Johann Tetzel: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
źródła/przypisy, szablon |
m MalarzBOT: dodanie daty do szablonów fakt, według kogo na podstawie edycji Specjalna:Diff/53441933 |
||
| Linia 43: | Linia 43: | ||
}} |
}} |
||
'''Johann''' (lub '''Johannes''') '''Tetzel [[Dominikanie|OP]]''' (ur. 1465 w [[Pirna|Pirnie]], zm. [[11 sierpnia]] [[1519]] w [[Lipsk]]u) – [[Królestwo Niemieckie|niemiecki]] duchowny [[katolicyzm|katolicki]], [[Dominikanie|dominikanin]], [[przeor]] [[klasztor]]u w [[Głogów|Głogowie]], inkwizytor [[Polska|Polski]]. Znany głównie ze sprzedaży [[odpust]]ów{{przez kogo}}, który to proceder stał się jedną z istotnych przyczyn [[reformacja|reformacji]]. Autor powiedzenia ''Gdy tylko [[złoto]] w misce zadzwoni, do [[niebo (raj)|nieba]] jakaś [[Dusza (religia)|duszyczka]] pogoni'' ([[język niemiecki|niem.]] ''Sobald der Gülden im Becken klingt im huy die Seel im Himmel springt''){{fakt}}. |
'''Johann''' (lub '''Johannes''') '''Tetzel [[Dominikanie|OP]]''' (ur. 1465 w [[Pirna|Pirnie]], zm. [[11 sierpnia]] [[1519]] w [[Lipsk]]u) – [[Królestwo Niemieckie|niemiecki]] duchowny [[katolicyzm|katolicki]], [[Dominikanie|dominikanin]], [[przeor]] [[klasztor]]u w [[Głogów|Głogowie]], inkwizytor [[Polska|Polski]]. Znany głównie ze sprzedaży [[odpust]]ów{{przez kogo|data=2018-05}}, który to proceder stał się jedną z istotnych przyczyn [[reformacja|reformacji]]. Autor powiedzenia ''Gdy tylko [[złoto]] w misce zadzwoni, do [[niebo (raj)|nieba]] jakaś [[Dusza (religia)|duszyczka]] pogoni'' ([[język niemiecki|niem.]] ''Sobald der Gülden im Becken klingt im huy die Seel im Himmel springt''){{fakt|data=2018-05}}. |
||
== Życiorys == |
== Życiorys == |
||
Tetzel urodził się w [[Saksonia|saksońskim]] mieście Pirna w 1465 roku, jako syn lipskiego [[złotnictwo|złotnika]], Hansa Tetzla. W Pirnie studiował [[teologia|teologię]] i [[filozofia|filozofię]]. W [[1489]] wstąpił do zakonu dominikanów. Odnosił pewne sukcesy jako [[kaznodzieja]]. W [[1502]] wyznaczony przez [[papież]]a do propagowania odpustu [[Rok Jubileuszowy|jubileuszowego]], którego udzielał odtąd przez całe swoje życie. W [[1509]] został ustanowiony [[inkwizycja|inkwizytorem]] na obszarze polskiej prowincji dominikańskiej, natomiast w 1517 został wyniesiony przez papieża [[Leon X|Leona X]] do godności komisarza ds. [[odpust]]ów w [[Święte Cesarstwo Rzymskie|Świętym Cesarstwie Rzymskim]]. |
Tetzel urodził się w [[Saksonia|saksońskim]] mieście Pirna w 1465 roku, jako syn lipskiego [[złotnictwo|złotnika]], Hansa Tetzla. W Pirnie studiował [[teologia|teologię]] i [[filozofia|filozofię]]. W [[1489]] wstąpił do zakonu dominikanów. Odnosił pewne sukcesy jako [[kaznodzieja]]. W [[1502]] wyznaczony przez [[papież]]a do propagowania odpustu [[Rok Jubileuszowy|jubileuszowego]], którego udzielał odtąd przez całe swoje życie. W [[1509]] został ustanowiony [[inkwizycja|inkwizytorem]] na obszarze polskiej prowincji dominikańskiej, natomiast w 1517 został wyniesiony przez papieża [[Leon X|Leona X]] do godności komisarza ds. [[odpust]]ów w [[Święte Cesarstwo Rzymskie|Świętym Cesarstwie Rzymskim]]. |
||
