Chwast: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Gregul (dyskusja | edycje)
lit., drobne techniczne przy użyciu AWB
EinsBot (dyskusja | edycje)
m zamiana szablonu "źródła" na "dopracować"
Linia 39: Linia 39:
== Pozytywna rola chwastów ==
== Pozytywna rola chwastów ==
[[Plik:Kornblume in einem Weizenfeld.jpg|[[Chaber bławatek]] stymuluje wzrost pszenicy oraz jest rośliną leczniczą i miododajną|thumb|right|200px]]
[[Plik:Kornblume in einem Weizenfeld.jpg|[[Chaber bławatek]] stymuluje wzrost pszenicy oraz jest rośliną leczniczą i miododajną|thumb|right|200px]]
Ocena pozytywnej roli chwastów w gospodarce rolnej jest zagadnieniem kontrowersyjnym, a bilans strat i zysków związanych z ich występowaniem w uprawach zależy głównie od ich zagęszczenia i okresu pojawu<ref name=rola>{{cytuj pismo | nazwisko = Dobrzański A., Adamczewski K.| imię = | autor link = | tytuł = Wpływ walki z chwastami na bioróżnorodność agrofitocenoz | czasopismo = Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin,| wolumin = 49 (3) | wydanie = | strony = 984-995| data = 2009 | wydawca = | miejsce = | issn = | doi = }}</ref>. Dodatni wpływ obecności chwastów segetalnych na działanie ekosystemów, ochronę gleb oraz opłacalność produkcji może polegać między innymi na:
Ocena pozytywnej roli chwastów w gospodarce rolnej jest zagadnieniem kontrowersyjnym, a bilans strat i zysków związanych z ich występowaniem w uprawach zależy głównie od ich zagęszczenia i okresu pojawu<ref name=rola>{{cytuj pismo | nazwisko = Dobrzański A., Adamczewski K.| imię = | autor link = | tytuł = Wpływ walki z chwastami na bioróżnorodność agrofitocenoz | czasopismo = Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin,| wolumin = 49 (3) | wydanie = | strony = 984-995| data = 2009 | wydawca = | miejsce = | issn = | doi =}}</ref>. Dodatni wpływ obecności chwastów segetalnych na działanie ekosystemów, ochronę gleb oraz opłacalność produkcji może polegać między innymi na:


* wydzielaniu przez niektóre gatunki substancji chemicznych stymulujących na zasadzie [[allelopatia|allelopatii]] kiełkowanie określonych gatunków roślin uprawnych<ref name=rola/>.
* wydzielaniu przez niektóre gatunki substancji chemicznych stymulujących na zasadzie [[allelopatia|allelopatii]] kiełkowanie określonych gatunków roślin uprawnych<ref name=rola/>.
Linia 53: Linia 53:


