Chöömej: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana]

Usunięta treść Dodana treść

Jednokolumnowy

Wersja z 07:29, 20 sty 2015

Chöömej (tuw.: хөөмей; mong.: хөөмий, chöömij; chiń. upr. 呼麦; chiń. trad. 呼麥; pinyin hūmài) – rodzaj śpiewu alikwotowego (gardłowego) spotykanego w tuwińskiej i mongolskiej muzyce ludowej.

Słowa tego używa się zarówno na określenie jednego ze stylów tuwińskiego gardłowego śpiewu, jak i szerzej na wszystkie jego rodzaje. Muzyka ta zainspirowana jest życiem na stepach i słowa piosenek często opowiadają o koniach. Tuwiński śpiew zainspirował muzykę wielu innych kultur – w starożytności zaadaptowali go tybetańscy mnisi, zaś współcześnie robią to amerykańscy muzycy new age'owi^{[potrzebny przypis]}.

Śpiew gardłowy to zwykle alikwotowy akord w formie burdonu z melodią w głosie najwyższym operującym na ograniczonej skali. Ta technika wokalna pozwala na jednoczesne wydobywanie z gardła kilku niezależnych od siebie dźwięków, od niskich, przypominających dźwięk didgeridoo (styl kargyraa), aż po wysokie poświsty (styl sygyt), przywodzące na myśl japoński, buddyjski flet shakuhachi^{[potrzebny przypis]}. Najwybitniejsi wykonawcy potrafią emitować nawet do 6 niezależnych dźwięków w różnych tonacjach^{[potrzebny przypis]}.

Współcześni tuwińscy wykonawcy posługujący się techniką chöömej to m.in.:

Giennadij Czamzyryn, znany jako Gendos
Sainkho Namtchylak
Shu-De
Huun-Huur-Tu
Yat-Kha (łączący tradycyjne techniki z psychodelicznym punk rockiem)
Bugotak
Chirgilchin
Kongar-Ool Ondar
Oleg Kuular
Mongoun-Ool Ondar
Alash

W 2009 roku sztuka śpiewu techniką chöömej została wpisana na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO^[1].

↑ UNESCO ICH: Mongolian art of singing, Khoomei. [dostęp 2013-11-18]. (ang.).

Linki zewnętrzne

[chiny18-1] UNESCO ICH: Mongolian art of singing, Khoomei. [dostęp 2013-11-18]. (ang.).

[1]

@@ Linia 3: / Linia 3: @@
 Słowa tego używa się zarówno na określenie jednego ze stylów tuwińskiego gardłowego śpiewu, jak i szerzej na wszystkie jego rodzaje. Muzyka ta zainspirowana jest życiem na stepach i słowa piosenek często opowiadają o koniach. Tuwiński śpiew zainspirował muzykę wielu innych kultur – w starożytności zaadaptowali go [[Tybet (region)|tybetańscy]] mnisi, zaś współcześnie robią to amerykańscy muzycy [[new age (muzyka)|new age'owi]]{{fakt|data=2011-01}}.
+Śpiew gardłowy to zwykle alikwotowy akord w formie [[burdon]]u z melodią w głosie najwyższym
-Ta technika wokalna pozwala na jednoczesne wydobywanie z gardła kilku niezależnych od siebie dźwięków, od niskich, przypominających dźwięk [[didgeridoo]] (styl ''kargyraa''), aż po wysokie poświsty (styl ''sygyt''), przywodzące na myśl [[Japonia|japoński]], [[Buddyzm|buddyjski]] flet shakuhachi{{fakt|data=2011-01}}. Najwybitniejsi wykonawcy potrafią emitować nawet do 6 niezależnych dźwięków w różnych tonacjach{{fakt|data=2011-01}}.
+operującym na  ograniczonej skali. Ta technika wokalna pozwala na jednoczesne wydobywanie z gardła kilku niezależnych od siebie dźwięków, od niskich, przypominających dźwięk [[didgeridoo]] (styl ''kargyraa''), aż po wysokie poświsty (styl ''sygyt''), przywodzące na myśl [[Japonia|japoński]], [[Buddyzm|buddyjski]] flet shakuhachi{{fakt|data=2011-01}}. Najwybitniejsi wykonawcy potrafią emitować nawet do 6 niezależnych dźwięków w różnych tonacjach{{fakt|data=2011-01}}.
-Wśród współczesnych, tuwińskich wykonawców posługujących się techniką chöömej można wymienić m.in.:
+Współcześni tuwińscy wykonawcy posługujący się techniką chöömej to m.in.:
-* Giennadija Czamzyryna, znanego jako [[Gendos]]
+* Giennadij Czamzyryn, znany jako [[Gendos]]
 * [[Sainkho Namtchylak]]
 * Shu-De
 * [[Huun-Huur-Tu]]
-* [[Yat-Kha]] (łączącego tradycyjne techniki z psychodelicznym punk rockiem)
+* [[Yat-Kha]] (łączący tradycyjne techniki z psychodelicznym punk rockiem)
 * Bugotak
 * Chirgilchin