Republika Serbskiej Krajiny: Różnice pomiędzy wersjami

Republika Serbskiej Krajiny
Република Српска Крајина
Republika Srpska Krajina
	1991–1995
Flaga	Godło
	Hymn: Боже правде ; (Boże Sprawiedliwy)
Język urzędowy	serbski
Stolica	Knin
Głowa państwa	prezydent Milan Martić
Powierzchnia ; • całkowita	; 17 028 km²
Liczba ludności (1991); • całkowita ; • narody i grupy etniczne	; 468 595; Serbowie
Waluta	Dinar Krajiny
Data powstania	19 grudnia 1991
Data likwidacji	10 sierpnia 1995
Religia dominująca	prawosławie
Strefa czasowa	UTC +1 (zima); UTC+2 (lato)

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 21:58, 25 paź 2017

Republika Serbskiej Krajiny (serb. Република Српска Крајина) – nieuznane przez społeczność międzynarodową państwo na Bałkanach, istniejące w latach 1991–1995.

W latach 80. XX wieku nastąpił wzrost konfliktów pomiędzy Serbami a Chorwatami zamieszkującymi Krajinę. Po wyborze Franjo Tuđmana na prezydenta Chorwacji w kwietniu 1990 Serbowie zażądali niepodległości. W lipcu powstała Serbska Rada Narodowa na czele z Milanem Babiciem. W przeprowadzonym przez SRN w sierpniu referendum 99,7% ludności opowiedziało się za oderwaniem od Chorwacji.

21 grudnia 1990 serbska administracja uznała Krajinę za autonomiczną republikę w ramach Chorwacji. 1 kwietnia 1991 zażądano od rządu Chorwacji uznania niepodległości Krajiny.

Sytuację zaogniło ostateczne wystąpienie Chorwacji z Federacji Jugosłowiańskiej 25 czerwca 1991. Od sierpnia armię RSK zaczęły wspierać wojska Serbii, wskutek czego cała Krajina została opanowana przez Serbów.

19 grudnia 1991 Republika Serbskiej Krajiny oficjalnie ogłosiła swoją niepodległość. Nowe państwo objęło 17 028 km² powierzchni, zamieszkany przez ponad 468 tysięcy ludzi. Stolicą został Knin.

W styczniu 1992 Chorwacja i Serbia podpisały zawieszenie broni. Rząd Chorwacji nie uznał jednak niepodległości RSK, proponując jedynie autonomię.

Również społeczność międzynarodowa nie uznała Republiki Serbskiej Krajiny, choć posiadała ona wszystkie cechy niepodległego państwa (własny rząd, administracja, armia, waluta, znaczki pocztowe) i de facto sama kontrolowała swoje terytorium.

Sytuację zmienił dopiero wybuch wojny w Bośni. We wrześniu 1993 do Krajiny wkroczyły wojska chorwackie, znów rozpoczynając wojnę. Główny trzon sił serbskich stanowiło komando pod dowództwem Željko Ražnatovića ps. „Arkan”.

Na początku 1995 społeczność międzynarodowa zaproponowała rozwiązanie konfliktu w sposób pokojowy – w tzw. planie Z-4 Krajina miała pozostać w granicach Chorwacji, ale z bardzo szeroką autonomią (m.in. własna polityka monetarna i finansowa, własna flaga, herb i hymn, osobny prezydent jako głowa autonomii, strefa zdemilitaryzowana bez chorwackiego wojska), ale obie strony (jak również rząd w Belgradzie) do projektu tego odniosły się negatywnie.

Wkrótce potem Chorwaci dokonali ostatecznego uderzenia militarnego, zajmując całą Krajinę w ramach Operacji Błysk i Operacji Burza.

Rząd Chorwacji zgodził się na utworzenie autonomicznej republiki serbskiej w regionie Srem-Baranja (Wschodnia Slawonia, Baranja i Zachodni Srem). 7 lutego 1998 autonomia serbska została zlikwidowana.

