Akordeon: Różnice pomiędzy wersjami

	Informacje w projektach siostrzanych
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach
	Definicje słownikowe w Wikisłowniku

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja nieprzejrzana]

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 20:08, 1 paź 2015

Heligonka, odmiana akordeonu popularna na Śląsku Cieszyńskim i Żywiecczyźnie

Akordeon (fr. Accordéon) – instrument muzyczny zaliczany do grupy aerofonów^[1]^[2] bądź idiofonów dętych (patrz niżej). Jest rodzajem harmonii, opartym na stroikach przelotowych. Prąd powietrza wytworzony przez ręcznie poruszany miech, wprawiając w drganie stroik wywołuje dźwięk. Początkowo działał przy użyciu miechów nożnych, które z czasem zostały zastąpione przez miech ręczny. Instrument ten z prawej strony ma klawiaturę klawiszową (lub guziki w przypadku akordeonu guzikowego), a z lewej guziki (dźwięki basowe, akordy oraz – choć nie zawsze – manuał melodyczny zwany barytonem.

Niektórzy instrumentoznawcy umieszczają akordeon w grupie idiofonów^[3]^[4], jednak twierdzenie to jest kontrowersyjne, gdyż idiofony same w sobie są źródłem dźwięku, zaś w akordeonie stroiki wprawiane są w drgania poprzez słup powietrza - tak, jak w przypadku aerofonów. Przyporządkowanie akordeonu do idiofonów wynika natomiast z uznania za źródło dźwięku samych stroików, a nie przepływającego przez nie powietrza.

Historia akordeonu

Handdine, prototyp akordeonu, zbudował w 1822 roku Fryderyk Buschmann. Akordeon we współczesnej postaci skonstruował w 1829 roku Cyrill Demian, w Wiedniu.

Budowa instrumentu

Strona basowa: guziki ułożone w rzędy i szeregi. Szeregi są ułożone według koła kwintowego, dwa pierwsze rzędy wydobywają dźwięki pojedyncze, rząd trzeci akordy durowe, czwarty akordy mollowe, piąty czterodźwięki septymowe, szósty czterodźwięki zmniejszone (po stronie basowej w dwóch ostatnich rzędach mamy guziki, których naciśnięcie powoduje brzmienie trzech dźwięków, odpowiednio z czterodźwięków septymowych i zmniejszonych ale zawsze brzmią tylko trzy gdyż zbudowane są tak, że brzmią bez kwinty).
Strona melodyczna – może posiadać klawiaturę typu fortepianowego lub guziki ułożone chromatycznie w rzędach trzech do pięciu (są również akordeony guzikowe czterorzędowe).

Zobacz też

Linki zewnętrzne

↑ Krzysztof Baculewski et al: Encyklopedia Muzyki. Pod redakcją Andrzeja Chodkowskiego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN SA, 2006. ISBN 978-83-01-13410-5.
↑ Kurt Sachs: Historia instrumentów muzycznych. Przełożył Stanisław Olędzki. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Volumen, 2005. ISBN 83-7233-036-0.
↑ Mieczysław Drobner: Instrumentoznawstwo i akustyka. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1997. ISBN 83-224-0469-7.
↑ Włodzimierz Kamiński: Instrumenty muzyczne na ziemiach polskich. PWM, 1971.

[1] Krzysztof Baculewski et al: Encyklopedia Muzyki. Pod redakcją Andrzeja Chodkowskiego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN SA, 2006. ISBN 978-83-01-13410-5.

[2] Kurt Sachs: Historia instrumentów muzycznych. Przełożył Stanisław Olędzki. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Volumen, 2005. ISBN 83-7233-036-0.

[3] Mieczysław Drobner: Instrumentoznawstwo i akustyka. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1997. ISBN 83-224-0469-7.

[4] Włodzimierz Kamiński: Instrumenty muzyczne na ziemiach polskich. PWM, 1971.

[1]

[2]

[3]

[4]

