Wacław Scaevola-Wieczorkiewicz: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m Dodaję nagłówek przed Szablon:Przypisy
Wladmad (dyskusja | edycje)
Poprawiono miejsce urodzenia, rok egzaminu dojrzałości i miejsce pochówku.
Linia 10: Linia 10:
|stopień = [[generał brygady]]
|stopień = [[generał brygady]]
|data urodzenia = [[25 czerwca]] [[1890]]
|data urodzenia = [[25 czerwca]] [[1890]]
|miejsce urodzenia = [[Polanówka (powiat lubelski)|Polanówka]], [[Królestwo Polskie (kongresowe)|Królestwo Polskie]]
|miejsce urodzenia = [[Brzozowa (powiat puławski)|Brzozowa]], [[Królestwo Polskie (kongresowe)|Królestwo Polskie]]
|data śmierci = [[7 grudnia]] [[1969]]
|data śmierci = [[7 grudnia]] [[1969]]
|miejsce śmierci = [[Genewa]], [[Szwajcaria]]
|miejsce śmierci = [[Genewa]], [[Szwajcaria]]
Linia 20: Linia 20:
|późniejsza praca =
|późniejsza praca =
|odznaczenia = {{order|VM|KS}} {{order|OOP|KKO}} {{order|KN|KN}} {{order|KW|4}} {{order|KZ|Z}} {{order|MW1918-21}} {{order|MDON}} {{order|LH|K}} {{order|OZN}} {{order|MPXRWWRŁ}}<br />{{order|PL-ZOP}} [[Plik:Znak pancerny.svg|20px]]
|odznaczenia = {{order|VM|KS}} {{order|OOP|KKO}} {{order|KN|KN}} {{order|KW|4}} {{order|KZ|Z}} {{order|MW1918-21}} {{order|MDON}} {{order|LH|K}} {{order|OZN}} {{order|MPXRWWRŁ}}<br />{{order|PL-ZOP}} [[Plik:Znak pancerny.svg|20px]]
|commons =Category:Wacław Scaevola-Wieczorkiewicz
|commons = Category:Wacław Scaevola-Wieczorkiewicz
|wikiźródła =
|wikicytaty =
|wikicytaty =
}}
}}
<ref>{{Cytuj |autor = Władysław Mądzik |tytuł = "Generał jest Nasz"- "Powiśle Lubelskie" nr 2(67)/2017:https://rtpwilkow.files.wordpress.com/2017/10/pl-267-20171.pdf |data = 03.02.2018r.}}</ref>
'''Wacław Scaevola-Wieczorkiewicz''' (ur. 25 czerwca [[1890]] w [[Polanówka (powiat lubelski)|Polanówce]], zm. 7 grudnia [[1969]] w [[Genewa|Genewie]]) – [[Generał#Generał w Wojsku Polskim II RP|generał brygady]] [[Wojsko Polskie (II RP)|Wojska Polskiego]].

'''Wacław Scaevola-Wieczorkiewicz''' (ur. 25 czerwca [[1890]] w [[Polanówka (powiat lubelski)|Brzozowej k.Zagłoby pow.puławski]], zm. 7 grudnia [[1969]] w [[Genewa|Genewie]]) – [[Generał#Generał w Wojsku Polskim II RP|generał brygady]] [[Wojsko Polskie (II RP)|Wojska Polskiego]].


