Gęsia Szyja: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m MalarzBOT: Nagłówki w mobilnej wersji Wikipedii |
rozbudowa i szczegółowe uźródlowienie |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Góra infobox |
{{Góra infobox |
||
|nazwa = Gęsia Szyja |
|nazwa = Gęsia Szyja |
||
| Linia 4: | Linia 5: | ||
|opis grafiki = Widok z [[Polana Głodówka|Głodówki]] |
|opis grafiki = Widok z [[Polana Głodówka|Głodówki]] |
||
|państwo = POL |
|państwo = POL |
||
|położenie = |
|położenie = |
||
|pasmo = [[Tatry]], [[Karpaty]] |
|pasmo = [[Tatry]], [[Karpaty]] |
||
|wysokość = 1489 |
|wysokość = 1489 |
||
|wybitność = |
|wybitność = |
||
|data zdobycia = |
|data zdobycia = |
||
|pierwsze wejście = |
|pierwsze wejście = |
||
|data zdobycia zimą = |
|data zdobycia zimą = |
||
|pierwsze wejście zimą = |
|pierwsze wejście zimą = |
||
|kod mapy = Tatry |
|kod mapy = Tatry |
||
|wariant mapy = POL |
|wariant mapy = POL |
||
|stopniN = 49 |minutN = 15 |sekundN = 34 |
|stopniN = 49 |minutN = 15 |sekundN = 34 |
||
|stopniE = 20 |minutE = 04 |sekundE = 36 |
|stopniE = 20 |minutE = 04 |sekundE = 36 |
||
|opis miejsca = |
|opis miejsca = |
||
|pozycja opisu = left |
|pozycja opisu = left |
||
|commons = Category:Gęsia Szyja |
|commons = Category:Gęsia Szyja |
||
| Linia 22: | Linia 23: | ||
[[Plik:Gęsia Szyja.jpg|thumb|240px|Widok z Głodówki a1.jpg|Gęsia Szyja widziana z [[Łysa Polana|Łysej Polany]]]] |
[[Plik:Gęsia Szyja.jpg|thumb|240px|Widok z Głodówki a1.jpg|Gęsia Szyja widziana z [[Łysa Polana|Łysej Polany]]]] |
||
'''Gęsia Szyja''' |
'''Gęsia Szyja''' (1489 m) – szczyt w reglowej części [[Tatry Wysokie|Tatr Wysokich]]. Jest najwyższy w grupie masywu o tej samej nazwie. Grupę Gęsiej Szyi od masywu [[Koszysta|Koszystej]] oddziela [[Rówień Waksmundzka]]. Dawniej nazwa Gęsia Szyja dotyczyła tylko wąskiego i wygiętego [[upłaz]]u na wsch. grzbiecie, od strony [[Rusinowa Polana|Rusinowej Polany]]. Jego kształt przypominał góralom gęsią szyję. Później nazwę tę zastosowano do całego masywu<ref name=wet>{{Cytuj książkę |imię=Zofia |nazwisko= Radwańska-Paryska |imię2=Witold Henryk |nazwisko2= Paryski|tytuł= Wielka encyklopedia tatrzańska|miejsce=Poronin|wydawca= Wyd. Górskie|rok=2004 |isbn = 83-7104-009-1}}</ref>. |
||
== Topografia == |
|||
Od wierzchołka Gęsiej Szyi odchodzą trzy ramiona. Ramię wschodnie, skręcające w kierunku północno-wschodnim, schodzi trawiastymi tarasami w kierunku [[Rusinowa Polana|Rusinowej Polany]]. Wąskie, długie ich połączenie przypomina wygięcie gęsiej szyi, stad nazwa szczytu. Na przedłużeniu północnego ramienia, już poza Rusinową Polaną, znajduje się [[Goły Wierch Rusinowy|Goły Wierch]] (1206 m n.p.m.). Ramię północne oddziela od siebie górną część [[Dolina Filipka|doliny Filipki]] od [[Dolina Złota|Doliny Złotej]] i kończy się zboczem nazywanym [[Wiktorówki]]. Zachodnie ramię Gęsiej Szyi przechodzi przez siodło [[Przysłop Waksmundzki|Przysłopu Waksmundzkiego]] (1443 m n.p.m.), za którym wznosi się na [[Suchy Wierch Waksmundzki]] (ok. 1485 m n.p.m.). Dalej skręca na północ i za [[Wyżnia Filipczańska Przełęcz|Wyżnią Filipczańską Przełęczą]] (1435 m n.p.m.) wznosi się [[Ostry Wierch Waksmundzki]] (1475 m n.p.m.), a za nim widoczne są [[Kopy Sołtysie]]. |
