Humanizm renesansowy: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Wycofano ostatnią zmianę treści (wprowadzoną przez 81.190.110.52) i przywrócono wersję 37908248 autorstwa Tomasz Raburski |
link |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Inne znaczenia|ruchu okresu odrodzenia|[[humanizm]] w innych epokach}} |
{{Inne znaczenia|ruchu okresu odrodzenia|[[humanizm]] w innych epokach}} |
||
[[Plik:Cappella del miracolo, cosimo rosselli, miracolo del calice, dettaglio 04.jpg|thumb|220px|[[Giovanni Pico della Mirandola|Pico della Mirandola]] (pośrodku), [[Marsilio Ficino]] (po lewej) i [[Angelo Poliziano]]]] |
[[Plik:Cappella del miracolo, cosimo rosselli, miracolo del calice, dettaglio 04.jpg|thumb|220px|[[Giovanni Pico della Mirandola|Pico della Mirandola]] (pośrodku), [[Marsilio Ficino]] (po lewej) i [[Angelo Poliziano]]]] |
||
'''Humanizm''' - ruch [[filozofia|filozoficzny]], [[kultura]]lny i [[moralność|moralny]] powstały w [[XV wiek]]u we [[Włochy|Włoszech]], a zarysowujący się już w [[XIV wiek]]u i wielu aspektach kultury [[średniowiecze|średniowiecznej]], zmierzający do odrodzenia znajomości literatury i języków klasycznych. Był głównym prądem intelektualnym epoki [[renesans]]u. Choć z humanizmu renesansowego wywodzi się wiele współczesnych postaw [[światopogląd]]owych, nie należy go utożsamiać z [[humanitaryzm]]em, ani współczesnymi postaciami [[humanizm]]u, takimi jak obecne w [[Egzystencjalizm (filozofia)|egzystencjalizmie]] i [[personalizm]]ie. |
'''Humanizm renesansowy''' - ruch [[filozofia renesansu|filozoficzny]], [[kultura]]lny i [[moralność|moralny]] powstały w [[XV wiek]]u we [[Włochy|Włoszech]], a zarysowujący się już w [[XIV wiek]]u i wielu aspektach kultury [[średniowiecze|średniowiecznej]], zmierzający do odrodzenia znajomości literatury i języków klasycznych. Był głównym prądem intelektualnym epoki [[renesans]]u. Choć z humanizmu renesansowego wywodzi się wiele współczesnych postaw [[światopogląd]]owych, nie należy go utożsamiać z [[humanitaryzm]]em, ani współczesnymi postaciami [[humanizm]]u, takimi jak obecne w [[Egzystencjalizm (filozofia)|egzystencjalizmie]] i [[personalizm]]ie. |
||
== Geneza nazwy == |
== Geneza nazwy == |
||
Wersja z 02:41, 17 lis 2013
Humanizm renesansowy - ruch filozoficzny, kulturalny i moralny powstały w XV wieku we Włoszech, a zarysowujący się już w XIV wieku i wielu aspektach kultury średniowiecznej, zmierzający do odrodzenia znajomości literatury i języków klasycznych. Był głównym prądem intelektualnym epoki renesansu. Choć z humanizmu renesansowego wywodzi się wiele współczesnych postaw światopoglądowych, nie należy go utożsamiać z humanitaryzmem, ani współczesnymi postaciami humanizmu, takimi jak obecne w egzystencjalizmie i personalizmie.
Geneza nazwy
Termin humanizm powstał w XIX wieku, kiedy niemiecki uczony Friedrich Immanuel Niethammer użył go jako określenia wykształcenia literackiego opartego na znajomości łaciny i greki oraz literatury powstałej w tych językach, a także humanizmu włoskiego[1][2].
Humanizm renesansowy
Humanizm epoki odrodzenia swoim antropocentryzmem przeciwstawiał się niektórym tendencjom średniowiecza (szczególnie teocentryzmowi), w związku z czym nawiązywał do idei starożytności. Naczelne hasło humanizmu zaczerpnięte zostało z rzymskiego utworu komediopisarza Terencjusza II w. p.n.e. pt. Sam siebie karząc (Samoudręczyciel). Hasłem humanizmu stała się maksyma Terencjusza: Człowiekiem jestem i nic, co ludzkie, nie jest mi obce (łac. homo sum et nihil humani a me alienum esse puto.). Popularne jest też stwierdzenie Protagorasa Człowiek jest miarą wszechrzeczy jak i zawarte w słynnej "Mowie o godności człowieka" Giovanniego Pico della Mirandoli słowa: "Człowiek jest kowalem swojego losu" (łac. Homo fortunae suae ipse faber).
Samo pojęcie humanizmu używane jest dopiero od nowożytności, wywodzi się jednak z rzymskiego pojęcia cultus atque humanitas analizowanego przez Cycerona, który stał się patronem duchowym humanistów.
Humanizm koncentruje uwagę na sprawach ludzkich, godności człowieka, jego wolności, propaguje rozwój fizyczny, psychiczny i intelektualny oraz harmonijne współżycie w społeczeństwie, podkreśla możliwości ludzkiego rozumu, oraz wartość wiedzy o świecie i możliwość jej zdobycia oraz rozwoju.