Cześnik: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana]

[wersja przejrzana]

Usunięta treść Dodana treść

Jednokolumnowy

Wersja z 18:40, 21 kwi 2016

Cześnik – w średniowiecznej Polsce (XIII wiek) urzędnik królewski dbający o „piwnicę” monarchy, a podczas biesiady podający mu puchary. Od XIV w. urząd ten stał się honorowym (cześnik koronny, cześnik wielki litewski oraz cześnik ziemski), a więc nie pociągającym za sobą żadnych obowiązków. W Rzeczypospolitej Szlacheckiej był niższym urzędem ziemskim (w hierarchii urzędów (1768) w Koronie przed łowczym i za podstolim, na Litwie przed horodniczym i za podczaszym).

Tytuły odojcowskie i odmężowskie

Tradycyjnie dzieci cześnika miały prawo do tytułu odojcowskiego. Dla synów tytułem takim był cześnikowic^[1], a dla córek cześnikówna^[2]. Żony cześnika miały prawo do tytułu odmężowskiego – cześnikowa^[3].

Zobacz też

urzędy ziemskie,
podczaszy
Cześnik Raptusiewicz – bohater komedii Zemsta Aleksandra Fredry

↑ Acta Universitatis Lodziensis: Folia archaeologica, Wydanie 21. Uniwersytet Łódzki, 1997. str. 171, 183
↑ Szymon Konarski. Szlachta kalwińska w Polsce. Wydawnictwo Naukowe Semper, 1936, str. 8, 41, 50
↑ Herbarz polski Kaspra Niesieckiego: powiększony dodatkami z poźniejszych autorów, rękopismów, dowodów, urzędowych i wydany przez Jana Nep. Bobrowicza, Tom 6. Waif, 1841, str. 317

[1] Acta Universitatis Lodziensis: Folia archaeologica, Wydanie 21. Uniwersytet Łódzki, 1997. str. 171, 183

[2] Szymon Konarski. Szlachta kalwińska w Polsce. Wydawnictwo Naukowe Semper, 1936, str. 8, 41, 50

[3] Herbarz polski Kaspra Niesieckiego: powiększony dodatkami z poźniejszych autorów, rękopismów, dowodów, urzędowych i wydany przez Jana Nep. Bobrowicza, Tom 6. Waif, 1841, str. 317

[1]

[2]

[3]

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
-'''Cześnik''' – w [[historia Polski|średniowiecznej Polsce]] ([[XIII wiek]]) urzę'''dnik''' [[F|tewski]] oraz [[cześnik ziemski]]), a więc nie pociągającym za sobą żadnych obowiązków. W [[I Rzeczpospolita|Rzeczypospolitej Szlacheckiej]] był niższym [[urzędy ziemskie|urzędem ziemskim]] (w hierarchii urzędów (1768) w Koronie przed [[łowczy]]m i za [[podstoli]]m, na Litwie przed [[horodniczy]]m i za [[podczaszy]]m).
+'''Cześnik''' – w [[historia Polski|średniowiecznej Polsce]] ([[XIII wiek]]) urzędnik królewski dbający o „piwnicę” monarchy, a podczas biesiady podający mu puchary. Od [[XIV wiek|XIV w.]] urząd ten stał się honorowym ([[cześnik koronny]], [[cześnik wielki litewski]] oraz [[cześnik ziemski]]), a więc nie pociągającym za sobą żadnych obowiązków. W [[I Rzeczpospolita|Rzeczypospolitej Szlacheckiej]] był niższym [[urzędy ziemskie|urzędem ziemskim]] (w hierarchii urzędów (1768) w Koronie przed [[łowczy]]m i za [[podstoli]]m, na Litwie przed [[horodniczy]]m i za [[podczaszy]]m).
 == Tytuły odojcowskie i odmężowskie ==
-Tradycyjnie dzieci cześnika miały prawo do tytułu odojcowskiego. Dla synów tytułem takim był '''cześnikowic'''<ref>''Acta Universitatis Lodziensis: Folia archaeologica, Wydanie 21''. [[Uniwersytet Łódzki]], 1997. str. 171, 183</ref>, a dla córek '''cześnikówna'''<ref>[[Szymon Konarski (heraldyk)|Szymon Konarski]]. ''Szlachta kalwińska w Polsce''. Wydawnictwo Naukowe Semper, 1936, str. 8, 41, 50</ref>. Żony cześnika miały prawo do tytułu odmężowskiego – '''cześnikowa'''<ref>''Herbarz polski [[Kasper Niesiecki|Kaspra Niesieckiego]]: powiększony dodatkami z poźniejszych autorów, rękopismów, dowodów, urzędowych i wydany przez Jana Nep. Bobrowicza, Tom 6''. Waif, 1841, str. 317</ref>.który uprawiał sex
+Tradycyjnie dzieci cześnika miały prawo do tytułu odojcowskiego. Dla synów tytułem takim był '''cześnikowic'''<ref>''Acta Universitatis Lodziensis: Folia archaeologica, Wydanie 21''. [[Uniwersytet Łódzki]], 1997. str. 171, 183</ref>, a dla córek '''cześnikówna'''<ref>[[Szymon Konarski (heraldyk)|Szymon Konarski]]. ''Szlachta kalwińska w Polsce''. Wydawnictwo Naukowe Semper, 1936, str. 8, 41, 50</ref>. Żony cześnika miały prawo do tytułu odmężowskiego – '''cześnikowa'''<ref>''Herbarz polski [[Kasper Niesiecki|Kaspra Niesieckiego]]: powiększony dodatkami z poźniejszych autorów, rękopismów, dowodów, urzędowych i wydany przez Jana Nep. Bobrowicza, Tom 6''. Waif, 1841, str. 317</ref>.
 == Zobacz też ==