Wyszków: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Anulowanie wersji 45335649 autora 95.49.85.65 (dyskusja) mało istotne
→‎Transport: otworzono -> otwarto - tak chyba jest językowo nieco "zgrabniej"
Linia 90: Linia 90:
Przez Wyszków biegnie trasa kolejowa łącząca [[Ostrołęka|Ostrołękę]] z [[Warszawa|Warszawą]] z dworcem w [[Wyszków (stacja kolejowa)|Wyszkowie]] i przystankiem w [[Rybienko (przystanek kolejowy)|Rybienku Leśnym]].
Przez Wyszków biegnie trasa kolejowa łącząca [[Ostrołęka|Ostrołękę]] z [[Warszawa|Warszawą]] z dworcem w [[Wyszków (stacja kolejowa)|Wyszkowie]] i przystankiem w [[Rybienko (przystanek kolejowy)|Rybienku Leśnym]].


13 grudnia 2012 otworzono oficjalnie sanitarne [[Lądowisko Wyszków-Szpital|lądowisko]] przy ul. Komisji Edukacji Narodowej.
13 grudnia 2012 otwarto oficjalnie sanitarne [[Lądowisko Wyszków-Szpital|lądowisko]] przy ul. Komisji Edukacji Narodowej.


== Oświata ==
== Oświata ==

Wersja z 12:22, 3 kwi 2016

Szablon:POL miasto infobox Wyszków – miasto w woj. mazowieckim, w powiecie wyszkowskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Wyszków. Był miastem duchownym[1].

Według danych z 31 grudnia 2012 r. miasto liczyło 27 309 mieszkańców[2].

Miasto jest położone nad Bugiem na skraju Międzyrzecza Łomżyńskiego, na południu Puszczy Białej, 55 km na północny wschód od Warszawy, przy drodze krajowej nr 8 Warszawa – Białystok.

Położenie

Wyszków leży na wschodzie Polski w województwie mazowieckim, gminie Wyszków i powiecie wyszkowskim. Wyszków położony jest na północny wschód od Warszawy, nad rzeką Bug

Historia miasta

Wyszków jest wzmiankowany od 1203 r., najpierw pod nazwą Wyszkowo, prawa miejskie otrzymał w 1502 r. Przed rozbiorami należał do biskupów płockich. W 1528 r. wybudowano most na Bugu, co przyśpieszyło rozwój miasta. Zniszczony w czasie wojen szwedzkich w połowie XVII wieku. W 1655 roku w tutejszym dworze biskupim zmarł Karol Ferdynand Waza. Od 1795 w zaborze pruskim, następnie od 1807 w Księstwie Warszawskim, a od 1815 w Królestwie Kongresowym (zaborze rosyjskim).

19 maja 1870 stracił prawa miejskie i odzyskał je 4 lutego 1919. Szybki rozwój miasta po otwarciu w 1897 linii kolejowej Pilawa – Tłuszcz – Ostrołęka. W czasie wojny polsko-bolszewickiej w sierpniu 1920 stanowił ostatnie miejsce postoju Tymczasowego Komitetu Rewolucyjnego Polski (planowanego jako rząd marionetkowy Polskiej Republiki Rad) w czasie ofensywy Armii Czerwonej na Warszawę. Epizod ten uwiecznił Stefan Żeromski w opowiadaniu Na probostwie w Wyszkowie.

Przed II wojną światową w połowie zamieszkany przez Żydów. W 1939 toczyły się zacięte walki 1 Dywizji Piechoty Legionów z Grupy Operacyjnej „Wyszków” z Niemcami forsującymi Bug. W okresie okupacji niemieckiej mieścił się w mieście oddział roboczy jeńców sowieckich obozu w Beniaminowie. Niemcy dokonywali w Wyszkowie masowych egzekucji, zamordowano ponad 7 tysięcy mieszkańców.

W latach 1946–1951 w okolicach m. Wyszkowa w ramach podziemia niepodległościowego działał oddział Jana Kmiołka „Wira”.

Od 1956 do 1975 i ponownie od 1999 Wyszków jest siedzibą powiatu.

W 1939 do miasta została przyłączona część Rybienka Nowego (Wygoda i Zapole). W latach 1952–1954 do miasta należał Skuszew na lewym brzegu Bugu. W związku z powstaniem gromad w 1954 z granic miasta wyłączono Latoszek, który przyłączono znów w 1961, razem z Rybienkiem Leśnym i Rybienkiem Łochowskim.

Gospodarka

  • Przemysł: dawniej meblarski, samochodowy i browar, obecnie: szklarski, metalowy, węzeł drogowy, drukarnia.

