Wojna kontynuacyjna

Wojna kontynuacyjna

II wojna światowa, front wschodni
{{{opis grafiki}}}
Czas	{{{czas}}}
Miejsce	Finlandia, Karelia i okolice Murmańska
Przyczyna	niepowodzenie pierwszej inwazji na Finlandię w 1939
Wynik	zwycięstwo ZSRR
Strony konfliktu
Finlandia III Rzesza ZSRR Wielka Brytania
Dowódcy
Carl Gustaf Mannerheim Kliment Woroszyłow Leonid Goworow
Siły
400 000 - 530 000 Finów 220 000 Niemców 900 000 – 1 500 000
Straty
Fińskie: 63 204 zabitych lub zaginionych 158 000 rannych 939 cywilów zabitych w nalotach powietrznych 190 cywilów zabitych przez radzieckich partyzantów 2337-3500 pojmanych Niemieckie: 14 000 zabitych lub zaginionych 37 000 rannych 200 000 zabitych lub zaginionych 385 000 rannych 64 000 pojmanych 4000 - 7000 zabitych cywili
Położenie na mapie świata Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|}

{{Wojna infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | czas = | współrzędne = | opis grafiki = Nieznane pola: "data" oraz "opis".

Wojna radziecko-fińska 1941-1944 – wojna, zwana również wojną kontynuacyjną (fin. jatkosota), tocząca się w okresie od 25 czerwca 1941 do 4 września 1944.

Lipiec 1941

Grudzień 1941

Rok 1942

Tereny zajęte przez wojska fińskie.

Działania wojenne rozpoczęte przez Związek Radziecki wobec neutralnej Finlandii (cztery dni po rozpoczęciu przez Niemcy Operacji Barbarossa!) nalotami lotnictwa bombowego na lotniska i miasta Finlandii w dniach 25-26 czerwca 1941. W tej sytuacji Finlandia wypowiedziała wojnę mając zamiar odzyskać zagrabione jesienią 1939 roku w czasie wojny zimowej rdzenne fińskie tereny - stąd nazwa wojna kontynuacyjna.

Zadanie to udało się wojskom fińskim (w sile 16 dywizji piechoty, 2 dywizji strzelców oraz 1 brygady kawalerii pancernej) zrealizować do końca sierpnia 1941, ale na niektórych odcinkach frontu kontynuowały one ofensywę i wdarły się na terytorium radzieckie. Finlandia przystąpiła też do paktu antykominternowskiego (25 listopada 1941), a także udostępniła III Rzeszy północną część swego terytorium, skąd siły niemieckie rozpoczęły ofensywę w kierunku Murmańska (Operacja Silberfuchs).

Fińskie natarcie na Przesmyku Karelskim w kierunku Leningradu zostało wstrzymane we wrześniu, jednak we Wschodniej Karelii ofensywa była kontynuowana do 6 grudnia 1941. Finowie dotarli tam aż do jeziora Onega i rzeki Swir, po czym front ustabilizował się na następne dwa i pół roku, do czerwca 1944. W dniu zakończenia fińskiej ofensywy - 6 grudnia 1941 - fiński parlament podjął uroczystą uchwałę o zjednoczeniu wyzwolonych ziem z Finlandią, natomiast zdobytym terytoriom rosyjskim (to jest nie należącym do Finlandii przed wybuchem wojny zimowej) nadano status okupacyjny. Jednocześnie rozpoczęto demobilizację - do wiosny 1942 180 tysięcy żołnierzy wróciło do domów.

Zmianę sytuacji przyniosła Operacja Karelska, przeprowadzona w lecie 1944 przez Armię Czerwoną. W jej wyniku Finowie zostali wyparci z Linii Mannerheima oraz portu Viipuri. Wojska radzieckie nie przełamały jednak całkowicie obrony i nie weszły w przestrzeń operacyjną Finlandii. W wyniku otwarcia Drugiego Frontu przez aliantów zachodnich Stalin zaczął wycofywać jednostki z kierunku północnego aby użyć ich na kierunku strategicznie ważniejszego natarcia w Polsce i Niemczech a Finowie zostali zmuszeni do podpisania zawieszenia broni (4 września), a wkrótce potem rozejmu (19 września). Następnie wskutek nacisków ze strony radzieckiej Finlandia podjęła działania przeciw wojskom niemieckim w Laponii (wojna lapońska).

Wojna kontynuacyjna formalnie zakończyła się traktatem paryskim, podpisanym 10 lutego 1947, w którym potwierdzono radzieckie zdobycze terytorialne z 1940. Ponadto Finlandia utraciła na rzecz ZSRR kolejne tereny (okolice Petsamo) oraz flotę wojenną, zgodziła się na limity we własnej armii, dzierżawę półwyspu Porkkala na 50 lat i spłatę odszkodowań wojennych.

Wojna w filmie

O tzw. wojnie kontynuacyjnej powstało jedno dzieło w kinematografii fińskiej: "Tali-Ihantala 1944" z 2007 w reż. Åkego Lindmana.

Motyw wojen sowiecko-fińskich z lat 1939-1940 i 1941-1944 porusza także rosyjski film z 2002 pt.: "Kukułka" (Кукушка) w reż. Aleksandra Rogożkina.

Zobacz też

• midsommarkrisen

Bibliografia

• Tadeusz Konecki, Skandynawia w drugiej wojnie światowej, Wydawnictwo "Książka i Wiedza", Warszawa 2003.
• Mark Sołonin, 25 czerwca. Głupota czy agresja?, Wydawnictwo Rebis, Poznań 2011.