Polacy na Białorusi: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
m martwy link
Linia 52: Linia 52:
| [[Plik:Coat of Arms of Hrodna Voblasts.svg|20px]] '''[[Obwód grodzieński]]''' || 294 000 || 24,8% || 230 810 || 21,52%
| [[Plik:Coat of Arms of Hrodna Voblasts.svg|20px]] '''[[Obwód grodzieński]]''' || 294 000 || 24,8% || 230 810 || 21,52%
|-
|-
| [[Plik:Minsk province cOa.gif|20px]] '''[[Obwód miński]]''' || 30 000 || 1,9% || 17 908 || 1,26%
| [[Plik:Coat of Arms of Minsk province.svg|20px]] '''[[Obwód miński]]''' || 30 000 || 1,9% || 17 908 || 1,26%
|-
|-
| [[Plik:Escut Oblast Mohilev.png|20px]] '''[[Obwód mohylewski]]''' || 3 000 || 0,2% || 1 773 || 0,16%
| [[Plik:Escut Oblast Mohilev.png|20px]] '''[[Obwód mohylewski]]''' || 3 000 || 0,2% || 1 773 || 0,16%

Wersja z 23:15, 9 paź 2014

Polacy na Białorusi (statystyki według białoruskiego spisu powszechnego z 2009)
Liczebność 295 000[1]
% całej ludności 3,1%
Związek ZPB
Największe skupisko Obwód grodzieński
Mapa

Polacy na Białorusi[2] – mniejszość narodowa stanowiąca według białoruskiego spisu powszechnego ok. 295 000 mieszkańców Republiki Białorusi. Według nieoficjalnych statystyk w granicach państwa Białoruś może mieszkać od 500 000 do 1 200 000 Polaków[3]. Polacy są drugą po Rosjanach pod względem wielkości mniejszością narodową Białorusi.

Andżelika Borys, była przewodnicząca oficjalnie zakazanego Związku Polaków na Białorusi, podczas kongresu EPL w Warszawie w 2009 roku
Polacy z Białorusi podczas spotkania w siedzibie Klubu Inteligencji Katolickiej w Warszawie; druga od lewej Alina Jaroszewicz, prezes Oddziału Brzeskiego Związku Polaków na Białorusi; trzecia od lewej Teresa Soból, działaczka polska z Iwieńca

Polacy w Wielkim Księstwie Litewskim

 Osobny artykuł: Chrzest Litwy.

Po przyjęciu chrześcijaństwa w 1387 roku nastąpił zwiększony napływ ludności polskiej na Białoruś. Przybywali tam przedstawiciele polskiego duchowieństwa zakonnego i świeckiego, żołnierze, urzędnicy dworscy i mieszczanie. Wszystkie miasta białoruskie uzyskały prawo magdeburskie i uległy całkowitej polonizacji w XVII wieku. W XVII wieku nastąpiła też polonizacja szlachty białoruskiej[4].

Aktualna sytuacja Polaków na Białorusi

Obecnie zauważalnych jest wiele prób ze strony białoruskich władz w kierunku wtopienia Polaków w społeczność białoruską.

W sytuacji białorutenizacji oraz de-polonizacji Kościoła katolickiego na Białorusi, zauważalna jest obserwowana tendencja do asymilacji miejscowych Polaków o czym m.in. świadczą dane ostatniego (2009) spisu ludności Białorusi.

Według białoruskich spisów powszechnych w 1989 Polaków na Białorusi było 418 tys., według spisu 1999 – 396 tys., według spisu 2009 już tylko 295 tys.[1] Tempo kurczenia się mniejszości polskiej narasta: w latach 1989-1999 spadek o 5% (22 tys.), 1999-2009 spadek o 26% (101 tys.).

Największa polska organizacja na Białorusi – Związek Polaków na Białorusi w najlepszych czasach zrzeszał blisko 20 tysięcy członków. Obecnie, po wydarzeniach 2005 roku w organizacji doszło do rozłamu, co znacznie utrudnia funkcjonowanie całej mniejszości polskiej na Białorusi. Obok ZPB na Białorusi działają również inne organizacje polskie: Polska Macierz Szkolna na Białorusi, Republikańskie Zjednoczenie Społeczne „Harcerstwo” czy Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Lidzkiej.

Wprowadzenie w 2007 roku Karty Polaka dało możliwość tysiącom obywateli Białorusi potwierdzić swoją przynależność do narodu polskiego poprzez złożenie stosownej deklaracji w polskiej placówce dyplomatycznej na terenie Białorusi. Wprowadzenie Karty Polaka spowodowało protesty ze strony białoruskich władz. Przez państwowe media białoruskie kilkakrotnie przetaczały się negatywne kampanie medialne skierowane przeciwko Karcie Polaka, Polsce oraz przeciwko działaczom Związku Polaków na Białorusi[5].

