Zygmunt Wolanin: Różnice pomiędzy wersjami

Zygmunt Józef Wolanin
Zenon
	major
Data i miejsce urodzenia	30 listopada 1914 ; Turze Rogi
Data i miejsce śmierci	24 maja 1946 ; Warszawa
	Przebieg służby
Lata służby	od 1918
Siły zbrojne	Narodowe Siły Zbrojne Narodowe Zjednoczenie Wojskowe
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa
	Odznaczenia

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 14:04, 22 maj 2015

Zygmunt Wolanin ps. Zenon (ur. 30 listopada 1914 w Turzych Rogach, zm. 24 maja 1946 w Warszawie) – major, żołnierz NSZ i NZW.

Okres przedwojenny

Urodził się jako syn Stanisława i Eleonory z Goławskich. Uczęszczał do szkoły powszechnej w Łukowie, tam też rozpoczął naukę w gimnazjum, którą kontynuował w Pińsku^[2]. Po zdaniu matury w 1935 rozpoczął studia na Wydziale Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, zamieszkały w Krasnymstawie. Członek SN.

Okres wojny i powojenny

Komendant placówki w Celinach, następnie komendant II Rejonu NSZ w Łukowie. Po 1944 szef PAS Okręgu Lubelskiego NSZ oraz II Obszaru NZW.

Aresztowany w lipcu 1945 i sądzony w tzw. procesie 23. Proces toczył się w Warszawie, w gmachu Towarzystwa Higienicznego przy ul. Karowej i był pierwszym wielkim procesem pokazowym w Polsce po 1944. 23 oskarżonych oskarżono o spacyfikowanie 6 czerwca 1945 zamieszkanej przez Ukraińców wsi Wierzchowiny na pograniczu powiatów Krasnystaw i Chełm. Zygmunta Wolanina oskarżono o wydanie rozkazu pacyfikacji. Faktycznie oskarżeni (oprócz jednego) nie byli tego dnia w Wierzchowinach.

19 marca 1946 Wojskowy Sąd Okręgowy w Warszawie pod przewodnictwem ppłk. A. Janowskiego skazał z 1 Dekr. na karę śmierci siedmiu spośród 23 oskarżonych. Nr sprawy W.1692/46^[3]. Zygmunt Wolanin został stracony 24 maja 1946. Pozostawił trójkę dzieci^[4].

Według późniejszych ustaleń ciała straconych siedmiu członków lubelskiego PAS NSZ pochowano w pobliżu glinianek, w rejonie obecnej ul. Grójeckiej w Warszawie, w okolicach współczesnego pomnika Obrońców Warszawy we wrześniu 1939.

Postanowieniem Sądu Warszawskiego Okręgu Wojskowego w Warszawie z dnia 17 września 1993 wyrok skazujący kpt. Zygmunta Wolanina został unieważniony. Decyzją z kwietnia 1995 prezydent RP odznaczył go pośmiertnie Krzyżem Narodowego Czynu Zbrojnego i Krzyżem Partyzanckim.

Grób symboliczny znajduje się na Cmentarzu Wojskowym w Warszawie w Kwaterze „na Łączce”.

Bibliografia

Tadeusz Swat: Niewinnie Straceni 1945-56. Wyd. Fundacja Ochrony Zabytków, Warszawa 1991., zob także Straceni w Więzieniu mokotowskim.
Małgorzata Szejnert: Śród żywych duchów. Wyd. ANEKS, Londyn 1990.
AIPN, Teczki więźniów 1946, Wolanin Zygmunt
AWL, WSR w Warszawie, 117/91/1718
Informator o nielegalnych..., według indeksu
W. Minkiewicz, Mokotów, Wronki, Rawicz..., s. 89
Niewinnie Straceni..., s. 96
H. Pająk, Oni..., według indeksu
Ł. Socha (M. Turlejska), Te pokolenia żałobami czarne..., s. 159–160
„Wokanda” 1991, nr 31 (listy)
Żołnierze wyklęci..., według indeksu.

↑ Wykaz żołnierzy podziemia narodowego odznaczonych przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej po roku 1992.
↑ http://fkw.edu.pl/wp-content/uploads/2014/09/Zygmunt-Wolanin-ps.-Zenon.pdf
↑ "Księga najwyższego wymiaru kary" w Krzysztof Szwagrzyk: Zbrodnie w majestacie prawa 1944-1955. Wyd. ABC Future, Warszawa, 2000.
↑ Wyroki śmierci na żołnierzy podziemia w latach 1944-1946.

[1] Wykaz żołnierzy podziemia narodowego odznaczonych przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej po roku 1992.

