Agnieszka Holland

Agnieszka Holland

Reżyserka wiosną 2014 roku
Data i miejsce urodzenia	28 listopada 1948 Warszawa
Zawód	reżyserka, scenarzystka
Lata aktywności	od 1971
Odznaczenia

{{Filmowiec infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | imię i nazwisko org = | alt grafiki = | imię i nazwisko urodzenia = Nieznane pola: "nagrody".

Gwiazda Agnieszki Holland w łódzkiej Alei Gwiazd

Agnieszka Holland (ur. 28 listopada 1948 w Warszawie) – polska reżyserka filmowa i teatralna żydowskiego pochodzenia, także scenarzystka filmowa i aktorka.

Życiorys

Agnieszka Holland urodziła się 28 listopada 1948 w Warszawie, jako córka Henryka Hollanda, dziennikarza i socjologa żydowskiego pochodzenia, oraz Ireny z domu Rybczyńskiej, polskiej publicystki. Młodsza siostra Agnieszki Holland, Magdalena Łazarkiewicz, jest reżyserem i scenarzystą.

Holland ukończyła Liceum im. Stefana Batorego w Warszawie, a w 1971 skończyła studia na Wydziale Filmowym i Telewizyjnym Akademii Sztuk Scenicznych w Pradze. Po powrocie do Polski współpracowała z Krzysztofem Zanussim i Andrzejem Wajdą. W latach 70. i 80. pojawiła się na ekranie w kilku rolach drugoplanowych (m.in. w Przesłuchaniu Ryszarda Bugajskiego). W połowie lat 70. zaczęła tworzyć własne filmy. Za debiut Aktorzy prowincjonalni na festiwalu w Cannes otrzymała nagrodę FIPRESCI. W Polsce nakręciła także Gorączkę i Kobietę samotną, po czym wyjechała za granicę. Od 1981 pracuje na Zachodzie, początkowo w Niemczech i we Francji, a od lat 90. w Stanach Zjednoczonych. Obecnie (2008) mieszka we Francji, w Bretanii.

Jej filmy telewizyjne i kinowe były wielokrotnie nagradzane na festiwalach międzynarodowych. Trzykrotnie nominowana do Oscara – w 1985 w kategorii najlepszy film obcojęzyczny za Gorzkie żniwa, w 1991 w kategorii najlepszy scenariusz adaptowany za Europa, Europa, w 2011 ponownie w kategorii najlepszy film obcojęzyczny za W ciemności. W jej filmach występowała czołówka aktorów polskich i światowych. Współpracowała ze znanymi polskimi kompozytorami: Tomaszem Stańką, Janem Kantym Pawluśkiewiczem, Zbigniewem Preisnerem czy Janem A. P. Kaczmarkiem. Nakręciła też kilka filmów dokumentalnych i reklamowych. W 2009 r. wyreżyserowała wraz z młodą reżyserką Anną Smolar spektakl Aktorzy Prowincjonalni w Teatrze im. Kochanowskiego w Opolu. Reżyserka spektakli Teatru Telewizji.

Agnieszka Holland pisze również scenariusze do filmów swoich oraz innych reżyserów. Była autorką scenariuszy do kilku filmów Andrzeja Wajdy (m.in. Bez znieczulenia, 1978, Danton, 1982, Miłość w Niemczech, 1983 i Korczaka, 1990) oraz współpracowała w charakterze konsultanta scenariusza przy trylogii Krzysztofa Kieślowskiego Trzy kolory.

Przetłumaczyła z języka czeskiego Nieznośną lekkość bytu, powieść Milana Kundery (1984).

Postanowieniem Prezydenta RP z dnia 7 listopada 2001 za wybitne zasługi dla kultury polskiej, za osiągnięcia w pracy twórczej została odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Uroczystość dekoracji miała miejsce dwa lata później, 1 września 2003, w kinie „Relax” i połączona była z premierą filmu Julia wraca do domu.

W 2008 została europejską ambasadorką Europejskiego Roku Dialogu Międzykulturowego. 31 maja 2008 otrzymała Superwiktora. 19 grudnia 2008 z rąk ministra kultury i dziedzictwa narodowego Bogdana Zdrojewskiego odebrała Złoty Medal "Zasłużony Kulturze Gloria Artis". W 2011 została odznaczona Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2011).