Turystyka

  • Wypoczynek: na lewym brzegu Bugu ośr. letniskowy – Rybienko Leśne, Sanatorium Neuropsychiatrii Dziecięcej.

Media

  • Nowy Wyszkowiak
  • Głos Wyszkowa
  • Wyszkowiak
  • Wyszków Moje Miasto (portal turystyczny)
  • InfoWyszków (portal informacyjny)
  • Telewizja Wyszków (telewizja internetowa)
  • Kurier W
  • Wyszków 24
  • Tuba Wyszkowa
  • Mazowsze Wyszków

Transport

Przez miasto przechodzą drogi.

Powstała też obwodnica Wyszkowa, która jest częścią drogi ekspresowej S8.

Przez Wyszków biegnie trasa kolejowa łącząca Ostrołękę z Warszawą z dworcem w Wyszkowie i przystankiem w Rybienku Leśnym.

13 grudnia 2012 otwarto oficjalnie sanitarne lądowisko przy ul. Komisji Edukacji Narodowej.

Oświata

  • Szkoły podstawowe
    • Szkoła Podstawowa Nr 1 im. Adama Mickiewicza
    • Szkoła Podstawowa nr 2 im. Władysława Broniewskiego
    • Szkoła Podstawowa Nr 3 im. Jana Hempla w Wyszkowie-Rybienku Leśnym
    • Szkoła Podstawowa Nr 5 im. Żołnierzy Armii Krajowej
  • Gimnazja
    • Gimnazjum Nr 1 im. Polskich Mistrzów Olimpijskich
    • Gimnazjum Nr 2 im. Obrońców Westerplatte
    • Gimnazjum Nr 3 w Wyszkowie-Rybienku Leśnym
  • Szkoły średnie
    • Liceum Ogólnokształcące im. C.K. Norwida
    • Zespół Szkół Nr 1 im. Marii Skłodowskiej-Curie
    • Zespół Szkół Nr 2 im. Mikołaja Kopernika
    • Zespół Szkół Nr 3 im. Jana Kochanowskiego
    • I Technikum Poligraficzno-Usługowe
  • Uczelnie

Demografia

  • Piramida wieku mieszkańców Wyszkowa w 2014 roku [3].


Zabytki

  • Obelisk Wazów wystawiony na polecenie króla Jana Kazimierza na cześć jego brata Karola Ferdynanda Wazy, który zmarł w Wyszkowie. Obelisk zaprojektował Giovanni Battista Gisleni.
  • Kościół św. Idziego z 1793 roku w stylu klasycystycznym. W 1884 roku dobudowano dwie kaplice. W 1939 roku kościół spłonął. W 1959 po odbudowie ponownie konsekrowany.
  • Pałac w Rybienku Starym, klasycystyczny z 1780 roku zbudowany dla biskupa inflanckiego Jana Stefana Giedroycia. Od 1831 roku w rękach Augusta Morzkowskiego. Od 1879 roku do 1945 roku właścicielami była rodzina Skarżyńskich. Przebudowany na początku XX wieku m.in. poprzez dobudowanie tarasu. Po usunięciu uszkodzeń z wojny 1920 roku umieszczono w nim pensjonat goszczący m.in. Kossaka, Kotarbińskiego, Aleksandra Zelwerowicza. W wyniku działań wojennych we wrześniu 1939 roku spłonęło poddasze. Od 1945 roku własność Ministerstwa Zdrowia, które ulokowało w nim m.in. sanatorium dziecięce. Od 1989 roku własność SARP. Obecnie własność prywatna.
  • Stróżówka pałacowa w stylu neogotyckim z połowy XIX wieku. Dawniej w jej pobliżu znajdowała się rezydencja biskupów płockich.
  • Browar z XIX wieku, ul. 1 Armii WP nr 54
  • Willa z kresu międzywojennego, ul. Zakolejowa/Pułtuska

Religia

Ciekawostki

  • W 1919 r. urodził się Mordechaj Anielewicz, przywódca powstania w getcie warszawskim 1943. W miejscu gdzie stał jego dom postawiono pomnik.
  • W 1962 r. urodził się Jarosław Kalinowski, polski polityk.
  • Honorowym obywatelem Wyszkowa jest m.in. malarz Ludwik Maciąg (1920–2007) tworzący w pobliskim Gulczewie.
  • W 2006 r. na moście kolejowym na rzece Bug Andrzej Wajda nakręcił początkowe sceny do filmu Katyń.
  • W 2008 r. zostały tu odnalezione zbuntowane siostry betanki. Najprawdopodobniej zamieszkały tu niedługo po eksmisji z Kazimierza Dolnego.
  • O wydarzeniach z 1920 roku Stefan Żeromski napisał opowiadanie pt. „Na probostwie w Wyszkowie”.
  • Wyszków został upamiętniony w piosence Elektrycznych Gitar Wyszków tonie - chociaż być może chodziło w niej o statek Wyszków[5], a nie o miejscowość.
  • W 2011 r. jednej z ulic nadano imię Marii Żywirskiej, która mieszkała od 1918 oraz uczyła po studiach do 1933 w Wyszkowie.

