Filaret (Gumilewski): Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m drobne redakcyjne
m Dodano kategorię "Święci Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego" za pomocą HotCat
Linia 92: Linia 92:
[[Kategoria:Rosyjscy teolodzy prawosławni]]
[[Kategoria:Rosyjscy teolodzy prawosławni]]
[[Kategoria:Rektorzy Moskiewskiej Akademii Duchownej]]
[[Kategoria:Rektorzy Moskiewskiej Akademii Duchownej]]
[[Kategoria:Święci Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego]]

Wersja z 11:01, 6 paź 2017

Filaret
Dmitrij Gumilewski
arcybiskup czernihowski i nieżyński
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

23 października 1806
Konobiejewka

Data i miejsce śmierci

9 sierpnia 1866
Konotop

Miejsce pochówku

Czernihów

arcybiskup czernihowski
Okres sprawowania

1859–1866

Wyznanie

prawosławne

Kościół

Rosyjski Kościół Prawosławny

Inkardynacja

Eparchia czernihowska

Śluby zakonne

19 sierpnia 1829

Diakonat

3 lutego 1830

Prezbiterat

29 czerwca 1830

Nominacja biskupia

październik 1841

Chirotonia biskupia

21 grudnia 1841

Sukcesja apostolska
Data konsekracji

21 grudnia 1841

Miejscowość

Petersburg

Miejsce

Sobór Kazańskiej Ikony Matki Bożej

Konsekrator

Serafin (Głagolewski)

Filaret, imię świeckie Dmitrij Grigoriewicz Gumilewski (ur. 23 października 1805 w Konobiejewce, zm. 9 sierpnia 1866 w Konotopie (obecnie Ukraina) – rosyjski biskup prawosławny, historyk Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego, święty czczony lokalnie w eparchii czernihowskiej Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego.

Życiorys

Młodość i wczesna działalność

Był synem kapłana prawosławnego. Imię świeckie Dmitrij otrzymał na chrzcie na cześć św. Dymitra z Tesaloniki. Już w dzieciństwie chłopiec był wdrażany przez ojca do pomocniczej służby w parafialnej cerkwi, zaś w wieku siedmiu lat został oddany na naukę do hierodiakona Nikona, mieszkańca pustelni Zaśnięcia Matki Bożej w Wyszy. Następnie rozpoczął naukę w szkole duchownej w Szacku, gdzie biskup tambowski Jonasz zmienił jego rodowe nazwisko Konobiejewski na Gumilewski. Ojciec Dmitrija planował, że syn zostanie duchownym żonatym i przejmie po nim parafię. Początkowo przyszły biskup faktycznie poszukiwał przyszłej małżonki, ostatecznie jednak zdecydował się na kontynuowanie edukacji teologicznej i wstąpienie do monasteru. W 1826 został przyjęty do Moskiewskiej Akademii Duchownej, zaś po jej ukończeniu, 19 sierpnia 1829, złożył wieczyste śluby mnisze przed metropolitą moskiewskim Filaretem. Hierarcha ten w szczególny sposób opiekował się młodym mnichem, pragnąc, by ten został w przyszłości jego następcą. 3 lutego 1830 Filaret (Gumilewski) został wyświęcony na hierodiakona, zaś 29 czerwca – na hieromnicha[1].

Jeszcze w czasie studiów duchowny został zatrudniony w Moskiewskiej Akademii Duchownej jako bibliotekarz, a po uzyskaniu końcowego dyplomu wyznaczony na cenzora uczelni i wykładowcę historii Cerkwi prawosławnej. Formalnie został zaliczony w poczet mnichów Monasteru Dońskiego. W 1832 został przeniesiony do katedry Pisma Świętego, zaś po roku został wykładowcą teologii dogmatycznej i moralnej. W 1833 objął stanowisko inspektora Moskiewskiej Akademii Duchownej i zgodnie ze zwyczajem został równocześnie mianowany przełożonym monasteru Objawienia Pańskiego w Moskwie[1]. Po dwóch latach awansował na rektora Akademii, otrzymując równocześnie godność archimandryty. W tym samym roku przeprowadził kontrolę wewnętrzną w seminariach duchownych przy Pustelni Wifańskiej, w Wołogdzie, Jarosławiu, Kostromie i Tambowie[1].

Biskup

Dzięki protekcji metropolity moskiewskiego Filareta w październiku 1841 rektor Moskiewskiej Akademii Duchownej został nominowany na biskupa ryskiego, wikariusza eparchii pskowskiej. Metropolita Filaret wskazał na niego z uwagi na jego znajomość języka niemieckiego i niemieckiej teologii protestanckiej. Filaret (Gumilewski) przyjął chirotonię biskupią 21 grudnia 1841 w soborze Kazańskiej Ikony Matki Bożej w Petersburgu. Na ziemiach łotewskich i estońskich otworzył 63 nowe parafie z 20 wolno stojącymi cerkwiami oraz 43 tymczasowymi świątyniami. Jego działalność sprawiła, iż znalazł się w konflikcie z miejscową niemiecką szlachtą i w 1848 został przeniesiony na katedrę charkowską[1]. W nowej eparchii opiekował się szkołami duchownymi, dbał o funkcjonowanie seminariów duchownych i monasterów, wznosił nowe cerkwie i odnawiał już istniejące. W 1857 otrzymał godność arcybiskupią. Dwa lata później przeniesiony na katedrę czernihowską i nieżyńską, gdzie prowadził analogiczną działalność[1]. Prowadził także pracę duszpasterską w więzieniach. Był również znany jako znakomity kaznodzieja. Szczególną sławę zyskały jego kazania pasyjne, jakie wygłaszał w okresie Wielkiego Postu[1].

Zmarł w Konotopie w czasie epidemii cholery, gdy wiedząc o rozprzestrzeniającej się chorobie udał się w objazd eparchii, pragnąc duchowo wspierać wiernych. Jego ciało zostało przewiezione z Konotopu do Czernihowa w asyście tłumów wiernych (łącznie na różnych odcinkach drogi przy trumnie duchownego zgromadziło się do 12 tys. osób)[1].

Działalność literacka i naukowa

Filaret (Gumilewski) jest autorem jednej z pierwszych naukowych syntez historii Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego[2], zatytułowej Istorija Russkoj Cerkwi w piati pieriodach. Biskup opracował także podręcznik teologii dogmatycznej Prawosławnoje dogmaticzeskoje bogosłowije, żywoty świętych Dymitra Rostowskiego, Cyryla i Metodego, Mitrofana z Woroneża, Sergiusza z Radoneża, świętych południowosłowiańskich, opisy statystyczne eparchii czernihowskiej i charkowskiej. Wydał ponadto zbiory swoich homilii[1].

Kanonizacja

W 2009 Ukraiński Kościół Prawosławny Patriarchatu Moskiewskiego uznał Filareta (Gumilewskiego) za świętego czczonego lokalnie w eparchii czernihowskiej. Akt kanonizacji przeprowadził metropolita kijowski i całej Ukrainy Włodzimierz[3].

Szablon:Władca Szablon:Władca