== Życiorys ==
== Życiorys ==
Urodził się w rodzinie ziemiańskiej Józefa i Julii Wieczorkiewicz z domu Tomaszewska. Ukończył gimnazjum im. Stanisława Staszica i zdał maturę w [[Lublin]]ie w 1901, a następnie studiował do 1914 w Akademii Ziemiańskiej (''Hochschule für Bodenkultur'') w [[Wiedeń|Wiedniu]] zdobywając zawód dyplomowanego rolnika. Od 1911 do 1914 był członkiem [[Polskie Drużyny Strzeleckie|Polskich Drużyn Strzeleckich]]. Przybrał wówczas [[pseudonim]] ''Rene Scewola'', który potem stał się częścią jego nazwiska. W 1912 roku po odbyciu oficerskiego szkolenia wojskowego mianowany został [[podporucznik]]iem. Od 6 sierpnia 1914 do lipca 1917 służył w [[Legiony Polskie (1914–1918)|Legionach Polskich]]. Walczył między innymi pod Nowym Korczynem, Anielinem, Laskami i Limanową. Ranny pod Marcinkowicami, skierowany do szpitala na Śląsku. Szczególnie wyróżnił się w bitwie pod Konarami. W 1915 roku awansowany do stopnia [[Kapitan (ranga)|kapitana]] piechoty, obejmuje dowództwo III batalionu 1 pp.&nbsp;Leg. Po [[Kryzys przysięgowy|kryzysie przysięgowym]] został internowany w [[Fort Beniaminów|Forcie Beniaminów]]. Był wśród organizatorów buntu przeciwko władzom obozowym. Za karę wywieziony w głąb Niemiec do twierdzy Werl.
Urodził się w rodzinie ziemiańskiej Józefa i Julii Wieczorkiewicz z domu Tomaszewska. Ukończył gimnazjum im. Stanisława Staszica i zdał maturę w [[Lublin]]ie w 1910, a następnie studiował do 1914 w Akademii Ziemiańskiej (''Hochschule für Bodenkultur'') w [[Wiedeń|Wiedniu]] zdobywając zawód dyplomowanego rolnika. Od 1911 do 1914 był członkiem [[Polskie Drużyny Strzeleckie|Polskich Drużyn Strzeleckich]]. Przybrał wówczas [[pseudonim]] ''Rene Scewola'', który potem stał się częścią jego nazwiska. W 1912 roku po odbyciu oficerskiego szkolenia wojskowego mianowany został [[podporucznik]]iem. Od 6 sierpnia 1914 do lipca 1917 służył w [[Legiony Polskie (1914–1918)|Legionach Polskich]]. Walczył między innymi pod Nowym Korczynem, Anielinem, Laskami i Limanową. Ranny pod Marcinkowicami, skierowany do szpitala na Śląsku. Szczególnie wyróżnił się w bitwie pod Konarami. W 1915 roku awansowany do stopnia [[Kapitan (ranga)|kapitana]] piechoty, obejmuje dowództwo III batalionu 1 pp.&nbsp;Leg. Po [[Kryzys przysięgowy|kryzysie przysięgowym]] został internowany w [[Fort Beniaminów|Forcie Beniaminów]]. Był wśród organizatorów buntu przeciwko władzom obozowym. Za karę wywieziony w głąb Niemiec do twierdzy Werl.