== Wymieranie i ochrona chwastów ==
== Wymieranie i ochrona chwastów ==
Ze względu na postępującą od dziesięcioleci presję człowieka na środowisko wiele gatunków chwastów uznaje się obecnie za w różnym stopniu zagrożone wyginięciem. Największa liczba takich gatunków znajduje się w grupie chwastów segetalnych, ściśle związanych z uprawami rolnymi<ref>{{cytuj pismo | nazwisko = Szczęśniak E., Dajdok Z., Kącki Z.| imię = | autor link = | tytuł = Metodyka oceny zagrożenia i kategoryzacja zagrożonych archeofitów na przykładzie Dolnego Śląska | czasopismo = Acta Botanica Silesiaca, Supplementum| wolumin = 1 | wydanie = | strony = 9-28| data = 2011 | wydawca = | miejsce = | issn = | doi = }}</ref><ref>{{cytuj pismo | nazwisko = Zając M., Zając A., Tokarska-Guzik B.,| imię = | autor link = | tytuł = Extinct and endangered archeophytes and the dynamics of their diversity in Poland | czasopismo = Biodiv. Res. Conserv.| wolumin = 13 | wydanie = | strony = 17-24| data = 2009 | wydawca = | miejsce = | issn = | doi = }}</ref>.
Ze względu na postępującą od dziesięcioleci presję człowieka na środowisko wiele gatunków chwastów uznaje się obecnie za w różnym stopniu zagrożone wyginięciem. Największa liczba takich gatunków znajduje się w grupie chwastów segetalnych, ściśle związanych z uprawami rolnymi<ref>{{cytuj pismo | nazwisko = Szczęśniak E., Dajdok Z., Kącki Z.| imię = | autor link = | tytuł = Metodyka oceny zagrożenia i kategoryzacja zagrożonych archeofitów na przykładzie Dolnego Śląska | czasopismo = Acta Botanica Silesiaca, Supplementum| wolumin = 1 | wydanie = | strony = 9-28| data = 2011 | wydawca = | miejsce = | issn = | doi =}}</ref><ref>{{cytuj pismo | nazwisko = Zając M., Zając A., Tokarska-Guzik B.,| imię = | autor link = | tytuł = Extinct and endangered archeophytes and the dynamics of their diversity in Poland | czasopismo = Biodiv. Res. Conserv.| wolumin = 13 | wydanie = | strony = 17-24| data = 2009 | wydawca = | miejsce = | issn = | doi =}}</ref>.
[[Plik:Adonis annua.jpg|Miłek szkarłatny jest w Polce gatunkiem krytycznie zagrożonym|thumb|right|200px]]
[[Plik:Adonis annua.jpg|Miłek szkarłatny jest w Polce gatunkiem krytycznie zagrożonym|thumb|right|200px]]
Podstawowym zagrożeniem dla chwastów segetalych jest intensyfikacja rolnictwa, w tym stosowanie chemicznych środków ochrony roślin, wprowadzanie nowych, bardziej konkurencyjnych odmian roślin uprawnych, ograniczenie stosowania płodozmianu, zmiany terminów siewów, nadużywanie nawozów i wprowadzenie mechanicznego zbioru zbóż. Liczbę potencjalnych siedlisk ogranicza też zmiana sposobu zagospodarowania gruntów rolnych, w tym ekspansja miast i przeznaczanie pól pod zabudowę oraz wyłączanie z uprawy gruntów słabszych. Dodatkowo dla gatunków [[Antropochoria|speirochorycznych]] istotnym problemem jest udoskonalenie sposobów oczyszczania materiału siewnego, a dla gatunków [[Roślina wapieniolubna|kalcyfilnych]] postępujące zakwaszanie gruntów rolnych<ref>{{cytuj książkę|tytuł=Zagrożone gatunki flory naczyniowej Dolnego Śląska|inni=Kącki Z. (red.)|wydawca=Instytut Biologii Roślin, Uniwersytet Wrocławski; Polskie Towarzystwo Przyjaciół Przyrody „Pro Natura”|miejsce=Wrocław |rok=2003 |isbn = }}</ref><ref>{{cytuj pismo | nazwisko =Anioł-Kwiatkowska J., Popiel A. | imię = | autor link = | tytuł = Scandix pecten-veneris (Apiaceae) – historia
