Kwidzyn: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m Redukuję wywołanie Szablon:Przypisy i dodaję nagłówek
uzupełnienia dotyczące postaci plebiscytu 1920
Linia 50: Linia 50:
=== XX wiek ===
=== XX wiek ===
[[Plik:Przedszkole Miejskie nr 1 w Kwidzynie.jpg|thumb|left|200px|Budynek dawnego [[Konsulat RP w Kwidzynie|Konsulatu Rzeczypospolitej Polskiej]], obecnie Przedszkole Miejskie nr 1]]
[[Plik:Przedszkole Miejskie nr 1 w Kwidzynie.jpg|thumb|left|200px|Budynek dawnego [[Konsulat RP w Kwidzynie|Konsulatu Rzeczypospolitej Polskiej]], obecnie Przedszkole Miejskie nr 1]]
W 1900 uruchomiono gazownię miejską, w 1909 oddano do użytku połączenie kolejowe z Prabutami{{r|slownik}}. Od 1907 działało założone z inicjatywy Związku Polaków prywatne gimnazjum polskie{{r|a1000}}. W 1919 na czele polskiej Rady Ludowej stanął Tadeusz Odrowski, rozpoczął w Kwidzynie działalność Warmiński Komitet Plebiscytowy, rok później miasto znalazło się na obszarze objętym [[Plebiscyt na Warmii i Mazurach|plebiscytem]], w wyniku którego pozostało w granicach Niemiec, tym razem jako siedziba [[Rejencja zachodniopruska|rejencji zachodniopruskiej]] w [[Prusy Wschodnie|Prusach Wschodnich]]. Od 1920 do wybuchu II wojny światowej działał w mieście polski konsulat oraz polskie organizacje kulturalno-oświatowe. Mimo narastających od 1933 nastrojów antypolskich w 1937 powstało polskie gimnazjum, już wcześniej działał Polski Bank Ludowy. Wybuch II wojny światowej poprzedziły szykany oraz jawne represje wobec Polaków{{r|slownik}}.
W 1900 uruchomiono gazownię miejską, w 1909 oddano do użytku połączenie kolejowe z Prabutami{{r|slownik}}. Od 1907 działało założone z inicjatywy Związku Polaków prywatne gimnazjum polskie{{r|a1000}}. Po zakończeniu I Wojny światowej w 1919 na czele polskiej Rady Ludowej stanął [[Tadeusz Odrowski]]. Rozpoczął działalność Warmiński Komitet Plebiscytowy, z którym prócz [[Tadeusz Odrowski|T. Odrowskiego]] współpracował również [[Piotr Połomski]]<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Piotr Połomski |data = |data dostępu = 2018-01-19 |url = http://kwidzynopedia.pl/index.php?title=Piotr_Po%C5%82omski}}</ref>. W 1920 roku miasto znalazło się na obszarze objętym [[Plebiscyt na Warmii i Mazurach|plebiscytem]], w wyniku którego pozostało w granicach Niemiec, tym razem jako siedziba [[Rejencja zachodniopruska|rejencji zachodniopruskiej]] w [[Prusy Wschodnie|Prusach Wschodnich]]. Od 1920 do wybuchu II wojny światowej działał w mieście polski konsulat oraz polskie organizacje kulturalno-oświatowe. Mimo narastających od 1933 nastrojów antypolskich w 1937 powstało polskie gimnazjum, już wcześniej działał Polski Bank Ludowy. Wybuch II wojny światowej poprzedziły szykany oraz jawne represje wobec Polaków{{r|slownik}}.


==== II wojna światowa ====
==== II wojna światowa ====

Wersja z 23:46, 19 sty 2018

Szablon:POL miasto infobox Kwidzyn (łac. Quedin/Insula Sanctae Mariae, niem. Marienwerder) – miasto w województwie pomorskim, w powiecie kwidzyńskim, położone nad rzeką Liwą, prawym dopływem Nogatu, 5 km od Wisły, siedziba władz powiatu.

Według danych z 30 czerwca 2014 r. miasto miało 38 849 mieszkańców[1].

