Milanówek: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Sosnowski (dyskusja | edycje)
m →‎Dojazd: akt.
Sosnowski (dyskusja | edycje)
m →‎Dojazd: akt.
Linia 235: Linia 235:


=== Pociągiem ===
=== Pociągiem ===
[[Plik:Dworzec PKP w Milanówku.jpg||thumb|240px|mały Milanówek PKP]]]]
[[Plik:Dworzec PKP w Milanówku.jpg||thumb|240px|Milanówek PKP]]]]
Przez miasto przechodzą dwie linie kolejowe. Pierwsza to linia [[Polskie Koleje Państwowe|PKP]] przy której działa przystanek osobowy [[Milanówek (przystanek kolejowy)|Milanówek]]. Zatrzymują się tu wszystkie pociągi osobowe spółki [[Koleje Mazowieckie]] jadące z [[Warszawa|Warszawy]] do [[Grodzisk Mazowiecki|Grodziska Mazowieckiego]], [[Żyrardów|Żyrardowa]] oraz [[Skierniewice|Skierniewic]]. Druga to linia [[Warszawska Kolej Dojazdowa|WKD]] – na terenie Milanówka znajdują się trzy stacje: [[Brzózki (przystanek kolejowy)|Brzózki]], [[Polesie (przystanek kolejowy)|Polesie]] oraz [[Milanówek Grudów]]. Ta ostatnia jest stacją końcową jednej z nitek linii.
Przez miasto przechodzą dwie linie kolejowe. Pierwsza to linia [[Polskie Koleje Państwowe|PKP]] przy której działa przystanek osobowy [[Milanówek (przystanek kolejowy)|Milanówek]]. Zatrzymują się tu wszystkie pociągi osobowe spółki [[Koleje Mazowieckie]] jadące z [[Warszawa|Warszawy]] do [[Grodzisk Mazowiecki|Grodziska Mazowieckiego]], [[Żyrardów|Żyrardowa]] oraz [[Skierniewice|Skierniewic]]. Druga to linia [[Warszawska Kolej Dojazdowa|WKD]] – na terenie Milanówka znajdują się trzy stacje: [[Brzózki (przystanek kolejowy)|Brzózki]], [[Polesie (przystanek kolejowy)|Polesie]] oraz [[Milanówek Grudów]]. Ta ostatnia jest stacją końcową jednej z nitek linii.



Wersja z 22:16, 7 wrz 2018

Milanówek
miasto i gmina
Ilustracja
Centrum miasta, ul.Warszawska
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Powiat

grodziski

Prawa miejskie

1951

Burmistrz

Wiesława Kwiatkowska

Powierzchnia

13,44[1] km²

Wysokość

ok. 100 m n.p.m.

Populacja (30.06.2016)
• liczba ludności
• gęstość


16 419[2]
1221,7 os./km²

Strefa numeracyjna

(+48) 22

Kod pocztowy

05-822

Tablice rejestracyjne

WGM

Położenie na mapie powiatu grodziskiego
Mapa konturowa powiatu grodziskiego, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Milanówek”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Milanówek”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Milanówek”
Ziemia52°07′27,48″N 20°39′55,44″E/52,124300 20,665400
TERC (TERYT)

1405011

SIMC

0921020

Urząd miejski
ul.Kościuszki 45
05-822 Milanówek
Strona internetowa
BIP

Milanówekmiasto w województwie mazowieckim, w powiecie grodziskim, leżące na południowy zachód od Warszawy i wchodzące w skład aglomeracji warszawskiej.

Wieś szlachecka Milanowo Rabstin położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie błońskim ziemi warszawskiej województwa mazowieckiego[3]. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa warszawskiego.

Położone na Nizinie Środkowomazowieckiej, konkretniej na Równinie Łowicko-Błońskiej.

Według danych z 2010 r. miasto miało 16 056 mieszkańców[4]. Wraz z Brwinowem i Podkową Leśną należy do tak zwanego podwarszawskiego trójmiasta ogrodów.

Historia

W 1831 r. właścicielem wsi Milanówek był Karol Skalski, były oficer wojsk Księstwa Warszawskiego. W 1809 r. kapitan – dowódca rakietników[5].

Dom Wysłużonego Kolejarza w Milanówku

Milanówek powstał na przełomie XIX i XX w. w wyniku parcelacji dóbr należących do Michała Lasockiego, a leżących wzdłuż Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej.

