Joseph Radetzky: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Robot skopiował szablon {{Kontrola autorytatywna}} z en:Joseph Radetzky von Radetz, de:Josef Wenzel Radetzky von Radetz. |
|||
Linia 18: | Linia 18: | ||
{{commonscat|Count Johann Joseph Wenzel Radetzky von Radetz}} |
{{commonscat|Count Johann Joseph Wenzel Radetzky von Radetz}} |
||
{{Kontrola autorytatywna|VIAF=5723425|LCCN=n/82/94980|GND=118597647|TYP=p}} |
|||
{{DEFAULTSORT:Radetzky, Josef}} |
{{DEFAULTSORT:Radetzky, Josef}} |
Wersja z 19:56, 11 kwi 2013
Joseph Radetzky (Józef Radecki), właśc. Johann Joseph Wenzel hrabia Radetzky von Radetz (ur. 2 listopada 1766 w zamku Třebnice – obecnie część miasta Sedlčany, Czechy, zm. 5 stycznia 1858 w Mediolanie, Włochy), feldmarszałek, jeden z najwybitniejszych dowódców austriackich w XIX wieku.
W 1784 wstąpił jako kadet do regimentu kirasjerów i walczył w wojnie z Turkami 1788-1789, w latach 1792-1795 brał udział w operacjach w Niderlandach i nad Renem. W bitwach pod Voltri i Hohenlinden odznaczył się i dostał awanse. Uczestnik wojen z napoleońską Francją.
Mianowany szefem sztabu dowódcy koalicji antyfrancuskiej feldmarszałka austriackiego Karla Schwarzenberga i w 1813 uczestnik bitwy pod Lipskiem. Autor planów sprzymierzonych rozegrania tej bitwy. Od 1829 generał kawalerii i wojskowy komendant twierdzy w Ołomuńcu. W 1831 mianowany dowódcą wojsk austriackich w Królestwie Lombardzko-Weneckim. Podczas wydarzeń rewolucyjnych we Włoszech w czasie Wiosny Ludów dwukrotnie zwyciężał wojska piemonckie: w 1848 w bitwie pod Custozą i w 1849 w bitwie pod Novarą. W latach 1849-1857 gubernator Lombardii i Wenecji.
Autor Über den Zweck der Übungslager im Frieden (1816) i Gedanken über Festungen (1827).
Z trzech pomników postawionych ku czci feldmarszałka: w Wiedniu, Pradze (na Malostranské náměstí – wówczas placu Radetzkiego) i Lublanie, do dzisiaj zachował się tylko pierwszy.
Zmarł wskutek wypadku w Mediolanie, jego ciało złożono 19 stycznia 1858 w Heldenbergu w Dolnej Austrii. Był kawalerem Orderu Złotego Runa (1848).
Na jego cześć Johann Strauss starszy skomponował słynny Marsz Radetzkiego.
Bibliografia
- Józef Urbanowicz [red.]: Mała encyklopedia wojskowa, Wydawnictwo MON, Warszawa 1971.
- ISNI: 0000000080854911
- VIAF: 5723425
- LCCN: n82094980
- GND: 118597647
- BnF: 165357954
- SUDOC: 050556738
- SBN: LO1V078130
- NKC: jn20000720238
- NTA: 071029036, 192749749
- BIBSYS: 9056046
- CiNii: DA11808419
- Open Library: OL2284505A
- PLWABN: 9810673315705606
- NUKAT: n2011210543
- J9U: 987007310390205171
- CONOR: 28622691
- LIH: LNB:dJ3;=BH
- RISM: people/30048954
- WorldCat: lccn-n82094980
- PWN: 3965362
- Britannica: biography/Joseph-Graf-Radetzky
- Treccani: radetzky-johann-joseph-franz-karl-conte-di-radetz
- Universalis: joseph-radetzky
- БРЭ: 3488679
- NE.se: joseph-radetzky
- SNL: Joseph_Wenzel_Radetzky
- VLE: joseph-wenzel-radetzky
- Catalana: 0053884
- DSDE: Joseph_Wenzel_Radetzky
- identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 51424