Zamek krzyżacki w Królewcu: Różnice pomiędzy wersjami
54°42′36″N 20°30′38″E/54,710000 20,510556| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
współrzędne |
|||
| Linia 28: | Linia 28: | ||
|www = |
|www = |
||
}} |
}} |
||
'''Zamek królewiecki''' – gotycki zamek [[Zakon krzyżacki|krzyżacki]] z XIII w., kilkukrotnie przebudowywany (m.in. w XVI i XVIII w.), będący – obok miejscowej [[Katedra w Królewcu|katedry]] – jednym z symboli Królewca (obecnie [[Kaliningrad]] w [[Rosja|Rosji]]). |
'''Zamek królewiecki''' – gotycki zamek [[Zakon krzyżacki|krzyżacki]] z XIII w., kilkukrotnie przebudowywany (m.in. w XVI i XVIII w.), będący – obok miejscowej [[Katedra św. Wojciecha i Najświętszej Marii Panny w Królewcu|katedry]] – jednym z symboli Królewca (obecnie [[Kaliningrad]] w [[Rosja|Rosji]]). |
||
== Historia budowy == |
== Historia budowy == |
||
W czasach [[Prusowie|pruskich]] znajdował się tu gród '''Tuwangste''' (''także: Twangste, Twangst, Twongst, Twoyngst''). Nazwa ta wywodziła się z pruskiego słowa "wangus" i oznaczała ścinanie drzewa dębowego, które było symbolem [[Perkun]]a. Po podboju [[Sambia|Sambii]] przez [[zakon krzyżacki|Krzyżaków]] w [[1255]] zamek nazwano ''Regiomontium (Królewska Góra)'' na cześć [[władcy Czech|króla czeskiego]] [[Przemysł Ottokar II|Przemysła Ottokara II]], który uczestniczył w wyprawie. |
W czasach [[Prusowie|pruskich]] znajdował się tu gród '''Tuwangste''' (''także: Twangste, Twangst, Twongst, Twoyngst''). Nazwa ta wywodziła się z pruskiego słowa "wangus" i oznaczała ścinanie drzewa dębowego, które było symbolem [[Perkun]]a. Po podboju [[Sambia (kraina historyczna)|Sambii]] przez [[zakon krzyżacki|Krzyżaków]] w [[1255]] zamek nazwano ''Regiomontium (Królewska Góra)'' na cześć [[władcy Czech|króla czeskiego]] [[Przemysł Ottokar II|Przemysła Ottokara II]], który uczestniczył w wyprawie. |
||
Zamek był wielokrotnie rozbudowywany m.in. w [[XVI wiek|XVI]] i [[XVIII wiek|XVIII]] w. (m.in. [[Joachim Ludwig Schultheiß von Unfried]]). Po inkorporacji [[Prusy Królewskie|Prus Królewskich]] do [[Polska|Polski]] zamek był od [[1457]] siedzibą [[Wielcy mistrzowie zakonu krzyżackiego|wielkiego mistrza krzyżackiego]], od [[1525]] [[władcy Prus|książąt pruskich]]. W [[1701]] w kościele zamkowym odbyła się koronacja króla [[Fryderyk I Pruski|Fryderyka I]], a w [[1861]] [[Wilhelm I Hohenzollern|Wilhelma I]]. |
Zamek był wielokrotnie rozbudowywany m.in. w [[XVI wiek|XVI]] i [[XVIII wiek|XVIII]] w. (m.in. [[Joachim Ludwig Schultheiß von Unfried]]). Po inkorporacji [[Prusy Królewskie|Prus Królewskich]] do [[Polska|Polski]] zamek był od [[1457]] siedzibą [[Wielcy mistrzowie zakonu krzyżackiego|wielkiego mistrza krzyżackiego]], od [[1525]] [[władcy Prus|książąt pruskich]]. W [[1701]] w kościele zamkowym odbyła się koronacja króla [[Fryderyk I Pruski|Fryderyka I]], a w [[1861]] [[Wilhelm I Hohenzollern|Wilhelma I]]. |
||
Wersja z 14:00, 18 wrz 2014
 Nieistniejący dzisiaj zamek królewiecki, ilustracja z ok. 1895 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Styl architektoniczny | |
| Rozpoczęcie budowy |
XIII w. |
| Zniszczono |
1945 (działania wojenne), 1968 (wyburzenie ruin) |
Położenie na mapie obwodu królewieckiego  | |
Położenie na mapie Rosji  | |
| 54°42′36″N 20°30′38″E/54,710000 20,510556
| |
Zamek królewiecki – gotycki zamek krzyżacki z XIII w., kilkukrotnie przebudowywany (m.in. w XVI i XVIII w.), będący – obok miejscowej katedry – jednym z symboli Królewca (obecnie Kaliningrad w Rosji).
