Feliks Janiewicz: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m uproszczenie wywołania szablonu {{Kontrola autorytatywna}}
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje)
Linia 2: Linia 2:
'''Feliks Janiewicz''', także '''Yaniewicz''' (ur. [[1762]] w [[Wilno|Wilnie]], zm. [[21 maja]] [[1848]] w [[Edynburg]]u) – polski skrzypek, dyrygent, kompozytor, nauczyciel muzyki, organizator życia muzycznego.
'''Feliks Janiewicz''', także '''Yaniewicz''' (ur. [[1762]] w [[Wilno|Wilnie]], zm. [[21 maja]] [[1848]] w [[Edynburg]]u) – polski skrzypek, dyrygent, kompozytor, nauczyciel muzyki, organizator życia muzycznego.


Wysoki poziom gry na skrzypcach osiągnął Janiewicz już we wczesnej młodości. Jako piętnastolatek został zatrudniony do kapeli królewskiej w Warszawie. W 1784 uzyskał stypendium królewskie, które pozwoliło mu na podróż po Europie Zachodniej. W czasie swojego pobytu w Wiedniu przypuszczalnie pobierał lekcje kompozycji u Józefa Haydna, ale także kontaktował się z [[Wolfgang Amadeusz Mozart|Wolfgangiem Amadeuszem Mozartem]], który zadedykował mu swoje ''Andante'' na skrzypce i orkiestrę (KV 470, druga wersja część II ''Koncertu skrzypcowego D-dur'' KV 218).
Wysoki poziom gry na skrzypcach osiągnął Janiewicz już we wczesnej młodości. Jako piętnastolatek został zatrudniony do kapeli królewskiej w Warszawie. W 1784 uzyskał stypendium królewskie, które pozwoliło mu na podróż po Europie Zachodniej. W czasie swojego pobytu w Wiedniu przypuszczalnie pobierał lekcje kompozycji u Józefa Haydna, ale także kontaktował się z [[Wolfgang Amadeus Mozart|Wolfgangiem Amadeusem Mozartem]], który zadedykował mu swoje ''Andante'' na skrzypce i orkiestrę (KV 470, druga wersja część II ''Koncertu skrzypcowego D-dur'' KV 218).


Kontynuując swoją europejską podróż Janiewicz na dłużej zagościł we Włoszech. Miał tu okazję zetknąć się z wielkimi autorytetami w dziedzinie kompozycji swojej epoki. We Włoszech Janiewicz zadebiutował jako skrzypek solista i tu powstały jego pierwsze kompozycje. Dalsza droga zaprowadziła naszego rodaka do Paryża, gdzie koncertował jako solista, a do 1790 był członkiem orkiestry księcia orleańskiego w Paryżu. Być może w 1791 Janiewicz przebywał w [[Mediolan]]ie, a przed 1792 także w Polsce.
Kontynuując swoją europejską podróż Janiewicz na dłużej zagościł we Włoszech. Miał tu okazję zetknąć się z wielkimi autorytetami w dziedzinie kompozycji swojej epoki. We Włoszech Janiewicz zadebiutował jako skrzypek solista i tu powstały jego pierwsze kompozycje. Dalsza droga zaprowadziła naszego rodaka do Paryża, gdzie koncertował jako solista, a do 1790 był członkiem orkiestry księcia orleańskiego w Paryżu. Być może w 1791 Janiewicz przebywał w [[Mediolan]]ie, a przed 1792 także w Polsce.


W 1792 Janiewicz przybył do [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]]. Po raz pierwszy publicznie wystąpił w [[Londyn]]ie 9 lutego. Od początku swego pobytu w Anglii Janiewicz odbywał wiele podróży jako koncertujący skrzypek i kierownik orkiestry.
W 1792 Janiewicz przybył do [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]]. Po raz pierwszy publicznie wystąpił w [[Londyn]]ie 9 lutego. Od początku swego pobytu w Anglii Janiewicz odbywał wiele podróży jako koncertujący skrzypek i kierownik orkiestry.


12 października 1799 ożenił się z Elizą Breeze (zm. 27 maja 1862) i zamieszkał w [[Liverpool]]u, gdzie prowadził aktywną działalność muzyczną, był przez wiele sezonów kierownikiem orkiestry na festiwalach oraz organizował własne cykle koncertów muzyki instrumentalnej. W 1813 był jednym z trzydziestu współzałożycieli Philharmonic Society w Londynie, z którym współpracował do 1815 jako jeden z kierowników orkiestry.
12 października 1799 ożenił się z Elizą Breeze (zm. 27 maja 1862) i zamieszkał w [[Liverpool]]u, gdzie prowadził aktywną działalność muzyczną, był przez wiele sezonów kierownikiem orkiestry na festiwalach oraz organizował własne cykle koncertów muzyki instrumentalnej. W 1813 był jednym z trzydziestu współzałożycieli Philharmonic Society w Londynie, z którym współpracował do 1815 jako jeden z kierowników orkiestry.


