Sztuczne unasienianie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne |
źródła/przypisy |
||
| Linia 2: | Linia 2: | ||
'''Sztuczne unasiennianie''', inseminacja – metoda kontrolowanej [[rozmnażanie|prokreacji]], polegająca na bezpośrednim wstrzyknięciu pobranej wcześniej od samca [[sperma|spermy]] do [[szyjka macicy|szyjki macicy]] samicy, bez odbywania bezpośredniego [[stosunek płciowy|stosunku płciowego]]. |
'''Sztuczne unasiennianie''', inseminacja – metoda kontrolowanej [[rozmnażanie|prokreacji]], polegająca na bezpośrednim wstrzyknięciu pobranej wcześniej od samca [[sperma|spermy]] do [[szyjka macicy|szyjki macicy]] samicy, bez odbywania bezpośredniego [[stosunek płciowy|stosunku płciowego]]. |
||
W przypadku zwierząt jest to powszechnie stosowana metoda rozrodu, która ma zastosowanie u [[bydło|bydła]], [[koń|koni]], [[Owca domowa|owiec]], [[Koza domowa|kóz]], [[Świnia domowa|świń]], [[drób|drobiu]] oraz [[pszczoła|pszczół]]. Uznana jest za metodę hodowlaną, przyczyniła się ona do udoskonalenia [[populacja (biologia)|populacji]] zwierząt gospodarskich, w szczególności bydła. |
W przypadku zwierząt jest to powszechnie stosowana metoda rozrodu, która ma zastosowanie u [[bydło|bydła]], [[koń|koni]], [[Owca domowa|owiec]], [[Koza domowa|kóz]], [[Świnia domowa|świń]]{{r|zoot}}, [[drób|drobiu]] oraz [[pszczoła|pszczół]]. Uznana jest za metodę hodowlaną, przyczyniła się ona do udoskonalenia [[populacja (biologia)|populacji]] zwierząt gospodarskich, w szczególności bydła. |
||
Metoda ta bywa też w szczególnych przypadkach stosowana u ludzi, jako forma leczenia [[niepłodność|niepłodności]]. Najczęstszym wskazaniem do inseminacji są nieprawidłowości dotyczące nasienia. Kiedy liczba, jakość i ruchliwość plemników nie spełniają wymaganych norm, wówczas inseminacja jest rozwiązaniem dającym szansę na zajście w ciążę. Aby inseminacja miała szanse powodzenia, w nasieniu partnera musimy stwierdzić minimum milion prawidłowych plemników w mililitrze. Każdy wynik poniżej miliona kwalifikuje do ''[[in vitro]]'', a szanse na uzyskanie ciąży drogą inseminacji z takim wynikiem są bliskie zeru. |
Metoda ta bywa też w szczególnych przypadkach stosowana u ludzi, jako forma leczenia [[niepłodność|niepłodności]]. Najczęstszym wskazaniem do inseminacji są nieprawidłowości dotyczące nasienia. Kiedy liczba, jakość i ruchliwość plemników nie spełniają wymaganych norm, wówczas inseminacja jest rozwiązaniem dającym szansę na zajście w ciążę. Aby inseminacja miała szanse powodzenia, w nasieniu partnera musimy stwierdzić minimum milion prawidłowych plemników w mililitrze. Każdy wynik poniżej miliona kwalifikuje do ''[[in vitro]]'', a szanse na uzyskanie ciąży drogą inseminacji z takim wynikiem są bliskie zeru. |
||
| Linia 8: | Linia 8: | ||
Jest to też forma leczenia niepłodności wynikającej z nieprawidłowej budowy układu rodnego kobiety{{r|Inseminacja domaciczna nasieniem}} oraz jako forma prokreacji dla kobiet niechcących lub niemogących odbyć stosunku z mężczyzną{{r|Tomasz Kraska2005}}. |
Jest to też forma leczenia niepłodności wynikającej z nieprawidłowej budowy układu rodnego kobiety{{r|Inseminacja domaciczna nasieniem}} oraz jako forma prokreacji dla kobiet niechcących lub niemogących odbyć stosunku z mężczyzną{{r|Tomasz Kraska2005}}. |
||
[[Plik:Man Is Collecting Semen From A Boar.JPG|thumb|small|Pobieranie nasienia od knura]] |
|||
Etapy sztucznego unasienniania zwierząt hodowlanych: |
Etapy sztucznego unasienniania zwierząt hodowlanych: |
||
# pobieranie [[sperma|nasienia]], |
# pobieranie [[sperma|nasienia]], |
||
| Linia 17: | Linia 18: | ||
Zalety sztucznego unasienniania: |
Zalety sztucznego unasienniania: |
||
* możliwość unasiennienia nasieniem pobranym od samca znacznie większej liczby samic, |
* możliwość unasiennienia nasieniem pobranym od samca znacznie większej liczby samic{{r|zoot}}, |
||
* możliwość dłuższego uzyskania potomstwa od danego samca, niż działoby się to przy naturalnym kryciu{{r|zoot}}, |
|||
* większą liczbę uzyskiwanego potomstwa, |
* większą liczbę uzyskiwanego potomstwa, |
||
* dokładniejszą ocenę [[wartość hodowlana|wartości hodowlanej]] ojców, |
* dokładniejszą ocenę [[wartość hodowlana|wartości hodowlanej]] ojców, |
||