Została członkiem honorowego komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego przed przyspieszonymi wyborami prezydenckimi 2010 oraz przed wyborami prezydenckimi w Polsce w 2015 roku.

Od stycznia 2014 jest przewodniczącą zarządu Europejskiej Akademii Filmowej w Berlinie.

Agnieszka Holland była żoną reżysera Laco Adamika, z którym ma córkę Katarzynę.

Filmografia

Scenariusz i reżyseria

• 1970: Grzech Boga – film krótkometrażowy zrealizowany w trakcie studiów
• 1972: Iluminacja – współpraca reżyserska
• 1973: Listy naszych czytelników – II reżyser
• 1975: Obrazki z życia nowela 3. Dziewczyna i "Akwarius" – reżyseria
• 1975: Wieczór u Abdona – film TV na podstawie opowiadania Jarosława Iwaszkiewicza – scenariusz i reżyseria
• 1976: Zdjęcia próbne – scenariusz i reżyseria
• 1977: Niedzielne dzieci – scenariusz i reżyseria
• 1977: Coś za coś – scenariusz i reżyseria
• 1978: Aktorzy prowincjonalni – scenariusz i reżyseria
• 1980: Gorączka – na podstawie powieści Andrzeja Struga Dzieje jednego pocisku – reżyseria
• 1981: Kobieta samotna – scenariusz i reżyseria
• 1981: Mężczyzna niepotrzebny! – scenariusz
• 1982: Danton – współpraca scenariuszowa
• 1982: Pocztówki z Paryża (Les cartes postales de Paris) – francuski film TV
• 1983: Miłość w Niemczech (Eine Liebe in Deutschland) – scenariusz
• 1985: Kultura – film dokumentalny o paryskiej Kulturze
• 1985: Gorzkie żniwa (Bittere Ernte) – scenariusz i reżyseria, wyprodukowany w Niemczech, nominacja do Oscara
• 1987: Anna – scenariusz
• 1988: Przyjaciółka (La amiga) – współpraca scenariuszowa
• 1988: Biesy (Les Possédés) – scenariusz
• 1988: Zabić księdza (To Kill a Priest) – scenariusz i reżyseria, koprodukcja francusko-amerykańska, oparty na historii zamordowania Jerzego Popiełuszki
• 1990: Europa, Europa – scenariusz i reżyseria, koprodukcja francusko-niemiecka, nominacja do Oscara
• 1990: Korczak – scenariusz
• 1991: Largo desolato – scenariusz i reżyseria
• 1991: Olivier, Olivier – scenariusz i reżyseria, wyprodukowany we Francji, na podstawie sztuki Václava Havla
• 1993: Tajemniczy ogród (The Secret Garden) – reżyseria
• 1993: Trzy kolory. Niebieski (Trois couleurs: Bleu – współpraca scenariuszowa
• 1994: Trzy kolory. Biały (Trois couleurs: Blanc – konsultacja scenariuszowa
• 1994: Trzy kolory. Czerwony (Trois couleurs: Rouge) – konsultacja scenariuszowa
• 1994: Red Wind – amerykański film TV na podstawie prozy Raymonda Chandlera
• 1995: Całkowite zaćmienie (Total Eclipse) – reżyseria
• 1997: Plac Waszyngtona (Washington Square) – reżyseria
• 1999: Trzeci cud (The third miracle) – reżyseria
• 2001: Golden Dreams – reżyseria, film dokumentalny o Kalifornii zrealizowany na zamówienie Disneylandu
• 2001: Strzał w serce (Shot in the heart) – reżyseria
• 2001: Julia wraca do domu (Julia walking home) – scenariusz i reżyseria
• 2004–2009: Dowody zbrodni (Cold Case) – reżyseria 4 odcinków: „Hubris” (seria 1, odc. 11), „The Plan” (seria 1, odc. 22), „Justice” (seria 5, odc. 10) i „Lotto Fever” (seria 6, odc. 12)
• 2004–2008: Prawo ulicy – reżyseria odcinków: „Moral Midgetry” (odc. 8, seria 3), „Corner Boys” (odc. 8, seria 4), „React Quotes” (odc. 5, seria 5))
• 2006: Kopia mistrza (Copying Beethoven) – reżyseria
• 2006: Historia Gwen Araujo (A Girl Like Me: The Gwen Araujo Story) – reżyseria
• 2007: Ekipa – reżyseria odc. 1-3, 9, 13-14 oraz współpraca reżyserska odc. 4-8, 10-12
• 2008: Boisko bezdomnych – scenariusz-pomysł, producent
• 2009: Enen – współpraca scenariuszowa
• 2009: Janosik. Prawdziwa historia – reżyseria
• 2009: Nie opuszczaj mnie – opieka artystyczna
• 2010: Lęk wysokości – opieka artystyczna
• 2010: Treme – reżyseria
• 2011: W ciemności (In Darkness) – reżyseria, nominacja do Oscara
• 2013: Gorejący krzew (Hořící Keř) − reżyseria
• 2014: Dziecko Rosemary (Rosemary's Baby) − reżyseria
• 2015: House of Cards − reżyseria (odc. 36-37)