W swojej działalności handlowej Tetzel posunął się do sporządzenia listy opłat za odpuszczenie różnych rodzajów [[grzech]]ów{{fakt}}. Twierdził, że jego odpusty mogą chronić dusze, które znieważyły [[Maria z Nazaretu|Marię Pannę]]{{fakt}}. Sprzedawał odpusty za zmarłych a także za grzechy jeszcze nie popełnione{{fakt}}, traktując darowanie win wyłącznie jako pewnego rodzaju transakcję. W 1517 próbował dokonać zbiórki [[pieniądz|pieniędzy]] na trwającą w [[Rzym]]ie budowę [[Bazylika św. Piotra na Watykanie|Bazyliki św. Piotra]], co stanowiło inspirację dla [[Marcin Luter|Marcina Lutra]] przy pracy nad [[95 tez]]ami, w części poświęconej tetzlowej akcji. |
W swojej działalności handlowej Tetzel posunął się do sporządzenia listy opłat za odpuszczenie różnych rodzajów [[grzech]]ów{{fakt|data=2018-05}}. Twierdził, że jego odpusty mogą chronić dusze, które znieważyły [[Maria z Nazaretu|Marię Pannę]]{{fakt|data=2018-05}}. Sprzedawał odpusty za zmarłych a także za grzechy jeszcze nie popełnione{{fakt|data=2018-05}}, traktując darowanie win wyłącznie jako pewnego rodzaju transakcję. W 1517 próbował dokonać zbiórki [[pieniądz|pieniędzy]] na trwającą w [[Rzym]]ie budowę [[Bazylika św. Piotra na Watykanie|Bazyliki św. Piotra]], co stanowiło inspirację dla [[Marcin Luter|Marcina Lutra]] przy pracy nad [[95 tez]]ami, w części poświęconej tetzlowej akcji. |
||
W 1517 zdobył tytuł [[licencjat]]a Świętej Teologii na [[Europejski Uniwersytet Viadrina|Uniwersytecie Viadrina]] we [[Frankfurt nad Odrą|Frankfurcie nad Odrą]], a następnie [[doktor (stopień naukowy)|doktora]] Świętej Teologii ([[1518]]), za obronę w dwóch [[Mowa (retoryka)|mowach]] [[Doktryna religijna|doktryny]] o odpustach przeciwko nauce Lutra. Oskarżenie, iż sprzedaje pełne odpuszczenie grzechów jeszcze nie popełnionych wywołało ogromny skandal. Marcin Luter uznał jego działalność za złą i niedopuszczalną oraz rozpoczął publicznie wypowiadać się przeciwko niemu. |
W 1517 zdobył tytuł [[licencjat]]a Świętej Teologii na [[Europejski Uniwersytet Viadrina|Uniwersytecie Viadrina]] we [[Frankfurt nad Odrą|Frankfurcie nad Odrą]], a następnie [[doktor (stopień naukowy)|doktora]] Świętej Teologii ([[1518]]), za obronę w dwóch [[Mowa (retoryka)|mowach]] [[Doktryna religijna|doktryny]] o odpustach przeciwko nauce Lutra. Oskarżenie, iż sprzedaje pełne odpuszczenie grzechów jeszcze nie popełnionych wywołało ogromny skandal. Marcin Luter uznał jego działalność za złą i niedopuszczalną oraz rozpoczął publicznie wypowiadać się przeciwko niemu. |
||
[[Karl von Miltitz]], [[kanonik]] [[Katedra w Moguncji|katedry w Moguncji]], zarzucał mu popełnienie licznych oszustw i defraudacji, twierdził też, że miał dwójkę nieślubnych dzieci{{fakt}}. Przestraszony Tetzel wycofał się wówczas do klasztoru w [[Lipsk]]u, tam też zmarł w 1519. W okresie tym był już całkowicie skompromitowany{{według kogo}} i nie udzielał się publicznie. Na łożu śmierci otrzymał uprzejmą korespondencję od Lutra, który stwierdził, iż nie wszystkie aspekty jego działalności miały negatywny charakter, jak również pocieszył umierającego adwersarza. |
[[Karl von Miltitz]], [[kanonik]] [[Katedra w Moguncji|katedry w Moguncji]], zarzucał mu popełnienie licznych oszustw i defraudacji, twierdził też, że miał dwójkę nieślubnych dzieci{{fakt|data=2018-05}}. Przestraszony Tetzel wycofał się wówczas do klasztoru w [[Lipsk]]u, tam też zmarł w 1519. W okresie tym był już całkowicie skompromitowany{{według kogo|data=2018-05}} i nie udzielał się publicznie. Na łożu śmierci otrzymał uprzejmą korespondencję od Lutra, który stwierdził, iż nie wszystkie aspekty jego działalności miały negatywny charakter, jak również pocieszył umierającego adwersarza. |
