Bezpośrednie inwestycje zagraniczne: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
poprawa merytoryczna w ramach projektu
Nie podano opisu zmian
Linia 1: Linia 1:
'''Bezpośrednie inwestycje zagraniczne (BIZ)''' (ang. ''foreign direct investment'' - FDI) – specyficzny rodzaj [[inwestycja|inwestycji]] definiowany jako międzynarodowy transfer kapitału w celu utworzenia w innym kraju podmiotu zależnego i sprawowania nad nim kontroli<ref>P. Krugman, M. Obstfeld, ''Międzynarodowe stosunki gospodarcze. Teoria i polityka'', PWN, Warszawa, 2002.</ref>. Według definicji [[UNCTAD]], [[IMF]] i [[OECD]] są kategorią międzynarodowych inwestycji, dokonywanych przez rezydenta jednego kraju (nazywanym „inwestorem bezpośrednim” lub „firmą matką”) z zamiarem sprawowania długotrwałej kontroli w przedsiębiorstwie innego kraju (nazywanym „przedsiębiorstwem bezpośredniej inwestycji” lub „firmą-córką”). Przez „długotrwałą kontrolę” rozumie się tutaj istnienie długoterminowych relacji pomiędzy inwestorem bezpośrednim i przedsiębiorstwem bezpośredniej inwestycji oraz istotny poziom oddziaływania, który daje inwestorowi bezpośredniemu efektywny głos w zarządzaniu przedsiębiorstwem bezpośredniej inwestycji. Aby inwestycję uznać za BIZ, minimalny próg zaangażowania kapitałowego inwestora bezpośredniego w przedsiębiorstwie bezpośredniej inwestycji ustalono na poziomie 10%<ref>Wzorcowa definicja OECD zagranicznych inwestycji bezpośrednich, wydanie trzecie, 1995 [Definicja wzorcowa OECD].</ref>.
'''Bezpośrednie inwestycje zagraniczne (BIZ)''' (ang. ''foreign direct investment'' FDI) – specyficzny rodzaj [[inwestycja|inwestycji]] definiowany jako międzynarodowy transfer kapitału w celu utworzenia w innym kraju podmiotu zależnego i sprawowania nad nim kontroli<ref>P. Krugman, M. Obstfeld, ''Międzynarodowe stosunki gospodarcze. Teoria i polityka'', PWN, Warszawa, 2002.</ref>. Według definicji [[UNCTAD]], [[IMF]] i [[OECD]] są kategorią międzynarodowych inwestycji, dokonywanych przez rezydenta jednego kraju (nazywanym „inwestorem bezpośrednim” lub „firmą matką”) z zamiarem sprawowania długotrwałej kontroli w przedsiębiorstwie innego kraju (nazywanym „przedsiębiorstwem bezpośredniej inwestycji” lub „firmą-córką”). Przez „długotrwałą kontrolę” rozumie się tutaj istnienie długoterminowych relacji pomiędzy inwestorem bezpośrednim i przedsiębiorstwem bezpośredniej inwestycji oraz istotny poziom oddziaływania, który daje inwestorowi bezpośredniemu efektywny głos w zarządzaniu przedsiębiorstwem bezpośredniej inwestycji. Aby inwestycję uznać za BIZ, minimalny próg zaangażowania kapitałowego inwestora bezpośredniego w przedsiębiorstwie bezpośredniej inwestycji ustalono na poziomie 10%<ref>Wzorcowa definicja OECD zagranicznych inwestycji bezpośrednich, wydanie trzecie, 1995 [Definicja wzorcowa OECD].</ref>.