Od początku swego istnienia Milanówek był przede wszystkim letniskiem dla zamożnych mieszkańców Warszawy, którzy stawiali tu wystawne domy letniskowe, które często, gdy właściciele postanawiali przenieść się na stałe, zamieniały się w okazałe wille. Najsłynniejszym letnikiem z pierwszych lat był Bolesław Prus. Stałym mieszkańcem miasteczka był m.in. rzeźbiarz Jan Szczepkowski.

W okresie międzywojennym rozwijała się, dominująca do dziś w starszej części miasta, architektura willowa. W latach 20. powstała Centralna Doświadczalna Stacja Jedwabnicza, po wojnie przekształcona w Zakłady Jedwabiu Naturalnego „Milanówek”.

W czasie II wojny światowej w kościele św. Jadwigi w Milanówku przechowywano przeniesioną z Kościoła Świętego Krzyża na Krakowskim Przedmieściu urnę z sercem Fryderyka Chopina. W czasie trwania powstania warszawskiego do Milanówka przeniosły się najważniejsze organy Polskiego Państwa Podziemnego, co dało mu przydomek „małego Londynu”.

W 1951 miejscowość otrzymała prawa miejskie. W 1961 granice miasta zostały rozszerzone, wchłonięta została m.in. wioska Nowa Wieś (obecnie ta część Milanówka nazywana jest Kazimierówką). W okresie PRL nastąpił dalszy rozwój przemysłu, przede wszystkim powstanie fabryki narzędzi stomatologicznych i chirurgicznych „MIFAM”. Po reformie administracyjnej z 1999 Milanówek stał się jedną z sześciu gmin tworzących powiat grodziski. W 2004 decyzją ministra kultury Milanówek stał się siedzibą Archiwum Państwowego Dokumentacji Osobowej i Płacowej, najmłodszego spośród głównych archiwów państwowych[6].

Milanówek w kulturze

Najbardziej znanym dziełem obfitującym w odniesienia do milanowskiej codzienności jest tom wierszy Zachód słońca w Milanówku Jarosława Marka Rymkiewicza, wyróżniony Nagrodą Literacką Nike za rok 2003. Melomani mogą też pamiętać piosenkę Hanny Banaszak Truskawki w Milanówku – autor tekstu Wojciech Młynarski.

Struktura powierzchni

Według danych z roku 2002[7] Milanówek ma obszar 13,52 km², w tym:

  • użytki rolne: 46%
  • użytki leśne: 3%

Miasto stanowi 3,69% powierzchni powiatu.

Demografia

Ulica Warszawska w Milanówku
  • Dane z 2010r[4]:

Ogółem 16056 mieszkańców (7560 mężczyzn)

  • Dane z 2009 r[8]::
Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
Jednostka osób % osób % osób %
Populacja 15 858 100 8391 53 7467 47
Gęstość zaludnienia
[mieszk./km²]
1179,9 624,3 555,6
  • Piramida wieku mieszkańców Milanówka w 2014 roku[2].


Ochrona przyrody

 Osobny artykuł: Pomniki przyrody w Milanówku.

Osoby związane z Milanówkiem

Władze

Podobnie jak we wszystkich polskich gminach nie będących miastami na prawach powiatu, wybory do rady miasta odbywają się w Milanówku z zastosowaniem ordynacji większościowej. Rada liczy 15 osób, począwszy od kadencji 2014-2018 wybieranych w jednomandatowych okręgach wyborczych. Władzę wykonawczą stanowi pochodzący z wyborów bezpośrednich burmistrz oraz podległe mu struktury Urzędu Miasta i innych gminnych jednostek organizacyjnych.

Urząd Miasta

Urząd Miasta Milanówka mieści się w czterech budynkach, położonych w trzech różnych lokalizacjach. Główną siedzibę władz miasta stanowi znajdujący u zbiegu ulic Kościuszki i Mickiewicza kompleks, składający się z zabytkowej willi „Wandzin” (Budynek A) oraz dobudowanego na tej samej posesji nowszego Budynku B. Obiekty te stanowią siedzibę burmistrza i rady miasta, Urzędu Stanu Cywilnego, a także komórek Urzędu związanych z finansami, sprawami organizacyjnymi i obywatelskimi. Budynek C znajduje się w zmodernizowanym obiekcie poprzemysłowym przy ul. Spacerowej 4. Mieści się tam część Urzędu odpowiadająca za kwestie infrastrukturalne i techniczne, a także związane z ochroną środowiska i gospodarką przestrzenną. Budynek ten jest także siedzibą miejskiej spółki wodociągowo-kanalizacyjnej oraz biblioteki. Budynek D przy ul. Żabie Oczko 1, jest siedzibą Referatu Organizacyjnego i Kadr.