* możliwość wykorzystania nasienia samca nawet po jego śmierci, |
* możliwość wykorzystania nasienia samca nawet po jego śmierci, |
||
* unikanie chorób związanych z naturalnym kryciem, |
* unikanie chorób związanych z naturalnym kryciem{{r|zoot}}, |
||
* możliwość transportu nasienia na duże odległości, |
* możliwość transportu nasienia na duże odległości, |
||
* niższe koszty zakupu nasienia niż samego samca, |
* niższe koszty zakupu nasienia niż samego samca, |
||
| Linia 35: | Linia 37: | ||
<ref name="Inseminacja domaciczna nasieniem">{{cytuj stronę|url=http://badanieplodnosci.blogspot.com/2010/08/inseminacja-domaciczna-nasieniem.html|tytuł=Inseminacja domaciczna nasieniem partnera|data dostępu=2016-02-08}}</ref> |
<ref name="Inseminacja domaciczna nasieniem">{{cytuj stronę|url=http://badanieplodnosci.blogspot.com/2010/08/inseminacja-domaciczna-nasieniem.html|tytuł=Inseminacja domaciczna nasieniem partnera|data dostępu=2016-02-08}}</ref> |
||
<ref name="Tomasz Kraska2005">{{cytuj stronę|url=http://www.biomedical.pl/ciaza/metody-sztucznego-zaplodnienia-5.html|tytuł=Metody sztucznego zapłodnienia|autor=Tomasz Kraska|data=2005-08-08|opublikowany=biomedical.pl|data dostępu=2016-02-08}}</ref> |
<ref name="Tomasz Kraska2005">{{cytuj stronę|url=http://www.biomedical.pl/ciaza/metody-sztucznego-zaplodnienia-5.html|tytuł=Metody sztucznego zapłodnienia|autor=Tomasz Kraska|data=2005-08-08|opublikowany=biomedical.pl|data dostępu=2016-02-08}}</ref> |
||
<ref name=zoot>{{cytuj książkę | tytuł = Zootechniczny słownik encyklopedyczny | autor = praca zbiorowa | wydawca = Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne | miejsce = Warszawa | rok = 1965 | strony = 631}}</ref> |
|||
}} |
}} |
||
Wersja z 16:54, 7 wrz 2018
Sztuczne unasiennianie, inseminacja – metoda kontrolowanej prokreacji, polegająca na bezpośrednim wstrzyknięciu pobranej wcześniej od samca spermy do szyjki macicy samicy, bez odbywania bezpośredniego stosunku płciowego.
W przypadku zwierząt jest to powszechnie stosowana metoda rozrodu, która ma zastosowanie u bydła, koni, owiec, kóz, świń[1], drobiu oraz pszczół. Uznana jest za metodę hodowlaną, przyczyniła się ona do udoskonalenia populacji zwierząt gospodarskich, w szczególności bydła.
Metoda ta bywa też w szczególnych przypadkach stosowana u ludzi, jako forma leczenia niepłodności. Najczęstszym wskazaniem do inseminacji są nieprawidłowości dotyczące nasienia. Kiedy liczba, jakość i ruchliwość plemników nie spełniają wymaganych norm, wówczas inseminacja jest rozwiązaniem dającym szansę na zajście w ciążę. Aby inseminacja miała szanse powodzenia, w nasieniu partnera musimy stwierdzić minimum milion prawidłowych plemników w mililitrze. Każdy wynik poniżej miliona kwalifikuje do in vitro, a szanse na uzyskanie ciąży drogą inseminacji z takim wynikiem są bliskie zeru.
Jest to też forma leczenia niepłodności wynikającej z nieprawidłowej budowy układu rodnego kobiety[2] oraz jako forma prokreacji dla kobiet niechcących lub niemogących odbyć stosunku z mężczyzną[3].
Etapy sztucznego unasienniania zwierząt hodowlanych:
- pobieranie nasienia,
- badanie nasienia,
- rozrzedzanie i konfekcjonowanie nasienia,
- przechowywanie nasienia,
- rozprowadzanie nasienia do punktów inseminacyjnych,
- unasiennianie samic.
Zalety sztucznego unasienniania:
- możliwość unasiennienia nasieniem pobranym od samca znacznie większej liczby samic[1],
- możliwość dłuższego uzyskania potomstwa od danego samca, niż działoby się to przy naturalnym kryciu[1],
- większą liczbę uzyskiwanego potomstwa,
- dokładniejszą ocenę wartości hodowlanej ojców,
- możliwość wykorzystania nasienia samca nawet po jego śmierci,
- unikanie chorób związanych z naturalnym kryciem[1],
- możliwość transportu nasienia na duże odległości,
- niższe koszty zakupu nasienia niż samego samca,
- możliwość unasiennienia samicy nasieniem samca, który odmawia skoku na daną samicę (np. w przypadku bastardyzacji).
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c d praca zbiorowa: Zootechniczny słownik encyklopedyczny. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1965, s. 631.
- ↑ Inseminacja domaciczna nasieniem partnera. [dostęp 2016-02-08].
- ↑ Tomasz Kraska: Metody sztucznego zapłodnienia. biomedical.pl, 2005-08-08. [dostęp 2016-02-08].
