2 Warszawska Dywizja Piechoty: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne techniczne, WP:SK+mSK+ToS
Linia 26: Linia 26:
|formacja =
|formacja =
|rodzaj wojsk = [[piechota]]
|rodzaj wojsk = [[piechota]]
|podległość = [[1 Korpus Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR| 1 Korpus Polski w ZSRR]]<br />[[1 Armia Polska w ZSRR]]<br />[[1 Armia Wojska Polskiego|1 Armia WP]] 9do 1945)<br />[[Łódzki Okręg Wojskowy|Łódzki OW]] (do 1946)<br />[[Lubelski Okręg Wojskowy|Lubelski OW]] (do 1949)<br />[[Krakowski Okręg Wojskowy|Krakowski OW]] (do 1951)<br />[[11 Korpus Piechoty]](do 1952)<br />[[11 Korpus Armijny (LWP)|11 Korpus Armijny]]{{r|kaj429}} (do 1956)
|podległość = [[1 Korpus Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR|1 Korpus Polski w ZSRR]]<br />[[1 Armia Polska w ZSRR]]<br />[[1 Armia Wojska Polskiego|1 Armia WP]] 9do 1945)<br />[[Łódzki Okręg Wojskowy|Łódzki OW]] (do 1946)<br />[[Lubelski Okręg Wojskowy|Lubelski OW]] (do 1949)<br />[[Krakowski Okręg Wojskowy|Krakowski OW]] (do 1951)<br />[[11 Korpus Piechoty]](do 1952)<br />[[11 Korpus Armijny (LWP)|11 Korpus Armijny]]{{r|kaj429}} (do 1956)
|skład = [[4 Pułk Piechoty (LWP)|4 pułk piechoty]]<br />[[5 Kołobrzeski Pułk Piechoty|5 pułk piechoty]]<br />[[6 Pułk Piechoty (LWP)|6 pułk piechoty]]<br />[[2 Pułk Artylerii Lekkiej (LWP)|2 pułk artylerii lekkiej]]
|skład = [[4 Pułk Piechoty (LWP)|4 pułk piechoty]]<br />[[5 Kołobrzeski Pułk Piechoty|5 pułk piechoty]]<br />[[6 Pułk Piechoty (LWP)|6 pułk piechoty]]<br />[[2 Pułk Artylerii Lekkiej (LWP)|2 pułk artylerii lekkiej]]
|odznaczenia = [[Plik:Order of the Red Banner.png|20px]]
|odznaczenia = [[Plik:Order of the Red Banner.png|20px]]
Linia 32: Linia 32:
|www =
|www =
}}
}}

'''2 Warszawska Dywizja Piechoty im. Henryka Dąbrowskiego''' (2 DP) – [[związek taktyczny]] [[piechota|piechoty]] [[Ludowe Wojsko Polskie|ludowego Wojska Polskiego]].
'''2 Warszawska Dywizja Piechoty im. Henryka Dąbrowskiego''' (2 DP) – [[związek taktyczny]] [[piechota|piechoty]] [[Ludowe Wojsko Polskie|ludowego Wojska Polskiego]].


Sformowana w Sielcach w 1943 roku<ref name=enc> {{cytuj książkę |nazwisko= Sobczak (red.)|imię= Kazimierz|tytuł= Encyklopedia II wojny światowej|strony=36}}</ref>. Weszła w skład [[1 Armia Wojska Polskiego|1 Armii WP]]. W sierpniu 1944 walczyła na [[przyczółek warecko-magnuszewski|przyczółku warecko-magnuszewskim]]. W styczniu 1945 uczestniczyła w walkach o Warszawę, przełamywała [[Wał Pomorski]] i wyszła pod [[Kamień Pomorski]]. Szlak bojowy zakończyła nad Łabą.
Sformowana w Sielcach w 1943 roku<ref name=enc> {{cytuj książkę |nazwisko= Sobczak (red.)|imię= Kazimierz|tytuł= Encyklopedia II wojny światowej|strony=36}}</ref>. Weszła w skład [[1 Armia Wojska Polskiego|1 Armii WP]]. W sierpniu 1944 walczyła na [[przyczółek warecko-magnuszewski|przyczółku warecko-magnuszewskim]]. W styczniu 1945 uczestniczyła w walkach o Warszawę, przełamywała [[Wał Pomorski]] i wyszła pod [[Kamień Pomorski]]. Szlak bojowy zakończyła nad Łabą.


