Rapana: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
Boty
1 384 060 edycji
m zamieniam magiczny ISBN na szablon
drobne techniczne, WP:SK+ToS+mSK
Linia 5: Linia 5:
|zoolog = H. C. F. Schumacher, 1817
|zoolog = H. C. F. Schumacher, 1817
|okres istnienia =
|okres istnienia =
|grafika = Rapana Black Sea 2008 G1.jpg
|grafika = Rapana Black Sea 2008 G1.jpg
|opis grafiki = Rapana Thomasa, wybrzeże Morza Czarnego, 2008 rok.
|opis grafiki = Rapana Thomasa, wybrzeże Morza Czarnego, 2008 rok.
|typ = [[mięczaki]]
|typ = [[mięczaki]]
|gromada = [[ślimaki]]
|gromada = [[ślimaki]]
|rząd = [[Neogastropoda]]
|rząd = [[Neogastropoda]]
|nadrodzina = [[Muricoidea]]
|nadrodzina = [[Muricoidea]]
|rodzina = [[rozkolcowate]]
|rodzina = [[rozkolcowate]]
|rodzaj = ''Rapana'' <small>Schumacher, 1817</small><ref name="Schumacher 1817"> Schumacher, Heinrich Christian Friedrich. 1817. Essai d'un nouveau système des habitations des vers testacés. Genre 57: 214.</ref>
|rodzaj = ''Rapana'' <small>Schumacher, 1817</small><ref name="Schumacher 1817"> Schumacher, Heinrich Christian Friedrich. 1817. Essai d'un nouveau système des habitations des vers testacés. Genre 57: 214.</ref>
|gatunek =
|gatunek =
|synonimy =
|synonimy =
|mapa występowania =
|mapa występowania =
|opis mapy występowania =
|opis mapy występowania =
|wikispecies =
|wikispecies =
|commons = Rapana
|commons = Rapana
}}
}}
⚫
'''''Rapana''''' – [[rodzaj (biologia)|rodzaj]] obejmujący duże, drapieżne, morskie [[ślimaki]] z rodziny [[rozkolcowate|rozkolcowatych]]<ref name="Wąsowski 2000">Wąsowski R. 2000. Przewodnik: muszle. Multico Oficyna Wydawnicza Sp. Z o.o., Warszawa, {{ISBN|83-7073-250-X}}, str. 173.</ref><ref name="Claremont 2013">Claremont M., Vermeij G.J., Williams S.T. & Reid D.G. 2013. Global phylogeny and new classification of the Rapaninae (Gastropoda: Muricidae), dominant molluscan predators on tropical rocky seashores. Molecular Phylogenetics and Evolution 66: 91–102. (Published online 28 September 2012; Code-compliant paper version published January 2013)</ref>.


⚫
== Cechy morfologiczne ==
⚫
'''''Rapana''''' – [[rodzaj (biologia)|rodzaj]] obejmujący duże, drapieżne, morskie [[Ślimaki|ślimaki]] z rodziny [[rozkolcowate|rozkolcowatych]]<ref name="Wąsowski 2000">Wąsowski R. 2000. Przewodnik: muszle. Multico Oficyna Wydawnicza Sp. Z o.o., Warszawa, {{ISBN|83-7073-250-X}}, str. 173.</ref><ref name="Claremont 2013">Claremont M., Vermeij G.J., Williams S.T. & Reid D.G. 2013. Global phylogeny and new classification of the Rapaninae (Gastropoda: Muricidae), dominant molluscan predators on tropical rocky seashores. Molecular Phylogenetics and Evolution 66: 91–102. (Published online 28 September 2012; Code-compliant paper version published January 2013)</ref>.

⚫
== Cechy morfologiczne ==
[[Plik:Rapana Black Sea 2009 G1.jpg|left|thumb|Muszle rapany Thomasa (Morze Czarne).]]
[[Plik:Rapana Black Sea 2009 G1.jpg|left|thumb|Muszle rapany Thomasa (Morze Czarne).]]
[[Muszla|Muszle]] grubościenne, duże lub średniej wielkości (wysokość: do 180 mm), z niewysoką, ostro zwężającą się w kierunku rynienki syfonalnej skrętką. Ostatni skręt mocno rozdęty, ujście odsłania wnętrze muszli. Na powierzchni zewnętrznej muszli łuskowate lub karbowane spiralne powrózki, wokół dołka osiowego odkłada się łuskowata krawędź wyznaczająca położenie rynien syfonalnych ze wcześniejszych stadiów rozwoju ontogenetycznego (fasciola). [[Wieczko (konchiologia)|Wieczko]] konchiolinowe, dołek osiowy odkryty, głęboki. Barwa muszli zróżnicowana, dominują kolory beżowe i brązowe<ref name="Wąsowski 2000"/>.
[[Muszla|Muszle]] grubościenne, duże lub średniej wielkości (wysokość: do 180 mm), z niewysoką, ostro zwężającą się w kierunku rynienki syfonalnej skrętką. Ostatni skręt mocno rozdęty, ujście odsłania wnętrze muszli. Na powierzchni zewnętrznej muszli łuskowate lub karbowane spiralne powrózki, wokół dołka osiowego odkłada się łuskowata krawędź wyznaczająca położenie rynien syfonalnych ze wcześniejszych stadiów rozwoju ontogenetycznego (fasciola). [[Wieczko (konchiologia)|Wieczko]] konchiolinowe, dołek osiowy odkryty, głęboki. Barwa muszli zróżnicowana, dominują kolory beżowe i brązowe<ref name="Wąsowski 2000"/>.