[2] ttp://fkw.edu.pl/wp-content/uploads/2014/09/Zygmunt-Wolanin-ps.-Zenon.pdf

[3] "Księga najwyższego wymiaru kary" w Krzysztof Szwagrzyk: Zbrodnie w majestacie prawa 1944-1955. Wyd. ABC Future, Warszawa, 2000.

[4] Wyroki śmierci na żołnierzy podziemia w latach 1944-1946.

[1]

[2]

[3]

[4]

@@ Linia 10: / Linia 10: @@
  |stopień             = major
  |data urodzenia      = [[30 listopada]] [[1914]]
- |miejsce urodzenia   = Tur Rogi gm. [[Gołąbki]]
+ |miejsce urodzenia   = [[Turze Rogi]]
  |data śmierci        = [[24 maja]] [[1946]]
- |miejsce śmierci     =
+ |miejsce śmierci     = [[Warszawa]]
  |lata służby         = od [[1918]]
- |siły zbrojne        =
+ |siły zbrojne        = [[Narodowe Siły Zbrojne]] [[Narodowe Zjednoczenie Wojskowe]]
  |jednostki           =
  |stanowiska          =
- |wojny i bitwy       =
+ |wojny i bitwy       = [[II wojna światowa]]
  |późniejsza praca    =
  |odznaczenia         = {{order|KP}}<ref>{{cytuj stronę|url = http://it.home.pl/nsz/nsznsznsz/teksty/nszo2.htm | tytuł = Wykaz żołnierzy podziemia narodowego odznaczonych przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej po roku 1992}}</ref>
  |commons             =
 }}
-'''Zygmunt Wolanin''' ps. ''Zenon'' (ur. [[30 listopada]] [[1914]] w [[Turze Rogi|Turzych Rogach]], zm. [[24 maja]] [[1946]]) – major, żołnierz NSZ i NZW.
+'''Zygmunt Wolanin''' ps. ''Zenon'' (ur. [[30 listopada]] [[1914]] w [[Turze Rogi|Turzych Rogach]], zm. [[24 maja]] [[1946]] w Warszawie) – major, żołnierz [[NSZ]] i [[NZW]].
 == Okres przedwojenny ==
-Urodził się jako syn Stanisława i Eleonory z Goławskich. Studiował na Wydziale Prawa [[Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II|Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego]], zamieszkały w [[Krasnystaw|Krasnymstawie]]. Członek [[Stronnictwo Narodowe (1928-1947)|SN]].
+Urodził się jako syn Stanisława i Eleonory z Goławskich. Uczęszczał do szkoły powszechnej w Łukowie, tam też rozpoczął naukę w gimnazjum, którą kontynuował w Pińsku<ref>http://fkw.edu.pl/wp-content/uploads/2014/09/Zygmunt-Wolanin-ps.-Zenon.pdf</ref>. Po zdaniu matury w [[1935]] rozpoczął studia na Wydziale Prawa [[Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II|Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego]], zamieszkały w [[Krasnystaw|Krasnymstawie]]. Członek [[Stronnictwo Narodowe (1928-1947)|SN]].
 == Okres wojny i powojenny ==
+Komendant placówki w [[Celiny|Celinach]], następnie komendant II Rejonu NSZ w Łukowie. Po [[1944]] szef [[Pogotowie Akcji Specjalnej|PAS]] Okręgu Lubelskiego NSZ oraz II Obszaru NZW.
-Po 1944 szef Akcji Specjalnej i [[Pogotowie Akcji Specjalnej|PAS]] Okręgu Lubelskiego [[Narodowe Siły Zbrojne|NSZ]] i [[Narodowe Zjednoczenie Wojskowe|NZW]] oraz II Obszaru [[Narodowe Zjednoczenie Wojskowe|NZW]], komendant placówki w [[Celiny|Celinach]], a następnie komendant II Rejonu NSZ w Łukowie<ref> {{ cytuj stronę | url = http://www.rasil.home.pl/wrh_1_2004/16_wieslaw_charczuk.pdf | tytuł = Wiesław Charczuk, Przeobrażenie personalne w Polaskiej Komendzie NSZ w latach 1945-47}} </ref>, ps. „Zenon”.