W [[Wojsko Polskie (II RP)|Wojsku Polskim]] od 1918, awansowany do stopnia [[major]]a. W listopadzie organizował w [[Lublin]]ie ochotniczy oddział do walki o [[Lwów]]. 6 czerwca 1919 roku został zatwierdzony na stanowisku dowódcy I batalionu [[23 Pułk Piechoty im. płk. Leopolda Lisa-Kuli|23 Pułku Piechoty]]<ref>Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 71 z 28 czerwca 1919 roku, poz. 2300.</ref>. Od 15 sierpnia 1919 roku jako [[pułkownik]] dowodził [[9 Pułk Piechoty Legionów|9 Pułkiem Piechoty Legionów]]. W czasie [[Wojna polsko-bolszewicka|wojny polsko-bolszewickiej]] walczył na czele 9 pp Leg, a w ostatniej fazie wojny dowodził [[VI Brygada Piechoty Legionów|VI Brygadą Piechoty]] i w zastępstwie 3 Dywizją Piechoty. W 1921 roku stanął na czele Doświadczalnego Centrum Wyszkolenia Armii w Rembertowie. Od 1923 był dowódcą [[31 Pułk Strzelców Kaniowskich|31 Pułku Strzelców Kaniowskich]]. W latach 1923-1925 studiował w Akademii Wojskowej w [[Paryż]]u. W 1926 czasowo pełnił obowiązki I zastępcy szefa [[Sztab Generalny Wojska Polskiego|Sztabu Generalnego]]. W czerwcu 1926 zastąpił generała brygady [[Jan Hempel (generał)|Jana Hempla]] na stanowisku dowódcy [[24 Dywizja Piechoty (II RP)|24 Dywizji Piechoty]] i [[Garnizon Jarosław|Garnizonu Jarosław]]<ref>Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 22 z 05.06.1926 r.</ref>. W 1927 roku mianowany [[generał]]em brygady. W [[Jarosław]]iu działał aktywnie na rzecz rozwoju kultury, ochrony zabytków (członek Okręgowej Komisji Konserwatorskiej) i sportu. Stał na czele delegatury Ligi Morskiej i Kolonialnej. Był honorowym prezesem wojskowego klubu sportowego „Ognisko” i patronował Oddziałowi Związku Strzeleckiego „Strzelec”. W 1935-1939 był pierwszym przewodniczącym [[Stowarzyszenie Miłośników Jarosławia|Stowarzyszenia Miłośników Jarosławia]]<ref>[http://www.smj.jaroslaw.pl/o-stowarzyszeniu/prezesi/15-waclaw-scaevola-wieczorkiewicz Biogram Wacława Scaevoli Wieczorkiewicza]</ref> i kierował sekcją konserwacji zabytków (1935-1939). Wspólnie z [[architekt]]em [[Mieczysław Dobrzański|Mieczysławem Dobrzańskim]] zorganizował prace konserwatorskie na terenie opactwa Benedyktynek.
W [[Wojsko Polskie (II RP)|Wojsku Polskim]] od 1918, awansowany do stopnia [[major]]a. W listopadzie organizował w [[Lublin]]ie ochotniczy oddział do walki o [[Lwów]]. 6 czerwca 1919 roku został zatwierdzony na stanowisku dowódcy I batalionu [[23 Pułk Piechoty im. płk. Leopolda Lisa-Kuli|23 Pułku Piechoty]]<ref>Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 71 z 28 czerwca 1919 roku, poz. 2300.</ref>. Od 15 sierpnia 1919 roku jako [[pułkownik]] dowodził [[9 Pułk Piechoty Legionów|9 Pułkiem Piechoty Legionów]]. W czasie [[Wojna polsko-bolszewicka|wojny polsko-bolszewickiej]] walczył na czele 9 pp Leg, a w ostatniej fazie wojny dowodził [[VI Brygada Piechoty Legionów|VI Brygadą Piechoty]] i w zastępstwie 3 Dywizją Piechoty. W 1921 roku stanął na czele Doświadczalnego Centrum Wyszkolenia Armii w Rembertowie. Od 1923 był dowódcą [[31 Pułk Strzelców Kaniowskich|31 Pułku Strzelców Kaniowskich]]. W latach 1923-1925 studiował w Akademii Wojskowej w [[Paryż]]u. W 1926 czasowo pełnił obowiązki I zastępcy szefa [[Sztab Generalny Wojska Polskiego|Sztabu Generalnego]]. W czerwcu 1926 zastąpił generała brygady [[Jan Hempel (generał)|Jana Hempla]] na stanowisku dowódcy [[24 Dywizja Piechoty (II RP)|24 Dywizji Piechoty]] i [[Garnizon Jarosław|Garnizonu Jarosław]]<ref>Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 22 z 05.06.1926 r.</ref>. W 1927 roku mianowany [[generał]]em brygady. W [[Jarosław]]iu działał aktywnie na rzecz rozwoju kultury, ochrony zabytków (członek Okręgowej Komisji Konserwatorskiej) i sportu. Stał na czele delegatury Ligi Morskiej i Kolonialnej. Był honorowym prezesem wojskowego klubu sportowego „Ognisko” i patronował Oddziałowi Związku Strzeleckiego „Strzelec”. W 1935-1939 był pierwszym przewodniczącym [[Stowarzyszenie Miłośników Jarosławia|Stowarzyszenia Miłośników Jarosławia]]<ref>[http://www.smj.jaroslaw.pl/o-stowarzyszeniu/prezesi/15-waclaw-scaevola-wieczorkiewicz Biogram Wacława Scaevoli Wieczorkiewicza]</ref> i kierował sekcją konserwacji zabytków (1935-1939). Wspólnie z [[architekt]]em [[Mieczysław Dobrzański|Mieczysławem Dobrzańskim]] zorganizował prace konserwatorskie na terenie opactwa Benedyktynek.
Linia 36: Linia 39:
Od 12 października 1935 do wybuchu [[II wojna światowa|II wojny światowej]] był dowódcą [[Dowództwo Okręgu Korpusu Nr X|Okręgu Korpusu nr X]] w [[Przemyśl]]u. W połowie 1936<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Z ostatnich dni. Generał Wieczorkiewicz – honorowym obywatelem m. Jarosławia | czasopismo = [[Wschód (polskie czasopismo)|Wschód]] | strony = 4 | data = Nr 19 z 30 lipca 1936 | url = http://www.pbc.rzeszow.pl/dlibra/docmetadata?id=11550}}</ref> (według innego źródła 23 czerwca 1937) Rada miasta Jarosławia przyznała mu tytuł [[Honorowi obywatele Jarosławia|honorowego obywatela miasta]].
Od 12 października 1935 do wybuchu [[II wojna światowa|II wojny światowej]] był dowódcą [[Dowództwo Okręgu Korpusu Nr X|Okręgu Korpusu nr X]] w [[Przemyśl]]u. W połowie 1936<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Z ostatnich dni. Generał Wieczorkiewicz – honorowym obywatelem m. Jarosławia | czasopismo = [[Wschód (polskie czasopismo)|Wschód]] | strony = 4 | data = Nr 19 z 30 lipca 1936 | url = http://www.pbc.rzeszow.pl/dlibra/docmetadata?id=11550}}</ref> (według innego źródła 23 czerwca 1937) Rada miasta Jarosławia przyznała mu tytuł [[Honorowi obywatele Jarosławia|honorowego obywatela miasta]].