Role aktorskie

• 1970: Iluminacja – członkini komisji egzaminacyjnej
• 1974: Pozwólcie nam do woli fruwać nad ogrodem (Lasst uns frei fliegen über den Garten) – literatka na zjeździe
• 1976: Blizna – Hania, sekretarka Bednarza
• 1976: Zdjęcia próbne – reżyser Agnieszka
• 1982: Przesłuchanie – Witkowska
• 2007: Ekipa – uczestniczka pogrzebu Szczęsnego w odc. 14
• 2008: Boisko bezdomnych – kobieta na Dworcu Centralnym

Odznaczenia i nagrody

• Grand Prix „Wielki Jantar'79” za film Aktorzy prowincjonalni na VII KSF „Młodzi i Film” w Koszalinie (1979)
• Nagroda FIPRESCI na MFF w Cannes za film Aktorzy prowincjonalni (1980)
• Grand Prix „Złote Lwy Gdańskie” za film Gorączka na VIII Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku (1981)
• Nagroda specjalna jury dla filmu Kobieta samotna na XIII Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku (1988)
• Nagroda Nowojorskich Krytyków Filmowych za najlepszy film obcojęzyczny – Europa, Europa (1991)
• „Złoty Glob” za film Europa, Europa – nagroda dziennikarzy zagranicznych Hollywood Foreign Press dla najlepszego filmu zagranicznego wyświetlanego w USA w 1991 roku (1992)
• Nagroda „Skrzydeł” na Festiwalu Filmu Polskiego w Ameryce, za szczególne osiągnięcia w dziedzinie sztuki filmowej poza Polską, za rozwinięcie skrzydeł w świecie (1997)
• Nagroda za całokształt twórczości na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Las Vegas (1999)
• „Orzeł” – Polska Nagroda Filmowa, za realizację twórczej drogi artystycznej najpierw w Polsce a potem za granicą kraju (2002)
• Nagroda ATLASA za promowanie polskiej kultury za granicą na 11 Międzynarodowym Festiwalu Sztuki Autorów Zdjęć Filmowych „Camerimage” w Łodzi (2003)
• Nagroda za film Kopia Mistrza na 54. Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w San Sebastián (2006)
• Nagroda specjalnej na Festiwalu „Lato z Muzami” w Nowogardzie (2007)
• Super Wiktor za całokształt osiągnięć (2007)
• Honorowy Medal Europejski (2008)
• Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2008)
• Laureat Nagrody Prezydenta Miasta Gdańska "Neptuny" (2008) .
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, za wybitne zasługi dla kultury polskiej, za osiągnięcia w pracy twórczej (2001)
• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, za wybitne zasługi dla kultury narodowej, za osiągnięcia w twórczości artystycznej (2011)
• Medal św. Jerzego przyznawany przez redakcję „Tygodnika Powszechnego” (2013).
• doctor honoris causa Brandeis University

Bibliografia

• Stanisław Zawiśliński, Reżyseria: Agnieszka Holland, Warszawa: Skorpion, 1995, ISBN 83-86466-06-5
• Katarzyna Mąka-Malatyńska, Agnieszka Holland, Warszawa: Biblioteka Więzi, 2009, ISBN 978-83-60356-56-2

Linki zewnętrzne

• Agnieszka Holland w bazie IMDb (ang.)
• Agnieszka Holland w bazie Filmweb
• Agnieszka Holland w bazie filmpolski.pl
• Szablon:E-teatr
• Szablon:Stopklatka
• Agnieszka Holland na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”
• Plakaty do filmów Agnieszki Holland w galerii plakatu filmowego Filmoteki Narodowej „Gapla”
• Agnieszka Holland w bazie Akademii Polskiego Filmu