Historia

Most nad Liwą na nieistniejącej linii kolejowej do Kisielic

Pomezańskie grodzisko o nazwie Kwedis (w zapisach kronikarskich wymieniana jako Quedin, Quidino, Quedzyn) istniało w XI w. Najprawdopodobniej zostało zniszczone podczas walk toczonych na tych terenach. Osada została ponownie założona przez zakon krzyżacki w 1233 przez mistrza Hermanna von Balka[2] jako baza wypadowa w pruskiej Pomezanii. Gród otrzymał prawa miejskie po lokacji na prawie chełmińskim w 1233 lub 1235 (potwierdzone ok. 1254)[3], posiadało układ typowo szachownicowy i składało się z ok. 50 parceli[4]. Miasto zostało zniszczone podczas walk prusko-krzyżackich w 1243. Odbudowane przez Krzyżaków i w 1285 ustanowione stolicą biskupstwa pomezańskiego (do 1587). W 1320 rozpoczęła się budowa zamku i trwała ok. 20 lat, ponowna lokacja miasta miała miejsce w 1336, od tego roku oficjalna nazwa brzmiała Marienwerder (niem. Werder – wyspa rzeczna, ostrów, kępa; Marien – mariacki – Ostrów Maryjny, Kępa Mariacka), zapisywana również po łacinie jako Insula Sanctae Mariae. W 1440 przedstawiciele stanów pruskich tj. ziem i miast podpisali w Kwidzynie akt Związku Pruskiego[5]. W pierwszych dniach wojny trzynastoletniej władze Kwidzyna uznały zwierzchnictwo króla polskiego, ale już jesienią 1454 wypowiedziały mu posłuszeństwo[4].

Zamek kapituły pomezańskiej, (1912)

Po wojnie trzynastoletniej (1466) pozostał przy Prusach jako polskie lenno. Po sekularyzacji Prus w 1525 znalazł się w granicach Prus Książęcych, rok później biskup pomezański i znaczna część kapituły przeszły na protestantyzm. Nastąpił wówczas znaczny wzrost liczby ludności tj. z 650 do 750 w wyniku czego zabudowa miejska przekroczyła mury miejskie tworząc dwa przedmieścia – malborskie i grudziądzkie. Podczas wojen ze Szwedami miasto było kilka razy zajmowane przez wojska Karola X Gustawa[4]. Od 1657 pod panowaniem Brandenburgii, w 1701 był miastem w państwie pruskim[3]. Podczas wojny siedmioletniej do miasta wkroczyli Rosjanie. W 1765 z inicjatywy Fryderyka II Wielkiego powstała w mieście komora celna, której zadaniem było bezprawne naliczanie cła na towary polskie, które spławiano Wisłą do Gdańska. Od 1772 siedziba departamentu, od 1818 rejencji w prowincji Prusy Zachodnie. W 1773 rozpoczęła działalność drukarnia Kanterów, gdzie drukowano również w języku polskim (działała do 1926). Od końca XVIII wieku postępowały działania germanizacyjne, które doprowadziły do zamknięcia w 1836 polskiej szkoły. W 1828 wybudowano utwardzoną szosę z Kwidzyna do przeprawy na Wiśle i portu rzecznego w Korzeniewie, w 1860 uruchomiono wodociągi i rozpoczęto budowę kanalizacji. Dzieje Kwidzyna zostały opisane w 1873 przez historyka Prus Maxa Toeppena w monografii Stadt Marienwerder[6]. W 1883 uruchomiono połączenie kolejowe z Malborkiem i Grudziądzem[3].

XX wiek

Budynek dawnego Konsulatu Rzeczypospolitej Polskiej, obecnie Przedszkole Miejskie nr 1

W 1900 uruchomiono gazownię miejską, w 1909 oddano do użytku połączenie kolejowe z Prabutami[3]. Od 1907 działało założone z inicjatywy Związku Polaków prywatne gimnazjum polskie[4]. Po zakończeniu I Wojny światowej w 1919 na czele polskiej Rady Ludowej stanął Tadeusz Odrowski. Rozpoczął działalność Warmiński Komitet Plebiscytowy, z którym prócz T. Odrowskiego współpracował również Piotr Połomski[7]. W 1920 roku miasto znalazło się na obszarze objętym plebiscytem, w wyniku którego pozostało w granicach Niemiec, tym razem jako siedziba rejencji zachodniopruskiej w Prusach Wschodnich. Od 1920 do wybuchu II wojny światowej działał w mieście polski konsulat oraz polskie organizacje kulturalno-oświatowe. Mimo narastających od 1933 nastrojów antypolskich w 1937 powstało polskie gimnazjum, już wcześniej działał Polski Bank Ludowy. Wybuch II wojny światowej poprzedziły szykany oraz jawne represje wobec Polaków[3].

