Zygmunt Wolanin: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
. . |
Scorpionic (dyskusja | edycje) wikizacja, drobne merytoryczne, drobne redakcyjne |
||
Linia 10: | Linia 10: | ||
|stopień = major |
|stopień = major |
||
|data urodzenia = [[30 listopada]] [[1914]] |
|data urodzenia = [[30 listopada]] [[1914]] |
||
|miejsce urodzenia = |
|miejsce urodzenia = [[Turze Rogi]] |
||
|data śmierci = [[24 maja]] [[1946]] |
|data śmierci = [[24 maja]] [[1946]] |
||
|miejsce śmierci = |
|miejsce śmierci = [[Warszawa]] |
||
|lata służby = od [[1918]] |
|lata służby = od [[1918]] |
||
|siły zbrojne = |
|siły zbrojne = [[Narodowe Siły Zbrojne]] [[Narodowe Zjednoczenie Wojskowe]] |
||
|jednostki = |
|jednostki = |
||
|stanowiska = |
|stanowiska = |
||
|wojny i bitwy = |
|wojny i bitwy = [[II wojna światowa]] |
||
|późniejsza praca = |
|późniejsza praca = |
||
|odznaczenia = {{order|KP}}<ref>{{cytuj stronę|url = http://it.home.pl/nsz/nsznsznsz/teksty/nszo2.htm | tytuł = Wykaz żołnierzy podziemia narodowego odznaczonych przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej po roku 1992}}</ref> |
|odznaczenia = {{order|KP}}<ref>{{cytuj stronę|url = http://it.home.pl/nsz/nsznsznsz/teksty/nszo2.htm | tytuł = Wykaz żołnierzy podziemia narodowego odznaczonych przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej po roku 1992}}</ref> |
||
|commons = |
|commons = |
||
}} |
}} |
||
'''Zygmunt Wolanin''' ps. ''Zenon'' (ur. [[30 listopada]] [[1914]] w [[Turze Rogi|Turzych Rogach]], zm. [[24 maja]] [[1946]]) – major, żołnierz NSZ i NZW. |
'''Zygmunt Wolanin''' ps. ''Zenon'' (ur. [[30 listopada]] [[1914]] w [[Turze Rogi|Turzych Rogach]], zm. [[24 maja]] [[1946]] w Warszawie) – major, żołnierz [[NSZ]] i [[NZW]]. |
||
== Okres przedwojenny == |
== Okres przedwojenny == |
||
Urodził się jako syn Stanisława i Eleonory z Goławskich. |
Urodził się jako syn Stanisława i Eleonory z Goławskich. Uczęszczał do szkoły powszechnej w Łukowie, tam też rozpoczął naukę w gimnazjum, którą kontynuował w Pińsku<ref>http://fkw.edu.pl/wp-content/uploads/2014/09/Zygmunt-Wolanin-ps.-Zenon.pdf</ref>. Po zdaniu matury w [[1935]] rozpoczął studia na Wydziale Prawa [[Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II|Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego]], zamieszkały w [[Krasnystaw|Krasnymstawie]]. Członek [[Stronnictwo Narodowe (1928-1947)|SN]]. |
||
== Okres wojny i powojenny == |
== Okres wojny i powojenny == |
||
Komendant placówki w [[Celiny|Celinach]], następnie komendant II Rejonu NSZ w Łukowie. Po [[1944]] szef [[Pogotowie Akcji Specjalnej|PAS]] Okręgu Lubelskiego NSZ oraz II Obszaru NZW. |
|||
Po 1944 szef Akcji Specjalnej i [[Pogotowie Akcji Specjalnej|PAS]] Okręgu Lubelskiego [[Narodowe Siły Zbrojne|NSZ]] i [[Narodowe Zjednoczenie Wojskowe|NZW]] oraz II Obszaru [[Narodowe Zjednoczenie Wojskowe|NZW]], komendant placówki w [[Celiny|Celinach]], a następnie komendant II Rejonu NSZ w Łukowie<ref> {{ cytuj stronę | url = http://www.rasil.home.pl/wrh_1_2004/16_wieslaw_charczuk.pdf | tytuł = Wiesław Charczuk, Przeobrażenie personalne w Polaskiej Komendzie NSZ w latach 1945-47}} </ref>, ps. „Zenon”. |
|||
Aresztowany w lipcu 1945 i sądzony w tzw. [[Proces lubelskiego PAS|procesie 23 |