Sztab dywizji stacjonował pierwotnie w [[Kielce|Kielcach]], a potem w [[Częstochowa|Częstochowie]]<ref>Częstochowa, ul. Śląska</ref>. W 1956 rozformowana<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko= Piotrowski | imię=Paweł | inni= | tytuł=Śląski Okręg Wojskowy | strony=185}}</ref>. Jej tradycje przejęła 7 Dywizja Piechoty przeformowująca się na [[2 Warszawska Dywizja Zmechanizowana|zmechanizowany związek taktyczny]].
Sztab dywizji stacjonował pierwotnie w [[Kielce|Kielcach]], a potem w [[Częstochowa|Częstochowie]]<ref>Częstochowa, ul. Śląska</ref>. W 1956 rozformowana<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko= Piotrowski | imię=Paweł | tytuł=Śląski Okręg Wojskowy | strony=185}}</ref>. Jej tradycje przejęła 7 Dywizja Piechoty przeformowująca się na [[2 Warszawska Dywizja Zmechanizowana|zmechanizowany związek taktyczny]].


== Formowanie ==
== Formowanie ==
Linia 65: Linia 64:
* Oddział Informacji 2 Dywizji Piechoty
* Oddział Informacji 2 Dywizji Piechoty


11 listopada 1943, w Chutorze Białym, żołnierze złożyli przysięgę wojskową <ref name="Kom">Stanisław Komornicki: ''Wojsko Polskie: krótki informator historyczny'' s. 132 - 135</ref>. 11 grudnia w skład dywizji włączono 2 kompanię fizylierek. 26 grudnia dywizja otrzymała sztandar ufundowany przez [[Związek Patriotów Polskich]]. Do 31 grudnia nie zakończono formowania i szkolenia dywizji. 1 stycznia 1944 stan ewidencyjny dywizji liczył 8.942 żołnierzy, czyli 80 procent stanu etatowego (11.164 żołnierzy). Stan liczebny koni wynosił 58,7 procent stanu etatowego.
11 listopada 1943, w Chutorze Białym, żołnierze złożyli przysięgę wojskową<ref name="Kom">Stanisław Komornicki: ''Wojsko Polskie: krótki informator historyczny'' s. 132 135</ref>. 11 grudnia w skład dywizji włączono 2 kompanię fizylierek. 26 grudnia dywizja otrzymała sztandar ufundowany przez [[Związek Patriotów Polskich]]. Do 31 grudnia nie zakończono formowania i szkolenia dywizji. 1 stycznia 1944 stan ewidencyjny dywizji liczył 8.942 żołnierzy, czyli 80 procent stanu etatowego (11.164 żołnierzy). Stan liczebny koni wynosił 58,7 procent stanu etatowego.


10 stycznia 1944 dywizja ześrodkowała się w rejonie [[Smoleńsk]]a i rozpoczęła [[Marsz (wojsko)|marsz]] przez [[Wołyń]], by 24 lipca 1944 osiągnąć [[Chełm]]. W marcu tego roku 2 DP włączona została w skład [[1 Armia Polska w ZSRR|1 Armii Polskiej w ZSRR]], w lipcu w skład [[1 Armia Wojska Polskiego|l Armii WP]].
10 stycznia 1944 dywizja ześrodkowała się w rejonie [[Smoleńsk]]a i rozpoczęła [[Marsz (wojsko)|marsz]] przez [[Wołyń]], by 24 lipca 1944 osiągnąć [[Chełm]]. W marcu tego roku 2 DP włączona została w skład [[1 Armia Polska w ZSRR|1 Armii Polskiej w ZSRR]], w lipcu w skład [[1 Armia Wojska Polskiego|l Armii WP]].
Linia 87: Linia 86:


{|
{|
|[[Plik:1_armia_lwp.png|255px]]
|[[Plik:1 armia lwp.png|255px]]
|[[Plik:Forsowanie odry 1 1945.png|200px]]
|[[Plik:Forsowanie odry 1 1945.png|200px]]
|[[Plik:Forsowanie odry 2 1945.png|200px]]
|[[Plik:Forsowanie odry 2 1945.png|200px]]
Linia 123: Linia 122:
Na podstawie rozkazu Nr 024/Org. Ministra Obrony Narodowej z dnia 3 marca 1951 r. anulowano rozkaz o przeformowaniu 2 DP według etatów terytorialnej dywizji piechoty i sformowaniu w jej składzie nowych pododdziałów oraz nakazano utrzymać oddziały na dotychczasowych etatach dywizji piechoty z 14 września 1949<ref>{{Cytuj książkę|nazwisko=|imię=| autor = Jerzy Kajetanowicz |tytuł=Polskie wojska lądowe 1945-1960...|strony=149}}</ref>.
Na podstawie rozkazu Nr 024/Org. Ministra Obrony Narodowej z dnia 3 marca 1951 r. anulowano rozkaz o przeformowaniu 2 DP według etatów terytorialnej dywizji piechoty i sformowaniu w jej składzie nowych pododdziałów oraz nakazano utrzymać oddziały na dotychczasowych etatach dywizji piechoty z 14 września 1949<ref>{{Cytuj książkę|nazwisko=|imię=| autor = Jerzy Kajetanowicz |tytuł=Polskie wojska lądowe 1945-1960...|strony=149}}</ref>.


17 maja 1951 wydany został rozkaz w sprawie przeniesienia 2 DP na etaty dywizji piechoty typu B "konna mała" z jednoczesnym włączeniem w skład [[11 Korpus Piechoty|11 Korpusu Piechoty]] <ref>{{Cytuj książkę|nazwisko=|imię=| autor = Jerzy Kajetanowicz |tytuł=Polskie wojska lądowe 1945-1960...|strony=150}}</ref>.
17 maja 1951 wydany został rozkaz w sprawie przeniesienia 2 DP na etaty dywizji piechoty typu B "konna mała" z jednoczesnym włączeniem w skład [[11 Korpus Piechoty|11 Korpusu Piechoty]]<ref>{{Cytuj książkę|nazwisko=|imię=| autor = Jerzy Kajetanowicz |tytuł=Polskie wojska lądowe 1945-1960...|strony=150}}</ref>.


W 1952 dywizja wchodziła w skład [[11 Korpus Armijny (LWP)|11 Korpusu Armijnego]] z Gliwic.
W 1952 dywizja wchodziła w skład [[11 Korpus Armijny (LWP)|11 Korpusu Armijnego]] z Gliwic.
Linia 136: Linia 135:
* [[18 Batalion Łączności]] w Częstochowie (JW 2510)
* [[18 Batalion Łączności]] w Częstochowie (JW 2510)


Rozkazem Nr 0026/0rg. Ministra ON z 2 września 1956 roku Dywizję rozformowano ''( bez 6 pp, 36 pp i 24 daplot)<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko= Piotrowski | imię=Paweł | inni= | tytuł=Śląski Okręg Wojskowy | strony=139}}</ref>.''
Rozkazem Nr 0026/0rg. Ministra ON z 2 września 1956 roku Dywizję rozformowano ''( bez 6 pp, 36 pp i 24 daplot)<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko= Piotrowski | imię=Paweł | tytuł=Śląski Okręg Wojskowy | strony=139}}</ref>.''


Jednocześnie [[7 Łużycka Dywizja Piechoty]] została przeformowana na [[związek taktyczny|zmechanizowany związek taktyczny]] oraz przejęła sztandar i tradycje 2 DP z jednoczesną zmianą nazwy na [[2 Warszawska Dywizja Zmechanizowana|2 Warszawską Dywizję Zmechanizowaną im gen. Henryka Dąbrowskiego]]. Dywizja przejęła też nie rozformowane [[Oddział wojskowy|oddziały]] 2 DP.
Jednocześnie [[7 Łużycka Dywizja Piechoty]] została przeformowana na [[związek taktyczny|zmechanizowany związek taktyczny]] oraz przejęła sztandar i tradycje 2 DP z jednoczesną zmianą nazwy na [[2 Warszawska Dywizja Zmechanizowana|2 Warszawską Dywizję Zmechanizowaną im gen. Henryka Dąbrowskiego]]. Dywizja przejęła też nie rozformowane [[Oddział wojskowy|oddziały]] 2 DP.
Linia 154: Linia 153:


== Bibliografia ==
== Bibliografia ==
* {{cytuj książkę|nazwisko=Bigoszewska|imię=Wanda|nazwisko2=Wiewióra|imię2=Henryk|tytuł=Sztandary ludowego Wojska Polskiego 1943 - 1974|miejsce=Warszawa|data=1974| wydawca = Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej| strony = }}
* {{cytuj książkę|nazwisko=Bigoszewska|imię=Wanda|nazwisko2=Wiewióra|imię2=Henryk|tytuł=Sztandary ludowego Wojska Polskiego 1943 1974|miejsce=Warszawa|data=1974| wydawca = Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej| strony =}}
* Józef Margules, ''Drugie dywizje w bojach o Polskę 1776-2000'', Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 2003, {{ISBN|83-11-09575-2}}.
* Józef Margules, ''Drugie dywizje w bojach o Polskę 1776-2000'', Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 2003, {{ISBN|83-11-09575-2}}.
* {{Cytuj książkę |nazwisko=Komornicki| imię=Stanisław |autor link=Stanisław Komornicki| tytuł=Wojsko Polskie: krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej, T. 1, Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego: formowanie, działania bojowe, organizacja, uzbrojenie, metryki jednostek piechoty| data=1965| wydawca=Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej| miejsce=Warszawa|odn=tak}}
* {{Cytuj książkę |nazwisko=Komornicki| imię=Stanisław |autor link=Stanisław Komornicki| tytuł=Wojsko Polskie: krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej, T. 1, Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego: formowanie, działania bojowe, organizacja, uzbrojenie, metryki jednostek piechoty| data=1965| wydawca=Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej| miejsce=Warszawa|odn=tak}}

Wersja z 16:16, 25 lis 2017

2 Dywizja Piechoty
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1943

Rozformowanie

1956

Nazwa wyróżniająca

Warszawska

Patron

Henryk Dąbrowski

Tradycje
Święto

1 września

Kontynuacja

2 Warszawska Dywizja Zmechanizowana
2 Brygada Zmechanizowana

Dowódcy
Pierwszy

płk Antoni Siwicki

Ostatni

płk Zbigniew Ohanowicz

Działania zbrojne
przyczółek warecko-magnuszewski
Organizacja
Dyslokacja

Częstochowa[1], Kielce

Rodzaj sił zbrojnych

Wojska lądowe

Rodzaj wojsk

piechota

Podległość

1 Korpus Polski w ZSRR
1 Armia Polska w ZSRR
1 Armia WP 9do 1945)
Łódzki OW (do 1946)
Lubelski OW (do 1949)
Krakowski OW (do 1951)
11 Korpus Piechoty(do 1952)
11 Korpus Armijny[1] (do 1956)

Skład

4 pułk piechoty
5 pułk piechoty
6 pułk piechoty
2 pułk artylerii lekkiej

Odznaczenia

2 Warszawska Dywizja Piechoty im. Henryka Dąbrowskiego (2 DP) – związek taktyczny piechoty ludowego Wojska Polskiego.

Sformowana w Sielcach w 1943 roku[2]. Weszła w skład 1 Armii WP. W sierpniu 1944 walczyła na przyczółku warecko-magnuszewskim. W styczniu 1945 uczestniczyła w walkach o Warszawę, przełamywała Wał Pomorski i wyszła pod Kamień Pomorski. Szlak bojowy zakończyła nad Łabą.

Sztab dywizji stacjonował pierwotnie w Kielcach, a potem w Częstochowie[3]. W 1956 rozformowana[4]. Jej tradycje przejęła 7 Dywizja Piechoty przeformowująca się na zmechanizowany związek taktyczny.

Formowanie

Formowanie jednostki 2 Dywizji Piechoty im. Henryka Dąbrowskiego zostało rozpoczęte w pierwszej dekadzie sierpnia 1943, w obozie sieleckim, według etatu Nr 04/500. 30 sierpnia ukazał się pierwszy rozkaz dowódcy dywizji. 2 DP weszła w skład 1 Korpusu Polskiego w ZSRR.

Henryk Dąbrowski, patron 2 WDP
Dziwnówek – tu oddziały dywizji doszły do morza

Struktura organizacyjna dywizji w okresie formowania

11 listopada 1943, w Chutorze Białym, żołnierze złożyli przysięgę wojskową[5]. 11 grudnia w skład dywizji włączono 2 kompanię fizylierek. 26 grudnia dywizja otrzymała sztandar ufundowany przez Związek Patriotów Polskich. Do 31 grudnia nie zakończono formowania i szkolenia dywizji. 1 stycznia 1944 stan ewidencyjny dywizji liczył 8.942 żołnierzy, czyli 80 procent stanu etatowego (11.164 żołnierzy). Stan liczebny koni wynosił 58,7 procent stanu etatowego.