Rozmieszczenie Polaków na Białorusi

Odsetek ludności polskiej na Białorusi (spis białoruski z 2009) według rejonów, miast wydzielonych na prawach rejonów oraz miasta stołecznego (te miasta umownie wskazane kółkami)
Ludność polska na Białorusi (spis białoruski z 2009) według rejonów (miasta wydzielone na prawach rejonów oraz miasto stołeczne na prawach obwodu Mińsk są zsumowane z odpowiednim otaczającym rejonem)

Liczba ludności polskiej (według oficjalnych danych spisów białoruskich z 1999 r. i 2009 r.) według obwodów:

Obwód spis 1999 % całej
populacji
obwodu		 spis 2009[1] % całej
populacji
obwodu
Miasto Mińsk 17 000 1% 13 420 0,73%
Obwód brzeski 27 000 1,8% 17 539 1,25%
Obwód witebski 21 000 1,5% 11 141 0,91%
Obwód homelski 4 000 0,3% 1 958 0,14%
Obwód grodzieński 294 000 24,8% 230 810 21,52%
Obwód miński 30 000 1,9% 17 908 1,26%
Obwód mohylewski 3 000 0,2% 1 773 0,16%
Suma 396 000 3,9 294 549 3,10%
Rozmieszczenie Polaków w rejonach obwodu grodzieńskiego (według danych oficjalnych spisów białoruskich z 1999 r. i 2009 r.)
Rejon % według spisu 1999
do ogółu
mieszkańców[6]		 % według spisu 2009
do ogółu
mieszkańców[7]
Oszmiański (Oszmiana) 11,87% 5,89%
Ostrowiecki (Ostrowiec) 10,38% 5,73%
Smorgoński (Smorgonie) 2,8% 2,00%
Iwiejski (Iwie) 24,65% 15,40%
Woronowski (Woronów) 82,96% 80,77%
Szczuczyński (Szczuczyn) 50,51% 46,38%
Lidzki (Lida) 39,52% 35,28%
Grodzieński razem z miastem Grodno (Grodno) 25,45% 21,71%
Świsłocki (Świsłocz) 20,98% 20,47%
Brzostowicki (Brzostowica Wielka) 23,84% 21,69%
Wołkowyski (Wołkowysk) 28,17% 24,96%
Plik:BIA Mosty COA.jpg Mostowski (Mosty) 21,29% 18,69%
Zelwieński (Zelwa) 25,58% 23,60%
Słonimski (Słonim) 3,35% 2,69%
Zdzięciolski (Zdzięcioł) 13,57% 9,28%
Nowogródzki (Nowogródek) 4,64% 4,22%
Korelicki (Korelicze) 1,95% 1,55%
Liczba Polaków na terenie Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej i Białorusi według radzieckich i białoruskich spisów powszechnych w latach 1926-2009
Spis 1926 Spis 1939 Spis 1959 Spis 1970 Spis 1979 Spis 1989 Spis 1999 Spis 2009
liczebność % liczebność % liczebność % liczebność % liczebność % liczebność % liczebność % liczebność %
97 498 2% 58 380 1,1% 538 881 6,69% 382 600 4,25% 403 169 4,23% 417 720 4,11% 395 712 3,94% 294 549 3,10%

Zobacz też

  1. ↑ a b c Spis narodowy Białorusi 2009 r. Wyniki wstępne dla republiki w całości. (ros.).
  2. ↑ Czasem również – „mniejszość polska”, lub niepoprawnie – „Polonia na Białorusi”.
  3. ↑ prof. Piotr Eberhardt, Polacy na Białorusi. Liczebność i rozmieszczenie ludności polskiej według ostatnich spisów powszechnych.
  4. ↑ Franciszek Bujak, Studja historyczne i społeczne, 1924, s. 77.
  5. ↑ „Nasilają się represje białoruskich władz wobec działaczy Związku Polaków na Białorusi.” Wirtualna Polonia. Wtorek 8 stycznia 2008.
  6. ↑ Www.Bialorus.Pl.
  7. ↑ Spis narodowy Białorusi 2009 r. Wyniki wstępne dla obwodu grodzieńskiego. (ros.).

Bibliografia

  • Kowalski M., 2002, Mniejszość polska na Grodzieńszczyźnie, mniejszość białoruska na Białostocczyźnie, [w:] C. Sadowska-Snarska (red.), Problemy rozwoju przygranicznych regionów wschodniej Polski, Wyd. Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Białymstoku, Białystok, s. 89–104 (wersja sieciowa artykułu)

Linki zewnętrzne

Polacy na świecie
Autochtoniczni Polacy poza RP
Polonia w Europie
Polonia poza Europą

Polska

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Polacy_na_Białorusi&oldid=40660309”