Opatrzność: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
→‎Symbolika: Kwadrat
Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej)
m Wycofano edycje użytkownika 89.78.107.204 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to 83.24.177.127.
Linia 2: Linia 2:
[[File:Catedral De Salta Ojo de la Providencia - Salta Cathedral All Seeing Eye.jpg|thumb|Oko opatrzności]]
[[File:Catedral De Salta Ojo de la Providencia - Salta Cathedral All Seeing Eye.jpg|thumb|Oko opatrzności]]
[[File:Obraz Opatrzności Bożej.jpg|thumb|Obraz Opatrzności Bożej z 1773 r. w [[Kościół św. Katarzyny Aleksandryjskiej i Opatrzności Bożej w Jastrzębiu-Zdroju|kościele św. Katarzyny w Jastrzębiu Górnym]]]]
[[File:Obraz Opatrzności Bożej.jpg|thumb|Obraz Opatrzności Bożej z 1773 r. w [[Kościół św. Katarzyny Aleksandryjskiej i Opatrzności Bożej w Jastrzębiu-Zdroju|kościele św. Katarzyny w Jastrzębiu Górnym]]]]
'''Opatrzność''' /[[Łacina|łac.]] ''providentia'', [[greka|gr.]] ''πρόνοια'' (''pronoja'')/ – w [[teodycea|teologii]] nieustanna opieka wszechwiedzącego i wszechmocnego [[Bóg|Boga]] nad dziejami świata i poszczególnych ludzi, poprzez którą pokazuje On swą mądrość, dobroć i [[Miłość (chrześcijaństwo)|miłość]]. Dokonuje się bezpośrednio, przez [[anioł]]ów lub przez innych ludzi, co jest wyrazem pragnienia Boga by dać ludziom możliwość samodzielnego i twórczego działania<ref>Por. {{Cytuj stronę | url = http://www.teologia.pl/m_k/zag02c-14.htm#1| tytuł = Bóg "ojcowski i opiekuńczy" | autor = M. Kaszowski | data dostępu = 2011-12-05}}</ref>. Jednym z podstawowych pytań dotyczących Opatrzności jest minienie [[zło|zła]] w świecie równocześnie z Jej działaniem. Odpowiedzi na to pytanie poszukuje [[teodycea]]. Wiara w Opatrzność uwalnia od postaw nacechowanych [[fatalizm]]em, pobudza [[Nadzieja (chrześcijaństwo)|nadzieję]]<ref name=REL>Por. {{Cytuj książkę | rozdział = Opatrzność | tytuł = Religia. Encyklopedia PWN | tom = 7 | strony = 426-427}}</ref>. Jedno z żeńskich zgromadzeń zakonnych nosi nazwę ''[[Siostry Opatrzności Bożej]]''.
'''Opatrzność''' /[[Łacina|łac.]] ''providentia'', [[greka|gr.]] ''πρόνοια'' (''pronoja'')/ – w [[teodycea|teologii]] nieustanna opieka wszechwiedzącego i wszechmocnego [[Bóg|Boga]] nad dziejami świata i poszczególnych ludzi, poprzez którą pokazuje On swą mądrość, dobroć i [[Miłość (chrześcijaństwo)|miłość]]. Dokonuje się bezpośrednio, przez [[anioł]]ów lub przez innych ludzi, co jest wyrazem pragnienia Boga by dać ludziom możliwość samodzielnego i twórczego działania<ref>Por. {{Cytuj stronę | url = http://www.teologia.pl/m_k/zag02c-14.htm#1| tytuł = Bóg "ojcowski i opiekuńczy" | autor = M. Kaszowski | data dostępu = 2011-12-05}}</ref>. Jednym z podstawowych pytań dotyczących Opatrzności jest istnienie [[zło|zła]] w świecie równocześnie z Jej działaniem. Odpowiedzi na to pytanie poszukuje [[teodycea]]. Wiara w Opatrzność uwalnia od postaw nacechowanych [[fatalizm]]em, pobudza [[Nadzieja (chrześcijaństwo)|nadzieję]]<ref name=REL>Por. {{Cytuj książkę | rozdział = Opatrzność | tytuł = Religia. Encyklopedia PWN | tom = 7 | strony = 426-427}}</ref>. Jedno z żeńskich zgromadzeń zakonnych nosi nazwę ''[[Siostry Opatrzności Bożej]]''.


== Symbolika ==
== Symbolika ==
Czasami kwadrat związany z Opatrznością łączy się z [[Hetyci|hetyckim]] trójkątem wyobrażającym "dobro" ([[język hetycki|het.]] ''assu'') <ref>Maciej Popko, ''Mitologia hetyckiej Anatolii'', WAiF, Warszawa, 1987, ISBN 8322101031, str. 36</ref>.
Czasami trójkąt związany z Opatrznością łączy się z [[Hetyci|hetyckim]] trójkątem wyobrażającym "dobro" ([[język hetycki|het.]] ''assu'') <ref>Maciej Popko, ''Mitologia hetyckiej Anatolii'', WAiF, Warszawa, 1987, ISBN 8322101031, str. 36</ref>.