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
-akordeon[[Plik:Fisarmonica nera a piano.png|thumb|Akordeon klawiszowy]]włochy żule na tym grają[[Plik:Akordeon guzikowy Special 87 120 IV 11 5 Piccolo firmy Weltmeister.jpg|thumb|Akordeon guzikowy]]
+[[Plik:Fisarmonica nera a piano.png|thumb|Akordeon klawiszowy]]
+[[Plik:Akordeon guzikowy Special 87 120 IV 11 5 Piccolo firmy Weltmeister.jpg|thumb|Akordeon guzikowy]]
 [[Plik:FreretAccordian.jpg|thumb|Akordeonista w [[Nowy Orlean|Nowym Orleanie]]]]
 [[Plik:Hlavacek.jpg|thumb|Heligonka, odmiana akordeonu popularna na [[Śląsk Cieszyński|Śląsku Cieszyńskim]] i [[Żywiecczyzna|Żywiecczyźnie]]]]
 '''Akordeon''' ([[język francuski|fr.]] ''Accordéon'') – [[instrument muzyczny]] zaliczany do grupy [[aerofony|aerofonów]]<ref>{{cytuj książkę |nazwisko= |imię= |autor= Krzysztof Baculewski et al|autor link= |inni=Pod redakcją Andrzeja Chodkowskiego |tytuł=Encyklopedia Muzyki |url= |data= |rok=2006 |miesiąc= |wydawca=Wydawnictwo Naukowe PWN SA |miejsce=Warszawa |isbn = 978-83-01-13410-5 |strony= |rozdział= |adres rozdziału= |cytat =}}</ref><ref>{{cytuj książkę |nazwisko= Sachs |imię= Kurt |autor= Kurt Sachs |autor link= |inni= Przełożył Stanisław Olędzki |tytuł=Historia instrumentów muzycznych |url= |data= |rok=2005 |miesiąc= |wydawca=Oficyna Wydawnicza Volumen |miejsce=Warszawa |isbn = 83-7233-036-0 |strony= |rozdział= |adres rozdziału= |cytat =}}</ref> bądź [[idiofony|idiofonów]] dętych (patrz niżej). Jest rodzajem [[harmonia (instrument)|harmonii]], opartym na [[stroik przelotowy|stroikach przelotowych]]. Prąd powietrza wytworzony przez ręcznie poruszany [[miech]], wprawiając w drganie stroik wywołuje dźwięk. Początkowo działał przy użyciu miechów nożnych, które z czasem zostały zastąpione przez miech ręczny. Instrument ten z prawej strony ma [[Klawiatura muzyczna|klawiaturę]] klawiszową (lub [[guzik]]i w przypadku akordeonu guzikowego), a z lewej guziki (dźwięki basowe, [[akord]]y oraz – choć nie zawsze – [[Organy#Klawiatury|manuał]] melodyczny zwany barytonem.
+Niektórzy instrumentoznawcy umieszczają akordeon w grupie [[idiofony|idiofonów]]<ref>{{cytuj książkę |nazwisko= Drobner |imię= Mieczysław |autor= Mieczysław Drobner |autor link= |inni= |tytuł=Instrumentoznawstwo i akustyka |url= |data= |rok=1997 |miesiąc= |wydawca= Polskie Wydawnictwo Muzyczne |miejsce=Kraków |isbn = 83-224-0469-7 |strony= |rozdział= |adres rozdziału= |cytat =}}</ref><ref>{{cytuj książkę |nazwisko= Kamiński |imię= Włodzimierz |autor= Włodzimierz Kamiński |autor link= |inni= |tytuł=Instrumenty muzyczne na ziemiach polskich |url= |data= |rok=1971 |miesiąc= |wydawca=PWM |miejsce= |id= |strony= |rozdział= |adres rozdziału= |cytat =}}</ref>, jednak twierdzenie to jest kontrowersyjne, gdyż idiofony same w sobie są źródłem dźwięku, zaś w akordeonie stroiki wprawiane są w drgania poprzez słup powietrza - tak, jak w przypadku aerofonów. Przyporządkowanie akordeonu do idiofonów wynika natomiast z uznania za źródło dźwięku samych stroików, a nie przepływającego przez nie powietrza.
-Niektórzy instrumentoznawcy umieszczają kkopaniekolowankialioku ka
-akordeon w grupie [[idiofony|idiofonów]]<ref>{{cytuj książkę |nazwisko= Drobner |imię= Mieczysław |autor= Mieczysław Drobner |autor link= |inni= |tytuł=Instrumentoznawstwo i akustyka |url= |data= |rok=1997 |miesiąc= |wydawca= Polskie Wydawnictwo Muzyczne |miejsce=Kraków |isbn = 83-224-0469-7 |strony= |rozdział= |adres rozdziału= |cytat =}}</ref><ref>{{cytuj książkę |nazwisko= Kamiński |imię= Włodzimierz |autor= Włodzimierz Kamiński |autor link= |inni= |tytuł=Instrumenty muzyczne na ziemiach polskich |url= |data= |rok=1971 |miesiąc= |wydawca=PWM |miejsce= |id= |strony= |rozdział= |adres rozdziału= |cytat =}}</ref>, jednak twierdzenie to jest kontrowersyjne, gdyż idiofony same w sobie są źródłem dźwięku, zaś w akordeonie stroiki wprawiane są w drgania poprzez słup powietrza - tak, jak w przypadku aerofonów. Przyporządkowanie akordeonu do idiofonów wynika natomiast z uznania za źródło dźwięku samych stroików, a nie przepływającego przez nie powietrza.
 == Historia akordeonu ==