== Występowanie ==
== Występowanie ==
Linia 38: Linia 37:


=== Dieta ===
=== Dieta ===
Drapieżniki, odżywiające się [[bentos]]owymi bezkręgowcami, głównie innymi [[Mięczaki|mięczakami]]. Głównym pokarmem dalekowschodnich rapan są [[Ostrygowate|ostrygi]] z rodzaju ''Ostrea'', których grubą muszlę rapana przewierca. Natomiast czarnomorskie rapany mają bardziej urozmaiconą dietę, przy czym najczęściej atakują [[omułek jadalny|omułki]], używając do otwarcia ich muszli swojej mięsistej nogi.
Drapieżniki, odżywiające się [[bentos]]owymi bezkręgowcami, głównie innymi [[Mięczaki|mięczakami]]. Głównym pokarmem dalekowschodnich rapan są [[Ostrygowate|ostrygi]] z rodzaju ''Ostrea'', których grubą muszlę rapana przewierca. Natomiast czarnomorskie rapany mają bardziej urozmaiconą dietę, przy czym najczęściej atakują [[omułek jadalny|omułki]], używając do otwarcia ich muszli swojej mięsistej nogi.


== Lista gatunków ==
== Lista gatunków ==

Wersja z 15:20, 20 sty 2017

Rapana
H. C. F. Schumacher, 1817
Ilustracja
Rapana Thomasa, wybrzeże Morza Czarnego, 2008 rok.
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

mięczaki

Gromada

ślimaki

Rząd

Neogastropoda

Nadrodzina

Muricoidea

Rodzina

rozkolcowate

Rodzaj

Rapana Schumacher, 1817[1]

Multimedia w Wikimedia Commons

Rapana – rodzaj obejmujący duże, drapieżne, morskie ślimaki z rodziny rozkolcowatych[2][3].

Cechy morfologiczne

Muszle rapany Thomasa (Morze Czarne).

Muszle grubościenne, duże lub średniej wielkości (wysokość: do 180 mm), z niewysoką, ostro zwężającą się w kierunku rynienki syfonalnej skrętką. Ostatni skręt mocno rozdęty, ujście odsłania wnętrze muszli. Na powierzchni zewnętrznej muszli łuskowate lub karbowane spiralne powrózki, wokół dołka osiowego odkłada się łuskowata krawędź wyznaczająca położenie rynien syfonalnych ze wcześniejszych stadiów rozwoju ontogenetycznego (fasciola). Wieczko konchiolinowe, dołek osiowy odkryty, głęboki. Barwa muszli zróżnicowana, dominują kolory beżowe i brązowe[2].

Występowanie

Strefa litoralna i sublitoralna południowo-wschodnich i wschodnich wybrzeży Azji, wschodnich wybrzeży Afryki[2]. Niektóre gatunki (Rapana venosa) w wyniku zawlekania przez człowieka rozprzestrzeniają się w innych akwenach (Morzu Czarnym, Atlantyku)[4][5].

Biologia i ekologia

Wymagania środowiskowe

W macierzystych akwenach rapany zasiedlają niezbyt licznie strefę o głębokości 0,4 do 7 m (przeważnie 1-3,5 m), preferując obszary położone w pobliżu ujść rzek. Wymagają zasolenia wód 23-27 promili, nie spotyka się ich w wodach o zasoleniu poniżej 20 promili. W Morzu Czarnym żyją licznie w wodach o zasoleniu do 17 ‰, mniej liczne populacje spotyka się i w wodach o mniejszym zasoleniu.

Rozród

Jajorodne, jaja składane w kokonach jajowych, rozwój złożony z larwą swobodnie pływającą w toni wodnej.

Dieta

Drapieżniki, odżywiające się bentosowymi bezkręgowcami, głównie innymi mięczakami. Głównym pokarmem dalekowschodnich rapan są ostrygi z rodzaju Ostrea, których grubą muszlę rapana przewierca. Natomiast czarnomorskie rapany mają bardziej urozmaiconą dietę, przy czym najczęściej atakują omułki, używając do otwarcia ich muszli swojej mięsistej nogi.

Lista gatunków

Do rodzaju Rapana należą następujące gatunki[6]:

  1. ↑ Schumacher, Heinrich Christian Friedrich. 1817. Essai d'un nouveau système des habitations des vers testacés. Genre 57: 214.
  2. ↑ a b c Wąsowski R. 2000. Przewodnik: muszle. Multico Oficyna Wydawnicza Sp. Z o.o., Warszawa, ISBN 83-7073-250-X, str. 173.
  3. ↑ Claremont M., Vermeij G.J., Williams S.T. & Reid D.G. 2013. Global phylogeny and new classification of the Rapaninae (Gastropoda: Muricidae), dominant molluscan predators on tropical rocky seashores. Molecular Phylogenetics and Evolution 66: 91–102. (Published online 28 September 2012; Code-compliant paper version published January 2013)
  4. ↑ ICES (2004) Alien Species Alert: Rapana venosa (veined whelk). Edited by Roger Mann, Anna Occhipinti, & Juliana M. Harding. ICES Cooperative Research Report No. 264. str. 14. [www.ices.dk ICES].
  5. ↑ Kerckhof F., Vink R.J., Nieweg D.C., Post J.J.N. 2006. The veined whelk Rapana venosa has reached the North Sea. Aquatic Invasions 1(1): 35-37.
  6. ↑ World Register of Marine Species, dostęp: 1 kwietnia 2014

Bibliografia

  • [1]
  • Wąsowski R. 2000. Przewodnik: muszle. Multico Oficyna Wydawnicza Sp. Z o.o., Warszawa, ISBN 83-7073-250-X.

Linki zewnętrzne

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Rapana&oldid=48260599”