II wojna światowa

30 stycznia 1945 roku do miasta wkroczyły oddziały 2 Armii Uderzeniowej 2 Frontu Białoruskiego. W walkach zginęło 540 czerwonoarmistów, w szczególności z 46. i 90. dywizji piechoty (dla ich uczczenia wzniesiono po wojnie Pomnik Wdzięczności na ul. Warszawskiej)[8].

Okres powojenny

Po zajęciu przez Armię Czerwoną Kwidzyn został zamieniony w szpital polowy dla ok. 20 tys. rannych. Rosjanie, opuszczając miasto, spalili zabytkową starówkę wraz z ratuszem[potrzebny przypis].

Teren kwidzyńskiej starówki odbudowanej po zniszczeniach 1945 r.

Po przejęciu miasta przez administrację polską wypalone kamienice zostały rozebrane, a uzyskane w ten sposób cegły wykorzystano do odbudowy Warszawy[potrzebny przypis]. Od zakończenia działań wojennych rozpoczęto stopniowe porządkowanie zniszczonego Starego Miasta oraz uruchamiania zdewastowanych zakładów. W mieście rozwinął się przemysł spożywczy, ceramiczny i budowlany. Na bazie powstałego w 1934 zakładów spożywczych utworzono Warmińskie Zakłady Przemysłu Owocowo-Warzywnego „Kwidzyn”, powstał Młodzieżowy Dom Kultury i Powiatowe Muzeum Regionalne. Od połowy lat 60. rozpoczęto częściową zabudowę obszaru dawnego Starego Miasta. W 1973 rozpoczęto budowę Kwidzyńskich Zakładów Celulozowo-Papierniczych.

Konkatedra św. Jana Ewangelisty

W maju 2007 r. w kryptach kwidzyńskiej konkatedry odnaleziono szczątki ciał mistrzów krzyżackich. Udało ustalić się tożsamość wszystkich trzech mistrzów – Wernera von Orselna, Ludolfa Königa von Wattzau oraz Henryka von Plauena. 23 września 2007 r. wybuchł pożar Urzędu Miasta i Starostwa w Kwidzynie[9].

Nazwa miasta

  • Marienwerder – nazwa miasta w okresie niemieckim do 1945 r.[10]
  • Kwidzyń – nazwa używana od czasów międzywojennych do 1948 r.[10][11]
  • Kwidzyn – od 1948 oficjalna nazwa miasta

Architektura miasta

Zabytki

Przed II wojną światową w Kwidzynie istniała dzielnica Starego Miasta z ratuszem i kamienicami podcieniowymi. Obecnie, z zabytków Starego Miasta, zachowały się[potrzebny przypis]:

Gdanisko – wieża ustępowa (latryna) na Zamku w Kwidzynie
Dawny szpital św. Jerzego na Placu Plebiscytowym 4
Neogotycki budynek poczty, (1911–1913)
Neogotycki kompleks koszar wojskowych, (1877–1879)
  • zespół zamkowo-katedralny:
  • fragmenty murów miejskich z XIV w.
  • ruiny wieży ratusza z XIV w., rozbudowywanego w XIX w. i zniszczonego w czasie wojny
  • tzw. pałac Fermora z lat 1757–1763, rozbudowany na siedzibę władz rejencji w XIX w., z płaskorzeźbionym fryzem z 1802 r.
  • dawny szpital św. Jerzego z XVIII w., przebudowany w latach 1859–1860
  • budynek Wyższego Sądu Ziemskiego z lat 1798–1800
  • domy klasycystyczne z ok. 1800 r.
  • spichlerz szachulcowy z początku XIX w.
  • dawna synagoga z lat 1830–1832
  • dawne Gimnazjum Królewskie z lat 1835–1838 i 1873
  • kościół św. Trójcy z lat 1846–1858 zbudowany w tzw. stylu arkadowym (Rundbogenstil) według projektu K. F. Schinkla
  • dawna siedziba Zachodniopruskiego Ziemstwa Kredytowego z lat 1864–1866, rozbudowana w 1879 r., w 1920 r. siedziba Komisji Plebiscytowej, obecnie sąd rejonowy
  • neogotycki zespół koszar wojskowych z lat 1877–1879 (budynek sztabu, koszary, wartownia, hala sportowa, ujeżdżalnia, magazyn)
  • kaplica metodystów z końca XIX w.
  • kaplica staroluterańska (obecnie rzym.-kat.) z końca XIX w.
  • spichlerze murowane z XIX w.
  • kamienice i domy z okresu od końca XIX do początku XX w.
  • budynek dawnego Urzędu Finansowego z końca XIX w.
  • neogotycka poczta z lat 1911–1913
  • zespół zabudowy dawnej Królewskiej Stadniny Koni z lat 1907–1910 (na Miłosnej)
  • budynek Urzędu Miasta z lat 1918-1925. Wieczorem 23 września 2007 r. poddasze gmachu zostało zniszczone wskutek pożaru.
  • budynki z okresu międzywojennego: konsulat Polski (ob. przedszkole), Gimnazjum Polskie z lat 1934–1936, szkoła zawodowa (ob. szkoła podstawowa nr 2)

