Wskaźnik długości palców 2D:4D: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m →Przypisy: drobne techniczne |
m →Dymorfizm płciowy: jęz. |
||
| Linia 7: | Linia 7: | ||
Różnica płciowa jest większa u prawej niż u lewej dłoni{{r|XuZheng2015}}{{r|HonekoppWatson2010}}. Prenatalny poziom testosteronu, który oddziałuje na [[płód|płody]], jest wyższy w przypadku płodów męskich niż żeńskich. Zasugerowano, że niski wskaźnik oznacza wysoki poziom prenatalnego testosteronu i niski poziom prenatalnych estrogenów, a wysoki wskaźnik oznacza niski poziom prenatalnego testosteronu i wysoki poziom prenatalnych estrogenów{{r|Manning2014}}{{r|Manning2002C}}. |
Różnica płciowa jest większa u prawej niż u lewej dłoni{{r|XuZheng2015}}{{r|HonekoppWatson2010}}. Prenatalny poziom testosteronu, który oddziałuje na [[płód|płody]], jest wyższy w przypadku płodów męskich niż żeńskich. Zasugerowano, że niski wskaźnik oznacza wysoki poziom prenatalnego testosteronu i niski poziom prenatalnych estrogenów, a wysoki wskaźnik oznacza niski poziom prenatalnego testosteronu i wysoki poziom prenatalnych estrogenów{{r|Manning2014}}{{r|Manning2002C}}. |
||
Dymorfizm płciowy wskaźnika 2D:4D zaobserwowano już u płodów pod koniec pierwszego trymestru ciąży. |
Dymorfizm płciowy wskaźnika 2D:4D zaobserwowano już u płodów pod koniec pierwszego trymestru ciąży. Bdania naukowe wskazują, że wartość wskaźnika ustala się w wąskim oknie rozwojowym we wczesnym okresie płodowym (prawdopodobnie w 14. tygodniu ciąży) i nie zmienia się znacząco wraz z wiekiem{{r|Manning2014}}{{r|deSanctis2017}}. |
||
== Różnice międzypopulacyjne == |
== Różnice międzypopulacyjne == |
||
Wersja z 11:05, 16 maj 2018
Wskaźnik długości palców 2D:4D (ang. 2D:4D digit ratio) – stosunek długości palca drugiego (wskazującego) do palca czwartego (serdecznego)[1]. Uznawany jest za biomarker równowagi między prenatalnym testosteronem a prenatalnymi estrogenami we wczesnym okresie płodowym[1][2]. Jest cechą antropometryczną[3] i może też obrazować niestabilność rozwojową[4].
Dymorfizm płciowy
Wskaźnik wykazuje dymorfizm płciowy – u mężczyzn jest on zazwyczaj niższy (dłuższy palec serdeczny w stosunku do wskazującego) niż u kobiet[1][2][5]. Różnice między płciami zaobserwowano u ludzi różnych ras, narodowości i grup etnicznych oraz u innych ssaków m.in. szympansów zwyczajnych, bonobo, myszy i szczurów[1][6][7]. Dymorfizm płciowy dotyczący długości palców jest znany antropologom i anatomom od II połowy XIX wieku, ale dopiero od końca XX wieku stał się on przedmiotem znaczących zainteresowań badaczy[3][8][9].
Różnica płciowa jest większa u prawej niż u lewej dłoni[7][10]. Prenatalny poziom testosteronu, który oddziałuje na płody, jest wyższy w przypadku płodów męskich niż żeńskich. Zasugerowano, że niski wskaźnik oznacza wysoki poziom prenatalnego testosteronu i niski poziom prenatalnych estrogenów, a wysoki wskaźnik oznacza niski poziom prenatalnego testosteronu i wysoki poziom prenatalnych estrogenów[1][11].