10 stycznia 1944 dywizja ześrodkowała się w rejonie Smoleńska i rozpoczęła marsz przez Wołyń, by 24 lipca 1944 osiągnąć Chełm. W marcu tego roku 2 DP włączona została w skład 1 Armii Polskiej w ZSRR, w lipcu w skład l Armii WP.

7 maja 1944 nakazano rozformowanie 2 samodzielnego dywizjonu przeciwpancernego. 5 czerwca w skład 2 DP włączona została radziecka jednostka artylerii samobieżnej SU-76 i przemianowana na 2 dywizjon artylerii samochodowej.

Marsze i działania bojowe

Brała udział w walkach o przyczółki nad Wisłą w rejonie Puław (lipiec-sierpień 1944), działała na przyczółku warecko-magnuszewskim (sierpień-wrzesień 1944).

Pułki dywizji próbowały też przyjść z pomocą walczącej Warszawie (przyczółek czerniakowski)[6].

W czasie ofensywy styczniowej forsowała Wisłę i brała udział w zajęciu Warszawy (styczeń 1945), przełamała Wał Pomorski i w pościgu doszła do Kamienia Pomorskiego (luty-marzec 1945).

Na podstawie rozkaz ogólnego Nr 060 dowódcy 1 Armii WP z 24 lutego 1945, wydanego w wykonaniu rozkazu Nr 011 Naczelnego Dowództwa Armii Radzieckiej z 19 lutego 1945 dywizja otrzymała nazwę wyróżniającą "Warszawska".

W operacji berlińskiej, po sforsowaniu Odry, prowadząc działania bojowe, doszła do Łaby (kwiecień 1945).

2 Warszawska Dywizja Piechoty zakończyła szlak bojowy 4 maja 1945[5]. W kolejnych miesiącach pełniła służbę okupacyjną na terenie Niemiec. Działając w składzie wojsk okupacyjnych jej sztab stacjonował w Chociebużu.

4 maja 1945 Rada Najwyższa ZSRR odznaczyła Batalion Orderem Czerwonej Gwiazdy za "wzorowe wypełnianie zadań dowództwa w walce z wrogiem przy zdobyciu miast Deutsch Krone, Märkisch Friedland i wykazane przy tym męstwo i odwagę"[7].

Okres powojenny

Na przełomie lipca i sierpnia 1945 dywizja wróciła do kraju i weszła w skład Okręgu Wojskowego Śląsk. Od 15 lipca 1945 pełniła służbę graniczną na odcinku granicy południowej między Paczkowem, a Cieszynem. Sztab dywizji rozlokował się w Koźlu.

We wrześniu 1945 została przesunięta w obszar OW – VI (Łódź), a jej jednostki zakwaterowano w Kielcach, Częstochowie, Radomiu i Piotrkowie Trybunalskim.

Tutaj też nastąpiło przejście 2 WDP na etat pokojowy. Dostosowano struktury organizacyjne do nowych zadań i warunków działania, przy możliwie największym obniżeniu liczebności wojska.

Chociebuż – w tym mieście pełniła dywizja służbę okupacyjną

W 1949 poszczególne oddziały i pododdziały dywizji rozmieszczone były w garnizonach:

  • Dowództwo 2 Dywizji Piechoty w Kielcach przy ul. Kapitulnej 4
  • 4 Pułk Piechoty w Kielcach przy ul. Wojska Polskiego 57
  • 5 Kołobrzeski Pułk Piechoty w Piotrkowie (JW 1228)
  • 6 pułk piechoty w Częstochowie przy ul. Sabinowskiej 64
  • 2 pułk artylerii lekkiej w Radomiu (JW 1258)
  • 2 dywizjon artylerii przeciwpancernej w Radomiu (JW 2431)
  • 2 batalion saperów w Kielcach

Na podstawie rozkazu Nr 0099/Org. Ministra Obrony Narodowej z dnia 2 września 1950 r. 2 Dywizja Piechoty miała zostać przeformowana w 2 Terytorialną Dywizję Piechoty, a jej składzie miały być sformowane nowe pododdziały:

  • 30 Batalion Sanitarny (JW 3904)
  • 14 Bateria Artylerii Przeciwlotniczej (bez numeru)
  • 32 Kompania Obrony Przeciwchemicznej (bn)
  • 23 Kompania Zwiadu (bn)
  • 56 Kompania Samochodowo-Transportowa (bn)[8]

Na podstawie rozkazu Nr 024/Org. Ministra Obrony Narodowej z dnia 3 marca 1951 r. anulowano rozkaz o przeformowaniu 2 DP według etatów terytorialnej dywizji piechoty i sformowaniu w jej składzie nowych pododdziałów oraz nakazano utrzymać oddziały na dotychczasowych etatach dywizji piechoty z 14 września 1949[9].