Podstawowym zagrożeniem dla chwastów segetalych jest intensyfikacja rolnictwa, w tym stosowanie chemicznych środków ochrony roślin, wprowadzanie nowych, bardziej konkurencyjnych odmian roślin uprawnych, ograniczenie stosowania płodozmianu, zmiany terminów siewów, nadużywanie nawozów i wprowadzenie mechanicznego zbioru zbóż. Liczbę potencjalnych siedlisk ogranicza też zmiana sposobu zagospodarowania gruntów rolnych, w tym ekspansja miast i przeznaczanie pól pod zabudowę oraz wyłączanie z uprawy gruntów słabszych. Dodatkowo dla gatunków [[Antropochoria|speirochorycznych]] istotnym problemem jest udoskonalenie sposobów oczyszczania materiału siewnego, a dla gatunków [[Roślina wapieniolubna|kalcyfilnych]] postępujące zakwaszanie gruntów rolnych<ref>{{cytuj książkę|tytuł=Zagrożone gatunki flory naczyniowej Dolnego Śląska|inni=Kącki Z. (red.)|wydawca=Instytut Biologii Roślin, Uniwersytet Wrocławski; Polskie Towarzystwo Przyjaciół Przyrody „Pro Natura”|miejsce=Wrocław |rok=2003 |isbn =}}</ref><ref>{{cytuj pismo | nazwisko =Anioł-Kwiatkowska J., Popiel A. | imię = | autor link = | tytuł = Scandix pecten-veneris (Apiaceae) – historia
występowania na Dolnym Śląsku| czasopismo =Acta Botanica Silesiaca, Supplementum | wolumin =1 | wydanie = | strony = 192-194 | data =2011 | wydawca = | miejsce = | issn = | doi = }}</ref><ref name=RedList>{{cytuj pismo | nazwisko = Anioł Kwiatkowska J.| imię = | autor link = | tytuł = Zagrożenia flory synantropijnej Dolnego Śląska – problem wymierania archeofitów. W: Kącki Z. (red.), Zagrożone gatunki flory naczyniowej Dolnego Śląska| czasopismo =Instytut Biologii Roślin Uniw. Wrocławskiego & Polskie Towarzystwo Przyjaciół Przyrody Pro Natura, Wrocław | wolumin = | wydanie = | strony = 151-164| data = 2003 | wydawca = | miejsce = | issn = | doi = }}</ref>.
występowania na Dolnym Śląsku| czasopismo =Acta Botanica Silesiaca, Supplementum | wolumin =1 | wydanie = | strony = 192-194 | data =2011 | wydawca = | miejsce = | issn = | doi =}}</ref><ref name=RedList>{{cytuj pismo | nazwisko = Anioł Kwiatkowska J.| imię = | autor link = | tytuł = Zagrożenia flory synantropijnej Dolnego Śląska – problem wymierania archeofitów. W: Kącki Z. (red.), Zagrożone gatunki flory naczyniowej Dolnego Śląska| czasopismo =Instytut Biologii Roślin Uniw. Wrocławskiego & Polskie Towarzystwo Przyjaciół Przyrody Pro Natura, Wrocław | wolumin = | wydanie = | strony = 151-164| data = 2003 | wydawca = | miejsce = | issn = | doi =}}</ref>.