Dymorfizm płciowy wskaźnika 2D:4D zaobserwowano już u płodów pod koniec pierwszego trymestru ciąży. Bdania naukowe wskazują, że wartość wskaźnika ustala się w wąskim oknie rozwojowym we wczesnym okresie płodowym (prawdopodobnie w 14. tygodniu ciąży) i nie zmienia się znacząco wraz z wiekiem[1][5].
Różnice międzypopulacyjne
Wartość wskaźnika długości palców różni się między populacjami[7][12]. U Chińczyków jest ona wyższa niż u czarnej populacji, ale niższa niż u białej populacji[7].
Między państwami występują różnice dotyczące wielkości dymorfizmu płciowego wskaźnika. Kraje o najmniejszych różnicach między kobietami a mężczyznami cechują się najniższymi poziomami nierówności płciowych[12].
Korelacje
Wykazano, że wskaźnik długości palców 2D:4D koreluje z różnymi cechami behawioralnymi i morfologicznymi[1][9].
Niższa wartość wskaźnika
Niższą wartość wskaźnika 2D:4D powiązano z:
- wrodzonym przerostem nadnerczy – schorzeniem, w którym dochodzi do ekspozycji płodu na podwyższony poziom androgenów w okresie prenatalnym[1][5][9],
- zaburzeniami ze spektrum autyzmu[9][13][14],
- orientacją homoseksualną u kobiet[15],
- sprawnością sportową[16][17],
- fizyczną agresją w sporcie[1][2],
- zespołem nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi[9][12],
- sukcesem finansowym[1][9],
- preferencją do boksu i judo u kobiet[2],
- zachowaniem agresywnym, przemocowym lub przestępczym (bardzo słaba zależność)[18][19][20],
- wyższym wskaźnikiem talia-biodra u kobiet[16],
- sukcesem reprodukcyjnym u mężczyzn[21],
- leworęcznością[16],
- zdolnościami muzycznymi u mężczyzn[16][22],
- ryzykiem raka prostaty i guza mózgu[23],
- psychotyzmem[16].
Wyższa wartość wskaźnika
Wyższą wartość wskaźnika powiązano z:
- zespołem Klinefeltera – przypadłością cechującą się występowaniem u mężczyzn kariotypu
47,XXY, która związana jest z niską prenatalną ekspozycją na męskie hormony płciowe i obniżonym ich wydzielaniem przez całe późniejsze życie[1][5], - zespołem niewrażliwości na androgeny – zaburzeniem charakteryzującym się częściowym lub całkowitym brakiem wrażliwości komórek na androgeny u osób z chromosomami XY[1][5][9],
- zaburzeniami odżywiania[9],
- sukcesem reprodukcyjnym u kobiet[21],
- ryzykiem raka piersi i dysplazji szyjki macicy[16][23],
- schizofrenią[12],
- neurotyzmem[16],
- ryzykiem zawału serca[16].
Niestabilność rozwojowa
Istnieje bardzo niewiele dowodów wskazujących na związek między fluktuacyjną asymetrią (miernikiem niestabilności rozwojowej) a wskaźnikiem długości palców (markerem ekspozycji płodu na hormony płciowe). Zbyt mało danych nie pozwala na wyciąganie daleko idących wniosków na temat zależności między niestabilnością rozwojową a wskaźnikiem[4].
Brak korelacji
Metaanalizy nie wykazały korelacji między wskaźnikiem 2D:4D a:
- poziomami testosteronu i estrogenów w życiu dorosłym[1],
- wyobraźnią przestrzenną[24],
- orientacją seksualną u mężczyzn[15],
- empatią[13][14],
- poszukiwaniem doznań[25],
- systematyzowaniem[13][14],
- męskością/kobiecością w obrębie tej samej płci[26],
- atrakcyjnością twarzy u mężczyzn[27],
- ryzykiem raka jamy ustnej, jądra i żołądka[23],
- liczbą powtórzeń CAG w genie AR kodującym receptor androgenowy[1].