Aresztowany w lipcu [[1945]] i sądzony w tzw. [[Proces lubelskiego PAS|procesie 23]]. Proces toczył się w [[Warszawa|Warszawie]], w gmachu Towarzystwa Higienicznego przy ul. Karowej i był pierwszym wielkim procesem pokazowym w Polsce po 1944. 23 oskarżonych oskarżono o [[zbrodnia w Wierzchowinach|spacyfikowanie]] [[6 czerwca]] 1945 zamieszkanej przez Ukraińców wsi [[Wierzchowiny]] na pograniczu powiatów [[Krasnystaw]] i [[Chełm]]. Zygmunta Wolanina oskarżono o wydanie rozkazu pacyfikacji. Faktycznie oskarżeni (oprócz jednego) nie byli tego dnia w Wierzchowinach. |
||
Zygmunt Wolanin został stracony 24 maja 1946. Pozostawił trójkę dzieci<ref> {{ cytuj stronę | url = http://www.honor.pl/wyroki.php | tytuł = Wyroki śmierci na żołnierzy podziemia w latach 1944-1946}} </ref>. |
[[19 marca]] 1946 Wojskowy Sąd Okręgowy w Warszawie pod przewodnictwem ppłk. A. Janowskiego skazał z 1 Dekr. na karę śmierci siedmiu spośród 23 oskarżonych. Nr sprawy W.1692/46<ref> "Księga najwyższego wymiaru kary" w {{cytuj książkę | autor = Krzysztof Szwagrzyk | tytuł = Zbrodnie w majestacie prawa 1944-1955 | wydanie = ABC Future, Warszawa, 2000}} </ref>. Zygmunt Wolanin został stracony 24 maja 1946. Pozostawił trójkę dzieci<ref> {{ cytuj stronę | url = http://www.honor.pl/wyroki.php | tytuł = Wyroki śmierci na żołnierzy podziemia w latach 1944-1946}} </ref>. |
||
Według późniejszych ustaleń ciała straconych siedmiu członków lubelskiego PAS NSZ pochowano w pobliżu glinianek, w rejonie obecnej ul. Grójeckiej w Warszawie, w okolicach współczesnego pomnika Obrońców Warszawy we wrześniu 1939. |
Według późniejszych ustaleń ciała straconych siedmiu członków lubelskiego PAS NSZ pochowano w pobliżu glinianek, w rejonie obecnej ul. Grójeckiej w Warszawie, w okolicach współczesnego pomnika Obrońców Warszawy we wrześniu 1939. |
||
Postanowieniem Sądu Warszawskiego Okręgu Wojskowego w Warszawie z dnia [[17 września]] [[1993]] wyrok skazujący kpt. Zygmunta Wolanina został unieważniony. Decyzją z kwietnia [[1995]] prezydent RP odznaczył go pośmiertnie Krzyżem Narodowego Czynu Zbrojnego i Krzyżem Partyzanckim. |
|||
Grób symboliczny znajduje się na [[Cmentarz Wojskowy na Powązkach|Cmentarzu Wojskowym]] w Warszawie w [[Kwatera na Łączce|Kwaterze „na Łączce”]]. |
|||
== Bibliografia == |
== Bibliografia == |
||
Linia 53: | Linia 57: | ||
{{DEFAULTSORT:Wolanin, Zygmunt}} |
{{DEFAULTSORT:Wolanin, Zygmunt}} |
||
[[Kategoria:Absolwenci Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II]] |
[[Kategoria:Absolwenci Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II]] |
||
⚫ | |||
[[Kategoria:Oficerowie Narodowego Zjednoczenia Wojskowego]] |
[[Kategoria:Oficerowie Narodowego Zjednoczenia Wojskowego]] |
||
[[Kategoria:Oficerowie Narodowych Sił Zbrojnych]] |
[[Kategoria:Oficerowie Narodowych Sił Zbrojnych]] |
||
Linia 58: | Linia 63: | ||
[[Kategoria:Urodzeni w 1914]] |
[[Kategoria:Urodzeni w 1914]] |
||
[[Kategoria:Zmarli w 1946]] |
[[Kategoria:Zmarli w 1946]] |
||
⚫ |
Wersja z 14:04, 22 maj 2015
major | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przebieg służby | |
Lata służby |
od 1918 |
Siły zbrojne | |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
[1] |
Zygmunt Wolanin ps. Zenon (ur. 30 listopada 1914 w Turzych Rogach, zm. 24 maja 1946 w Warszawie) – major, żołnierz NSZ i NZW.