-Aresztowany w lipcu 1945 i sądzony w tzw. [[Proces lubelskiego PAS|procesie 23 (Okręgu Lubelskiego NSZ i NZW)]]. Proces, choć dotyczył terenu Lubelszczyzny, toczył się w [[Warszawa|Warszawie]], w gmachu [[Towarzystwo Higieniczne|Towarzystwa Higienicznego]] przy ul. Karowej, i był pierwszym wielkim procesem pokazowym w Polsce po 1944. 23 oskarżonych posądzono o [[zbrodnia w Wierzchowinach|spacyfikowanie 6 czerwca 1945]] zamieszkanej przez Ukraińców wsi [[Wierzchowiny]] na pograniczu powiatów [[Krasnystaw]] i [[Chełm]]. Zygmunta Wolanina oskarżono o wydanie rozkazu pacyfikacji. Faktycznie oskarżeni (oprócz jednego) nie byli w Wierzchowinach. 19 marca 1946 [[Wojskowy Sąd Okręgowy|WSO]] w Warszawie pod przewodnictwem ppłk [[Alfred Janowski|A. Janowskiego]] skazał z 1 Dekr. na karę śmierci siedmiu spośród 23 oskarżonych<ref> zob. [[Zygmunt Roguski]]</ref>. Nr sprawy W.1692/46<ref> "Księga najwyższego wymiaru kary" w {{cytuj książkę | autor = Krzysztof Szwagrzyk | tytuł = Zbrodnie w majestacie prawa 1944-1955 | wydanie = ABC Future, Warszawa, 2000}} </ref>.
+Aresztowany w lipcu [[1945]] i sądzony w tzw. [[Proces lubelskiego PAS|procesie 23]]. Proces toczył się w [[Warszawa|Warszawie]], w gmachu Towarzystwa Higienicznego przy ul. Karowej i był pierwszym wielkim procesem pokazowym w Polsce po 1944. 23 oskarżonych oskarżono o [[zbrodnia w Wierzchowinach|spacyfikowanie]] [[6 czerwca]] 1945 zamieszkanej przez Ukraińców wsi [[Wierzchowiny]] na pograniczu powiatów [[Krasnystaw]] i [[Chełm]]. Zygmunta Wolanina oskarżono o wydanie rozkazu pacyfikacji. Faktycznie oskarżeni (oprócz jednego) nie byli tego dnia w Wierzchowinach.
-Zygmunt Wolanin został stracony 24 maja 1946. Pozostawił trójkę dzieci<ref> {{ cytuj stronę | url = http://www.honor.pl/wyroki.php | tytuł = Wyroki śmierci na żołnierzy podziemia w latach 1944-1946}} </ref>.
+[[19 marca]] 1946 Wojskowy Sąd Okręgowy w Warszawie pod przewodnictwem ppłk. A. Janowskiego skazał z 1 Dekr. na karę śmierci siedmiu spośród 23 oskarżonych. Nr sprawy W.1692/46<ref> "Księga najwyższego wymiaru kary" w {{cytuj książkę | autor = Krzysztof Szwagrzyk | tytuł = Zbrodnie w majestacie prawa 1944-1955 | wydanie = ABC Future, Warszawa, 2000}} </ref>. Zygmunt Wolanin został stracony 24 maja 1946. Pozostawił trójkę dzieci<ref> {{ cytuj stronę | url = http://www.honor.pl/wyroki.php | tytuł = Wyroki śmierci na żołnierzy podziemia w latach 1944-1946}} </ref>.
-Według późniejszych ustaleń ciała straconych siedmiu członków lubelskiego PAS NSZ pochowano w pobliżu glinianek, w rejonie obecnej ul. Grójeckiej w Warszawie, w okolicach współczesnego pomnika Obrońców Warszawy we wrześniu 1939. Grób symboliczny znajduje się na [[Cmentarz Wojskowy na Powązkach|Cmentarzu Wojskowym]] w Warszawie w [[Kwatera na Łączce|Kwaterze "na Łączce"]].
+Według późniejszych ustaleń ciała straconych siedmiu członków lubelskiego PAS NSZ pochowano w pobliżu glinianek, w rejonie obecnej ul. Grójeckiej w Warszawie, w okolicach współczesnego pomnika Obrońców Warszawy we wrześniu 1939.
+Postanowieniem Sądu Warszawskiego Okręgu Wojskowego w Warszawie z dnia [[17 września]] [[1993]] wyrok skazujący kpt. Zygmunta Wolanina został unieważniony. Decyzją z kwietnia [[1995]] prezydent RP odznaczył go pośmiertnie Krzyżem Narodowego Czynu Zbrojnego i Krzyżem Partyzanckim.
+Grób symboliczny znajduje się na [[Cmentarz Wojskowy na Powązkach|Cmentarzu Wojskowym]] w Warszawie w [[Kwatera na Łączce|Kwaterze „na Łączce”]].
 == Bibliografia ==
@@ Linia 53: / Linia 57: @@
 {{DEFAULTSORT:Wolanin, Zygmunt}}
 [[Kategoria:Absolwenci Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II]]
+[[Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Partyzanckim]]
 [[Kategoria:Oficerowie Narodowego Zjednoczenia Wojskowego]]
 [[Kategoria:Oficerowie Narodowych Sił Zbrojnych]]
@@ Linia 58: / Linia 63: @@
 [[Kategoria:Urodzeni w 1914]]
 [[Kategoria:Zmarli w 1946]]
-[[Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Partyzanckim]]