Prezydenci Republiki Serbskiej Krajiny

Milan Babić 1991–1992
Mile Paspalj 1992 (tymczasowo)
Goran Hadžić 1992–1994
Milan Martić 1994–1995

Premierzy Republiki Serbskiej Krajiny

Milan Babić 1991
Dušan Vještica 1991–1992
Risto Matković 1992 (tymczasowo)
Zdravko Zecević 1992–1993
Đorđe Bjegović 1993–1994
Borislav Mikelić 1994–1995
Milan Babić 1995

Rząd RSK na uchodźstwie

12 września 2008 rząd Republiki Serbskiej Krajiny na uchodźstwie uznał niepodległość Osetii Południowej i Abchazji. (На основу одлуке Скупштине Републике Српске Крајине у избеглиштву Скупштине РСК признала Републике Абхазију и Јужну Осетију)

Zobacz też

@@ Linia 15: / Linia 15: @@
  |flaga_nazwa_dopełniacz = Serbii
  |herb_nazwa_dopełniacz  = Serbii
  |dewiza                 =
  |dewiza_język           =
  |dewiza_polski          =
  |lokalizacja_obraz      = RSK Location.png
  |konstytucja            =
  |państwo                =
  |język_urzędowy         = [[język serbski|serbski]]
  |język_używany          =
  |stolica                = [[Knin]]
  |ustrój_polityczny      =
  |głowa_państwa          = [[Milan Martić]]
  |głowa_państwa_opis     = [[prezydent]]
  |typ_państwa            =
  |status_terytorium      =
  |zależne_od             =
  |głowa_terytorium       =
  |głowa_terytorium_opis  =
  |w_imieniu_tekst        =
  |w_imieniu_urząd        =
- |w_imieniu              = |ostatni_szef_rządu=
+ |w_imieniu              =
+ |ostatni_szef_rządu     =
  |szef_rządu             =
  |szef_rządu_opis        =
  |w_imieniu_tekst2       =
  |w_imieniu_urząd2       =
  |w_imieniu2             =
  |powierzchnia           = 17 028
  |powierzchnia_wód       =
  |powierzchnia_miejsce   =
  |ludność                = 468 595
  |gęstość                =
  |ludność_rok            = 1991
  |narodowości            = [[Serbowie]]
  |ludność_miejsce        =
  |utworzenie_sposób      =
  |od_kogo                =
- |utworzenie_data        = [[19 grudnia]] [[1991]]
+ |utworzenie_data        = 19 grudnia 1991
  |likwidacja_sposób      =
  |przez_kogo             =
- |likwidacja_data        = [[10 sierpnia]] [[1995]]
+ |likwidacja_data        = 10 sierpnia 1995
  |religia_dominująca     = [[prawosławie]]
  |waluta_nazwa           = [[Dinar Krajiny]]
  |waluta_symbol          =
  |UTC                    = +1 (zima)<br />UTC+2 (lato)
  |hymn                   = [[Hymn Serbii|Боже правде]]
  |hymn_nazwa_polska      = Boże Sprawiedliwy
  |kod_ISO                =
  |domena                 =
  |kod_samochodowy        =
  |numer_kierunkowy       =
  |terytoria_zależne      =
  |terytoria_autonomiczne =
- |mapa_obraz             =Map of Republika Srpska Krajina.png
+ |mapa_obraz             = Map of Republika Srpska Krajina.png
  |uwagi                  =
 }}
-'''Republika Serbskiej Krajiny''' ([[język serbski|serb.]] ''Република Српска Крајина'') – nieuznane przez społeczność międzynarodową państwo historyczne na [[Bałkany|Bałkanach]], istniejące w latach [[1991]]–[[1995]].
+'''Republika Serbskiej Krajiny''' ([[język serbski|serb.]] ''Република Српска Крајина'') – nieuznane przez społeczność międzynarodową [[państwo]] na [[Bałkany|Bałkanach]], istniejące w latach 1991–1995.
