Legia Nadwiślańska: Różnice pomiędzy wersjami

[[Plik:{{{znak}}}| 40x40px| link=| alt=]]
Legia Nadwiślańska
Légion de la Vistule
{{{nazwa oryginalna}}}
	{{{motto}}}
	UWAGA: Błąd parametru; {{{kategoria wojska}}}=; Ten parametr może przyjmować jedynie wartości: lądowe; lotnictwo; marynarka; paramilitarny;
	; {{{opis grafiki}}}
	Historia
Państwo	{{{państwo}}}
Sformowanie	31 maja 1808
Rozformowanie	1814
Nazwa wyróżniająca	{{{nazwa wyróżniająca}}}
	Tradycje
Święto	{{{święto}}}
Nadanie sztandaru	{{{nadanie sztandaru}}}
Rodowód	{{{rodowód}}}
Kontynuacja	Legii Polsko-Włoskiej
	Dowódcy
Pierwszy	{{{dowódca pierwszy}}}
Obecny	{{{dowódca obecny}}}
Ostatni	{{{dowódca ostatni}}}
	Działania zbrojne
	{{{działania zbrojne}}}
	Organizacja
Numer	brak
Rodzaj sił zbrojnych	Wojska lądowe
Formacja	{{{formacja}}}
Rodzaj wojsk	Piechota, kawaleria
Podległość	{{{podległość}}}
Skład	{{{skład}}}
	Odznaczenia
	{{{odznaczenia}}}
	[[commons:{{{commons}}}\|Multimedia w Wikimedia Commons]]
	[{{{www}}} Strona internetowa]

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 18:31, 10 lut 2016

Legia Nadwiślańska – polska jednostka powstała 31 marca 1808 roku w wyniku przemianowania tworzonej od wiosny 1807 roku na mocy dekretu Napoleona Legii Polsko-Włoskiej w związku z jej przejściem na żołd francuski w królestwie Westfalii. Istniała do 18 czerwca 1813^[1].

Początkowo liczyła 5467 żołnierzy, a jej pierwszym dowódcą był generał Józef Joachim Grabiński, a od 7 czerwca 1808 płk Józef Chłopicki^[1]. W przeciwieństwie do szwoleżerów była to formacja z zasady chłopska, a stanowiska oficerskie zajmowała tu zazwyczaj drobna szlachta.

Na podstawie umowy zawartej 10 maja 1808 między rządem Księstwa Warszawskiego a rządem francuskim, Księstwo zobowiązało się do zapewnienia stałego dopływu rekruta do Legii^[2]. Legia zorganizowana pod osobistym nadzorem Napoleona w Bajonnie składała się z trzech pułków piechoty (około 5000 żołnierzy) oraz z dowodzonego przez Jana Konopkę pułku lansjerów.

Legioniści Nadwiślańscy nosili ciemnoniebieskie kurtki i białe spodnie, a pułki różniły się jedynie kolorem kołnierzy, rabatów i wyłogów. Każdy pułk składał się z 2 batalionów – po 6 kompanii – przy czym pierwsza kompania była grenadierska, a ostatnia woltyżerska. Grenadierzy odróżniali się czerwonymi epoletami i czerwoną kitą na czako, a woltyżerowie żółtym kolorem sznurów, kity i epoletów.

Walki w Hiszpanii

W czerwcu 1808 wysłana do Hiszpanii w sile trzech pułków piechoty, od 19 czerwca do 14 sierpnia brała udział w pierwszym oblężeniu Saragossy.

Dowodzona przez płk. Józefa Chłopickiego rozbiła koło Epili siły hiszpańskiej milicji zdążającej na odsiecz miasta. Wyróżniła się w bitwie pod Tudelą.

W walkach w Hiszpanii brały udział następujące jednostki Legii Nadwiślańskiej:

1 Pułk Piechoty Legii Nadwiślańskiej,
2 Pułk Piechoty Legii Nadwiślańskiej,
3 Pułk Piechoty Legii Nadwiślańskiej,
4 Pułk Piechoty Legii Nadwiślańskiej (od 1810; wcześniej jako II Legia Nadwiślańska),
Pułk Lansjerów Nadwiślańskich (inaczej: Pułk Jazdy Legionowej, Pułk Lansjerów Legii Polsko-Włoskiej, Pułk Rożnieckiego, od 18 lipca 1811 7 Pułk Szwoleżerów-Lansjerów Liniowych)

W ciągu walk Hiszpanii, Legia odniosła szereg zwycięstw, m.in.:

20 grudnia 1808 – udział aż do kapitulacji w drugim oblężeniu Saragossy,
15 czerwca 1809 – wygrana bitwa pod Marią,
18 czerwca 1809 – zadecydowała o zwycięstwie armii cesarskiej pod Belchite,
styczeń 1810 – ułani Legii zajmując przełęcz Paso de los Despenaperros otworzyli armii francuskiej drogę do Andaluzji,
14 maja 1810 – odebrała kapitulację obleganej przez siebie Leridy,
21 czerwca 1810 – odebrała kapitulację obleganej Tarragony,
16 maja 1811 – ułani rozbili piechotę angielską w bitwie pod Albuerą.