W czasie [[Kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej]] był dowódcą etapów najpierw [[Armia „Kraków”|Armii Kraków]], a następnie [[Armia „Karpaty”|Armii Karpaty]]. W 1940 przedostał się przez [[Węgry]] do [[Francja|Francji]], gdzie służył w Inspektoracie Wyszkolenia Naczelnego Wodza. Po klęsce Francji działał w [[Francuski ruch oporu|ruchu oporu]]. Działał też w organizacjach polonijnych. W 1943 roku osiedlił się w [[Szwajcaria|Szwajcarii]], pracował w Towarzystwie Asekuracyjnym. Zmarł w [[Genewa|Genewie]] i został pochowany na cmentarzu świętego Józefa.
W czasie [[Kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej]] był dowódcą etapów najpierw [[Armia „Kraków”|Armii Kraków]], a następnie [[Armia „Karpaty”|Armii Karpaty]]. W 1940 przedostał się przez [[Węgry]] do [[Francja|Francji]], gdzie służył w Inspektoracie Wyszkolenia Naczelnego Wodza. Po klęsce Francji działał w [[Francuski ruch oporu|ruchu oporu]]. Działał też w organizacjach polonijnych. W 1943 roku osiedlił się w [[Szwajcaria|Szwajcarii]], pracował w Towarzystwie Asekuracyjnym. Zmarł w [[Genewa|Genewie]] i został pochowany na cmentarzu świętego Grzegorza.


W 1992 roku jego imię otrzymała dotychczasowa ulica 8 marca na Kolonii Oficerskiej, a w 2010 roku 14. dywizjon artylerii samobieżnej w [[Jarosław]]iu.
W 1992 roku jego imię otrzymała dotychczasowa ulica 8 marca na Kolonii Oficerskiej, a w 2010 roku 14. dywizjon artylerii samobieżnej w [[Jarosław]]iu.