Przyroda

Położenie w województwie i powiecie

W otoczeniu miasta znajdują się duże skupiska lasów mieszanych, a w mniejszych ilościach – także liściastych i iglastych. Leżą one na terenie Nadleśnictwa Kwidzyn. Głównym wyróżnikiem miasta jest jego położenie w pętli rzeki Liwy (a także 5 km od Wisły). Miasto znajduje się na skraju Doliny Dolnej Wisły i w Dolinie Kwidzyńskiej. Na terenie Kwidzyna istnieje rezerwat przyrody Kwidzyńskie Ostnice.

Demografia

Rok Liczba ludności
2007
37 947
2008
38 057
2009
38 192
2010
38 296
2011
38 632
  • Piramida wieku mieszkańców Kwidzyna w 2014 roku[12].
Zabytkowe kamienice i domy w Kwidzynie
Kamienica na ul. Kościuszki
Kamienica na ul. Piłsudskiego 32
Kamienica na ul. Słowiańskiej 21
Kamienica na ul. Toruńskiej 2
Dom na ul. Hallera 1

Administracja i samorząd

Francuskie armaty 155mm wojny francusko-pruskiej 1870/71 na dziedzińcu Zamku Krzyżackiego
Podział miasta

Kwidzyn jest gminą miejską oraz siedzibą starostwa kwidzyńskiego.

Miasto jest członkiem następujących stowarzyszeń i związków:

Podział administracyjny

Kwidzyn podzielony został na 16 dzielnic mieszkaniowych[potrzebny przypis]:

  • Stare Miasto
  • Szeroka
  • Północ
  • Zatorze I
  • Zatorze II
  • Hallera
  • Piastowskie
  • Spółdzielcze
  • Nad Liwą
  • Zacisze
  • Bajkowe
  • Radosna
  • Bema
  • Miłosna
  • Sybiraków
  • Sokola
Budynek Urzędu Miasta w Kwidzynie, (1918–1925)

Do 1975 r. Kwidzyn podzielony był na Śródmieście i dzielnicę peryferyjną. Budowa zakładów papierniczych Celuloza przyczyniła się do dynamicznego rozwoju miasta i nowego podziału.

Obecnie niektóre tereny nie zostały przypisane konkretnym dzielnicom. Największą z „dzielnic” miasta jest dzielnica przemysłowa, czyli Specjalna Strefa Ekonomiczna, mieszcząca najważniejsze fabryki i inne zakłady przemysłowe w mieście.

Wieś Bądki położona przy wschodnich terenach miasta, na której znajduje się część kwidzyńskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, zabiega o włączenie tejże wsi do granic administracyjnych miasta Kwidzyn. Za przyłączeniem opowiedziała się ponad połowa mieszkańców wsi.

W północnych granicach miasta ma zostać wybudowane osiedle „Północ”.

Gospodarka

Na terenie Kwidzyna znajduje się Specjalna Strefa Ekonomiczna, w której mieszczą się najważniejsze ośrodki przemysłowe w mieście, eksportujące swoje wyroby do klientów z Polski i Europy. Na całym terenie miasta (w tym również w SSE) istnieje wiele ośrodków przemysłowych.