 W latach 80. XX wieku nastąpił wzrost konfliktów pomiędzy [[Serbowie|Serbami]] a [[Chorwaci|Chorwatami]] zamieszkującymi [[Krajina|Krajinę]]. Po wyborze [[Franjo Tuđman]]a na prezydenta [[Chorwacja|Chorwacji]] w kwietniu 1990 Serbowie zażądali niepodległości. W lipcu powstała Serbska Rada Narodowa na czele z [[Milan Babić|Milanem Babiciem]]. W przeprowadzonym przez SRN w sierpniu referendum 99,7% ludności opowiedziało się za oderwaniem od Chorwacji.
-[[21 grudnia]] [[1990]] serbska administracja uznała Krajinę za autonomiczną republikę w ramach Chorwacji. [[1 kwietnia]] [[1991]] zażądano od rządu Chorwacji uznania niepodległości Krajiny.
+grudnia 1990 serbska administracja uznała Krajinę za autonomiczną republikę w ramach Chorwacji. 1 kwietnia 1991 zażądano od rządu Chorwacji uznania niepodległości Krajiny.
-Sytuację zaogniło ostateczne wystąpienie Chorwacji z [[Socjalistyczna Federacyjna Republika Jugosławii|Federacji Jugosłowiańskiej]] [[25 czerwca]] [[1991]]. Od sierpnia armię RSK zaczęły wspierać wojska [[Serbia|Serbii]], wskutek czego cała [[Krajina]] została opanowana przez Serbów.
+Sytuację zaogniło ostateczne wystąpienie Chorwacji z [[Socjalistyczna Federacyjna Republika Jugosławii|Federacji Jugosłowiańskiej]] 25 czerwca 1991. Od sierpnia armię RSK zaczęły wspierać wojska [[Serbia|Serbii]], wskutek czego cała [[Krajina]] została opanowana przez Serbów.
-[[19 grudnia]] [[1991]] Republika Serbskiej Krajiny oficjalnie ogłosiła swoją niepodległość. Nowe państwo objęło 17&nbsp;028 km² powierzchni, zamieszkany przez ponad 468 tysięcy ludzi. Stolicą został [[Knin]].
+grudnia 1991 Republika Serbskiej Krajiny oficjalnie ogłosiła swoją niepodległość. Nowe państwo objęło 17&nbsp;028 km² powierzchni, zamieszkany przez ponad 468 tysięcy ludzi. Stolicą został [[Knin]].
-W styczniu [[1992]] Chorwacja i Serbia podpisały zawieszenie broni. Rząd Chorwacji nie uznał jednak niepodległości RSK, proponując jedynie autonomię.
+W styczniu 1992 Chorwacja i Serbia podpisały zawieszenie broni. Rząd Chorwacji nie uznał jednak niepodległości RSK, proponując jedynie autonomię.
-[[Plik:Jugosławia podczas wojny 2006.svg|thumb|left|250px|Podział administracyjny [[Socjalistyczna Federacyjna Republika Jugosławii|Jugosławii]] w czasie wojny (RSK na fioletowo)]]
+[[Plik:Jugosławia podczas wojny 2006.svg|thumb|upright=1.3|left|Podział administracyjny [[Socjalistyczna Federacyjna Republika Jugosławii|Jugosławii]] w czasie wojny (RSK na fioletowo)]]
 Również społeczność międzynarodowa nie uznała Republiki Serbskiej Krajiny, choć posiadała ona wszystkie cechy niepodległego państwa (własny rząd, administracja, armia, waluta, znaczki pocztowe) i ''de facto'' sama kontrolowała swoje terytorium.
-Sytuację zmienił dopiero wybuch [[Wojna w Bośni i Hercegowinie|wojny w Bośni]]. We wrześniu [[1993]] do Krajiny wkroczyły wojska chorwackie, znów rozpoczynając wojnę. Główny trzon sił serbskich stanowiło komando pod dowództwem [[Željko Ražnatović]]a ps. "Arkan".
+Sytuację zmienił dopiero wybuch [[Wojna w Bośni i Hercegowinie|wojny w Bośni]]. We wrześniu 1993 do Krajiny wkroczyły wojska chorwackie, znów rozpoczynając wojnę. Główny trzon sił serbskich stanowiło komando pod dowództwem [[Željko Ražnatović]]a ps. „Arkan”.