Wersja z 14:46, 3 lut 2018

Wacław Scaevola-Wieczorkiewicz
Ilustracja
generał brygady generał brygady
Data i miejsce urodzenia

25 czerwca 1890
Brzozowa, Królestwo Polskie

Data i miejsce śmierci

7 grudnia 1969
Genewa, Szwajcaria

Przebieg służby
Lata służby

1914-1945

Siły zbrojne

Legiony Polskie
Wojsko Polskie

Jednostki

9 Pułk Piechoty Legionów
VI Brygada Piechoty Legionów
31 Pułk Strzelców Kaniowskich
24 Dywizja Piechoty
Dowództwo Okręgu Korpusu Nr X

Stanowiska

dowódca pułku piechoty
dowódca brygady piechoty
dowódca dywizji piechoty
dowódca okręgu korpusu

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920–1941, czterokrotnie) Złoty Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Komandor Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Order Wojenny Pogromcy Niedźwiedzia (Łotwa) Medal Pamiątkowy Jubileuszowy 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej
Odznaka Oficerska Związków Strzeleckich „Parasol”

[1]

Wacław Scaevola-Wieczorkiewicz (ur. 25 czerwca 1890 w Brzozowej k.Zagłoby pow.puławski, zm. 7 grudnia 1969 w Genewie) – generał brygady Wojska Polskiego.

Życiorys

Urodził się w rodzinie ziemiańskiej Józefa i Julii Wieczorkiewicz z domu Tomaszewska. Ukończył gimnazjum im. Stanisława Staszica i zdał maturę w Lublinie w 1910, a następnie studiował do 1914 w Akademii Ziemiańskiej (Hochschule für Bodenkultur) w Wiedniu zdobywając zawód dyplomowanego rolnika. Od 1911 do 1914 był członkiem Polskich Drużyn Strzeleckich. Przybrał wówczas pseudonim Rene Scewola, który potem stał się częścią jego nazwiska. W 1912 roku po odbyciu oficerskiego szkolenia wojskowego mianowany został podporucznikiem. Od 6 sierpnia 1914 do lipca 1917 służył w Legionach Polskich. Walczył między innymi pod Nowym Korczynem, Anielinem, Laskami i Limanową. Ranny pod Marcinkowicami, skierowany do szpitala na Śląsku. Szczególnie wyróżnił się w bitwie pod Konarami. W 1915 roku awansowany do stopnia kapitana piechoty, obejmuje dowództwo III batalionu 1 pp. Leg. Po kryzysie przysięgowym został internowany w Forcie Beniaminów. Był wśród organizatorów buntu przeciwko władzom obozowym. Za karę wywieziony w głąb Niemiec do twierdzy Werl.

W Wojsku Polskim od 1918, awansowany do stopnia majora. W listopadzie organizował w Lublinie ochotniczy oddział do walki o Lwów. 6 czerwca 1919 roku został zatwierdzony na stanowisku dowódcy I batalionu 23 Pułku Piechoty[2]. Od 15 sierpnia 1919 roku jako pułkownik dowodził 9 Pułkiem Piechoty Legionów. W czasie wojny polsko-bolszewickiej walczył na czele 9 pp Leg, a w ostatniej fazie wojny dowodził VI Brygadą Piechoty i w zastępstwie 3 Dywizją Piechoty. W 1921 roku stanął na czele Doświadczalnego Centrum Wyszkolenia Armii w Rembertowie. Od 1923 był dowódcą 31 Pułku Strzelców Kaniowskich. W latach 1923-1925 studiował w Akademii Wojskowej w Paryżu. W 1926 czasowo pełnił obowiązki I zastępcy szefa Sztabu Generalnego. W czerwcu 1926 zastąpił generała brygady Jana Hempla na stanowisku dowódcy 24 Dywizji Piechoty i Garnizonu Jarosław[3]. W 1927 roku mianowany generałem brygady. W Jarosławiu działał aktywnie na rzecz rozwoju kultury, ochrony zabytków (członek Okręgowej Komisji Konserwatorskiej) i sportu. Stał na czele delegatury Ligi Morskiej i Kolonialnej. Był honorowym prezesem wojskowego klubu sportowego „Ognisko” i patronował Oddziałowi Związku Strzeleckiego „Strzelec”. W 1935-1939 był pierwszym przewodniczącym Stowarzyszenia Miłośników Jarosławia[4] i kierował sekcją konserwacji zabytków (1935-1939). Wspólnie z architektem Mieczysławem Dobrzańskim zorganizował prace konserwatorskie na terenie opactwa Benedyktynek.