W zależności od branży oraz skali biznesu, jak również strategii inwestora w zakresie kontroli nad środkami produkcji wyróżnia się następujące rodzaje inwestycji bezpośrednich<ref>J. Świerkocki (red.), ''Rola bezpośrednich inwestycji zagranicznych w kształtowaniu aktualnego i przyszłego profilu gospodarczego województwa łódzkiego'', ŁTN, Łódź 2011</ref>:
W zależności od branży oraz skali biznesu, jak również strategii [[inwestor]]a w zakresie kontroli nad środkami produkcji wyróżnia się następujące rodzaje [[Inwestycja bezpośrednia|inwestycji bezpośrednich]]<ref>J. Świerkocki (red.), ''Rola bezpośrednich inwestycji zagranicznych w kształtowaniu aktualnego i przyszłego profilu gospodarczego województwa łódzkiego'', ŁTN, Łódź 2011.</ref>:
* ''greenfield'' – mają miejsce w przypadku relatywnie mniejszych przedsięwzięć i polegają na budowie przedsiębiorstwa od podstaw, włączając w to przyłączenie do istniejącej infrastruktury;
* ''[[Inwestycja greenfield|greenfield]]'' – mają miejsce w przypadku relatywnie mniejszych przedsięwzięć i polegają na budowie przedsiębiorstwa od podstaw, włączając w to przyłączenie do istniejącej infrastruktury;
* ''brownfield'' – mają miejsce w przypadku wykorzystania, przynajmniej częściowego dotychczasowych składników majątkowych np. budynków, instalacji, urządzeń;
* ''[[Inwestycja brownfield|brownfield]]'' – mają miejsce w przypadku wykorzystania, przynajmniej częściowego dotychczasowych składników majątkowych, np. budynków, instalacji, urządzeń;
* inwestycje kapitałowe – przedmiotem inwestycji jest zwykle działające przedsiębiorstwo o relatywnie większej skali i polega głównie na wkładzie finansowym (międzynarodowe przejęcia i połączenia M&A, zakup akcji, zakup udziałów, zakup obligacji korporacyjnych lub udzieleniu pożyczki przedsiębiorstwu), choć może być połączone z transferem tzw. ''know-how''.
* inwestycje kapitałowe – przedmiotem inwestycji jest zwykle działające przedsiębiorstwo o relatywnie większej skali i polega głównie na wkładzie finansowym (międzynarodowe przejęcia i połączenia M&A, zakup akcji, zakup udziałów, zakup obligacji korporacyjnych lub udzieleniu pożyczki przedsiębiorstwu), choć może być połączone z transferem tzw. ''know-how''.


=== Formy inwestycji zagranicznych ===
=== Formy inwestycji zagranicznych ===
Teoria inwestycji zagranicznych rozgranicza dwie podstawowe formy: horyzontalne (ang. ''horizontal'') i pionowe (ang. ''vertical'')<ref>R.E. Caves, ''International Corporation. The Industrial Economics of Foreign Investment'', Economica, Vol. 38, nr 1, 1971.</ref>.
Teoria inwestycji zagranicznych rozgranicza dwie podstawowe formy: horyzontalne (ang. ''horizontal'') i pionowe (ang. ''vertical'')<ref>R.E. Caves, ''International Corporation. The Industrial Economics of Foreign Investment'', Economica, Vol. 38, nr 1, 1971.</ref>.


==== Horyzontalne ====
==== Horyzontalne ====
Bezpośrednie inwestycje zagraniczne typu horyzontalnego polegają na ustanowieniu bliźniaczego podmiotu gospodarczego pełniącego podobne funkcje jak podmiot kraju siedziby centrali, czy inwestycje w innych krajach. Tego rodzaju inwestycje mają zazwyczaj miejsce w przypadku sieci handlowo-dystrybucyjnych lub prostych procesów produkcyjnych.
Bezpośrednie inwestycje zagraniczne typu horyzontalnego polegają na ustanowieniu bliźniaczego podmiotu gospodarczego pełniącego podobne funkcje jak podmiot kraju siedziby centrali, czy inwestycje w innych krajach. Tego rodzaju inwestycje mają zazwyczaj miejsce w przypadku sieci handlowo-dystrybucyjnych lub prostych procesów produkcyjnych.