|||
Od wierzchołka Gęsiej Szyi odchodzą trzy ramiona<ref name=polkart>{{Cytuj książkę|tytuł=Tatry Wysokie i Bielskie słowackie i polskie. Mapa turystyczna 1:25 000|miejsce=Warszawa |rok=2005/06|wydawca= Wyd. Kartograficzne Polkart Anna Siwicka |isbn= 83-87873-26-8}}</ref>: |
|||
* ramię wschodnie, niżej skręcające w kierunku północno-wschodnim. Schodzi trawiastymi tarasami w kierunku Rusinowej Polany. Na jego przedłużeniu, już poza Rusinową Polaną, znajduje się [[Goły Wierch Rusinowy|Goły Wierch]] (1206 m) zaliczany jeszcze do Tatr. Biegnący od niego na południe grzbiet to już [[Pogórze Bukowińskie]]<ref name=wet/>, |
|||
* północno-wschodnia [[Grzęda (geomorfologia)|grzęda]] o nazwie [[Złoty Wierch]], oddzielająca [[Dolina Złota|Dolinę Złotą]] od równoległej, bezimiennej dolinki, |
|||
* północna grzęda opadająca w widły [[Filipczański Potok|Filipczańskiego Potoku]] i [[Złoty Potok (dopływ Filipczańskiego Potoku)|Złotego Potoku]]. Jej dolna część to [[Wiktorówki]]. Powyżej Wiktorówek w kierunku północno-wschodnim odgałęzia się grzęda [[Wojskowy Zrąb]] oddzielająca dolinki dwóch dopływów Złotego Potoku, |
|||
* południowo-wschodni grzbiet, który poprzez [[Przysłop Waksmundzki]] łączy Gęsią Szyję z [[Ostry Wierch Waksmundzki|Ostrym Wierchem Waksmundzkim]] i [[Kopy Sołtysie|Kopami Sołtysimi]]. |
|||
| ⚫ | Gęsia Szyja znajduje się pomiędzy dwiema dużymi [[dolina walna|dolinami walnymi]]: [[Dolina Suchej Wody Gąsienicowej|Doliną Suchej Wody]] (od zachodu) oraz [[Dolina Białki|Doliną Białki]] (od wschodu) i jej odnogami: [[Dolina Waksmundzka|Doliną Waksmundzką]] (od południa), Doliną Filipka (od północnego zachodu), a od północy z jej odnogą – Doliną Złotą<ref name=polkart/>. |
||
| ⚫ | Wierzchołkowa część grzbietu Gęsiej Szyi zbudowana jest z dolomitowych skałek wypiętrzonych na ok. 15 m (tzw. Waksmundzkie Skałki). Już z Rusinowej Polany, a także z drogi na szczyt i samego wierzchołka, można podziwiać szeroką panoramę [[Tatry|Tatr]] od [[Tatry Bielskie|Tatr Bielskich]] przez Tatry Wysokie do [[Tatry Zachodnie|Tatr Zachodnich]]. Z polany widoczne są Tatry Bielskie i Wysokie do [[Mięguszowieckie Szczyty|Mięguszowieckiego Szczytu]]. Panorama była propagowana przez [[Tytus Chałubiński|Tytusa Chałubińskiego]] jako „widok na 100 szczytów i przełęczy” już w 1878 r. |
||
== Opis szczytu == |
|||
| ⚫ | Gęsia Szyja |
||
| ⚫ | Wierzchołkowa część grzbietu Gęsiej Szyi zbudowana jest z dolomitowych skałek wypiętrzonych na ok. 15 m (tzw. Waksmundzkie Skałki). Już z Rusinowej Polany, a także z drogi na szczyt i samego wierzchołka, można podziwiać szeroką panoramę [[Tatry|Tatr]] od [[Tatry Bielskie|Tatr Bielskich]] przez Tatry Wysokie do [[Tatry Zachodnie|Tatr Zachodnich]]. Z polany widoczne są Tatry Bielskie i Wysokie do [[Mięguszowieckie Szczyty|Mięguszowieckiego Szczytu]]. Panorama była propagowana przez [[Tytus Chałubiński|Tytusa Chałubińskiego]] jako „widok na 100 szczytów i przełęczy” już w 1878 r<ref name=nyka>{{Cytuj książkę|imię=Józef |nazwisko=Nyka |autor link= Józef Nyka|tytuł=Tatry polskie. Przewodnik. Wyd. XIII |miejsce=Latchorzew |rok=2003 |wydawca=Wyd. Trawers |isbn= 83-915859-1-3}}</ref>. |
