000, s. 163.
  2. Mariusz Machynia, Valdas Rakutis, Czesław Srzednicki, Wojsko Wielkiego Księstwa Litewskiego, Kraków 1999, s. 35; Marta Męclewska, Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008, Zamek Królewski, Warszawa 2008, s. 250.
  3. Jarosław Gdański, Mariusz Machynia, Czesław Srzednicki, Kamil Stepan, Wojsko Koronne. Formacje Targowicy, szkolnictwo wojskowe. Varia. Uzupełnienia, Kraków 2003, s. 11.
  4. Ludwik Hass, Sekta farmazonii warszawskiej, Warszawa 1980, s. 134, 151, Stanisław Małachowski-Łempicki, Wykaz polskich lóż wolnomularskich oraz ich członków w latach 1738-1821, w: Archiwum Komisji Historycznej, t. XIV, Kraków 1930, s. 330.
  5. Marta Męclewska, Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008, Zamek Królewski, Warszawa 2008, s. 250.