Fosfor biały: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Dodano kategorię "Fosfor" za pomocą HotCat
Addbot (dyskusja | edycje)
m Bot: Przenoszę linki interwiki (23) do Wikidata, są teraz dostępne do edycji na d:q457515
Linia 25: Linia 25:
[[Kategoria:Fosfor]]
[[Kategoria:Fosfor]]


[[ar:فسفور أبيض]]
[[ca:Fòsfor blanc]]
[[de:Phosphorbombe]]
[[et:Valge fosfor]]
[[en:White phosphorus]]
[[es:Fósforo blanco]]
[[eo:Blanka fosforo]]
[[fr:Phosphore blanc]]
[[ko:백린]]
[[it:Fosforo bianco]]
[[he:פצצת זרחן]]
[[lt:Baltasis fosforas]]
[[nl:Witte fosfor]]
[[ja:白リン弾]]
[[no:Fosforbomber]]
[[pt:Fósforo branco]]
[[ru:Фосфорные боеприпасы]]
[[simple:White phosphorus]]
[[sl:Projekt:Beli fosfor]]
[[fi:Valkoinen fosfori]]
[[ta:வெண் பொசுபரசு (ஆயுதம்)]]
[[tr:Beyaz fosfor]]
[[vi:Phốt pho trắng]]
[[zh:磷的同素异形体#白磷]]
[[zh:磷的同素异形体#白磷]]

Wersja z 11:01, 14 mar 2013

Tetraedryczna cząsteczka fosforu białego
Plik:USS Alabama (BB-8) 1921.jpg
Stary pancernik USS "Alabama" jako cel podczas prób zapalających bomb fosforowych (1921)

Fosfor biały (fosfor żółty) - najaktywniejsza odmiana alotropowa fosforu. Biała, lepka, woskowata substancja o temperaturze topnienia 44 °C i wrzenia 280 °C; gęstość 1,8 g/cm3. Tworzy dwie formy krystaliczne, α (układ regularny), stabilna w warunkach normalnych oraz β (układ heksagonalny), stabilna poniżej -80 °C[1].

Otrzymuje się go przez kondensację jego par powstających podczas prażenia bez dostępu powietrza fosforanu wapnia z koksem i piaskiem. Jego cząsteczka składa się z czterech atomów ułożonych w czworościan foremny (tetraedr).

Fosfor biały przechowuje się pod wodą. Na powietrzu szybko się utlenia, z widoczną w ciemności zielonkawą poświatą (stąd termin fosforescencja), łatwo ulega samozapłonowi (w formie litej w temp. 25–60 °C[2][3], rozdrobniony natychmiast)[2][3][4]. Palący się biały fosfor rozgrzewa się do 1 300 °C i wydziela dużą ilość żrącego dymu (pięciotlenek fosforu). Jest trudny do ugaszenia (nie należy gasić go wodą).

Fosfor biały jest silnie trujący. Dawka śmiertelna dla dorosłego człowieka wynosi ok. 0,1 g.

Stosowany jest jako substancja aktywna w broni zapalającej.

  1. M.T. Averbuch-Pouchot, A. Durif: Topics in Phosphate Chemistry. World Scientific, 1996, s. 3. ISBN 981-02-2634-9.
  2. a b Stanisław Tołłoczko, Wiktor Kemula: Chemia nieorganiczna z zasadami chemii ogólnej. Warszawa: PWN, 1954, s. 319.
  3. a b Adam Bielański: Chemia ogólna i nieorganiczna. Warszawa: PWN, 1981, s. 403. ISBN 83-01-02626-X.
  4. Włodzimierz Trzebiatowski: Chemia nieorganiczna. Wyd. VIII. Warszawa: PWN, 1978, s. 261.
{{Przypisy}} Nieprawidłowe pola: przypisy.