7 listopada 1931 wojewoda lwowski zezwolił mu na zmianę nazwiska rodowego Wieczorkiewicz na Scaevola-Wieczorkiewicz[5].

Został osadnikiem wojskowym w osadzie Laski w gminie Porozów (ziemię otrzymał tam również por. Julian Wieczorkiewicz)[6].

Od 12 października 1935 do wybuchu II wojny światowej był dowódcą Okręgu Korpusu nr X w Przemyślu. W połowie 1936[7] (według innego źródła 23 czerwca 1937) Rada miasta Jarosławia przyznała mu tytuł honorowego obywatela miasta.

W czasie kampanii wrześniowej był dowódcą etapów najpierw Armii Kraków, a następnie Armii Karpaty. W 1940 przedostał się przez Węgry do Francji, gdzie służył w Inspektoracie Wyszkolenia Naczelnego Wodza. Po klęsce Francji działał w ruchu oporu. Działał też w organizacjach polonijnych. W 1943 roku osiedlił się w Szwajcarii, pracował w Towarzystwie Asekuracyjnym. Zmarł w Genewie i został pochowany na cmentarzu świętego Grzegorza.

W 1992 roku jego imię otrzymała dotychczasowa ulica 8 marca na Kolonii Oficerskiej, a w 2010 roku 14. dywizjon artylerii samobieżnej w Jarosławiu.

Awanse

Ordery i odznaczenia

Rodzina

6 kwietnia 1929 roku poślubił w Warszawie Janinę Awenartusówną, z którą miał dwóch synów: Tomasza (ur. 1930, zm. 2017) i Wojciecha (ur. 1932).

Przypisy

  1. Władysław Mądzik, "Generał jest Nasz"- "Powiśle Lubelskie" nr 2(67)/2017:https://rtpwilkow.files.wordpress.com/2017/10/pl-267-20171.pdf, 3 lutego 2018.
  2. Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 71 z 28 czerwca 1919 roku, poz. 2300.
  3. Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 22 z 05.06.1926 r.
  4. Biogram Wacława Scaevoli Wieczorkiewicza
  5. Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 2 z 26.01.1934 r.
  6. Osadnicy wojskowi – lista kompletna. kresy.genealodzy.pl. s. 200. [dostęp 10 kwietnia 2015].
  7. Z ostatnich dni. Generał Wieczorkiewicz – honorowym obywatelem m. Jarosławia. „Wschód”, s. 4, Nr 19 z 30 lipca 1936. 
  8. a b c d e f g h i j k Gen. bryg. WP II RP Wacław Scaevola Wieczorkiewicz. ogrodywspomnien.pl. [dostęp 2016-10-18].
  9. Dekret Wodza Naczelnego L. 2980 z 17 maja 1921 r. Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 21, poz. 820.
  10. Dekoracja generałów orderem Legii Honorowej. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 224 z 30 września 1936. 

Bibliografia

  • Piotr Stawecki, Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918–1939, Warszawa 1994, ISBN 83-11-08262-6.
  • Henryk P. Kosk, Generalicja polska t. II M-Ż, Pruszków 2001, ISBN 83-87103-81-0.
  • Z. Mierzwiński, Generałowie II Rzeczypospolitej, Warszawa 1995
  • Zofia Kostka-Bieńkowska, Honorowi obywatele Jarosławia 1857-2003, Jarosław 2009
  • Zofia Kostka-Bieńkowska, Monografia Stowarzyszenia Miłośników Jarosławia, Jarosław 2013