==== Wertykalne ====
==== Wertykalne ====
Inwestycje bezpośrednie typu pionowego (wertykalnego) mają miejsce w przypadku kooperacji podmiotów zlokalizowanych w różnych krajach, które pełnią swoją unikalną rolę w grupie np. badania i rozwój, projektowanie, produkcja komponentów, montaż podzespołów, montaż finalny. Pionowy model inwestycji zagranicznych jest przeważnie wykorzystywany przez firmy produkujące bardziej złożone wyroby np. AGD, środki transportu.
Inwestycje bezpośrednie typu pionowego (wertykalnego) mają miejsce w przypadku kooperacji podmiotów zlokalizowanych w różnych krajach, które pełnią swoją unikalną rolę w grupie, np. badania i rozwój, projektowanie, produkcja komponentów, montaż podzespołów, montaż finalny. Pionowy model inwestycji zagranicznych jest przeważnie wykorzystywany przez firmy produkujące bardziej złożone wyroby, np. AGD, [[Środek transportu|środki transportu]].


==== Platforma eksportowa ====
==== Platforma eksportowa ====
Jako specyficzną formę inwestycji zagranicznych można wyróżnić platformę eksportową (ang. Export Platform FDI), która ma obsługiwać rynek trzeci zlokalizowany poza krajem siedziby centrali oraz poza krajem lokalizacji inwestycji.
Jako specyficzną formę inwestycji zagranicznych można wyróżnić platformę eksportową (ang. ''Export Platform FDI''), która ma obsługiwać rynek trzeci zlokalizowany poza krajem siedziby centrali oraz poza krajem lokalizacji inwestycji.


== Charakterystyka ==
== Charakterystyka ==
Zgodnie z powyższą definicją, komponentami BIZ są: [[kapitał zakładowy]] (ang. ''equity capital''), reinwestowane zyski (ang. ''reinvested earnings'') oraz inny kapitał (ang. ''other capital''). Inwestycje w kapitał zakładowy przedsiębiorstwa bezpośredniej inwestycji dokonane przez inwestora bezpośredniego związane są z zakupem akcji, majątku lub [[Aport (prawo)|aportem rzeczowym]] w postaci np. maszyn i urządzeń. Reinwestowane zyski, to część lub całość zysków wypracowanych przez przedsiębiorstwo bezpośredniej inwestycji, która nie została wypłacona inwestorowi bezpośredniemu w formie dywidendy, lecz zainwestowana w przedsiębiorstwo bezpośredniej inwestycji. Inny kapitał, to pożyczki wewnątrzkorporacyjne (krótko- lub długoterminowe) pomiędzy przedsiębiorstwem bezpośredniej inwestycji a inwestorem bezpośrednim oraz transakcje związane z obsługą tego długu.
Zgodnie z powyższą definicją, komponentami BIZ są: [[kapitał zakładowy]] (ang. ''equity capital''), reinwestowane zyski (ang. ''reinvested earnings'') oraz inny kapitał (ang. ''other capital''). Inwestycje w kapitał zakładowy przedsiębiorstwa bezpośredniej inwestycji dokonane przez inwestora bezpośredniego związane są z zakupem akcji, majątku lub [[Aport (prawo)|aportem rzeczowym]] w postaci np. maszyn i urządzeń. Reinwestowane zyski, to część lub całość zysków wypracowanych przez przedsiębiorstwo bezpośredniej inwestycji, która nie została wypłacona inwestorowi bezpośredniemu w formie dywidendy, lecz zainwestowana w przedsiębiorstwo bezpośredniej inwestycji. Inny kapitał, to pożyczki wewnątrzkorporacyjne (krótko- lub długoterminowe) pomiędzy przedsiębiorstwem bezpośredniej inwestycji a inwestorem bezpośrednim oraz transakcje związane z obsługą tego długu.


Reasumując, BIZ są to długookresowe inwestycje, podejmowane przez przedsiębiorstwo lub osobę fizyczną jednego kraju w przedsiębiorstwo innego kraju, z zamiarem sprawowania kontroli nad nim i czerpania z niego zysku. Przy czym istotą BIZ jest transfer nie tylko kapitału, ale również pracy i wiedzy (technologicznej, marketingowej i organizacyjnej).
Reasumując, BIZ są to długookresowe inwestycje, podejmowane przez przedsiębiorstwo lub osobę fizyczną jednego kraju w przedsiębiorstwo innego kraju, z zamiarem sprawowania kontroli nad nim i czerpania z niego zysku. Przy czym istotą BIZ jest transfer nie tylko kapitału, ale również pracy i wiedzy (technologicznej, marketingowej i organizacyjnej).


