Strategic Arms Limitation Treaty (II): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Nie podano opisu zmian |
int., dr. red., WP:SK |
||
| Linia 4: | Linia 4: | ||
== Negocjacje == |
== Negocjacje == |
||
W dniach od 27 czerwca do 3 lipca |
W dniach od 27 czerwca do 3 lipca 1974 r. doszło do spotkania w Moskwie [[Leonid Breżniew|Breżniewa]] z [[Richard Nixon|Nixonem]], którego pozycja w związku z aferą [[afera Watergate|Watergate]] była już bardzo osłabiona. Było to ostatnie spotkanie obu przywódców. Wyniki tego szczytu okazały się nader skromne. Objęły układ pozwalający na utrzymanie tylko jednego systemu obrony przeciw [[Rakietowy pocisk balistyczny|pociskom balistycznym]], a nie dwóch jak postanowiono w 1972 r. traktatem [[Anti-Ballistic Missile Treaty|ABM]]. |
||
Nadspodziewanie poważne wyniki osiągnęli [[Gerald Ford]] i [[Leonid Breżniew]] podczas zapoznawczego spotkania we [[Władywostok]]u, na którym ustalono wstępnie, że w wyniku porozumienia SALT II obydwie strony zredukują arsenał środków przenoszenia [[broń jądrowa|broni jądrowej]] do 2300 sztuk (sumaryczna liczba dozwolonych środków przenoszenia w systemach morskich, lądowych oraz lotniczych), przy czym tylko 1320 z nich wyposażonych może być w wielogłowicowe ładunki nuklearne. Układ SALT II, w znacznej mierze opierający się na uzgodnionych we Władywostoku zasadach, podpisany został [[18 czerwca]] [[1979]] r. podczas szczytu w Wiedniu, na którym spotkali się [[Jimmy Carter]] i [[Leonid Breżniew]]. Już w chwili podpisywania budził on liczne wątpliwości i nie został ratyfikowany przez [[Senat Stanów Zjednoczonych|Senat USA]]. Bezpośrednim powodem braku zgody na ratyfikację |
Nadspodziewanie poważne wyniki osiągnęli [[Gerald Ford]] i [[Leonid Breżniew]] podczas zapoznawczego spotkania we [[Władywostok]]u, na którym ustalono wstępnie, że w wyniku porozumienia SALT II obydwie strony zredukują arsenał środków przenoszenia [[broń jądrowa|broni jądrowej]] do 2300 sztuk (sumaryczna liczba dozwolonych środków przenoszenia w systemach morskich, lądowych oraz lotniczych), przy czym tylko 1320 z nich wyposażonych może być w wielogłowicowe ładunki nuklearne. Układ SALT II, w znacznej mierze opierający się na uzgodnionych we Władywostoku zasadach, podpisany został [[18 czerwca]] [[1979]] r. podczas szczytu w Wiedniu, na którym spotkali się [[Jimmy Carter]] i [[Leonid Breżniew]]. Już w chwili podpisywania budził on liczne wątpliwości i nie został ratyfikowany przez [[Senat Stanów Zjednoczonych|Senat USA]]. Bezpośrednim powodem braku zgody na ratyfikację była [[Radziecka interwencja w Afganistanie|radziecka inwazja na Afganistan]]. Zarówno jednak prezydent [[Jimmy Carter]], jak i prezydent [[Ronald Reagan]] zgadzali się stosować postanowienia nieratyfikowanego traktatu, o ile będzie je stosował Związek Radziecki. Podobną deklarację złożył I Sekretarz KC KPZR Leonid Breżniew. |
||
== Kulisy porozumień == |
== Kulisy porozumień == |
||
[[Plik:SS20 irbm.jpg|thumb|RSD-10 Pionier ([[RSD-10 Pionier|SS-20 Saber]])]] |
[[Plik:SS20 irbm.jpg|thumb|RSD-10 Pionier ([[RSD-10 Pionier|SS-20 Saber]])]] |
||
Głównym powodem rozpoczęcia rozmów, były rozmieszczone w Europie radzieckie pociski [[Intermediate-Range Ballistic Missile|pośredniego zasięgu]] [[RSD-10 Pionier|Pionier]] (SS-20). Chcąc utrzymać równowagę na starym kontynencie, prezydent USA J. Carter, prezydent [[Francja|Francji]] [[Valéry Giscard d'Estaing|V. Giscard |
Głównym powodem rozpoczęcia rozmów, były rozmieszczone w Europie radzieckie pociski [[Intermediate-Range Ballistic Missile|pośredniego zasięgu]] [[RSD-10 Pionier|Pionier]] (SS-20). Chcąc utrzymać równowagę na starym kontynencie, prezydent USA J. Carter, prezydent [[Francja|Francji]] [[Valéry Giscard d'Estaing|V. Giscard d’Estaing]], kanclerz [[Niemcy|RFN]] [[Helmut Schmidt|H. Schmidt]] oraz premier brytyjski [[James Callaghan|J. Callaghan]] podczas obrad w [[Gwadelupa|Gwadelupie]] podjęli 6 stycznia 1979 r. jedną z najważniejszych decyzji strategicznych Zachodu po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]]. Zdecydowali o rozmieszczeniu w Europie 464 nowoczesnych [[Pocisk manewrujący|pocisków manewrujacych]] [[BGM-109 Tomahawk]] i 108 pocisków balistycznych [[MGM-31A Pershing I|MGM-31 Pershing]]. Decyzja ta połączona była z ofertą niezwłocznych rozmów rozbrojeniowych na temat broni średniego zasięgu. Gospodarka radziecka nie była w stanie w tak krótkim czasie wyprodukować porównywalnej broni. W rezultacie [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] musiał albo powrócić do polityki odprężenia i wycofać rakiety SS-20, albo pogodzić się z tymczasową przewagą militarną [[NATO]] i jednocześnie uruchomić ogromne środki finansowe, konieczne do technologicznego współzawodnictwa z Zachodem. |
