Megalodon: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m Wycofano edycje użytkownika 31.1.79.230 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Felis domestica. |
wiek |
||
| Linia 19: | Linia 19: | ||
|commons = Category:Carcharodon megalodon |
|commons = Category:Carcharodon megalodon |
||
}} |
}} |
||
'''Megalodon''' (''Carcharodon megalodon'' lub ''Carcharocles megalodon'') – wymarły [[gatunek (biologia)|gatunek]] [[ryby chrzęstnoszkieletowe]]j, prehistoryczny [[rekiny|rekin]], największa ze znanych ryb drapieżnych. Żył |
'''Megalodon''' (''Carcharodon megalodon'' lub ''Carcharocles megalodon'') – wymarły [[gatunek (biologia)|gatunek]] [[ryby chrzęstnoszkieletowe]]j, prehistoryczny [[rekiny|rekin]], największa ze znanych ryb drapieżnych. Żył 15.9–2,6 mln lat temu w morzach [[miocen]]u i [[pliocen]]u. |
||
Z powodu chrzęstnej budowy [[szkielet (anatomia)|szkieletu]] zachowało się niewiele skamieniałości tego gatunku i jest on znany głównie ze skamieniałości w postaci olbrzymich trójkątnych zębów o drobno ząbkowanych brzegach, od których pochodzi nazwa gatunku (z [[język grecki klasyczny|gr.]] ''mégas'' , [[dopełniacz (przypadek)|D.]]-''megálou'' – wielki + ''odoús'', [[Dopełniacz (przypadek)|D.]]-''odóntos'' – ząb). W 1996 roku znaleziono ząb megalodona mierzący 16,8 cm długości, będący wówczas największym znanym zębem tego rekina<ref name=KA>{{Cytuj książkę |nazwisko=Klimley |imię=Peter |nazwisko2=Ainley |imię2=David |rok=1996 |tytuł=Great White Sharks: The Biology of Carcharodon carcharias |wydawca=Academic Press |isbn=0124150314}}</ref>. Później odkryto jeszcze większe zęby, co pozwoliło oszacować długość ciała rekina na ponad 18 m<ref name=Renz>{{Cytuj książkę |nazwisko=Renz |imię=Mark |rok=2002 |tytuł=Megalodon: Hunting the Hunter |wydawca=PaleoPress |isbn=0-9719477-0-8}}</ref><ref name=Alter>{{Cytuj stronę |nazwisko=Alter |imię=Steven |rok=1997 |tytuł=Megalodon |opublikowany=Fossil News – Journal of Amateur Paleontology |url=http://www.megalodonteeth.com/html/article.html |język=en |data dostępu=10 kwietnia 2009}}</ref>. Według wczesnej rekonstrukcji szczęk, sporządzonej przez [[Bashford Dean|Bashforda Deana]], megalodon mógł przekraczać nawet 25 m długości, jednak rekonstrukcja ta okazała się nieprawidłowa<ref name=Bruner>{{Cytuj pismo |autor=John Clay Bruner |tytuł=El Tiburón "Megadiente" </em>Carcharodon megalodon<em> "De dientes duros y enormes" |czasopismo=Mundo Marino Revista Internacional de Vida Marina |wolumin=1997 |wydanie=5 |strony=6–11 |rok=1997 |język=es}} [http://www.paleoglot.org/files/Bruner%201997.pdf Artykuł] w tłumaczeniu na język angielski.</ref>. |
Z powodu chrzęstnej budowy [[szkielet (anatomia)|szkieletu]] zachowało się niewiele skamieniałości tego gatunku i jest on znany głównie ze skamieniałości w postaci olbrzymich trójkątnych zębów o drobno ząbkowanych brzegach, od których pochodzi nazwa gatunku (z [[język grecki klasyczny|gr.]] ''mégas'' , [[dopełniacz (przypadek)|D.]]-''megálou'' – wielki + ''odoús'', [[Dopełniacz (przypadek)|D.]]-''odóntos'' – ząb). W 1996 roku znaleziono ząb megalodona mierzący 16,8 cm długości, będący wówczas największym znanym zębem tego rekina<ref name=KA>{{Cytuj książkę |nazwisko=Klimley |imię=Peter |nazwisko2=Ainley |imię2=David |rok=1996 |tytuł=Great White Sharks: The Biology of Carcharodon carcharias |wydawca=Academic Press |isbn=0124150314}}</ref>. Później odkryto jeszcze większe zęby, co pozwoliło oszacować długość ciała rekina na ponad 18 m<ref name=Renz>{{Cytuj książkę |nazwisko=Renz |imię=Mark |rok=2002 |tytuł=Megalodon: Hunting the Hunter |wydawca=PaleoPress |isbn=0-9719477-0-8}}</ref><ref name=Alter>{{Cytuj