Całkowita wartość bezpośrednich inwestycji zagranicznych w Polsce wyniosła 160,5 mld EUR na koniec 2013 roku. Składały się na nie zobowiązania z tytułu udziałów kapitałowych i reinwestowanych zysków (125,3 mld EUR) oraz zobowiązania z tytułu pozostałego kapitału (35,2 mld EUR)<ref>Polska Agencja Inwestycji Zagranicznych (PAIiIZ), ''[http://www.paiz.gov.pl/polska_w_liczbach/inwestycje_zagraniczne Inwestycje zagraniczne]'' [dostęp 2015-09-07]</ref>.
Całkowita wartość bezpośrednich inwestycji zagranicznych w Polsce wyniosła 160,5 mld EUR na koniec 2013 roku. Składały się na nie zobowiązania z tytułu udziałów kapitałowych i reinwestowanych zysków (125,3 mld EUR) oraz zobowiązania z tytułu pozostałego kapitału (35,2 mld EUR)<ref>Polska Agencja Inwestycji Zagranicznych (PAIiIZ), ''[http://www.paiz.gov.pl/polska_w_liczbach/inwestycje_zagraniczne Inwestycje zagraniczne]'' [dostęp 2015-09-07].</ref>.

== Zobacz też ==
* [[Eklektyczna teoria produkcji międzynarodowej]]
* [[Inwestycje bezpośrednie]]
* [[Inwestycje greenfield]]


{{Przypisy}}
{{Przypisy}}

Wersja z 15:19, 19 gru 2015

Bezpośrednie inwestycje zagraniczne (BIZ) (ang. foreign direct investment – FDI) – specyficzny rodzaj inwestycji definiowany jako międzynarodowy transfer kapitału w celu utworzenia w innym kraju podmiotu zależnego i sprawowania nad nim kontroli[1]. Według definicji UNCTAD, IMF i OECD są kategorią międzynarodowych inwestycji, dokonywanych przez rezydenta jednego kraju (nazywanym „inwestorem bezpośrednim” lub „firmą matką”) z zamiarem sprawowania długotrwałej kontroli w przedsiębiorstwie innego kraju (nazywanym „przedsiębiorstwem bezpośredniej inwestycji” lub „firmą-córką”). Przez „długotrwałą kontrolę” rozumie się tutaj istnienie długoterminowych relacji pomiędzy inwestorem bezpośrednim i przedsiębiorstwem bezpośredniej inwestycji oraz istotny poziom oddziaływania, który daje inwestorowi bezpośredniemu efektywny głos w zarządzaniu przedsiębiorstwem bezpośredniej inwestycji. Aby inwestycję uznać za BIZ, minimalny próg zaangażowania kapitałowego inwestora bezpośredniego w przedsiębiorstwie bezpośredniej inwestycji ustalono na poziomie 10%[2].

W zależności od branży oraz skali biznesu, jak również strategii inwestora w zakresie kontroli nad środkami produkcji wyróżnia się następujące rodzaje inwestycji bezpośrednich[3]:

  • greenfield – mają miejsce w przypadku relatywnie mniejszych przedsięwzięć i polegają na budowie przedsiębiorstwa od podstaw, włączając w to przyłączenie do istniejącej infrastruktury;
  • brownfield – mają miejsce w przypadku wykorzystania, przynajmniej częściowego dotychczasowych składników majątkowych, np. budynków, instalacji, urządzeń;
  • inwestycje kapitałowe – przedmiotem inwestycji jest zwykle działające przedsiębiorstwo o relatywnie większej skali i polega głównie na wkładzie finansowym (międzynarodowe przejęcia i połączenia M&A, zakup akcji, zakup udziałów, zakup obligacji korporacyjnych lub udzieleniu pożyczki przedsiębiorstwu), choć może być połączone z transferem tzw. know-how.

Formy inwestycji zagranicznych

Teoria inwestycji zagranicznych rozgranicza dwie podstawowe formy: horyzontalne (ang. horizontal) i pionowe (ang. vertical)[4].

