Kalendarz: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
→Typy kalendarzy: Poprawione drobne błędy w zapisie. |
|||
Linia 12: | Linia 12: | ||
Według tego, najpopularniejszego kryterium klasyfikacji kalendarzy, kalendarze dzielimy zatem na: |
Według tego, najpopularniejszego kryterium klasyfikacji kalendarzy, kalendarze dzielimy zatem na: |
||
* [[kalendarz słoneczny|słoneczne]] (solarne), np.: |
* [[kalendarz słoneczny|słoneczne]] (solarne), np.: |
||
** kalendarze chrześcijańskie - np. [[kalendarz gregoriański|gregoriański]] (dla kościołów zachodnich |
** kalendarze chrześcijańskie - np. [[kalendarz gregoriański|gregoriański]] (dla kościołów zachodnich, takich jak [[rzymski katolicyzm|rzymskokatolicyzm]], [[protestantyzm]] i niektóre inne) i [[kalendarz juliański|juliański]] (dla kościołów wschodnich, takich jak [[grekokatolicyzm]], [[prawosławie]] i niektóre inne), |
||
** [[kalendarz Majów]], |
** [[kalendarz Majów]], |
||
** [[kalendarz aztecki]], |
** [[kalendarz aztecki]], |
Wersja z 04:15, 16 kwi 2014
Kalendarium dzień po dniu |
<< | kwiecień 2024 | >> | ||||
Pn | Wt | Śr | Cz | Pt | So | Nd |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
Kalendarz – umowna, przyjęta w danej społeczności bądź kulturze, rachuba czasu. Dzieli ona czas na powtarzające się cyklicznie okresy, związane najczęściej z cyklami przyrody. Nazwa pochodzi od rzymskiego słowa Kalendy bądź według innych źródeł od łacińskiego callendarium.
Obecnie najbardziej rozpowszechnionym kalendarzem na świecie jest kalendarz gregoriański - wprowadzony 15 października 1582 przez papieża Grzegorza XIII i oparty na długości roku zwrotnikowego.
Typy kalendarzy
Kalendarze dzieli się na różne typy, w zależności od:
1) sposobu określania długości roku w związku z długością i liczbą miesięcy (poprzez odwołanie się do wielokrotności faz Księżyca, poprzez odwołanie się do pozornego ruchu Słońca na niebie na tle Zodiaku, czy poprzez kombinację jednego z drugim). Z tym związany jest też podział miesiąca na mniejsze jednostki, tygodnie lub dekady.
Według tego, najpopularniejszego kryterium klasyfikacji kalendarzy, kalendarze dzielimy zatem na:
- słoneczne (solarne), np.:
- kalendarze chrześcijańskie - np. gregoriański (dla kościołów zachodnich, takich jak rzymskokatolicyzm, protestantyzm i niektóre inne) i juliański (dla kościołów wschodnich, takich jak grekokatolicyzm, prawosławie i niektóre inne),
- kalendarz Majów,
- kalendarz aztecki,
- kalendarz irański,
- francuski kalendarz republikański,
- kalendarz szwedzki.
- księżycowe (lunarne), np.:
- księżycowo-słoneczne, np.:
- kalendarz egipski,
- kalendarze indyjskie, np. indyjski kalendarz narodowy, kalendarz tamilski, bengalski, kalendarz dżinijski oraz pochodne od nich:
- kalendarz chiński i pochodne od niego kalendarze japoński, koreański, wietnamski, mongolski, tuwijski czy tybetański;
2) sposobu określania początku rachuby czasu (ery):
- linearne - lata liczone są ciągle od jakiegoś wydarzenia historycznego dawnego, np. od narodzenia Chrystusa (kalendarz gregoriański), od ucieczki Mahometa z Mekki do Medyny (kalendarz muzułmański), bądź niedawnego (np. od daty wstąpienia ostatniego władcy na tron, jak np. kalendarz japoński, kalendarz Dżucze);
- cykliczne - gdzie lata liczy się w powtarzających się cyklach, np. 12-letnich, 60-letnich itp. (np. kalendarz chiński, kalendarz Majów, kalendarz balijski);
3) sposobu określania początku nowej doby (wschód słońca, zachód słońca, wschód księżyca, północ, południe) oraz liczenia długości doby i godziny (stałogodzinowe, zmiennogodzinowe).