-Na początku [[1995]] społeczność międzynarodowa zaproponowała rozwiązanie konfliktu w sposób pokojowy – w tzw. planie Z-4 Krajina miała pozostać w granicach Chorwacji ale z bardzo szeroką autonomią (m.in. własna polityka monetarna i finansowa, własna flaga, herb i hymn, osobny prezydent jako głowa autonomii, strefa zdemilitaryzowana bez chorwackiego wojska) ale obie strony (jak również rząd w [[Belgrad]]zie) do projektu tego odniosły się negatywnie.
+Na początku 1995 społeczność międzynarodowa zaproponowała rozwiązanie konfliktu w sposób pokojowy – w tzw. planie Z-4 Krajina miała pozostać w granicach Chorwacji, ale z bardzo szeroką autonomią (m.in. własna polityka monetarna i finansowa, własna flaga, herb i hymn, osobny prezydent jako głowa autonomii, strefa zdemilitaryzowana bez chorwackiego wojska), ale obie strony (jak również rząd w [[Belgrad]]zie) do projektu tego odniosły się negatywnie.
 Wkrótce potem Chorwaci dokonali ostatecznego uderzenia militarnego, zajmując całą Krajinę w ramach [[Operacja Błysk (Chorwacja)|Operacji Błysk]] i [[Operacja Burza (Chorwacja)|Operacji Burza]].
-Rząd Chorwacji zgodził się na utworzenie autonomicznej republiki serbskiej w regionie Srem-Baranja ([[Wschodnia Slawonia, Baranja i Zachodni Srem]]). [[7 lutego]] [[1998]] autonomia serbska została zlikwidowana.
+Rząd Chorwacji zgodził się na utworzenie autonomicznej republiki serbskiej w regionie Srem-Baranja ([[Wschodnia Slawonia, Baranja i Zachodni Srem]]). 7 lutego 1998 autonomia serbska została zlikwidowana.
 == Prezydenci Republiki Serbskiej Krajiny ==
-* [[Milan Babić]] [[1991]]-[[1992]]
+* [[Milan Babić]] 1991–1992
-* [[Mile Paspalj]] [[1992]] (tymczasowo)
+* [[Mile Paspalj]] 1992 (tymczasowo)
-* [[Goran Hadžić]] [[1992]]-[[1994]]
+* [[Goran Hadžić]] 1992–1994
-* [[Milan Martić]] [[1994]]-[[1995]]
+* [[Milan Martić]] 1994–1995
 == Premierzy Republiki Serbskiej Krajiny ==
-* [[Milan Babić]] [[1991]]
+* [[Milan Babić]] 1991
-* [[Dušan Vještica]] [[1991]]-[[1992]]
+* [[Dušan Vještica]] 1991–1992
-* [[Risto Matković]] [[1992]] (tymczasowo)
+* [[Risto Matković]] 1992 (tymczasowo)
-* [[Zdravko Zecević]] [[1992]]-[[1993]]
+* [[Zdravko Zecević]] 1992–1993
-* [[Đorđe Bjegović]] [[1993]]-[[1994]]
+* [[Đorđe Bjegović]] 1993–1994
-* [[Borislav Mikelić]] [[1994]]-[[1995]]
+* [[Borislav Mikelić]] 1994–1995
-* [[Milan Babić]] [[1995]]
+* [[Milan Babić]] 1995
 == Rząd RSK na uchodźstwie ==
-[[12 września]] [[2008]] rząd Republiki Serbskiej Krajiny na uchodźstwie uznał niepodległość [[Osetia Południowa|Osetii Południowej]] i [[Abchazja|Abchazji]]. ([http://www.srpskapolitika.com/Tekstovi/Komentari/2008/114.html На основу одлуке Скупштине Републике Српске Крајине у избеглиштву Скупштине РСК признала Републике Абхазију и Јужну Осетију])
+września 2008 rząd Republiki Serbskiej Krajiny na uchodźstwie uznał niepodległość [[Osetia Południowa|Osetii Południowej]] i [[Abchazja|Abchazji]]. ([http://www.srpskapolitika.com/Tekstovi/Komentari/2008/114.html На основу одлуке Скупштине Републике Српске Крајине у избеглиштву Скупштине РСК признала Републике Абхазију и Јужну Осетију])
 == Zobacz też ==
@@ Linia 115: / Linia 116: @@
 * [[Pogranicze Wojskowe]]
+{{ka}}
-[[Kategoria:Republika Serbskiej Krajiny|*]]
+[[Kategoria:Republika Serbskiej Krajiny| ]]
+[[Kategoria:Państwa historyczne w Europie]]
+[[Kategoria:Historyczne państwa nieuznawane międzynarodowo]]