II Legia Nadwiślańska

8 lipca 1809 cesarz wydał dekret o utworzeniu II Legii Nadwiślańskiej, która powstać miała na bazie Polaków służących w armii austriackiej, którzy pod Wagram dostali się do francuskiej niewoli. Planowano utworzenie 3 pułków piechoty liczących łącznie 6000 żołnierzy. Gdy II Legia Nadwiślańska osiągnęła stan 2200 żołnierzy, przemianowana została na 4 pułk piechoty i w 1810 roku przerzucona została do Hiszpanii, gdzie dołączyła do pierwszej Legii Nadwiślańskiej. 3 marca 1812 w czasie przygotowań do wojny Napoleona z Rosją została włączona do Gwardii Cesarskiej. Oddziały wywodzące się z niej przeszły w tej kampanii cały szlak bojowy wraz z odwrotem do Francji. W sierpniu 1813 roku z resztek czterech pułków piechoty Legii Nadwiślańskiej utworzono jeden pod dowództwem gen. Malczewskiego i przyłączono go do 27 Dywizji^[3]. Jeszcze 19 marca 1814 utworzony z pozostałej piechoty polskiej po bitwie pod Lipskiem pułk piechoty nadwiślańskiej odznaczył się w bitwie pod Arcis-sur-Aube. Pułk ten wrócił do Polski po abdykacji Napoleona.

Galeria

Żołnierz Legii Nadwiślańskiej w 1810
1 Pułk Piechoty Legii Nadwiślańskiej
4 Pułk Piechoty Legii Nadwiślańskiej
Lansjer nadwiślański (po lewej)

Zobacz też

Szablon:Wojna na Półwyspie Iberyjskim 1807-1814

↑ ^a ^b Gembarzewski 1925 ↓, s. 49.
↑ Pachoński 1966 ↓, s. 333.
↑ Wimmer 1978 ↓, s. 447.

Bibliografia

Bronisław Gembarzewski: Rodowody pułków polskich i oddziałów równorzędnych od r. 1717 do r. 1831. Warszawa: Towarzystwo Wiedzy Wojskowej, 1925.
Jan Pachoński: Wojskowość polska w dobie legionów i Księstwa Warszawskiego 1795-1815. W: Zarys dziejów wojskowości polskiej do roku 1864. Tom II (1648-1864). Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1966.
Jan Wimmer: Historia piechoty polskiej do roku 1864. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1978.
Mała Encyklopedia Wojskowa, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1967, Wydanie I, Tom 2

Linki zewnętrzne

IV Pułk Legii Nadwiślańskiej / 1 Kompania Szkoły Podchorążych Piechoty

Szablon:Legiony Polskie 1797-1807

[CITEREFGembarzewski192549-1] Gembarzewski 1925 ↓, s. 49.

[CITEREFPachoński1966333-2] Pachoński 1966 ↓, s. 333.

[CITEREFWimmer1978447-3] Wimmer 1978 ↓, s. 447.

[1]

[2]

[3]

@@ Linia 30: / Linia 30: @@
 Początkowo liczyła 5467 żołnierzy, a jej pierwszym dowódcą był generał [[Józef Joachim Grabiński]], a od 7 czerwca 1808 płk [[Józef Chłopicki]]{{odn|Gembarzewski|1925|s=49}}. W przeciwieństwie do [[szwoleżerowie|szwoleżerów]] była to formacja z zasady chłopska, a stanowiska oficerskie zajmowała tu zazwyczaj drobna szlachta.
-Na podstawie umowy zawartej 10 maja 1808 między rządem [[Księstwo Warszawskie|Księstwa Warszawskiego]] a rządem [[I Cesarstwo Francuskie|francuskim]], Księstwo zobowiązało się do zapewnienia stałego dopływu rekruta do Legii. Legia zorganizowana pod osobistym nadzorem Napoleona w [[Bajonna|Bajonnie]] składała się z trzech [[pułk]]ów piechoty (około 5000 żołnierzy) oraz z dowodzonego przez [[Jan Konopka|Jana Konopkę]] pułku [[lansjerzy|lansjerów]].
+Na podstawie umowy zawartej 10 maja 1808 między rządem [[Księstwo Warszawskie|Księstwa Warszawskiego]] a rządem [[I Cesarstwo Francuskie|francuskim]], Księstwo zobowiązało się do zapewnienia stałego dopływu rekruta do Legii{{odn|Pachoński|1966|s=333}}. Legia zorganizowana pod osobistym nadzorem Napoleona w [[Bajonna|Bajonnie]] składała się z trzech [[pułk]]ów piechoty (około 5000 żołnierzy) oraz z dowodzonego przez [[Jan Konopka|Jana Konopkę]] pułku [[lansjerzy|lansjerów]].
 Legioniści Nadwiślańscy nosili ciemnoniebieskie kurtki i białe [[spodnie]], a pułki różniły się jedynie kolorem kołnierzy, rabatów i wyłogów. Każdy pułk składał się z 2 batalionów – po 6 kompanii – przy czym pierwsza kompania była [[grenadier]]ska, a ostatnia woltyżerska. Grenadierzy odróżniali się czerwonymi [[naramiennik|epoletami]] i czerwoną kitą na [[czako]], a [[woltyżer]]owie żółtym kolorem sznurów, kity i epoletów.