||
Jako pierwsi zimą na Gęsią Szyję weszli [[Józef Dunin-Borkowski (ur. 1879)|Józef Borkowski]] i [[Mariusz Zaruski]] na nartach 4 kwietnia 1907 r.<ref name=whp>{{Cytuj książkę |nazwisko=Paryski |imię=Witold Henryk |autor link=Witold Henryk Paryski |tytuł=Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Część IV. Walentkowa Przełęcz – Przełączka pod Zadnim Mnichem |data=1951 |wydawca=Spółdzielczy Instytut Wydawniczy „Kraj” |miejsce=Warszawa |strony=16}}</ref> |
Jako pierwsi zimą na Gęsią Szyję weszli [[Józef Dunin-Borkowski (ur. 1879)|Józef Borkowski]] i [[Mariusz Zaruski]] na nartach 4 kwietnia 1907 r.<ref name=whp>{{Cytuj książkę |nazwisko=Paryski |imię=Witold Henryk |autor link=Witold Henryk Paryski |tytuł=Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Część IV. Walentkowa Przełęcz – Przełączka pod Zadnim Mnichem |data=1951 |wydawca=Spółdzielczy Instytut Wydawniczy „Kraj” |miejsce=Warszawa |strony=16}}</ref> |
||
== Szlaki turystyczne == |
== Szlaki turystyczne == |
||
: {{szlak|zielony}} |
: {{szlak|zielony}} [[Wierchporoniec]] – [[Dolina Gąsienicowa]]. Ze szczytu schodzi na Przysłop Waksmundzki, za którym na [[Rówień Waksmundzka|Równi Waksmundzkiej]] krzyżuje się ze szlakiem z [[Toporowa Cyrhla|Toporowej Cyrhli]] do [[Wodogrzmoty Mickiewicza|Wodogrzmotów Mickiewicza]]. W [[Dolina Pańszczyca|dolinie Pańszczycy]] odchodzi od niego łącznikowy szlak w kierunku przełęczy [[Krzyżne]]. |
||
{{Przypisy}} |
{{Przypisy}} |
||
== Bibliografia == |
|||
# {{Cytuj książkę |imię=Zofia |nazwisko= Radwańska-Paryska |imię2=Witold Henryk |nazwisko2= Paryski|tytuł= Wielka encyklopedia tatrzańska|miejsce=Poronin|wydawca= Wyd. Górskie|rok=2004 |isbn = 83-7104-009-1}} |
|||
# {{Cytuj książkę|imię=Józef |nazwisko=Nyka |autor link= Józef Nyka|tytuł=Tatry polskie. Przewodnik. Wyd. XIII |miejsce=Latchorzew |rok=2003 |wydawca=Wyd. Trawers |isbn= 83-915859-1-3}} |
|||
# {{Cytuj książkę|tytuł= Tatry polskie. Mapa turystyczna 1:20 000 |miejsce=Piwniczna |rok=2006|wydawca= Agencja Wyd. „WiT” s.c. |isbn= 83-89580-00-4}} |
|||
{{Clear}} |
{{Clear}} |
||
Wersja z 15:27, 6 mar 2016
 Widok z Głodówki | |
| Państwo | |
|---|---|
| Pasmo | |
| Wysokość |
1489 m n.p.m. |
Położenie na mapie Tatr  Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
Położenie na mapie Karpat  Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
| Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|} | |
Gęsia Szyja (1489 m) – szczyt w reglowej części Tatr Wysokich. Jest najwyższy w grupie masywu o tej samej nazwie. Grupę Gęsiej Szyi od masywu Koszystej oddziela Rówień Waksmundzka. Dawniej nazwa Gęsia Szyja dotyczyła tylko wąskiego i wygiętego upłazu na wsch. grzbiecie, od strony Rusinowej Polany. Jego kształt przypominał góralom gęsią szyję. Później nazwę tę zastosowano do całego masywu[1].