Niektóre gatunki chwastów ruderalnych wymierają natomiast na skutek zanikania niezagospodarowanych, nieuporządkowanych siedlisk towarzyszących ludzkim osiedlom i infrastrukturze komunikacyjnej. Negatywny wpływ na ich liczebność mają m.in. takie działania jak koszenie poboczy dróg i płatów roślinności towarzyszących ogrodzeniom i zabudowaniom, intensywna pielęgnacja trawników i ogrodów, likwidowanie gruzowisk, nieużytków, składowisk towarów, gnojowisk i miejsc stagnowania wody oraz odchwaszczanie terenów kolejowych.
Niektóre gatunki chwastów ruderalnych wymierają natomiast na skutek zanikania niezagospodarowanych, nieuporządkowanych siedlisk towarzyszących ludzkim osiedlom i infrastrukturze komunikacyjnej. Negatywny wpływ na ich liczebność mają m.in. takie działania jak koszenie poboczy dróg i płatów roślinności towarzyszących ogrodzeniom i zabudowaniom, intensywna pielęgnacja trawników i ogrodów, likwidowanie gruzowisk, nieużytków, składowisk towarów, gnojowisk i miejsc stagnowania wody oraz odchwaszczanie terenów kolejowych.


Przykładami chwastów w różnych stopniu zagrożonych wyginięciem na terenie polski mogą być: [[miłek szkarłatny]], [[czechrzyca grzebieniowa]], [[miłek letni]], [[włóczydło polne]], [[krowiziół zbożowy]], [[czarnuszka polna]], [[czyściec polny]], [[jaskier polny]], [[kurzyślad błękitny]], [[kąkol polny]], [[kiksja zgiętoostrogowa]], [[kiksja oszczepowata]], [[lepnica francuska]], [[stokłosa żytnia]] czy [[złoć łąkowa]]. Do gatunków wymarłych zalicza się [[kanianka lnowa|kaniankę lnową]] oraz [[lnicznik właściwy|lnicznika właściwego]]<ref>{{cytuj książkę|tytuł=Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski|inni=Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.)|wydawca=Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk|miejsce=Kraków |rok=2006 |isbn = 83-89648-38-5}}</ref>. Ponadto na regionalych czerwonych listach znajdują się liczne gatunki niezagrożone w skali całego kraju. Przykladem może być [[ostróżeczka polna]], na Dolnym Śląsku klasyfikowana jako regionalnie narażona na wyginięcie<ref>{{cytuj pismo | nazwisko = Pender K., Szczęśniak E.| imię = | autor link = | tytuł = Consolida regalis (Ranunculaceae) na Dolnym Śląsku, gatunek na progu zagrożenia| czasopismo =Acta Botanica Silesiaca, Supplementum | wolumin =1 | wydanie = | strony = 108-110 | data =2011 | wydawca = | miejsce = | issn = | doi = }}</ref>.
Przykładami chwastów w różnych stopniu zagrożonych wyginięciem na terenie polski mogą być: [[miłek szkarłatny]], [[czechrzyca grzebieniowa]], [[miłek letni]], [[włóczydło polne]], [[krowiziół zbożowy]], [[czarnuszka polna]], [[czyściec polny]], [[jaskier polny]], [[kurzyślad błękitny]], [[kąkol polny]], [[kiksja zgiętoostrogowa]], [[kiksja oszczepowata]], [[lepnica francuska]], [[stokłosa żytnia]] czy [[złoć łąkowa]]. Do gatunków wymarłych zalicza się [[kanianka lnowa|kaniankę lnową]] oraz [[lnicznik właściwy|lnicznika właściwego]]<ref>{{cytuj książkę|tytuł=Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski|inni=Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.)|wydawca=Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk|miejsce=Kraków |rok=2006 |isbn = 83-89648-38-5}}</ref>. Ponadto na regionalych czerwonych listach znajdują się liczne gatunki niezagrożone w skali całego kraju. Przykladem może być [[ostróżeczka polna]], na Dolnym Śląsku klasyfikowana jako regionalnie narażona na wyginięcie<ref>{{cytuj pismo | nazwisko = Pender K., Szczęśniak E.| imię = | autor link = | tytuł = Consolida regalis (Ranunculaceae) na Dolnym Śląsku, gatunek na progu zagrożenia| czasopismo =Acta Botanica Silesiaca, Supplementum | wolumin =1 | wydanie = | strony = 108-110 | data =2011 | wydawca = | miejsce = | issn = | doi =}}</ref>.
<gallery widths=85 heights=90 perrow=7 caption=>
<gallery widths=85 heights=90 perrow=7 caption=>
Plik:Adonis aestivalis var citrinus eF.jpg|Miłek letni
Plik:Adonis aestivalis var citrinus eF.jpg|Miłek letni

Wersja z 21:22, 16 gru 2013

Chwasty segetalne

Chwastroślina niepożądana w uprawach (z punktu widzenia gospodarki rolnej, leśnej lub rybackiej). Chwasty rosną zazwyczaj dziko na polu uprawnym, łące, pastwisku itp. Wiele uznawanych dawniej za chwasty to dziś rośliny ginące, niektóre (np. niektóre chwasty lnu) są już w Polsce wymarłe. Nauką zajmującą się chwastami i ich zwalczaniem jest herbologia.

Definicja

Pojęcie chwast stosowane jest w gospodarce rolnej, a także w gospodarce leśnej w odniesieniu do mało wartościowych drzew konkurujących z gatunkami przewidzianymi jako docelowy skład drzewostanu (np. topola, osika i brzoza) oraz w odniesieniu do roślin utrudniających odnowienie (np. trzcinnik piaskowy). W gospodarce rybackiej za chwasty uważa się szybko rosnące, problematyczne rośliny wodne (np. moczarkę kanadyjską). W rybactwie funkcjonuje też kontrowersyjne pojęcie chwastu rybiego odnoszące się do gatunków ryb niepożądanych w akwenie hodowlanym lub wędkarskim.