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n Manning JT, Kilduff L, Cook C, Crewther B, Fink B. Digit Ratio (2D:4D): A Biomarker for Prenatal Sex Steroids and Adult Sex Steroids in Challenge Situations. „Frontiers in Endocrinology”. 5, s. 9, 2014. DOI: 10.3389/fendo.2014.00009. PMID: 24523714. PMCID: PMC3906590.
- ↑ a b c d Kim TB, Kim KH. Why Is Digit Ratio Correlated to Sports Performance?. „Journal of Exercise Rehabilitation”. 12 (6), s. 515–519, 2016. DOI: 10.12965/jer.1632862.431. PMID: 28119871. PMCID: PMC5227311.
- ↑ a b Voracek M, Loibl LM. Scientometric Analysis and Bibliography of Digit Ratio (2D:4D) Research, 1998–2008. „Psychological Reports”. 104 (3), s. 922–956, 2009. DOI: 10.2466/PR0.104.3.922-956. PMID: 19708418.
- ↑ a b Dongen SV. A Critical Re-Evaluation of the Association Between 2D:4D Ratios and Fluctuating Asymmetry in Humans. „Annals of Human Biology”. 36 (2), s. 186–198, 2009. DOI: 10.1080/03014460802691182. PMID: 19212824.
- ↑ a b c d e de Sanctis V, Soliman AT, Elsedfy H, Soliman N, Elalaily R, Di Maio S. Is the Second to Fourth Digit Ratio (2D:4D) a Biomarker of Sex-Steroids Activity?. „Pediatric Endocrinology Reviews”. 14 (4), s. 378–386, 2017. DOI: 10.17458/per.vol14.2017.SSE.SexSteroids. PMID: 28613048.
- ↑ Manning JT: Digit Ratio: A Pointer to Fertility, Behavior and Health. New Brunswick: Rutger University Press, 2002, s. 18–21. ISBN 0-8135-3029-6.
- ↑ a b c d Xu Y, Zheng Y. The Digit Ratio (2D:4D) in China: A Meta-Analysis. „American Journal of Human Biology”. 27 (3), s. 304–309, 2015. DOI: 10.1002/ajhb.22639. PMID: 25284473.
- ↑ Manning JT: Digit Ratio: A Pointer to Fertility, Behavior and Health. New Brunswick: Rutger University Press, 2002, s. xiii. ISBN 0-8135-3029-6.
- ↑ a b c d e f g h Breedlove SM. Minireview: Organizational Hypothesis: Instances of the Fingerpost. „Endocrinology”. 151 (9), s. 4116–4122, 2010. DOI: 10.1210/en.2010-0041. PMID: 20631003. PMCID: PMC2940503.
- ↑ Hönekopp J, Watson S. Meta-Analysis of Digit Ratio 2D:4D Shows Greater Sex Difference in the Right Hand. „American Journal of Human Biology”. 22 (5), s. 619–630, 2010. DOI: 10.1002/ajhb.21054. PMID: 20737609.
- ↑ Manning JT: Digit Ratio: A Pointer to Fertility, Behavior and Health. New Brunswick: Rutger University Press, 2002, s. 24. ISBN 0-8135-3029-6.
- ↑ a b c d Manning JT, Fink B, Trivers R: Biology of Human Gender, The. W: Shackelford T, Weekes-Shackelford V (red.): Encyclopedia of Evolutionary Psychological Science. Cham: Springer, 2018. ISBN 978-3-319-19650-3.
- ↑ a b c Hönekopp J. Digit Ratio 2D:4D in Relation to Autism Spectrum Disorders, Empathizing, and Systemizing: A Quantitative Review. „Autism Research”. 5 (4), s. 221–230, 2012. DOI: 10.1002/aur.1230. PMID: 22674640.
- ↑ a b c Teatero ML, Netley C. A Critical Review of the Research on the Extreme Male Brain Theory and Digit Ratio (2D:4D). „Journal of Autism and Developmental Disorders”. 43 (11), s. 2664–2676, 2013. DOI: 10.1007/s10803-013-1819-6. PMID: 23575643.