W 1815 przeniósł się do [[Edynburg]]a, gdzie rozwinął działalność koncertową, m.in. brał udział w festiwalach (1815, 1819 i 1824), prowadził orkiestry koncertów subskrypcyjnych oraz organizował (od 1816) własne cykle koncertowe. W tym czasie występował też w innych miastach [[Szkocja|Szkocji]] (m.in. [[Glasgow]], [[Aberdeen]], [[Dundee]]) i [[Irlandia|Irlandii]]. W 1831 Janiewicz wycofał się z działalności koncertowej. Na temat ostatniego okresu jego życia brak informacji. Pochowany został na Warriston Cemetery w Edynburgu. Janiewicz miał dwie córki – starsza, Felicja, była pianistką i śpiewaczką, młodsza, Paulina – harfistką; syn Janiewicza, Felix, był znanym dentystą chirurgiem.
W 1815 przeniósł się do [[Edynburg]]a, gdzie rozwinął działalność koncertową, m.in. brał udział w festiwalach (1815, 1819 i 1824), prowadził orkiestry koncertów subskrypcyjnych oraz organizował (od 1816) własne cykle koncertowe. W tym czasie występował też w innych miastach [[Szkocja|Szkocji]] (m.in. [[Glasgow]], [[Aberdeen]], [[Dundee]]) i [[Irlandia|Irlandii]]. W 1831 Janiewicz wycofał się z działalności koncertowej. Na temat ostatniego okresu jego życia brak informacji. Pochowany został na Warriston Cemetery w Edynburgu. Janiewicz miał dwie córki – starsza, Felicja, była pianistką i śpiewaczką, młodsza, Paulina – harfistką; syn Janiewicza, Felix, był znanym dentystą chirurgiem.

Wersja z 12:35, 16 sie 2015

Grób Feliksa Janiewicza na cmentarzu Warriston w Edynburgu.

Feliks Janiewicz, także Yaniewicz (ur. 1762 w Wilnie, zm. 21 maja 1848 w Edynburgu) – polski skrzypek, dyrygent, kompozytor, nauczyciel muzyki, organizator życia muzycznego.

Wysoki poziom gry na skrzypcach osiągnął Janiewicz już we wczesnej młodości. Jako piętnastolatek został zatrudniony do kapeli królewskiej w Warszawie. W 1784 uzyskał stypendium królewskie, które pozwoliło mu na podróż po Europie Zachodniej. W czasie swojego pobytu w Wiedniu przypuszczalnie pobierał lekcje kompozycji u Józefa Haydna, ale także kontaktował się z Wolfgangiem Amadeusem Mozartem, który zadedykował mu swoje Andante na skrzypce i orkiestrę (KV 470, druga wersja część II Koncertu skrzypcowego D-dur KV 218).

Kontynuując swoją europejską podróż Janiewicz na dłużej zagościł we Włoszech. Miał tu okazję zetknąć się z wielkimi autorytetami w dziedzinie kompozycji swojej epoki. We Włoszech Janiewicz zadebiutował jako skrzypek solista i tu powstały jego pierwsze kompozycje. Dalsza droga zaprowadziła naszego rodaka do Paryża, gdzie koncertował jako solista, a do 1790 był członkiem orkiestry księcia orleańskiego w Paryżu. Być może w 1791 Janiewicz przebywał w Mediolanie, a przed 1792 także w Polsce.

W 1792 Janiewicz przybył do Wielkiej Brytanii. Po raz pierwszy publicznie wystąpił w Londynie 9 lutego. Od początku swego pobytu w Anglii Janiewicz odbywał wiele podróży jako koncertujący skrzypek i kierownik orkiestry.

12 października 1799 ożenił się z Elizą Breeze (zm. 27 maja 1862) i zamieszkał w Liverpoolu, gdzie prowadził aktywną działalność muzyczną, był przez wiele sezonów kierownikiem orkiestry na festiwalach oraz organizował własne cykle koncertów muzyki instrumentalnej. W 1813 był jednym z trzydziestu współzałożycieli Philharmonic Society w Londynie, z którym współpracował do 1815 jako jeden z kierowników orkiestry.

W 1815 przeniósł się do Edynburga, gdzie rozwinął działalność koncertową, m.in. brał udział w festiwalach (1815, 1819 i 1824), prowadził orkiestry koncertów subskrypcyjnych oraz organizował (od 1816) własne cykle koncertowe. W tym czasie występował też w innych miastach Szkocji (m.in. Glasgow, Aberdeen, Dundee) i Irlandii. W 1831 Janiewicz wycofał się z działalności koncertowej. Na temat ostatniego okresu jego życia brak informacji. Pochowany został na Warriston Cemetery w Edynburgu. Janiewicz miał dwie córki – starsza, Felicja, była pianistką i śpiewaczką, młodsza, Paulina – harfistką; syn Janiewicza, Felix, był znanym dentystą chirurgiem.

Dzieła

  • Pięć koncertów skrzypcowych:
    • I Koncert F-dur (ok. 1788?)
    • II Koncert E-dur (ok. 1788?)
    • III Koncert A-dur (ok. 1791?)
    • IV Koncert A-dur (ok. 1797?)
    • V Koncert e-moll (ok. 1803?)
  • Koncert fortepianowy (ok. 1800?)
  • Sześć triów na dwoje skrzypiec i wiolonczelę
  • Sześć divertimenti na dwoje skrzypiec
  • inne utwory kameralne, utwory fortepianowe i pieśni

Bibliografia

  • Andrzej Sitarz: Janiewicz, Yaniewicz, Feliks. W: Elżbieta Dziębowska: Encyklopedia muzyczna PWM. T. 4: hij część biograficzna. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1993, s. 421-422. ISBN 83-224-0453-0. OCLC 180641615. (pol.).