||
{{Kontrola autorytatywna}} |
{{Kontrola autorytatywna}} |
||
Wersja z 15:03, 12 maj 2018
 |
Ten artykuł należy dopracować |
| Inkwizytor heretyckiej przewrotności | |
| |
| Data i miejsce urodzenia |
ok. 1465 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
11 sierpnia 1519 |
| Miejsce pochówku | |
| Inkwizytor Polski | |
| Okres sprawowania |
1509 – 1519 |
| Komisarz generalny do spraw odpustów w Świętym Cesarstwie Rzymskim | |
| Okres sprawowania |
1517 – 1519 |
| Wyznanie |
Rzymskokatolickie |
| Inkardynacja |
Zakon Kaznodziejski (O.P.) |
| Śluby zakonne |
1489 |
Johann (lub Johannes) Tetzel OP (ur. 1465 w Pirnie, zm. 11 sierpnia 1519 w Lipsku) – niemiecki duchowny katolicki, dominikanin, przeor klasztoru w Głogowie, inkwizytor Polski. Znany głównie ze sprzedaży odpustów[przez kogo?], który to proceder stał się jedną z istotnych przyczyn reformacji. Autor powiedzenia Gdy tylko złoto w misce zadzwoni, do nieba jakaś duszyczka pogoni (niem. Sobald der Gülden im Becken klingt im huy die Seel im Himmel springt)[potrzebny przypis].
Życiorys
Tetzel urodził się w saksońskim mieście Pirna w 1465 roku, jako syn lipskiego złotnika, Hansa Tetzla. W Pirnie studiował teologię i filozofię. W 1489 wstąpił do zakonu dominikanów. Odnosił pewne sukcesy jako kaznodzieja. W 1502 wyznaczony przez papieża do propagowania odpustu jubileuszowego, którego udzielał odtąd przez całe swoje życie. W 1509 został ustanowiony inkwizytorem na obszarze polskiej prowincji dominikańskiej, natomiast w 1517 został wyniesiony przez papieża Leona X do godności komisarza ds. odpustów w Świętym Cesarstwie Rzymskim.
W swojej działalności handlowej Tetzel posunął się do sporządzenia listy opłat za odpuszczenie różnych rodzajów grzechów[potrzebny przypis]. Twierdził, że jego odpusty mogą chronić dusze, które znieważyły Marię Pannę[potrzebny przypis]. Sprzedawał odpusty za zmarłych a także za grzechy jeszcze nie popełnione[potrzebny przypis], traktując darowanie win wyłącznie jako pewnego rodzaju transakcję. W 1517 próbował dokonać zbiórki pieniędzy na trwającą w Rzymie budowę Bazyliki św. Piotra, co stanowiło inspirację dla Marcina Lutra przy pracy nad 95 tezami, w części poświęconej tetzlowej akcji.
W 1517 zdobył tytuł licencjata Świętej Teologii na Uniwersytecie Viadrina we Frankfurcie nad Odrą, a następnie doktora Świętej Teologii (1518), za obronę w dwóch mowach doktryny o odpustach przeciwko nauce Lutra. Oskarżenie, iż sprzedaje pełne odpuszczenie grzechów jeszcze nie popełnionych wywołało ogromny skandal. Marcin Luter uznał jego działalność za złą i niedopuszczalną oraz rozpoczął publicznie wypowiadać się przeciwko niemu.
Karl von Miltitz, kanonik katedry w Moguncji, zarzucał mu popełnienie licznych oszustw i defraudacji, twierdził też, że miał dwójkę nieślubnych dzieci[potrzebny przypis]. Przestraszony Tetzel wycofał się wówczas do klasztoru w Lipsku, tam też zmarł w 1519. W okresie tym był już całkowicie skompromitowany[według kogo?] i nie udzielał się publicznie. Na łożu śmierci otrzymał uprzejmą korespondencję od Lutra, który stwierdził, iż nie wszystkie aspekty jego działalności miały negatywny charakter, jak również pocieszył umierającego adwersarza.