Okres przedwojenny
Urodził się jako syn Stanisława i Eleonory z Goławskich. Uczęszczał do szkoły powszechnej w Łukowie, tam też rozpoczął naukę w gimnazjum, którą kontynuował w Pińsku[2]. Po zdaniu matury w 1935 rozpoczął studia na Wydziale Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, zamieszkały w Krasnymstawie. Członek SN.
Okres wojny i powojenny
Komendant placówki w Celinach, następnie komendant II Rejonu NSZ w Łukowie. Po 1944 szef PAS Okręgu Lubelskiego NSZ oraz II Obszaru NZW.
Aresztowany w lipcu 1945 i sądzony w tzw. procesie 23. Proces toczył się w Warszawie, w gmachu Towarzystwa Higienicznego przy ul. Karowej i był pierwszym wielkim procesem pokazowym w Polsce po 1944. 23 oskarżonych oskarżono o spacyfikowanie 6 czerwca 1945 zamieszkanej przez Ukraińców wsi Wierzchowiny na pograniczu powiatów Krasnystaw i Chełm. Zygmunta Wolanina oskarżono o wydanie rozkazu pacyfikacji. Faktycznie oskarżeni (oprócz jednego) nie byli tego dnia w Wierzchowinach.
19 marca 1946 Wojskowy Sąd Okręgowy w Warszawie pod przewodnictwem ppłk. A. Janowskiego skazał z 1 Dekr. na karę śmierci siedmiu spośród 23 oskarżonych. Nr sprawy W.1692/46[3]. Zygmunt Wolanin został stracony 24 maja 1946. Pozostawił trójkę dzieci[4].
Według późniejszych ustaleń ciała straconych siedmiu członków lubelskiego PAS NSZ pochowano w pobliżu glinianek, w rejonie obecnej ul. Grójeckiej w Warszawie, w okolicach współczesnego pomnika Obrońców Warszawy we wrześniu 1939.
Postanowieniem Sądu Warszawskiego Okręgu Wojskowego w Warszawie z dnia 17 września 1993 wyrok skazujący kpt. Zygmunta Wolanina został unieważniony. Decyzją z kwietnia 1995 prezydent RP odznaczył go pośmiertnie Krzyżem Narodowego Czynu Zbrojnego i Krzyżem Partyzanckim.
Grób symboliczny znajduje się na Cmentarzu Wojskowym w Warszawie w Kwaterze „na Łączce”.
Bibliografia
- Tadeusz Swat: Niewinnie Straceni 1945-56. Wyd. Fundacja Ochrony Zabytków, Warszawa 1991.Straceni w Więzieniu mokotowskim. , zob także
- Małgorzata Szejnert: Śród żywych duchów. Wyd. ANEKS, Londyn 1990.
- AIPN, Teczki więźniów 1946, Wolanin Zygmunt
- AWL, WSR w Warszawie, 117/91/1718
- Informator o nielegalnych..., według indeksu
- W. Minkiewicz, Mokotów, Wronki, Rawicz..., s. 89
- Niewinnie Straceni..., s. 96
- H. Pająk, Oni..., według indeksu
- Ł. Socha (M. Turlejska), Te pokolenia żałobami czarne..., s. 159–160
- „Wokanda” 1991, nr 31 (listy)
- Żołnierze wyklęci..., według indeksu.
- ↑ Wykaz żołnierzy podziemia narodowego odznaczonych przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej po roku 1992.
- ↑ http://fkw.edu.pl/wp-content/uploads/2014/09/Zygmunt-Wolanin-ps.-Zenon.pdf
- ↑ "Księga najwyższego wymiaru kary" w Krzysztof Szwagrzyk: Zbrodnie w majestacie prawa 1944-1955. Wyd. ABC Future, Warszawa, 2000.
- ↑ Wyroki śmierci na żołnierzy podziemia w latach 1944-1946.