Topografia
Od wierzchołka Gęsiej Szyi odchodzą trzy ramiona[2]:
- ramię wschodnie, niżej skręcające w kierunku północno-wschodnim. Schodzi trawiastymi tarasami w kierunku Rusinowej Polany. Na jego przedłużeniu, już poza Rusinową Polaną, znajduje się Goły Wierch (1206 m) zaliczany jeszcze do Tatr. Biegnący od niego na południe grzbiet to już Pogórze Bukowińskie[1],
- północno-wschodnia grzęda o nazwie Złoty Wierch, oddzielająca Dolinę Złotą od równoległej, bezimiennej dolinki,
- północna grzęda opadająca w widły Filipczańskiego Potoku i Złotego Potoku. Jej dolna część to Wiktorówki. Powyżej Wiktorówek w kierunku północno-wschodnim odgałęzia się grzęda Wojskowy Zrąb oddzielająca dolinki dwóch dopływów Złotego Potoku,
- południowo-wschodni grzbiet, który poprzez Przysłop Waksmundzki łączy Gęsią Szyję z Ostrym Wierchem Waksmundzkim i Kopami Sołtysimi.
Gęsia Szyja znajduje się pomiędzy dwiema dużymi dolinami walnymi: Doliną Suchej Wody (od zachodu) oraz Doliną Białki (od wschodu) i jej odnogami: Doliną Waksmundzką (od południa), Doliną Filipka (od północnego zachodu), a od północy z jej odnogą – Doliną Złotą[2].
Opis szczytu
Wierzchołkowa część grzbietu Gęsiej Szyi zbudowana jest z dolomitowych skałek wypiętrzonych na ok. 15 m (tzw. Waksmundzkie Skałki). Już z Rusinowej Polany, a także z drogi na szczyt i samego wierzchołka, można podziwiać szeroką panoramę Tatr od Tatr Bielskich przez Tatry Wysokie do Tatr Zachodnich. Z polany widoczne są Tatry Bielskie i Wysokie do Mięguszowieckiego Szczytu. Panorama była propagowana przez Tytusa Chałubińskiego jako „widok na 100 szczytów i przełęczy” już w 1878 r[3].
Jako pierwsi zimą na Gęsią Szyję weszli Józef Borkowski i Mariusz Zaruski na nartach 4 kwietnia 1907 r.[4]
Szlaki turystyczne
Wierchporoniec – Dolina Gąsienicowa. Ze szczytu schodzi na Przysłop Waksmundzki, za którym na Równi Waksmundzkiej krzyżuje się ze szlakiem z Toporowej Cyrhli do Wodogrzmotów Mickiewicza. W dolinie Pańszczycy odchodzi od niego łącznikowy szlak w kierunku przełęczy Krzyżne.
- ↑ a b Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Wielka encyklopedia tatrzańska. Poronin: Wyd. Górskie, 2004. ISBN 83-7104-009-1.
- ↑ a b Tatry Wysokie i Bielskie słowackie i polskie. Mapa turystyczna 1:25 000. Warszawa: Wyd. Kartograficzne Polkart Anna Siwicka, 2005/06. ISBN 83-87873-26-8.
- ↑ Józef Nyka: Tatry polskie. Przewodnik. Wyd. XIII. Latchorzew: Wyd. Trawers, 2003. ISBN 83-915859-1-3.
- ↑ Witold Henryk Paryski: Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Część IV. Walentkowa Przełęcz – Przełączka pod Zadnim Mnichem. Warszawa: Spółdzielczy Instytut Wydawniczy „Kraj”, 1951, s. 16.
Widok z Gęsiej Szyi na Tatry Bielskie i Wysokie