17 maja 1951 wydany został rozkaz w sprawie przeniesienia 2 DP na etaty dywizji piechoty typu B "konna mała" z jednoczesnym włączeniem w skład 11 Korpusu Piechoty[10].

W 1952 dywizja wchodziła w skład 11 Korpusu Armijnego z Gliwic.

  • Dowództwo 2 Dywizji Piechoty w Częstochowie przy ul. Kościuszki 6, a później ul. Śląskiej (JW 1615)
  • 4 Pułk Piechoty w Kielcach (JW 2729)
  • 6 Pułk Piechoty w Częstochowie (JW 1598)
  • 36 Pułk Piechoty w Lublińcu (JW 1784)
  • 37 Pułk Artylerii Lekkiej w Tarnowskich Górach (JW 2945)
  • 11 Dywizjon Artylerii Przeciwpancernej w Tarnowskich Górach (JW 2982)
  • 24 Dywizjon Artylerii Przeciwlotniczej w Lublińcu (JW 2133)
  • 2 Batalion Saperów w Kielcach (JW 2732)
  • 18 Batalion Łączności w Częstochowie (JW 2510)

Rozkazem Nr 0026/0rg. Ministra ON z 2 września 1956 roku Dywizję rozformowano ( bez 6 pp, 36 pp i 24 daplot)[11].

Jednocześnie 7 Łużycka Dywizja Piechoty została przeformowana na zmechanizowany związek taktyczny oraz przejęła sztandar i tradycje 2 DP z jednoczesną zmianą nazwy na 2 Warszawską Dywizję Zmechanizowaną im gen. Henryka Dąbrowskiego. Dywizja przejęła też nie rozformowane oddziały 2 DP.

Dowódcy dywizji

  • płk Antoni Siwicki (od 15 sierpnia 1943 – 18 września 1944)
  • płk Jan Rotkiewicz (od 18 września 1944 – 19 marca 1945)
  • płk Dionizy Surzyc (19 marca 1945 – styczeń 1946)
  • płk Stanisław Kupsza styczeń 1946 – wrzesień 1948
  • płk Józef Bielecki (1 października 1948 – 25 września 1949)
  • płk Emil Cimura (25 września 1949 – 20 czerwca 1950)
  • ppłk Arseniusz Wadejko (1953 – 1955)
  • ppłk Artur Raginia (1955 – 1956)
  • płk Zbigniew Ohanowicz (1956)
  1. a b Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960. s. 429.
  2. Kazimierz Sobczak (red.): Encyklopedia II wojny światowej. s. 36.
  3. Częstochowa, ul. Śląska
  4. Paweł Piotrowski: Śląski Okręg Wojskowy. s. 185.
  5. a b Stanisław Komornicki: Wojsko Polskie: krótki informator historyczny s. 132 – 135
  6. Według Lecha Kowalskiego w "Generał ze skazą" pozorowały próby przyjścia z pomocą Warszawie (wrzesień 1944). "
  7. Organizacja i działania bojowe ... s. 365.
  8. Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960.... s. 148.
  9. Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960.... s. 149.
  10. Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960.... s. 150.
  11. Paweł Piotrowski: Śląski Okręg Wojskowy. s. 139.

Bibliografia

  • Wanda Bigoszewska, Henryk Wiewióra: Sztandary ludowego Wojska Polskiego 1943 – 1974. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1974.
  • Józef Margules, Drugie dywizje w bojach o Polskę 1776-2000, Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 2003, ISBN 83-11-09575-2.
  • Stanisław Komornicki: Wojsko Polskie: krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej, T. 1, Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego: formowanie, działania bojowe, organizacja, uzbrojenie, metryki jednostek piechoty. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1965.
  • Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960: skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
  • Kazimierz Sobczak [red.]: Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
  • Organizacja i działania bojowe Ludowego Wojska Polskiego w latach 1943-1945. Wybór materiałów źródłowych, tom I, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1958.