== Opatrzność a stworzenie ==
== Opatrzność a stworzenie ==

Wersja z 17:53, 13 cze 2016

Oko opatrzności
Obraz Opatrzności Bożej z 1773 r. w kościele św. Katarzyny w Jastrzębiu Górnym

Opatrzność /łac. providentia, gr. πρόνοια (pronoja)/ – w teologii nieustanna opieka wszechwiedzącego i wszechmocnego Boga nad dziejami świata i poszczególnych ludzi, poprzez którą pokazuje On swą mądrość, dobroć i miłość. Dokonuje się bezpośrednio, przez aniołów lub przez innych ludzi, co jest wyrazem pragnienia Boga by dać ludziom możliwość samodzielnego i twórczego działania[1]. Jednym z podstawowych pytań dotyczących Opatrzności jest istnienie zła w świecie równocześnie z Jej działaniem. Odpowiedzi na to pytanie poszukuje teodycea. Wiara w Opatrzność uwalnia od postaw nacechowanych fatalizmem, pobudza nadzieję[2]. Jedno z żeńskich zgromadzeń zakonnych nosi nazwę Siostry Opatrzności Bożej.

Symbolika

Czasami trójkąt związany z Opatrznością łączy się z hetyckim trójkątem wyobrażającym "dobro" (het. assu) [3].

Opatrzność a stworzenie

Pojęcie Opatrzności Bożej jest ściśle związane z pojęciem stworzenia. Świat został stworzony jako dobry, by istniał ku chwale Bożej. Opatrzność jest więc działaniem opieki Bożej nad światem i wszystkimi bytami, by osiągnęły swą dobroć i doskonałość, zgodnie z naturą i planem wyznaczonymi przez Boga w akcie stwórczym[4]. Pojęcie Opatrzności Bożej nie mieści się w systemie deistycznym, który zakłada, że Stwórca, stworzywszy świat, pozostawił go samemu sobie[2].

Opatrzność a wolna wola

Wiele o Opatrzności Bożej pisał Augustyn z Hippony w dialogu O wolnej woli. Zwłaszcza w trzeciej księdze biskup Hippony wykazuje, że wolna wola a Boża wszechwiedza, zwłaszcza przedwiedza /(łac.) praescientia/ nie są czymś przeciwstawnym. Również popełnianie grzechów nie jest sprzeczne z Opatrznością Bożą. Analiza psychologiczna ludzkiej motywacji grzechu, wykazuje że grzeszna wola jak najbardziej może mieć miejsce w porządku, nad którym czuwa Opatrzność[5].

Katechizm Kościoła katolickiego o Opatrzności

Katechizm Kościoła Katolickiego mówi o Opatrzności w nn. 302-305[6]. W stworzeniu świat nie powstał od razu doskonały, spełniony. Jest on zatem w drodze /(łac.) in statu viae/ do ostatecznej doskonałości, którą ma dopiero osiągnąć i do której Bóg go przeznaczył i prowadzi.

Źródłem poznania Opatrzności jest Pismo Święte, np. Ps 115, 3: Nasz Bóg jest w niebie; czyni wszystko, co zechce czy Księga Przysłów: Wiele zamierzeń jest w sercu człowieka, lecz wola Pana się ziści (Prz 19, 21). Chrystus jest wykonawcą Opatrzności, jak mówi Apokalipsa: Ten, co otwiera, a nikt nie zamknie, i Ten, co zamyka, a nikt nie otwiera (Ap 3, 7). Bóg troszczy się o świat często bezpośrednio i oczekuje postawy zaufania u ludzi. Mówił o tym Jezus w Kazaniu na górze:

Nie troszczcie się więc zbytnio i nie mówcie: co będziemy jeść? co będziemy pić?... Ojciec wasz niebieski wie, że tego wszystkiego potrzebujecie. Starajcie się naprzód o Królestwo Boga i o Jego sprawiedliwość, a to wszystko będzie wam dodane (Mt 6, 31-33).

  1. ↑ Por. M. Kaszowski: Bóg "ojcowski i opiekuńczy". [dostęp 2011-12-05].
  2. ↑ a b Por. Opatrzność. W: Religia. Encyklopedia PWN. T. 7. s. 426-427.
  3. ↑ Maciej Popko, Mitologia hetyckiej Anatolii, WAiF, Warszawa, 1987, ISBN 8322101031, str. 36
  4. ↑ Por. R. Masarczyk SDS: Opatrzność Boża. [w:] Katolik.pl [on-line]. [dostęp 2011-12-05].
  5. ↑ Por. J. Domański: O wolnej woli - Wstęp. W: Augustyn: Dialogi filozoficzne. s. 489-490.
  6. ↑ Katechizm Kościoła Katolickiego. [dostęp 2011-12-05].

Bibliografia

  • Granat W.: Teodycea. Istnienie Boga i Jego natura. Wyd. 2 (uzup.). Lublin: 1968.
  • Opatrzność. W: Religia. Encyklopedia PWN. T. Gadacz, B. Milerski (red. naukowa). T. 7. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003, s. 426-427. ISBN 83-01-13936-6.
  • Domański J.: O wolnej woli - Wstęp. W: Augustyn: Dialogi filozoficzne. Kraków: Znak, 1999, s. 487-492, seria: Filozofia i Religia. ISBN 83-7006-681-X.
  • Kaszowski M.: Bóg "ojcowski i opiekuńczy". [w:] Teologia w pytaniach i odpowiedziach [on-line]. [dostęp 2011-12-05].
  • Boecjusz, O pocieszeniu, jakie daje filozofia, przeł. i opr. G. Kurylewicz, M. Antczak. Kęty: Wydawnictwo Marek Derewiecki, 2006.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Opatrzność&oldid=46021816”