Horyzontalne

Bezpośrednie inwestycje zagraniczne typu horyzontalnego polegają na ustanowieniu bliźniaczego podmiotu gospodarczego pełniącego podobne funkcje jak podmiot kraju siedziby centrali, czy inwestycje w innych krajach. Tego rodzaju inwestycje mają zazwyczaj miejsce w przypadku sieci handlowo-dystrybucyjnych lub prostych procesów produkcyjnych.

Wertykalne

Inwestycje bezpośrednie typu pionowego (wertykalnego) mają miejsce w przypadku kooperacji podmiotów zlokalizowanych w różnych krajach, które pełnią swoją unikalną rolę w grupie, np. badania i rozwój, projektowanie, produkcja komponentów, montaż podzespołów, montaż finalny. Pionowy model inwestycji zagranicznych jest przeważnie wykorzystywany przez firmy produkujące bardziej złożone wyroby, np. AGD, środki transportu.

Platforma eksportowa

Jako specyficzną formę inwestycji zagranicznych można wyróżnić platformę eksportową (ang. Export Platform FDI), która ma obsługiwać rynek trzeci zlokalizowany poza krajem siedziby centrali oraz poza krajem lokalizacji inwestycji.

Charakterystyka

Zgodnie z powyższą definicją, komponentami BIZ są: kapitał zakładowy (ang. equity capital), reinwestowane zyski (ang. reinvested earnings) oraz inny kapitał (ang. other capital). Inwestycje w kapitał zakładowy przedsiębiorstwa bezpośredniej inwestycji dokonane przez inwestora bezpośredniego związane są z zakupem akcji, majątku lub aportem rzeczowym w postaci np. maszyn i urządzeń. Reinwestowane zyski, to część lub całość zysków wypracowanych przez przedsiębiorstwo bezpośredniej inwestycji, która nie została wypłacona inwestorowi bezpośredniemu w formie dywidendy, lecz zainwestowana w przedsiębiorstwo bezpośredniej inwestycji. Inny kapitał, to pożyczki wewnątrzkorporacyjne (krótko- lub długoterminowe) pomiędzy przedsiębiorstwem bezpośredniej inwestycji a inwestorem bezpośrednim oraz transakcje związane z obsługą tego długu.

Reasumując, BIZ są to długookresowe inwestycje, podejmowane przez przedsiębiorstwo lub osobę fizyczną jednego kraju w przedsiębiorstwo innego kraju, z zamiarem sprawowania kontroli nad nim i czerpania z niego zysku. Przy czym istotą BIZ jest transfer nie tylko kapitału, ale również pracy i wiedzy (technologicznej, marketingowej i organizacyjnej).

Całkowita wartość bezpośrednich inwestycji zagranicznych w Polsce wyniosła 160,5 mld EUR na koniec 2013 roku. Składały się na nie zobowiązania z tytułu udziałów kapitałowych i reinwestowanych zysków (125,3 mld EUR) oraz zobowiązania z tytułu pozostałego kapitału (35,2 mld EUR)[5].

  1. P. Krugman, M. Obstfeld, Międzynarodowe stosunki gospodarcze. Teoria i polityka, PWN, Warszawa, 2002.
  2. Wzorcowa definicja OECD zagranicznych inwestycji bezpośrednich, wydanie trzecie, 1995 [Definicja wzorcowa OECD].
  3. J. Świerkocki (red.), Rola bezpośrednich inwestycji zagranicznych w kształtowaniu aktualnego i przyszłego profilu gospodarczego województwa łódzkiego, ŁTN, Łódź 2011.
  4. R.E. Caves, International Corporation. The Industrial Economics of Foreign Investment, Economica, Vol. 38, nr 1, 1971.
  5. Polska Agencja Inwestycji Zagranicznych (PAIiIZ), Inwestycje zagraniczne [dostęp 2015-09-07].

Bibliografia

  • IMF, Balance of Payments Manual – Fifth Edition, IMF, Waszyngton, 1993, s. 86-87.
  • OECD, Benchmark Definition of Foreign Direct Investment – Third Edition, OECD, Paryż, 1996, s. 7.
  • UNCTAD, World Investment Report, UNCTAD, Nowy Jork, 2005, s. 297.

Linki zewnętrzne