stronę |nazwisko=Alter |imię=Steven |rok=1997 |tytuł=Megalodon |opublikowany=Fossil News – Journal of Amateur Paleontology |url=http://www.megalodonteeth.com/html/article.html |język=en |data dostępu=10 kwietnia 2009}}</ref>. Według wczesnej rekonstrukcji szczęk, sporządzonej przez [[Bashford Dean|Bashforda Deana]], megalodon mógł przekraczać nawet 25 m długości, jednak rekonstrukcja ta okazała się nieprawidłowa<ref name=Bruner>{{Cytuj pismo |autor=John Clay Bruner |tytuł=El Tiburón "Megadiente" </em>Carcharodon megalodon<em> "De dientes duros y enormes" |czasopismo=Mundo Marino Revista Internacional de Vida Marina |wolumin=1997 |wydanie=5 |strony=6–11 |rok=1997 |język=es}} [http://www.paleoglot.org/files/Bruner%201997.pdf Artykuł] w tłumaczeniu na język angielski.</ref>. |
||
| Linia 40: | Linia 40: | ||
[[Kategoria:Ryby miocenu]] |
[[Kategoria:Ryby miocenu]] |
||
[[Kategoria:Zwierzęta pliocenu]] |
[[Kategoria:Zwierzęta pliocenu]] |
||
[[Kategoria:Wymarłe ryby plejstocenu]] |
|||
[[Kategoria:Zwierzęta oligocenu]] |
|||
Wersja z 22:39, 29 gru 2014
| Carcharodon megalodon | |
| Agassiz, 1843 | |
 Porównanie wielkości megalodona, przeciętnego rekina wielorybiego, żarłacza białego i człowieka | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
Carcharodon / Carcharocles |
| Gatunek |
megalodon |
Megalodon (Carcharodon megalodon lub Carcharocles megalodon) – wymarły gatunek ryby chrzęstnoszkieletowej, prehistoryczny rekin, największa ze znanych ryb drapieżnych. Żył 15.9–2,6 mln lat temu w morzach miocenu i pliocenu.
Z powodu chrzęstnej budowy szkieletu zachowało się niewiele skamieniałości tego gatunku i jest on znany głównie ze skamieniałości w postaci olbrzymich trójkątnych zębów o drobno ząbkowanych brzegach, od których pochodzi nazwa gatunku (z gr. mégas , D.-megálou – wielki + odoús, D.-odóntos – ząb). W 1996 roku znaleziono ząb megalodona mierzący 16,8 cm długości, będący wówczas największym znanym zębem tego rekina[1]. Później odkryto jeszcze większe zęby, co pozwoliło oszacować długość ciała rekina na ponad 18 m[2][3]. Według wczesnej rekonstrukcji szczęk, sporządzonej przez Bashforda Deana, megalodon mógł przekraczać nawet 25 m długości, jednak rekonstrukcja ta okazała się nieprawidłowa[4].
Megalodon był drapieżnikiem polującym prawdopodobnie na wieloryby i inne duże ssaki morskie, mógł też polować na inne rekiny, ale tych przypuszczeń nie udało się udowodnić. Był szeroko rozprzestrzeniony w morzach mioceńskich.
Rodzaj Carcharodon wyodrębniony w kredzie, obecnie reprezentowany jest jedynie przez żarłacza białego. Megalodon został zaklasyfikowany do tego rodzaju jako przypuszczalny przodek żarłacza białego. Dotychczasowe badania nie przyniosły jednoznacznych dowodów i obecnie pozostaje kwestią dyskusyjną, czy megalodon to Carcharodon megalodon, czy też powinien zostać zaliczony do odrębnego rodzaju Carcharocles[5].
-
Megalodon w pogoni za Eobalaenoptera. -
Rekonstrukcja Deana Bashforda z 1909 r. -
Zęby.
- ↑ Peter Klimley, David Ainley: Great White Sharks: The Biology of Carcharodon carcharias. Academic Press, 1996. ISBN 0-12-415031-4.
- ↑ Mark Renz: Megalodon: Hunting the Hunter. PaleoPress, 2002. ISBN 0-9719477-0-8.
- ↑ Steven Alter: Megalodon. Fossil News – Journal of Amateur Paleontology, 1997. [dostęp 10 kwietnia 2009]. (ang.).
- ↑ John Clay Bruner. El Tiburón "Megadiente" Carcharodon megalodon "De dientes duros y enormes". „Mundo Marino Revista Internacional de Vida Marina”. 1997 (5), s. 6–11, 1997. (hiszp.). Artykuł w tłumaczeniu na język angielski.
- ↑ Carcharodon versus Carcharocles: What's in a Name?. Biology of Sharks and Rays. [dostęp 10 kwietnia 2009]. (ang.).