Według danych z 28 lutego 2010 r. liczba bezrobotnych mieszkańców obejmowała 1696 osób, co stanowi szacunkową stopę bezrobocia na poziomie 10,3%[13].

International Paper Kwidzyn
Siedziba firmy Iglotech Kwidzyn

Na całym terenie miasta istnieje wiele ośrodków przemysłowych. Najważniejsze przedsiębiorstwa działające w Kwidzynie to[14]:

  • amerykański koncern przemysłu papierniczego International Paper Kwidzyn Sp.z o.o.
  • znaczący, amerykański producent w branży elektronicznej Jabil Circuit Poland Sp. z o.o.
  • polski lider branży injection moulding, europejski zakład przetwarzania tworzyw sztucznych FPP Kwidzyn Sp. z o.o.
  • producent wyrobów drewnianych PPH Tor-Pal
  • usługi konstrukcyjno-montażowe KBR Poland.
  • ośrodek produkcji podzespołów elektronicznych Lacroix Electronics
  • ośrodek przemysłu elektronicznego Plati Polska
  • środek produkcji opakowań styropianowych Knauf Pack
  • papiernicze Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe Kompap S.A.
  • ośrodek produkcji wyrobów z tworzyw sztucznych B.M. Polska
  • Warmińskie Zakłady Przetwórstwa Owocowo-Warzywnego Kwidzyn
  • ośrodek przemysłu naftowego Modex
  • Zakłady Elektroniki Motoryzacyjnej Polmo
  • ośrodek produkcji napojów i win Mix S.A.

W części miejscowości Miłosna działało Państwowe Gospodarstwo RolnePaństwowe Stado Ogierów Kwidzyn. W 1993 r. jako Stado Ogierów Kwidzyn[15]. W 1994 r. po przekształceniu jako Zakład Treningowy Skarbu Państwa Kwidzyn[16]. W 1999 r. ponownie jako Stado Ogierów Skarbu Państwa Kwidzyn. Zlikwidowano zakład treningowy, a pozostałą część sprywatyzowano[17].

Handel

Na terenie miasta działają markety. Istnieją również dwa targowiska miejskie otwarte dla przyjezdnych handlarzy. Wyróżnić możemy także galerię handlową Kopernik, galerię handlową Stary Młyn, Centrum Handlowe Liwa, dom towarowy Tęcza, Centrum Handlowe, a także małe centra handlowe w supermarketach.

Obiekty handlowo-usługowe w Kwidzynie
Supermarket sieci handlowej „Lidl”, widok ze stacji kolejowej
Młyn parowy w Kwidzynie, obecnie galeria handlowa „Stary Młyn”
Spichrz z końca XIX w.

Turystyka

Polskie Zamki Gotyckie

Kwidzyn znajduje się na Szlaku Zamków Gotyckich. Główną atrakcją turystyczną miasta jest gotycki zespół zamkowo-katedralny, składający się z zamku kapituły pomezańskiej oraz katedry z pochówkami m.in. wielkich mistrzów krzyżackich oraz celą bł. Doroty z Mątowów.

Transport

Most kwidzyński na Wiśle

Transport drogowy

Przez miasto przebiega droga krajowa nr 55, prowadząca na północ do Malborka oraz na południe do Grudziądza, droga wojewódzka nr 521 prowadząca do Iławy. Na północ od miasta przebiega droga krajowa nr 90 z mostem wantowym na Wiśle, łącząca Kwidzyn z drogą krajową nr 91 na lewej stronie rzeki i dalej z autostradą A1.[18] Mniejszą rolę odgrywa wojewódzka nr 518 i droga wojewódzka nr 588 oraz droga wojewódzka nr 532 prowadzącą do stacji kolejowej Kwidzyn.

Dworzec kolejowy

Kwidzyński układ dróg charakteryzuje duża liczba rond.[potrzebny przypis]

Transport lotniczy

W 2013 r. przy ul. Lotniczej otwarto sanitarne lądowisko.

