Towarzysz: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana]

[wersja przejrzana]

Usunięta treść Dodana treść

Jednokolumnowy

Wersja z 14:57, 11 cze 2018

Towarzysz – słowo oznaczające kolegę, przyjaciela lub sojusznika. W miarę upływu czasu od znaczenia ściśle militarnego słowo zyskało nowe znaczenia.

Początki słowa towarzysz należy wiązać z rewolucją francuską (1789-1799), gdy wszystkich ludzi tytułowano obywatel(ka) (fr. citoyen(ne)), zamiast zwyczajowego zwracania się z zachowaniem określenia statusu danej osoby.

Określenie towarzysz upowszechniło się wraz z powstaniem i szerzeniem się idei socjalizmu w XIX wieku, gdy wybrano je jako bardziej egalitarny sposób zwracania się do siebie.

Wraz z rewolucją październikową (1917) słowo towarzysz (ros. товарищ) zostało przyjęte powszechnie jako określenie komunisty, zamiast powszechnie stosowanego pan, pani. Od tej pory słowo to kojarzone jest głównie z komunizmem.

W Polsce słowo towarzysz zyskało nowe znaczenie również w związku z upowszechnieniem się idei socjalizmu na przełomie XIX i XX wieku, szczególnie w okresie nasilenia ruchu robotniczego na początku XX wieku. Od tej pory przylgnęło do polskich komunistów, a w momencie powstania Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej stosowane powszechnie, lansowane przez władze państwowe i administracyjne.

@@ Linia 10: / Linia 10: @@
 W [[Polska|Polsce]] słowo towarzysz zyskało nowe znaczenie również w związku z upowszechnieniem się idei socjalizmu na przełomie XIX i XX wieku, szczególnie w okresie nasilenia ruchu robotniczego na początku [[XX wiek]]u. Od tej pory przylgnęło do polskich komunistów, a w momencie powstania [[Polska Rzeczpospolita Ludowa|Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej]] stosowane powszechnie, lansowane przez władze państwowe i administracyjne.
-== Inne języki ==
-* [[język angielski|angielski]] ''comrade'', w [[Stany Zjednoczone|USA]] w odniesieniu do komunistów, w [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]] stosowany zwyczajowo w [[Partia Pracy (Wielka Brytania)|partii laburzystów]]
-* [[język arabski|arabski]] رفيق (''Rafik''), oznacza towarzysza u komunistów i w partii [[Baas]], zarówno w [[Syria|Syrii]], [[Irak]]u i innych krajach.
-* [[język chiński|chiński]] "同志" ([[Hanyu pinyin|pinyin]]: tóng zhì) oznacza człowieka o takim samym [[światopogląd]]zie, celach, ambicjach itp., stosowane nie tylko z nastaniem [[Chińska Republika Ludowa|Chińskiej Republiki Ludowej]], ale także w [[Kuomintang]]u; obecnie określenie stosowane coraz rzadziej w związku z urynkowieniem chińskiej gospodarki, w ostatnich latach słowem "同志" o podobnym znaczeniu zaczęto w [[Hongkong]]u określać osoby o skłonnościach [[homoseksualista|homoseksualnych]] i żyjące w [[komuna]]ch
-* [[język czeski|czeski]] ''soudruh'', słowo ''kamarád'' oznacza przyjaciela
-* [[język francuski|francuski]] ''camarade''
-* [[język niderlandzki|niderlandzki]] ''kameraad'', oznacza nie tylko towarzysza-komunistę, ale także używane w dialektach do umówienia czyjegoś przyjaciela
-* [[język koreański|koreański]] ''동무 (dongmu)'' oznacza przyjaciela, ale w komunistycznej Korei rozumiane jest jako "współwalczący o rewolucję" i z tego powodu w [[Korea Południowa|Korei Południowej]] unika się stosowania tego słowa zastępując go słowem ''친구 (chingu)'', który także oznacza przyjaciela.
-* [[język hiszpański|hiszpański]] ''compañero / compañera'' to odpowiednik towarzysza, ''camarada'' oznacza kompana lub przyjaciela, ale też związane jest z tradycja komunistyczną, w krajach Ameryki Łacińskiej przyjęta jest forma ''compañero / compañera''
-* w [[język niemiecki|języku niemieckim]] słowo występują w dwóch formach. Pierwsza forma to ''Kamerad'' stosowane jest w [[Bundeswehra|wojsku]] i straży pożarnej, podobnie stosowany jest zwrot ''Klassenkamerad'' na określenie ucznia z tej samej klasy. Druga forma to określenie ''Genosse'', stosowane wśród członków partii [[Socjaldemokratyczna Partia Niemiec|socjaldemokratycznej]] i [[Komunistyczna Partia Niemiec|komunistycznej]]. Członkowie [[Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotników|partii nazistowskiej]] stosowali między sobą zwrot ''Parteigenosse'' (towarzysz partyjny), zaś obywatele krwi niemieckiej zwani byli przez nazistów [[Volksgenosse]]n, czyli "towarzysze narodowi";
-* [[język portugalski|portugalski]] ''camarada'' to określenie komunistów, także stosowane w armii i ruchach nacjonalistycznych
-* [[język rosyjski|rosyjski]] ''товарищ'', znaczenie podobne jak w Polsce w odniesieniu do komunistów, socjalistów, a także jako zwrot poprzedzający rangę w siłach zbrojnych Rosji i Białorusi
-* [[język rumuński|rumuński]] ''camarad'' oznacza towarzysza broni (sojusznika), ''tovarăṣ'' to słowo o znaczeniu i brzmieniu podobnym jak w języku rosyjskim
-* [[język słowacki|słowacki]] ''súdruh'' oznacza towarzysza, ''kamarát'' przyjaciela
-* [[język słoweński|słoweński]] ''tovariš'' to słowo z języka rosyjskiego o podobnym brzmieniu i znaczeniu
-* [[język szwedzki|szwedzki]] ''kamrat'' oznacza przyjaciela, towarzysza w sensie politycznym, ale także współpracownika (''arbetskamrat'') czy ucznia z tej samej klasy (''klasskamrat'' lub ''skolkamrat'')
-* [[język turecki|turecki]] ''Yoldaş'' dosłownie oznacza towarzysza podróży, zostało przyjęte przez komunistów, jednak na skutek represji praktycznie zanikło
-* [[język węgierski|węgierski]] ''elvtárs'', stosowane wyłącznie przez komunistów
-* [[język włoski|włoski]] ''compagno'' oznacza kolegę lub kompana w sensie politycznym i nie tylko, ''camerata'' to określenie współlokatora wprowadzone przez [[faszyzm|faszystów]]
-[[Kategoria:Radziecka terminologia propagandowa]]
-[[Kategoria:Socjalizm]]
-[[Kategoria:Sowiecka frazeologia]]