Antropocentryzm: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Tokyotown8 (dyskusja | edycje) m Wycofano edycje użytkownika 83.5.105.39 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Marek Mazurkiewicz. |
DUŻO |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
'''Antropocentryzm''' (z [[język grecki|gr.]] ''anthropos'' – człowiek i [[Łacina|łac.]] ''centrum'' – środek) – pogląd [[filozofia|filozoficzny]] i [[religia|religijny]], według którego człowiek stanowi centrum i cel Wszechświata. |
|||
W znaczeniu teoriopoznawczym termin ten oznacza styl filozofowania polegający na przyjmowaniu ludzkiej perspektywy – tzn. analizowaniu wszystkich zjawisk z punktu widzenia odbioru ich przez człowieka i odrzucaniu rozumowań wychodzących poza ludzką percepcję jako poznawczo nieuprawnionych lub pozbawionych praktycznego znaczenia. |
|||
W znaczeniu ontologicznym antropocentryzm zakłada, że człowiek jest centrum Wszechświata, który jest celowo tak skonstruowany, aby umożliwić istnienie człowieka. W skrajnej postaci antropocentryzm przyjmuje, że celem istnienia Wszechświata jest człowiek, i że stanowi on ostateczny i najdoskonalszy produkt ewolucji Wszechświata. |
|||
Prekursorami antropocentryzmu poznawczego byli [[sofiści]], od których pochodzi określenie, że "[[człowiek jest miarą wszechrzeczy]]". |
|||
== Formy antropocentryzmu == |
== Formy antropocentryzmu == |
||
* '''metafizyczny''' (ontologiczny) – człowiek wyłącznym obiektem i perspektywą poznania ([[Max Scheler]], [[Martin Heidegger]], [[Jean-Paul Sartre]]) |
* '''metafizyczny''' (ontologiczny) – człowiek wyłącznym obiektem i perspektywą poznania ([[Max Scheler]], [[Martin Heidegger]], [[Jean-Paul Sartre]]) |
Wersja z 17:20, 13 lis 2013
Formy antropocentryzmu
- metafizyczny (ontologiczny) – człowiek wyłącznym obiektem i perspektywą poznania (Max Scheler, Martin Heidegger, Jean-Paul Sartre)
- gnozeologiczny (epistemologiczny) – (ludzka) świadomość jest źródłem wiedzy (Kartezjusz, Johann Gottlieb Fichte, Friedrich Wilhelm Joseph von Schelling, Edmund Husserl)
- aksjologiczny – człowiek to wartość bezwzględna i nadrzędna wobec pozostałych wartości (Arthur Schopenhauer, Ludwig Feuerbach, Fryderyk Nietzsche)
- teologiczny – człowiek zajmuje szczególne miejsce w historii zbawienia i w zbawczym planie Boga. Teologia ukazując w sposób zobiektywizowany Boga, Chrystusa i inne treści, przedstawia te zagadnienia w odniesieniu do człowieka, jego sposobu percepcji, jego egzystencji itd. Propagatorem "zwrotu antropologicznego" w teologii był Karl Rahner
- kosmologiczny – człowiek jako najważniejsze, końcowe ogniwo ewolucji
- technologiczny