- ↑ a b Grimbos T, Dawood K, Burriss RP, Zucker KJ, Puts DA. Sexual Orientation and the Second to Fourth Finger Length Ratio: A Meta-Analysis in Men and Women. „Behavioral Neuroscience”. 124 (2), s. 278–287, 2010. DOI: 10.1037/a0018764. PMID: 20364887.
- ↑ a b c d e f g h Puts DA, Gaulin SJC, Sporter RJ, McBurney DH. Sex Hormones and Finger Length: What Does 2D:4D Indicate?. „Evolution and Human Behavior”. 25 (3), s. 182–199, 2004. DOI: 10.1016/j.evolhumbehav.2004.03.005.
- ↑ Hönekopp J, Schuster M. A Meta-Analysis on 2D:4D and Athletic Prowess: Substantial Relationships but Neither Hand Out-Predicts the Other. „Personality and Individual Differences”. 48 (1), s. 4–10, 2010. DOI: 10.1016/j.paid.2009.08.009.
- ↑ Hönekopp J, Watson S. Meta-Analysis of the Relationship Between Digit-Ratio 2D:4D and Aggression. „Personality and Individual Differences”. 51 (4), s. 381–386, 2011. DOI: 10.1016/j.paid.2010.05.003.
- ↑ Pratt TC, Turanovic JJ, Cullen FT. Revisiting the Criminological Consequences of Exposure to Fetal Testosterone: A Meta‐Analysis of the 2D:4D Digit Ratio. „Criminology”. 54 (4), s. 587–620, 2016. DOI: 10.1111/1745-9125.12115.
- ↑ Turanovic JJ, Pratt TC, Piquero AR. Exposure to Fetal Testosterone, Physical Aggression, and Violent Behavior: A Meta-Analysis of the 2D:4D Digit Ratio. „Aggression and Violent Behavior”. 33, s. 51–61, 2017. DOI: 10.1016/j.avb.2017.01.008.
- ↑ a b Manning JT: Digit Ratio: A Pointer to Fertility, Behavior and Health. New Brunswick: Rutger University Press, 2002, s. 61. ISBN 0-8135-3029-6.
- ↑ Manning JT: Digit Ratio: A Pointer to Fertility, Behavior and Health. New Brunswick: Rutger University Press, 2002, s. 125. ISBN 0-8135-3029-6.
- ↑ a b c Bunevicius A. The Association of Digit Ratio (2D:4D) with Cancer: A Systematic Review and Meta-Analysis. „Disease Markers”. 2018, s. 7698193, 2018. DOI: 10.1155/2018/7698193. PMID: 29581795. PMCID: PMC5822871.
- ↑ Puts DA, McDaniel MA, Jordan CL, Breedlove SM. Spatial Ability and Prenatal Androgens: Meta-Analyses of Congenital Adrenal Hyperplasia and Digit Ratio (2D:4D) Studies. „Archives of Sexual Behavior”. 37 (1), s. 100–111, 2008. DOI: 10.1007/s10508-007-9271-3. PMID: 18074217. PMCID: PMC2883918.
- ↑ Voracek M, Tran US, Dressler SG. Digit Ratio (2D:4D) and Sensation Seeking: New Data and Meta-Analysis. „Personality and Individual Differences”. 48 (1), s. 72–77, 2010. DOI: 10.1016/j.paid.2009.08.019.
- ↑ Voracek M, Pietschnig J, Nader IW, Stieger S. Digit Ratio (2D:4D) and Sex-Role Orientation: Further Evidence and Meta-Analysis. „Personality and Individual Differences”. 51 (4), s. 417–422, 2011. DOI: 10.1016/j.paid.2010.06.009.
- ↑ Hönekopp J. Digit Ratio (2D: 4D) and Male Facial Attractiveness: New Data and a Meta-Analysis. „Evolutionary Psychology”. 11 (5), s. 944– 952, 2013. DOI: 10.1177/147470491301100501. PMID: 24084044.