Oświata

Dawny Pałac Schillera, później gimnazjum F. Schillera, obecnie Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 1 im. Stanisława Staszica – ul. Słowiańska 17
ZSP nr 2 im. Marii Skłodowskiej-Curie, w latach 1815–1920 i 1939-1945 siedziba Rejencji kwidzyńskiej (dawny Pałac Fermora)
  • Szkoły średnie
    • I Liceum Ogólnokształcące im. dr. Władysława Gębika, dawne Polskie Gimnazjum
    • II Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Wyspiańskiego
    • Społeczne Liceum Ogólnokształcące im. Polskich Noblistów
    • Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 1 im. Stanisława Staszica
    • Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 2 im. Marii Skłodowskiej-Curie
    • Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego
  • Gimnazja
    • Gimnazjum nr 2 im. Armii Krajowej
    • Gimnazjum nr 3 im. Znaku Rodła
    • Społeczne gimnazjum im. Polskich Noblistów
    • Zespół Szkół Gimnazjalnych
  • Szkoły podstawowe
    • Społeczna Szkoła Podstawowa
    • Szkoła Podstawowa nr 6 im. dr. Władysława Gębika
    • Szkoła Podstawowa nr 5 im. Zjednoczonej Europy
    • Szkoła Podstawowa nr 4 im. Adama Mickiewicza
    • Szkoła Podstawowa nr 2 im. mjra Henryka Sucharskiego
    • Katolicko-Językowo Sportowa Szkoła Podstawowa
  • Przedszkola
    • Niepubliczny Punkt Przedszkolny „Przedszkole GAMA”
    • Niepubliczne Przedszkole „Jedyneczka”
    • Niepubliczne Przedszkole „Promyk”
    • Niepubliczne Przedszkole „SMYK”
    • Niepubliczne Przedszkole Ekologiczne
    • Niepubliczne Przedszkole Nr 2 z Grupą Żłobkową
    • Przedszkole Integracyjne
    • Przedszkole Niepubliczne „Chatka Puchatka” z Grupą Żłobkową
    • Przedszkole Niepubliczne „Radość” z Grupą Żłobkową
  • Inne
Powiślańska Szkoła Wyższa
    • Powiślańska Szkoła Wyższa w Kwidzynie
    • Centrum Nauki i Biznesu „Żak”
    • Szkolne Centrum Edukacyjno-Kulturalne ESCEK
    • Centrum Edukacji Ekologicznej
    • Szkoła Muzyczna I stopnia im. Feliksa Nowowiejskiego
    • Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy
    • Szkoła Językowa „Chata Języków Świata”
    • Ochotnicze Hufce Pracy, 11–16 Hufiec Pracy

Kultura

Kwidzyńskie Centrum Kultury
KCK – „Czarna Sala”

W mieście działa Kwidzyńskie Centrum Kultury, które zajmuje się rozwojem kulturalnym społeczności w Kwidzynie. Organizuje zajęcia kulturalne, oferuje zajęcia w dziedzinie kształcenia komputerowego oraz językowego. Główne ośrodki, gdzie realizowane są założenia Kwidzyńskiego Centrum Kultury to:

  • Kwidzyńskie Towarzystwo Kulturalne
  • Czarna Sala
  • Centrum Komputerowo-Językowe

Od 2001 r. w mieście działa stowarzyszenie twórcze Scena Lalkowa im. Jana Wilkowskiego.

Zamek w Kwidzynie

Kwidzyński zamek, obecnie muzeum
 Osobny artykuł: Zamek w Kwidzynie.

Muzeum Zamkowe w Kwidzynie ze stałymi ekspozycjami:

  • Ekspozycja archeologiczna
  • Wystawa przyrodnicza
  • Narzędzi kar i tortur (XVI-XVIII w.)
  • Rzemiosła artystycznego (XV-XX w.)
  • Rzeźb barokowych z terenu Pomorza
  • Sztuki i kultury materialnej Powiśla
  • Przyrody Polski Północnej[19]

Media

Prasa

W mieście wydawane są trzy tygodniki lokalne:

Wydawany jest również kwartalnik kulturalno-historyczny „Schody Kawowe”.

W Kwidzynie mieści się także redakcja dwumiesięcznika „Transport i Komunikacja”[20].

Stacje radiowe

Stacje telewizyjne

W Kwidzynie działają dwie sieci telewizji kablowej: Multimedia – posiadające własny program lokalny realizowany przez Studio Telewizyjne „Kamena” oraz Vectra również nadająca własny program lokalny.