Przystosowania ekologiczne

Chwasty często produkują nasiona zdolne do długotrwałego przebywania w stanie spoczynku. Pozostają one w tym stanie, póki nie zostaną wystawione na działanie światła lub na przykład nie nastąpi uszkodzenie ich łupiny. Dzięki temu chwasty mogą kiełkować, np. w świeżo zaoranej ziemi. Wiele gatunków zachwaszczjących uprawy zbóż to rośliny speirochoryczne, dla których głównym sposobem rozprzestrzeniania nasion jest ich zawlekanie wraz materiałem siewnym.

Chwasty szybko przystosowują się do danej uprawy oraz techniki uprawy, szybciej i bujniej rosną w porównaniu z rośliną uprawną. Chwasty polne w większości należą do archeofitów – roślin obcego pochodzenia, sprowadzonych na nasze tereny w okresie od neolitu do roku 1500, najczęściej wraz z nasionami roślin uprawnych.

Podział chwastów ze względu na miejsce występowania

Mak polny jest chwastem segetalnym

W stosunku do roślin uważanych za chwasty stosuje się podział opierający się o miejsce ich najczęstrzego występowania. Wyróżnia się m.in. chwasty:

Szkodliwość chwastów

Negatywne odziaływania chwastów:

  • znacznie obniżają plony roślin uprawnych; zabierają im miejsce, światło, wodę i składniki pokarmowe, mogą nawet doprowadzić do całkowitego zagłuszenia uprawianych roślin
  • wiele gatunków chwastów, np. wyka, oset utrudnia zbiór zbóż, niektóre powodują ich wyleganie, uniemożliwiające koszenie mechaniczne
  • twarde łodygi szarłatu Palmera mogą uszkadzać kombajny, natomiast włókniste pędy zawleczonego do Polski zaślazu pospolitego powodują blokowanie się maszyn wykorzystywanych do zbioru buraków[1]
  • chwasty obniżają wartość zebranych plonów – np. nasiona tobołków nadają mące gorzki smak, nasiona lnicznika obniżają wartość oleju rzepakowego, nasiona gorczycy polnej utrudniają przemiał zbóż, różne gatunki piołunu i czosnków zjedzone przez krowy nadają mleku nieprzyjemny smak i zapach, szczawiu powodują zmaślenie mleka, itp.
  • niektóre chwasty są trujące dla ludzi i zwierząt, np. nasiona kąkolu, lulek czarny, blekot pospolity i inne
  • niektóre chwasty są żywicielami groźnych dla roślin uprawnych chorób bakteryjnych, grzybowych, wirusowych czy szkodników

Zwalczanie chwastów

 Osobny artykuł: Zwalczanie chwastów.

Chwasty w uprawach rolnych zwalcza się jeśli zostanie przekroczony próg szkodliwości gospodarczej. W przypadku upraw nasiennych chwasty krzyżujące się z rośliną uprawną muszą być bezwzględnie zwalczane także wokół plantacji.

Pozytywna rola chwastów

Chaber bławatek stymuluje wzrost pszenicy oraz jest rośliną leczniczą i miododajną

Ocena pozytywnej roli chwastów w gospodarce rolnej jest zagadnieniem kontrowersyjnym, a bilans strat i zysków związanych z ich występowaniem w uprawach zależy głównie od ich zagęszczenia i okresu pojawu[2]. Dodatni wpływ obecności chwastów segetalnych na działanie ekosystemów, ochronę gleb oraz opłacalność produkcji może polegać między innymi na:

  • wydzielaniu przez niektóre gatunki substancji chemicznych stymulujących na zasadzie allelopatii kiełkowanie określonych gatunków roślin uprawnych[2].
  • wydzielaniu przez korzenie chwastów substancji stanowiących pokarm mikroorganizmów glebowych, przez co pozytywnie wpływają one na życie biologiczne gleby[2].
  • akumulacji substancji pokarmowych i zapobieganiu ich wymywania z gleby. Późniejszy rozkład chwastów może uzupełniać zasoby próchnicy w glebie[2].
  • tworzeniu poza okresem właściwej uprawy okrywy zapobiegającej erozji gleby[2].
  • umożliwieniu występowania w uprawach liczniejszych i bardziej zróżnicowanych zgrupowań owadów, w tym gatunków pożytecznych, zwalczających szkodniki roślin uprawnych[2].
  • możliwości wykorzystania zebranej z pól i przetworzonej biomasy chwastów jako nawozu w gospodarstwach ekologicznych[2].
  • możliwości zbioru gatunków o właściwościach leczniczych jako dodatkowego źródła dochodu w gospodarstwach ekologicznych[2].
  • produkcji licznych nasion oraz utrzymywaniu populacji owadów stanowiących często podstawę diety niektórych gatunków ptaków obecnych w krajobrazie rolniczym[2].
  • obecności kwitnących chwastów dwuliściennych, która umożliwia zachowanie taśmy pokarmowej i wpływa dodatnio na liczebność i różnorodność owadów zapylających w okolicy[2].
  • podniesieniu walorów krajobrazowych terenów rolniczych[2].

Wymieranie i ochrona chwastów

Ze względu na postępującą od dziesięcioleci presję człowieka na środowisko wiele gatunków chwastów uznaje się obecnie za w różnym stopniu zagrożone wyginięciem. Największa liczba takich gatunków znajduje się w grupie chwastów segetalnych, ściśle związanych z uprawami rolnymi[3][4].

Miłek szkarłatny jest w Polce gatunkiem krytycznie zagrożonym

Podstawowym zagrożeniem dla chwastów segetalych jest intensyfikacja rolnictwa, w tym stosowanie chemicznych środków ochrony roślin, wprowadzanie nowych, bardziej konkurencyjnych odmian roślin uprawnych, ograniczenie stosowania płodozmianu, zmiany terminów siewów, nadużywanie nawozów i wprowadzenie mechanicznego zbioru zbóż. Liczbę potencjalnych siedlisk ogranicza też zmiana sposobu zagospodarowania gruntów rolnych, w tym ekspansja miast i przeznaczanie pól pod zabudowę oraz wyłączanie z uprawy gruntów słabszych. Dodatkowo dla gatunków speirochorycznych istotnym problemem jest udoskonalenie sposobów oczyszczania materiału siewnego, a dla gatunków kalcyfilnych postępujące zakwaszanie gruntów rolnych[5][6][7].

Niektóre gatunki chwastów ruderalnych wymierają natomiast na skutek zanikania niezagospodarowanych, nieuporządkowanych siedlisk towarzyszących ludzkim osiedlom i infrastrukturze komunikacyjnej. Negatywny wpływ na ich liczebność mają m.in. takie działania jak koszenie poboczy dróg i płatów roślinności towarzyszących ogrodzeniom i zabudowaniom, intensywna pielęgnacja trawników i ogrodów, likwidowanie gruzowisk, nieużytków, składowisk towarów, gnojowisk i miejsc stagnowania wody oraz odchwaszczanie terenów kolejowych.

Przykładami chwastów w różnych stopniu zagrożonych wyginięciem na terenie polski mogą być: miłek szkarłatny, czechrzyca grzebieniowa, miłek letni, włóczydło polne, krowiziół zbożowy, czarnuszka polna, czyściec polny, jaskier polny, kurzyślad błękitny, kąkol polny, kiksja zgiętoostrogowa, kiksja oszczepowata, lepnica francuska, stokłosa żytnia czy złoć łąkowa. Do gatunków wymarłych zalicza się kaniankę lnową oraz lnicznika właściwego[8]. Ponadto na regionalych czerwonych listach znajdują się liczne gatunki niezagrożone w skali całego kraju. Przykladem może być ostróżeczka polna, na Dolnym Śląsku klasyfikowana jako regionalnie narażona na wyginięcie[9].

