Wspornik: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
Nie podano opisu zmian |
Nie podano opisu zmian |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
[[Plik:Długa 38 kraków balkon.JPG|thumb|240px|Wsporniki pod balkonem, kamienica przy ul. Długiej 38 w Krakowie]] |
[[Plik:Długa 38 kraków balkon.JPG|thumb|240px|Wsporniki pod balkonem, kamienica przy ul. Długiej 38 w Krakowie]] |
||
{{wikisłownik|wspornik}} |
{{wikisłownik|wspornik}} |
||
'''Wspornik''' – element [[architektura|architektoniczny]] konstrukcyjny pełniący funkcję podpierającą. |
'''Wspornik''' – element [[architektura|architektoniczny]] lub konstrukcyjny pełniący funkcję podpierającą. W architekturze jego zadaniem jest podtrzymanie elementu wystającego przed lico [[Ściana|ściany]] wewnątrz (np. żebra sklepienia, posąg, parapet itp.) lub na zewnątrz (balkon, [[wykusz]], pomost) budynku. |
||
Wsporniki wykonywano z cegły lub kamienia, często również z drewna. Były z reguły bogato dekorowane i profilowane. Aktualnie wsporniki wykonuje się ze stali lub [[żelbet]]u, zaś jako elementy zdobnicze (np. w [[Sztukateria|sztukaterii]]) - ze [[styropian]]u. Ze względu na duże możliwości architektoniczno-plastyczne najbardziej charakterystyczne są wsporniki romańskie i gotyckie ([[konsola (architektura)|konsola]], [[kroksztyn]], [[modylion]]). |
Wsporniki wykonywano z cegły lub kamienia, często również z drewna. Były z reguły bogato dekorowane i profilowane. Aktualnie wsporniki wykonuje się ze stali lub [[żelbet]]u, zaś jako elementy zdobnicze (np. w [[Sztukateria|sztukaterii]]) - ze [[styropian]]u. Ze względu na duże możliwości architektoniczno-plastyczne najbardziej charakterystyczne są wsporniki romańskie i gotyckie ([[konsola (architektura)|konsola]], [[kroksztyn]], [[modylion]]). |
Wersja z 16:27, 4 cze 2018
Wspornik – element architektoniczny lub konstrukcyjny pełniący funkcję podpierającą. W architekturze jego zadaniem jest podtrzymanie elementu wystającego przed lico ściany wewnątrz (np. żebra sklepienia, posąg, parapet itp.) lub na zewnątrz (balkon, wykusz, pomost) budynku.
Wsporniki wykonywano z cegły lub kamienia, często również z drewna. Były z reguły bogato dekorowane i profilowane. Aktualnie wsporniki wykonuje się ze stali lub żelbetu, zaś jako elementy zdobnicze (np. w sztukaterii) - ze styropianu. Ze względu na duże możliwości architektoniczno-plastyczne najbardziej charakterystyczne są wsporniki romańskie i gotyckie (konsola, kroksztyn, modylion).
Specyficznym rodzajem wspornika, typowym dla architektury Dalekiego Wschodu, jest dougong.
Wsporniki stosuje się także poza architekturą:
- w konstrukcjach mechanicznych – w maszynach, urządzeniach, pojazdach itp. Wykonywane są wówczas głównie z metali (metodami tłoczenia lub odlewania) i z tworzyw sztucznych (metodami wtrysku lub odlewania). Wszędzie tam mają podobne zadanie i podobny wygląd, jak w zastosowaniach architektonicznych
- w konstrukcjach budowlanych w postaci belek zamocowanych (utwierdzonych) tylko na jednym końcu i obciążonych na drugim. W konstrukcjach słupów hal przemysłowych krótkie wsporniki stanowią oparcie dla torów podsuwnicowych.
Bibliografia
- Witold Szolginia: Architektura. Warszawa: Sigma NOT, 1992, s. 178. ISBN 83-85001-89-1.