Współpraca międzynarodowa

Miasto Kraj Data podpisania umowy
 Ejszyszki  Litwa 2 września 2006[6]
 Kohtla-Järve  Estonia 2 września 2006[7][6]
 Wyszogród  Ukraina 2006[6]
 Winnica  Ukraina luty 2013[6][8]

Galeria zdjęć

  • Kościół św. Idziego w Wyszkowie
    Kościół św. Idziego w Wyszkowie
  • Obelisk Wazów (wystawiony po 1655 r. dla uczczenia biskupa płockiego Karola Ferdynanda Wazy)
    Obelisk Wazów (wystawiony po 1655 r. dla uczczenia biskupa płockiego Karola Ferdynanda Wazy)
  • Pomnik Cypriana Kamila Norwida w parku miejskim
    Pomnik Cypriana Kamila Norwida w parku miejskim
  • Kościół pw. Matki Boskiej Częstochowskiej w parafii Świętego Wojciecha
    Kościół pw. Matki Boskiej Częstochowskiej w parafii Świętego Wojciecha
  • Pomnik ku pamięci Mordechaja Anielewicza
    Pomnik ku pamięci Mordechaja Anielewicza
  • Pływalnia miejska „Błękitna”
    Pływalnia miejska „Błękitna”
  • Biblioteka miejska
    Biblioteka miejska
  • Szkoła Podstawowa nr 1 i Liceum Ogólnokształcące im. Cypriana Kamila Norwida
    Szkoła Podstawowa nr 1 i Liceum Ogólnokształcące im. Cypriana Kamila Norwida
  • Filia Szkoły Wyższej im. Pawła Włodkowica
    Filia Szkoły Wyższej im. Pawła Włodkowica
  • Most na rzece Bug w Wyszkowie
    Most na rzece Bug w Wyszkowie
  • Haubica nad brzegiem rzeki Bug
    Haubica nad brzegiem rzeki Bug
  • Rzeka Bug w Wyszkowie
    Rzeka Bug w Wyszkowie
  • Rzeka Bug w Wyszkowie
    Rzeka Bug w Wyszkowie
  • Most kolejowy na rzece Bug w Wyszkowie
    Most kolejowy na rzece Bug w Wyszkowie
  • Kościół św. Idziego i łęgi nadbużańskie
    Kościół św. Idziego i łęgi nadbużańskie
  • Osiedle Sowińskiego
    Osiedle Sowińskiego

Zobacz też

  1. ↑ Polska XVI wieku, t. V Mazowsze, Warszawa 1895, s. 38.
  2. ↑ Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2012 r.). , 2013-06-05. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny. ISSN 2083-3342. 
  3. ↑ http://www.polskawliczbach.pl/Wyszkow, w oparciu o dane GUS.
  4. ↑ Dane według raportów wyszukiwarki zborów (www.jw.org) z 5 czerwca 2014.
  5. ↑ „Sider shine” - ten statek nazywał się kiedyś „Wyszków”
  6. ↑ a b c d Współpraca zagraniczna Gminy Wyszków. Tubawyszkowa.pl, 2012-12-07. [dostęp 2013-03-05].
  7. ↑ Delegaci miasta partnerskiego Kohtla – Jarve w Wyszkowie. Urząd Miejski w Wyszkowie, 2011-08-29. [dostęp 2013-03-05].
  8. ↑ WYSZKÓW ZACIEŚNIA WSPÓŁPRACĘ Z WINNICĄ ZAPRZYJAŹNIONYM MIASTEM NA UKRAINIE. Kurier W, 2013-02-12. [dostęp 2013-03-05].

Linki zewnętrzne

Powiat wyszkowski
Miasta
Gminy miejsko-wiejskie
Gminy wiejskie

Herb powiatu wyszkowskiego

Powiat pułtuski (1867–1975)
Przynależność wojewódzka
Miasta
Gminy wiejskie
(1867–1954 i 1973–75)
Gromady
(1954–72)
Powiat wyszkowski (1956–1975)
Przynależność wojewódzka
Miasta
Gromady
(1956-72)
Gminy wiejskie
(1973-75)
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wyszków&oldid=45468710”