Legia Nadwiślańska: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
drobne merytoryczne |
→Bibliografia: drobne merytoryczne |
||
Linia 78: | Linia 78: | ||
== Bibliografia == |
== Bibliografia == |
||
* {{cytuj książkę|nazwisko = Gembarzewski |imię = Bronisław |autor link = Bronisław Gembarzewski |tytuł = Rodowody pułków polskich i oddziałów równorzędnych od r. 1717 do r. 1831 |miejsce = Warszawa |rok = 1925|url = http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/docmetadata?id=132690&from=publication |wydawca = Towarzystwo Wiedzy Wojskowej |odn = tak}} |
* {{cytuj książkę|nazwisko = Gembarzewski |imię = Bronisław |autor link = Bronisław Gembarzewski |tytuł = Rodowody pułków polskich i oddziałów równorzędnych od r. 1717 do r. 1831 |miejsce = Warszawa |rok = 1925|url = http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/docmetadata?id=132690&from=publication |wydawca = Towarzystwo Wiedzy Wojskowej |odn = tak}} |
||
* {{Cytuj książkę |tytuł = Zarys dziejów wojskowości polskiej do roku 1864. Tom II (1648-1864)|wydawca = Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej| miejsce =Warszawa| data =1966| rozdział =Wojskowość polska w dobie legionów i Księstwa Warszawskiego 1795-1815| nazwisko r = Pachoński| imię r = Jan|odn=tak}} |
|||
* {{cytuj książkę |nazwisko= Wimmer|imię= Jan|autor link= Jan Wimmer|tytuł= Historia piechoty polskiej do roku 1864|miejsce= Warszawa|rok= 1978|wydawca=Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej|odn=tak}} |
* {{cytuj książkę |nazwisko= Wimmer|imię= Jan|autor link= Jan Wimmer|tytuł= Historia piechoty polskiej do roku 1864|miejsce= Warszawa|rok= 1978|wydawca=Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej|odn=tak}} |
||
* Mała Encyklopedia Wojskowa, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1967, Wydanie I, Tom 2 |
* Mała Encyklopedia Wojskowa, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1967, Wydanie I, Tom 2 |
Wersja z 17:24, 10 lut 2016
{{{motto}}} | |
UWAGA: Błąd parametru {{{kategoria wojska}}}= Ten parametr może przyjmować jedynie wartości:
| |
{{{opis grafiki}}} | |
Historia | |
Państwo |
{{{państwo}}} |
---|---|
Sformowanie | |
Rozformowanie | |
Nazwa wyróżniająca |
{{{nazwa wyróżniająca}}} |
Tradycje | |
Święto |
{{{święto}}} |
Nadanie sztandaru |
{{{nadanie sztandaru}}} |
Rodowód |
{{{rodowód}}} |
Kontynuacja | |
Dowódcy | |
Pierwszy |
{{{dowódca pierwszy}}} |
Obecny |
{{{dowódca obecny}}} |
Ostatni |
{{{dowódca ostatni}}} |
Działania zbrojne | |
{{{działania zbrojne}}} | |
Organizacja | |
Numer |
brak |
Rodzaj sił zbrojnych | |
Formacja |
{{{formacja}}} |
Rodzaj wojsk | |
Podległość |
{{{podległość}}} |
Skład |
{{{skład}}} |
Odznaczenia | |
{{{odznaczenia}}} | |
[{{{www}}} Strona internetowa] |
Legia Nadwiślańska – polska jednostka powstała 31 marca 1808 roku w wyniku przemianowania tworzonej od wiosny 1807 roku na mocy dekretu Napoleona Legii Polsko-Włoskiej w związku z jej przejściem na żołd francuski w królestwie Westfalii. Istniała do 18 czerwca 1813[1].
Początkowo liczyła 5467 żołnierzy, a jej pierwszym dowódcą był generał Józef Joachim Grabiński, a od 7 czerwca 1808 płk Józef Chłopicki[1]. W przeciwieństwie do szwoleżerów była to formacja z zasady chłopska, a stanowiska oficerskie zajmowała tu zazwyczaj drobna szlachta.
Na podstawie umowy zawartej 10 maja 1808 między rządem Księstwa Warszawskiego a rządem francuskim, Księstwo zobowiązało się do zapewnienia stałego dopływu rekruta do Legii. Legia zorganizowana pod osobistym nadzorem Napoleona w Bajonnie składała się z trzech pułków piechoty (około 5000 żołnierzy) oraz z dowodzonego przez Jana Konopkę pułku lansjerów.