||
== Zobacz też == |
== Zobacz też == |
||
| Linia 16: | Linia 16: | ||
== Bibliografia == |
== Bibliografia == |
||
* {{Cytuj książkę | nazwisko= Patek | imię=Artur |
* {{Cytuj książkę | nazwisko= Patek | imię=Artur | nazwisko2= Rydel | imię2=Jan | nazwisko3= Węc | imię3=Janusz Józef | nazwisko4= Czekalski | imię4=Tadeusz | nazwisko5= | imię5= | tytuł= Najnowsza historia świata. T. 2, 1963-1979 | data=2009 | wydawca=Wydawnictwo Literackie | miejsce=Kraków | isbn=978-83-08-04287-8 | strony=}} |
||
{{Układy związane z kontrolą zbrojeń}} |
{{Układy związane z kontrolą zbrojeń}} |
||
Wersja z 21:53, 17 cze 2014
Strategic Arms Limitation Treaty (SALT II) – druga runda rokowań w sprawie ograniczenia zbrojeń strategicznych między USA a ZSRR, zakończona podpisaniem traktatu ustalającego limity ilościowe i jakościowe systemów broni strategicznej.
Negocjacje
W dniach od 27 czerwca do 3 lipca 1974 r. doszło do spotkania w Moskwie Breżniewa z Nixonem, którego pozycja w związku z aferą Watergate była już bardzo osłabiona. Było to ostatnie spotkanie obu przywódców. Wyniki tego szczytu okazały się nader skromne. Objęły układ pozwalający na utrzymanie tylko jednego systemu obrony przeciw pociskom balistycznym, a nie dwóch jak postanowiono w 1972 r. traktatem ABM.
Nadspodziewanie poważne wyniki osiągnęli Gerald Ford i Leonid Breżniew podczas zapoznawczego spotkania we Władywostoku, na którym ustalono wstępnie, że w wyniku porozumienia SALT II obydwie strony zredukują arsenał środków przenoszenia broni jądrowej do 2300 sztuk (sumaryczna liczba dozwolonych środków przenoszenia w systemach morskich, lądowych oraz lotniczych), przy czym tylko 1320 z nich wyposażonych może być w wielogłowicowe ładunki nuklearne. Układ SALT II, w znacznej mierze opierający się na uzgodnionych we Władywostoku zasadach, podpisany został 18 czerwca 1979 r. podczas szczytu w Wiedniu, na którym spotkali się Jimmy Carter i Leonid Breżniew. Już w chwili podpisywania budził on liczne wątpliwości i nie został ratyfikowany przez Senat USA. Bezpośrednim powodem braku zgody na ratyfikację była radziecka inwazja na Afganistan. Zarówno jednak prezydent Jimmy Carter, jak i prezydent Ronald Reagan zgadzali się stosować postanowienia nieratyfikowanego traktatu, o ile będzie je stosował Związek Radziecki. Podobną deklarację złożył I Sekretarz KC KPZR Leonid Breżniew.
Kulisy porozumień
Głównym powodem rozpoczęcia rozmów, były rozmieszczone w Europie radzieckie pociski pośredniego zasięgu Pionier (SS-20). Chcąc utrzymać równowagę na starym kontynencie, prezydent USA J. Carter, prezydent Francji V. Giscard d’Estaing, kanclerz RFN H. Schmidt oraz premier brytyjski J. Callaghan podczas obrad w Gwadelupie podjęli 6 stycznia 1979 r. jedną z najważniejszych decyzji strategicznych Zachodu po II wojnie światowej. Zdecydowali o rozmieszczeniu w Europie 464 nowoczesnych pocisków manewrujacych BGM-109 Tomahawk i 108 pocisków balistycznych MGM-31 Pershing. Decyzja ta połączona była z ofertą niezwłocznych rozmów rozbrojeniowych na temat broni średniego zasięgu. Gospodarka radziecka nie była w stanie w tak krótkim czasie wyprodukować porównywalnej broni. W rezultacie ZSRR musiał albo powrócić do polityki odprężenia i wycofać rakiety SS-20, albo pogodzić się z tymczasową przewagą militarną NATO i jednocześnie uruchomić ogromne środki finansowe, konieczne do technologicznego współzawodnictwa z Zachodem.
Zobacz też
Bibliografia
- Artur Patek, Jan Rydel, Janusz Józef Węc, Tadeusz Czekalski: Najnowsza historia świata. T. 2, 1963-1979. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2009. ISBN 978-83-08-04287-8.