Historia budowy
W czasach pruskich znajdował się tu gród Tuwangste (także: Twangste, Twangst, Twongst, Twoyngst). Nazwa ta wywodziła się z pruskiego słowa "wangus" i oznaczała ścinanie drzewa dębowego, które było symbolem Perkuna. Po podboju Sambii przez Krzyżaków w 1255 zamek nazwano Regiomontium (Królewska Góra) na cześć króla czeskiego Przemysła Ottokara II, który uczestniczył w wyprawie.
Zamek był wielokrotnie rozbudowywany m.in. w XVI i XVIII w. (m.in. Joachim Ludwig Schultheiß von Unfried). Po inkorporacji Prus Królewskich do Polski zamek był od 1457 siedzibą wielkiego mistrza krzyżackiego, od 1525 książąt pruskich. W 1701 w kościele zamkowym odbyła się koronacja króla Fryderyka I, a w 1861 Wilhelma I.
Od czasów średniowiecznych do zamku przylegała wolnizna Burgfreiheit (Wola Zamkowa), później powstały Tragheim, Altroßgarten, Neue Sorge i Sackheim. Przed II wojną światową umieszczono w części zamku muzeum. W czasie wojny przechowywano tu zrabowaną z Carskiego Sioła Bursztynową Komnatę, którą prawdopodobnie wywieziono w nieznanym kierunku.
Zniszczenie zamku
Zamek królewiecki został całkowicie strawiony przez pożary w następstwie bombardowań Królewca, przeprowadzonych przez lotnictwo brytyjskie w sierpniu 1944. Bombardowania przetrwały tylko grube mury zewnętrzne. Dalsze zniszczenia nastąpiły w czasie zdobywania miasta przez Armię Czerwoną w kwietniu 1945.
W wyniku postanowień poczdamskich Królewiec został przyłączony do ZSRR, a w 1946 przemianowany na Kaliningrad. Pozostałości zamku zostały na rozkaz Leonida Breżniewa wysadzone w powietrze w 1968 jako symbol pruskiego militaryzmu, mimo protestów studentów i intelektualistów. Na miejscu zburzonego zamku postawiono Dom Sowietów.
Plany rewitalizacji
Od kilku lat planowana jest rewitalizacja śródmieścia i zamku. Planowano odbudowę zamku z funduszy rosyjskiego ministerstwa kultury, jednak projekt ten na razie upadł, pomimo iż plan odbudowy zamku poparł prezydent Władimir Putin podczas swojej wizyty w Kaliningradzie w 2005.
W latach 2001-2008 na terenie, gdzie znajdowały się ruiny zamku, prowadzono prace wykopaliskowe, finansowane przez niemiecki tygodnik Der Spiegel. W trakcie wspomnianych prac odkryto pewną ilość pamiątek historycznych, m.in. w czerwcu 2005 natrafiono na srebrną skrzynkę, zawierającą medale i monety.
Władze miasta cały czas forsują plan odbudowy. Zwolennikiem odbudowy jest architekt Artur Sarnitz. Z drugiej strony, rozbiórka Domu Sowietów, stojącego na miejscu dawnego zamku, też ma swoich przeciwników. Wg nich budowla-pomnik jest już częścią historii miasta.
Galeria ilustracji
-
Dziedziniec oraz kościół zamkowy -
Wnętrze zamku – sala tronowa
-
Brama wjazdowa do zamku -
Archiwum państwowe na zamku
Bibliografia
- Caspar Stein: Das Alte Königsberg. Eine ausführliche Beschreibung der drei Städte Königsberg... anno 1644, Hamburg, Verein für Familienforschung in Ost- und Westpreußen, 1998, ISBN 3-931577-14-7 (reprint wyd. Königsberg 1911)
- Adolf Boetticher: Die Bau- und Kunstdenkmäler in Provinz Ostpreußen, H. 7., Königsberg, Königsberg, Teichert, 1897
- Friedrich Lahrs: Das Königsberger Schloß, Stuttgart, Kohlkammer, 1956
- Dehio-Handbuch der Kunstdenkmäler West- und Ostpreußens. Die ehemaligen Provinzen West- und Ostpreußen (Deutschordensland Preußen) mit Bütower und Lauenburger Land, bearb. von Michael Antoni, München; Berlin, Deutscher. Kunstverlag, 1993, ISBN 3-422-03025-5
- Prusy Wschodnie – dokumentacja historycznej prowincji. Zbiory fotograficzne dawnego Urzędu Konserwatora Zabytków w Królewcu (=Ostpreußen – Dokumentation einer historischen Provinz. Die photographische Sammlung des Provinzialdenkmalamtes in Königsberg), oprac. i red. bazy danych Jan Przypkowski, Warszawa, Instytut Sztuki PAN, [2006], ISBN 83-89101-44-0
- Sławomir Popowski,:Miasto niedokończone, w: „Polityka'”2008, nr 15 (2649), s.12