Czyrak

Ropień skóry, czyrak i czyrak gromadny

{{{nazwa naukowa}}}
{{{opis grafiki}}}
Synonimy	{{{synonimy}}}
Specjalizacja	{{{specjalizacja}}}
Objawy	{{{objawy}}}
Powikłania	{{{powikłania}}}
Początek	{{{początek}}}
Czas trwania	{{{czas trwania}}}
Typy	{{{typy}}}
Przyczyny	{{{przyczyny}}}
Czynniki ryzyka	{{{czynniki ryzyka}}}
Rozpoznanie	{{{rozpoznanie}}}
Różnicowanie	{{{różnicowanie}}}
Zapobieganie	{{{zapobieganie}}}
Leczenie	{{{leczenie}}}
Leki	{{{leki}}}
Rokowanie	{{{rokowanie}}}
Zapadalność	{{{zapadalność}}}
Śmiertelność	{{{śmiertelność}}}
Klasyfikacje
ICD-11	{{{ICD11}}} {{{ICD11 nazwa}}}
ICD-10	L02
DSM-5	{{{DSM-5}}} {{{DSM-5 nazwa}}}
DSM-IV	{{{DSM-IV}}} {{{DSM-IV nazwa}}}

{{Choroba infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | zapadalność = | commons = | ICD11 nazwa = | DSM-5 = | DSM-5 nazwa = | typy = | specjalizacja = | czas trwania = | leki = | synonimy = | powikłania = | DSM-IV = | śmiertelność = | DSM-IV nazwa = | czynniki ryzyka = | leczenie = | zapobieganie = | objawy = | rozpoznanie = | początek = | nazwa naukowa = | ICD11 = | opis grafiki = | różnicowanie = | alt grafiki = | przyczyny = | rokowanie = Nieznane pola: "DSM nazwa", "ICD10.0", "ICD10.7", "nazwa łacińska", "ICD10.5", "podpis grafiki", "ICD10.2", "ICD10.6", "ICD10.9", "ICD10.8", "MeshYear", "DSM", "DSM nazwa łacińska", "ICD10.1", "ICD10.4" oraz "ICD10.3".

Czyrak, dawniej furunkuł (łac. furunculus) – ropne zapalenie okołomieszkowe z wytworzeniem czopa martwiczego, mające postać z początku guzka, potem guzka z krostą, spowodowane zakażeniem gronkowcowym. W przypadku licznych czyraków stosuje się termin czyraczność lub czyrak mnogi (łac. furunculosis), a jeśli znajdują się one blisko siebie i łączą w jedną zmianę, nazywa się je karbunkułem lub czyrakiem gromadnym (łac. carbunculus). Karbunkuł występuje najczęściej na karku.

Etiologia

Czynnikiem etiologicznym czyraka są bakterie Gram-dodatnie, najczęściej z nich gronkowiec złocisty. Czyraczności sprzyjają choroby przemiany materii, przede wszystkim cukrzyca, choroby nerek, niedobory immunologiczne, a także ogólne wyniszczenie.

Objawy i przebieg

Ewolucja zmian jest następująca: początkowo tworzy się naciek zapalny w otoczeniu mieszka włosowego i drobny sinoczerwony guzek. Po upływie kilku dni na szczycie guzka powstaje krosta, pod którą wytwarza się martwica. Następnych kilka dni przynosi samoistne pęknięcie krosty i ewakuację mas martwiczych. Po wygojeniu się ranki powstałej wskutek oddzielenia się mas martwiczych często pozostaje niewielka blizna.

Z objawów podmiotowych występuje duża bolesność w okresie tworzenia się czyraka.

Powikłania

Czyraki w okolicy przedsionka nosa i wargi górnej (czyli tak zwanego trójkąta śmierci) oraz oczodołu mogą być powikłane przejściem zakażenia na zatoki jamiste i opony mózgu.

Różnicowanie

• Grzybica głęboka owłosionej skóry głowy, zwłaszcza skóry brody (tinea barbae).

Leczenie

Stosuje się kompresy ichtiolowe i chirurgiczne nacięcie czyraka po wytworzeniu czopa martwiczego. W czyraczności wdraża się celowaną antybiotykoterapię i środki ogólnie wzmacniające.

{{Przypisy}} Nieprawidłowe pola: przypisy.

Bibliografia

• Stefania Jabłońska, Sławomir Majewski Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową, PZWL 2005, ISBN 83-200-3367-5.

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.