Związki i stowarzyszenia

Miasto jest zrzeszone w wielu polskich stowarzyszeniach, w tym[21]

  • Związek Miast Polskich
  • Polskie Zamki Gotyckie
  • Towarzystwo Rozwoju Powiatu Kwidzyńskiego
  • Stowarzyszenie Gmin Rzeczypospolitej Polskiej Euroregion Bałtyk
  • Ogólnopolska Federacja Młodzieżowych Samorządów Lokalnych

Stowarzyszenia działające w Kwidzynie[21]

  • Kwidzyńskie Towarzystwo Kulturalne
  • Stowarzyszenie Promocji Medialnej e-Kwidzyn
  • Stowarzyszenie Miłośników Malarstwa KONTRASTY
  • Kwidzyńskie Towarzystwo Rowerowe
  • Kwidzyński Klub Strzelecki VIS
  • Stowarzyszenie Promocji Kultury UndergroundKwidzyn.pl
  • Klub Sportowy Capoeira Beribazu

Wspólnoty wyznaniowe

Dawne i obecne obiekty sakralne w Kwidzynie
Kościół św. Wojciecha, Biskupa i Męczennika
Klasztor OO Franciszkanów w Kwidzynie
Kaplica poluterańska (staroewangelicka), obecnie rzymskokatolicka kaplica św. Ojca Pio
Ruiny Starej Synagogi, (1830–1832)
Kamień upamiętniający dawny cmentarz

Na terenie miasta działalność religijną prowadzą:

Cmentarze

  • Cmentarz ewangelicki przy ul. Hallera (zlikwidowany)
  • Cmentarz komunalny przy ul. Malborskiej
  • Cmentarz przy ul. Zamiejskiej w Kwidzynie (zamknięty)
  • Cmentarz katolicki przy ul. Hallera (przy szpitalu – zlikwidowany)
  • Cmentarz żołnierzy radzieckich przy ul. Sportowej
  • Cmentarz żołnierzy rosyjskich przy ul. Południowej (zlikwidowany)
  • Cmentarz katolicki przy ul. Grudziądzkiej (zlikwidowany)
  • Cmentarz przy ul. Furmańskiej (zamknięty)
  • Cmentarz żydowski przy ul. Kościuszki (zlikwidowany)
  • Cmentarz przy ul. Piastowskiej w Kwidzynie (zamknięty)
  • Cmentarz miejski Świętego Jerzego przy Placu Plebiscytowym (zlikwidowany)

Sport

 Osobny artykuł: Sport w Kwidzynie.

W mieście wybudowane są 3 hale widowiskowo-sportowe (na hali przy ulicy Mickiewicza swoje treningi i mecze rozgrywa drużyna koszykarska Bank BPS Basket Kwidzyn i drużyna szczypiornistów MMTS Kwidzyn), a także kompleks sportowy, w którego skład wchodzą: – 3 trawiaste boiska piłkarskie – stadion lekkoatletyczny – basen odkryty – korty tenisowe i ściana tenisowa treningowa – wielofunkcyjne boisko asfaltowe do gier zespołowych – 5 boisk do siatkówki – 5 torów do gry w bocce – skate park oraz rampa dla łyżworolek i deskorolek, a także pole golfowe. W okresie zimowym czynne jest lodowisko. W innej części miasta mieści się kryty basen miejski oraz liczne mniejsze kompleksy sportowe. Przez miasto wielokrotnie przebiegała trasa wyścigów kolarskich Tour de Pologne. W 2006 r. w Kwidzynie odbyły się Mistrzostwa Europy w Enduro, natomiast w czerwcu 2008 r. World Enduro Championship 2008 (Grand Prix Maxxis of Poland). Na obrzeżach miasta mieści się ośrodek jeździecki wraz z hipodromem do pokazów konnych. Kwidzyn oprócz szlaków rowerowych (o ponad 150 km trasie) ma też swój szlak kajakowy na rzece Liwie[24].

Koszykówka

Piłka ręczna

  • mężczyźni – MMTS Kwidzyn – wicemistrz polski w sezonie 2009/2010, III zespół Ekstraklasy w sezonach 2008/2009-2010/2011-2012/2013, finalista europejskich rozgrywek pucharowych Challenge Cup w sezonie 2009/2010
  • mężczyźni – MMTS II Kwidzyn – zespół II ligi piłki ręcznej (sezon 2007/2008 i 2008/2009)
  • kobiety – MTS Kwidzyn – zespół I Ligi w sezonie 2007/2008, 2008/2009, 2009/2010 i 2010/2011.

