Kult lunarny: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
+ilustracja |
niektóre bóstwa lunarne, źródła/przypisy, |
||
| Linia 3: | Linia 3: | ||
== Geneza == |
== Geneza == |
||
Kulty lunarne są jednymi z najstarszych form [[kult religijny|kultu religijnego]] na świecie. Dowodzi tego choćby przedstawienie symbolu [[półksiężyc]]a w dłoni tzw. ''[[Wenus z Laussel]]'' z [[Paleolit późny|późnego paleolitu]]. |
Kulty lunarne są jednymi z najstarszych form [[kult religijny|kultu religijnego]] na świecie. Dowodzi tego choćby przedstawienie symbolu [[półksiężyc]]a w dłoni tzw. ''[[Wenus z Laussel]]'' z [[Paleolit późny|późnego paleolitu]]. |
||
== |
== Bóstwa lunarne == |
||
Niektóre spośród bóstw lunarnych to: |
|||
* [[Nanna (bóg)|Nanna]], [[Sumerowie|sumeryjski]] bóg Księżyca |
|||
* Thot, [[Mitologia egipska|egipski]] bóg Księżyca i patron mądrości uważany za wynalazcę [[hieroglify|hieroglifów]], [[kalendarz egipski|kalendarza]], a także [[arytmetyka|arytmetyki]], [[geometria|geometrii]], [[muzyka|muzyki]], [[liczba|liczby]] i rysunków |
|||
* [[Chonsu]] (''Wędrowiec'') – [[Teby (Egipt)|tebański]] bóg Księżyca, u schyłku [[Starożytny Egipt#Nowe Państwo (ok. 1567-ok. 1085 p.n.e.)|Nowego Państwa]] zyskał aspekt boga-uzdrowiciela |
|||
* w [[mitologia grecka|mitologii greckiej]] boginią i uosobieniem Księżyca była [[Selene (mitologia)|Selene]], utożsamiana z [[mitologia rzymska|rzymską]] [[Luna (mitologia)|Luną]]{{r|V. Zamarovský}}{{r|Mała encyklopedia}}, |
|||
* [[Metztli]] – w [[Wierzenia Azteków|mitologii azteckiej]] bóg księżyca, nocy i rolników, |
|||
* [[Tsukuyomi]] – w [[mitologia japońska|mitologii japońskiej]] bóg księżyca panujący nad nocą, przypływami i odpływami{{r|Kotański22}}. |
|||
=== Zobacz też === |
|||
* [[bóstwa lunarne]] |
|||
{{Przypisy|stopień= ===|przypisy= |
|||
<ref name="V. Zamarovský">{{cytuj książkę|nazwisko=Zamarovský|imię=Vojtech|autor link=Vojtech Zamarovský|tytuł=Bohovia a hrdinovia antických bájí|wydawca=Perfekt a.s.|miejsce=Bratislava|rok=1998|strony=406–407|język=sk|isbn=80-8046-098-1}}; polskie wydanie: ''Bogowie i herosi mitologii greckiej i rzymskiej'' (''Encyklopedia mitologii antycznej'', ''Słownik mitologii greckiej i rzymskiej'').</ref> |
|||
<ref name="Mała encyklopedia">{{cytuj książkę|nazwisko=|imię=|autor=|tytuł=Mała encyklopedia kultury antycznej|wydawca=[[Wydawnictwo Naukowe PWN|Państwowe Wydawnictwo Naukowe]]|miejsce=Warszawa|data=1990|strony=669|isbn=83-01-03529-3}}</ref> |
|||
<ref name="Kotański22">{{cytuj książkę | autor = Wiesław Kotański |autor link = Wiesław Kotański | tytuł = Japońskie opowieści o bogach| strony = 98-99}}</ref> |
|||
}} |
|||
=== Bibliografia === |
|||
* [[Mircea Eliade]], ''Traktat o historii religii'', rozdz. 4, Książka i Wiedza, Warszawa 1966. |
* [[Mircea Eliade]], ''Traktat o historii religii'', rozdz. 4, Książka i Wiedza, Warszawa 1966. |
||
* Marjorie Leach, ''Uniwersalny leksykon bóstw'', Oficyna Wydawnicza Atena, Poznań 1998. |
* Marjorie Leach, ''Uniwersalny leksykon bóstw'', Oficyna Wydawnicza Atena, Poznań 1998. |
||
Wersja z 06:29, 5 kwi 2013
Kult lunarny (od łac. luna – „księżyc”) – jedna z form kultów uranicznych polegająca na oddawaniu czci Księżycowi, zjawiskom zaćmień Księżyca, fazom Księżyca jako przejawom sacrum.
Geneza
Kulty lunarne są jednymi z najstarszych form kultu religijnego na świecie. Dowodzi tego choćby przedstawienie symbolu półksiężyca w dłoni tzw. Wenus z Laussel z późnego paleolitu.
Bóstwa lunarne
Niektóre spośród bóstw lunarnych to:
- Nanna, sumeryjski bóg Księżyca
- Thot, egipski bóg Księżyca i patron mądrości uważany za wynalazcę hieroglifów, kalendarza, a także arytmetyki, geometrii, muzyki, liczby i rysunków
- Chonsu (Wędrowiec) – tebański bóg Księżyca, u schyłku Nowego Państwa zyskał aspekt boga-uzdrowiciela
- w mitologii greckiej boginią i uosobieniem Księżyca była Selene, utożsamiana z rzymską Luną[1][2],
- Metztli – w mitologii azteckiej bóg księżyca, nocy i rolników,
- Tsukuyomi – w mitologii japońskiej bóg księżyca panujący nad nocą, przypływami i odpływami[3].
Zobacz też
- ↑ Vojtech Zamarovský: Bohovia a hrdinovia antických bájí. Bratislava: Perfekt a.s., 1998, s. 406–407. ISBN 80-8046-098-1. (słow.).; polskie wydanie: Bogowie i herosi mitologii greckiej i rzymskiej (Encyklopedia mitologii antycznej, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej).
- ↑ Mała encyklopedia kultury antycznej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1990, s. 669. ISBN 83-01-03529-3.
- ↑ Wiesław Kotański: Japońskie opowieści o bogach. s. 98-99.
<ref> o nazwie „stopień”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.BŁĄD PRZYPISÓW
{{Przypisy}} Nieprawidłowe pola: przypisy. Bibliografia
- Mircea Eliade, Traktat o historii religii, rozdz. 4, Książka i Wiedza, Warszawa 1966.
- Marjorie Leach, Uniwersalny leksykon bóstw, Oficyna Wydawnicza Atena, Poznań 1998.
- A.H. Krappe, La genése des myhes, Paris 1938.
- Konrad Theodor Preuss, Das Problem der Mondmythologie im Lichte der lokalen Spezialforschung, „Archiv der Religionswissenschaft”, t. 23, 1925, s. 1-14.
- W. Roscher, Ūber Selene und Vewndtes, Leipzig 1890.
- C. Heintze, Mythes et symboles lunaires, Anvers 1932.