W Europie Zachodniej, jak i w niektórych regionach Polski prowadzi się dziś programy ochrony chwastów. Polegają one m.in. na tworzeniu kolekcji nasion, uprawach zachowawczych, a także propagowaniu mody na tzw. ogródki chwastów. Program ochrony chwastów prowadzi m.in. Klub Przyrodników.

Superchwasty

Ambrozja bylicolistna

Wobec ciągłej presji selekcyjnej zaczynają pojawiać się superchwasty czyli chwasty odporne na znane herbicydy, w tym na glifosat. Odporność może wynikać ze zwiększonej liczby kopii genów kodujących enzymy blokowane przez herbicydy (a co za tym idzie zwiększenie ilości tych enzymów) lub gromadzenie herbicydu w starych liściach (co chroni merystem wierzchołkowy pędu)[1].

W Stanach Zjednoczonych stwierdzono, że zjawisko to dotyczy roślin takich jak np.: ambrozja trójdzielna, ambrozja bylicolistna, konyza kanadyjska, sorgo alpejskie, Amaranthus rudis, szarłat Palmera[1].

W niektórych rejonach Europy stwierdzono natomiast występowanie odpornych na herbicydy form kąkola polnego.[potrzebny przypis]

Gatunki chwastów

Indeks

A B C D E F G H I J K L Ł M N O P R S Ś T U V W Z Ź Ż

B

C

D

F

G

I

J

K

L

Ł

M

N

O

P

R

S

Ś

T

U

W

Z

Ż

  1. a b c Jerry Adler. Ekspansja superchwastów.. „Świat Nauki”. nr. 6 (238), s. 66-71, czerwiec 2011. Prószyński Media. ISSN 0867-6380. 
  2. a b c d e f g h i j k Dobrzański A., Adamczewski K.. Wpływ walki z chwastami na bioróżnorodność agrofitocenoz. „Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin,”. 49 (3), s. 984-995, 2009. 
  3. Szczęśniak E., Dajdok Z., Kącki Z.. Metodyka oceny zagrożenia i kategoryzacja zagrożonych archeofitów na przykładzie Dolnego Śląska. „Acta Botanica Silesiaca, Supplementum”. 1, s. 9-28, 2011. 
  4. Zając M., Zając A., Tokarska-Guzik B.,. Extinct and endangered archeophytes and the dynamics of their diversity in Poland. „Biodiv. Res. Conserv.”. 13, s. 17-24, 2009. 
  5. Zagrożone gatunki flory naczyniowej Dolnego Śląska. Kącki Z. (red.). Wrocław: Instytut Biologii Roślin, Uniwersytet Wrocławski; Polskie Towarzystwo Przyjaciół Przyrody „Pro Natura”, 2003.
  6. Anioł-Kwiatkowska J., Popiel A.. Scandix pecten-veneris (Apiaceae) – historia występowania na Dolnym Śląsku. „Acta Botanica Silesiaca, Supplementum”. 1, s. 192-194, 2011. 
  7. Anioł Kwiatkowska J.. Zagrożenia flory synantropijnej Dolnego Śląska – problem wymierania archeofitów. W: Kącki Z. (red.), Zagrożone gatunki flory naczyniowej Dolnego Śląska. „Instytut Biologii Roślin Uniw. Wrocławskiego & Polskie Towarzystwo Przyjaciół Przyrody Pro Natura, Wrocław”, s. 151-164, 2003. 
  8. Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
  9. Pender K., Szczęśniak E.. Consolida regalis (Ranunculaceae) na Dolnym Śląsku, gatunek na progu zagrożenia. „Acta Botanica Silesiaca, Supplementum”. 1, s. 108-110, 2011. 
{{Przypisy}} Nieprawidłowe pola: przypisy.

Bibliografia

Włodzimierz Tymrakiewicz: Atlas chwastów. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1976.