Piłka nożna

  • mężczyźni – KOP Rodło Kwidzyn – zespół III ligi 2 gr. w sezonie 2007/2008. W sezonie 2008/2009 występujący w III lidze „Bałtyckiej”, z której jednak spadł klasę niżej. W sezonie 2009/2010 Rodło występowało w IV lidze, jednak i tam się nie utrzymało. Sezon 2010/2011 to gra Rodła w V lidze (lidze okręgowej). W sezonie 2014/2015 Rodło awansowało z pierwszego miejsca do IV ligi pomorskiej, a w sezonie 2015/2016 Rodło Kwidzyn zajęło drugą lokatę.

Inne

  • Klub Biegów na Orientację UMKS Kwidzyn
  • Klub Sportowy Capoeira Beribazu
  • Klub Karate Shorin-Ryu
  • Kwidzyński Klub Tańca „Progress”
  • Kwidzyński Klub Motorowy
  • Kwidzyński Klub Strzelecki
  • lekkoatletyka – Rodło LA Kwidzyn
  • podnoszenie ciężarów – LKS Nadwiślanin Kwidzyn
  • sekcja pływacka – MMTS Kwidzyn
  • sekcja zapaśnicza – MMTS Kwidzyn
  • sekcja tenisa stołowego – MMTS Kwidzyn
  • sekcja szachowa – MMTS Kwidzyn
  • sekcja brydża sportowego – MMTS Kwidzyn
  • sekcja modelarstwa lotniczego i kosmicznego – MMTS Kwidzyn
  • Kompleks Widowiskowo-Sportowy

W mieście planowanych jest kilka dużych inwestycji sportowych na najbliższe lata. Najważniejszymi z nich jest budowa profesjonalnego toru gokartowego[25].

Miasta partnerskie

Zobacz też

Przypisy

  1. Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2014 r.
  2. Na Ziemi Ojców, Rocznik Ziem Zachodnich i Północnych, 1962, Towarzystwo Rozwoju Ziem Zachodnich, s. 205.
  3. a b c d e Słownik geograficzno-krajoznawczy Polski, PWN, Warszawa 1998 s. 358, ISBN 83-01-12677-9
  4. a b c d "Miasta polskie w Tysiącleciu", przewodn. kom. red. Stanisław Pazyra, Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, Wrocław – Warszawa – Kraków, 1965–1967 tom I s. 385-386
  5. Toruński Serwis Turystyczny. Toruń: informacja turystyczna, zabytki, hotele, muzea, historia, przewodnicy, vademecum turysty
  6. por. strona Wirtualnego Muzeum Kwidzyna (dostęp 19.01.2011).
  7. Piotr Połomski [online] [dostęp 2018-01-19].
  8. Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939-1945, Sport i Turystyka 1988, ISBN 83-217-2709-3, s. 180
  9. Portal Pomorza.
  10. a b Zarządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 7 maja 1946 r. (M.P. z 1946 r. nr 44, poz. 85).
  11. Akty prawne.
  12. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie populacja2016
    BŁĄD PRZYPISÓW
  13. Podstawowe informacje statystyczne za poszczególne miesiące 2010 roku. Powiatowy Urząd Pracy w Kwidzynie. [dostęp 2010-04-09]. (pol.).
  14. rm_XXVIII_232_05-z1.doc.
  15. Internetowy System Aktów Prawnych.
  16. Internetowy System Aktów Prawnych.
  17. Trochę Historii.
  18. Nowy most na Wiśle pod Kwidzynem. inwestportal.pl, 08.06.2010. [dostęp 2010-07-16]. (pol.).
  19. Piotr Skurzyński "Warmia, Mazury, Suwalszczyzna" Wyd. Sport i Turystyka – Muza S.A. Warszawa 2004 s. 44–45 ISBN 83-7200-631-8
  20. Telesdreson.
  21. a b :Związki, stowarzyszenia Kwidzyn – Katalog Firm.
  22. Dane według wyszukiwarki zborów na oficjalnej stronie Świadków Jehowy (www.jw.org), dostęp z 7 czerwca 2014.
  23. gazeta olsztyńska.pl.
  24. Liwa.
  25. Budowa kompleksu sportowego przy ul. Wiejskiej w Kwidzynie.
  26. a b c d Miasta partnerskie Kwidzyna.

Linki zewnętrzne