Legioniści Nadwiślańscy nosili ciemnoniebieskie kurtki i białe spodnie, a pułki różniły się jedynie kolorem kołnierzy, rabatów i wyłogów. Każdy pułk składał się z 2 batalionów – po 6 kompanii – przy czym pierwsza kompania była grenadierska, a ostatnia woltyżerska. Grenadierzy odróżniali się czerwonymi epoletami i czerwoną kitą na czako, a woltyżerowie żółtym kolorem sznurów, kity i epoletów.
Walki w Hiszpanii
W czerwcu 1808 wysłana do Hiszpanii w sile trzech pułków piechoty, od 19 czerwca do 14 sierpnia brała udział w pierwszym oblężeniu Saragossy.
Dowodzona przez płk. Józefa Chłopickiego rozbiła koło Epili siły hiszpańskiej milicji zdążającej na odsiecz miasta. Wyróżniła się w bitwie pod Tudelą.
W walkach w Hiszpanii brały udział następujące jednostki Legii Nadwiślańskiej:
- 1 Pułk Piechoty Legii Nadwiślańskiej,
- 2 Pułk Piechoty Legii Nadwiślańskiej,
- 3 Pułk Piechoty Legii Nadwiślańskiej,
- 4 Pułk Piechoty Legii Nadwiślańskiej (od 1810; wcześniej jako II Legia Nadwiślańska),
- Pułk Lansjerów Nadwiślańskich (inaczej: Pułk Jazdy Legionowej, Pułk Lansjerów Legii Polsko-Włoskiej, Pułk Rożnieckiego, od 18 lipca 1811 7 Pułk Szwoleżerów-Lansjerów Liniowych)
W ciągu walk Hiszpanii, Legia odniosła szereg zwycięstw, m.in.:
- 20 grudnia 1808 – udział aż do kapitulacji w drugim oblężeniu Saragossy,
- 15 czerwca 1809 – wygrana bitwa pod Marią,
- 18 czerwca 1809 – zadecydowała o zwycięstwie armii cesarskiej pod Belchite,
- styczeń 1810 – ułani Legii zajmując przełęcz Paso de los Despenaperros otworzyli armii francuskiej drogę do Andaluzji,
- 14 maja 1810 – odebrała kapitulację obleganej przez siebie Leridy,
- 21 czerwca 1810 – odebrała kapitulację obleganej Tarragony,
- 16 maja 1811 – ułani rozbili piechotę angielską w bitwie pod Albuerą.
II Legia Nadwiślańska
8 lipca 1809 cesarz wydał dekret o utworzeniu II Legii Nadwiślańskiej, która powstać miała na bazie Polaków służących w armii austriackiej, którzy pod Wagram dostali się do francuskiej niewoli. Planowano utworzenie 3 pułków piechoty liczących łącznie 6000 żołnierzy. Gdy II Legia Nadwiślańska osiągnęła stan 2200 żołnierzy, przemianowana została na 4 pułk piechoty i w 1810 roku przerzucona została do Hiszpanii, gdzie dołączyła do pierwszej Legii Nadwiślańskiej. 3 marca 1812 w czasie przygotowań do wojny Napoleona z Rosją została włączona do Gwardii Cesarskiej. Oddziały wywodzące się z niej przeszły w tej kampanii cały szlak bojowy wraz z odwrotem do Francji. W sierpniu 1813 roku z resztek czterech pułków piechoty Legii Nadwiślańskiej utworzono jeden pod dowództwem gen. Malczewskiego i przyłączono go do 27 Dywizji[2]. Jeszcze 19 marca 1814 utworzony z pozostałej piechoty polskiej po bitwie pod Lipskiem pułk piechoty nadwiślańskiej odznaczył się w bitwie pod Arcis-sur-Aube. Pułk ten wrócił do Polski po abdykacji Napoleona.
Galeria
-
Żołnierz Legii Nadwiślańskiej w 1810
-
1 Pułk Piechoty Legii Nadwiślańskiej
-
4 Pułk Piechoty Legii Nadwiślańskiej
-
Lansjer nadwiślański (po lewej)
Zobacz też
Szablon:Wojna na Półwyspie Iberyjskim 1807-1814
- ↑ a b Gembarzewski 1925 ↓, s. 49.
- ↑ Wimmer 1978 ↓, s. 447.
Bibliografia
- Bronisław Gembarzewski: Rodowody pułków polskich i oddziałów równorzędnych od r. 1717 do r. 1831. Warszawa: Towarzystwo Wiedzy Wojskowej, 1925.
- Jan Pachoński: Wojskowość polska w dobie legionów i Księstwa Warszawskiego 1795-1815. W: Zarys dziejów wojskowości polskiej do roku 1864. Tom II (1648-1864). Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1966.
- Jan Wimmer: Historia piechoty polskiej do roku 1864. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1978.
- Mała Encyklopedia Wojskowa, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1967, Wydanie I, Tom 2