Osobne siedziby posiadają inne jednostki miejskie, jak Straż Miejska, Centrum Kultury, Ośrodek Pomocy Społecznej czy szkoły.

Najważniejsi urzędnicy miejscy

  • Burmistrz: Wiesława Kwiatkowska
  • Zastępca burmistrza: Łukasz Stępień
  • Skarbnik: Bożena Sehn
  • Sekretarz miasta: Maciej Jastrzębski
  • Przewodnicząca Rady Miasta: Małgorzata Trębińska[30]

Przynależność do rejonów administracyjnych

Zabytki

 Osobny artykuł: Zabytki Milanówka.

Do zabytków Milanówka należą m.in. kościół parafialny pw. św. Jadwigi, zespół willowy Turczynek, kwatera żołnierzy z okresu II wojny światowej oraz wiele willi z lat 1896–1945, m.in. „Potęga”, „Matulinek”, „Hygea”, „Borówka”. Wpisane są one do krajowego rejestru zabytków (26 pozycji). 388 przedwojennych willi i innej wartościowej zabudowy w środkowej części Milanówka zostało wpisanych jako „zespół urbanistyczno-krajobrazowy” do krajowego rejestru zabytków. Liczne wille i pensjonaty tworzą genius loci Milanówka, stanowią o jego charakterze.

Wspólnoty religijne

Kościół św. Jadwigi Śląskiej

Kościół rzymskokatolicki

Inne wyznania

Sport

Kulturystyka

W mieście znajduje się jeden z najstarszych prywatnych klubów fitness w Polsce założony w 1990 -Hermes 90. Założyciel tego klubu Paweł Pawłowicz zdobył w Mistrzostwach Polski w Kulturystyce 8. medali(3. złote, 4. srebrne i 1 brązowy). Był w kadrze narodowej na Mistrzostwa Europy w Kulturystyce-4. razy i 2. razy w kadrze na Mistrzostwa Świata w Kulturystyce.

Piłka nożna

W mieście znajduje się klub piłki nożnej – KS Milan Milanówek, występujący w Lidze Okręgowej. Klub znajduje się przy ulicy Turczynek, na terenie znajdują się trzy boiska, oraz skate park.

Kolarstwo grawitacyjne

Co roku na przełomie sierpnia i września organizowane są tu Mistrzostwa Polski w Dirt Jumpingu.

Koszykówka

Klub koszykarski UKS 3, występuje w trzeciej lidze koszykówki mężczyzn. Co roku organizowane są zawody streetball, które cieszą się coraz większym zainteresowaniem.

Łyżwiarstwo szybkie

Działa sekcja żeńska łyżwiarstwa w Uczniowskim Klubie Sportowym „3”. Dziewczęta trenują na warszawskim torze „Stegny”. W rankingu krajowym pod względem zdobytych nagród znajduje się na 3 miejscu.

W mistrzostwach Polski Seniorów 2008 milanowianin Sławomir Chmura (AWF Warszawa)zdobył I miejsce i tytuł Mistrza Polski na dystansie 10 km, srebrny medal na 5 km i brązowy na 1500 m.

Luiza Złotkowska, milanowianka (AWF Kraków) wywalczyła tytuł Mistrzyni Polski na dystansach 1500 m. i 5 km. Zajęła też drugie miejsce na 1000 m i trzecie na 500 m. Jest ona także medalistką Igrzysk Olimpijskich.

Strzelectwo

Działa strzelnica miejska w piwnicach Zespołu Szkół przy ul. Piasta której inicjatorem jest Zbigniew Kubek, instruktor z zawodowymi uprawnieniami (Fundacja Byłych Żołnierzy Jednostek Specjalnych „Grom”). Coraz więcej ludzi startuje w konkursach o Puchar burmistrza Milanówka.

Szachy

Co roku odbywają się Mistrzostwa Milanówka w Szachach. Działa klub szachowy „Jedwabnik”.

Tenis ziemny

Korty tenisowe w Milanówku mają tradycje przedwojenne. Grała na nich m.in. wicemistrzyni Wimbledonu 1936 r. – Jadwiga Jędrzejowska. Co roku we wrześniu rozgrywane są tu Otwarte Mistrzostwa Milanówka w Tenisie Ziemnym.

Taniec

W klubie tanecznym „Twist” w Centrum Kultury ćwiczy wielu laureatów Mistrzostw Polski.

Turystyka rowerowa

W ramach sekcji kolarskiej przy Centrum Kultury odbywają się kilka razy w roku wycieczki rowerowe po Mazowszu oraz tzw. „Mila Milanowska” – wyścig o puchar Burmistrza. Milanowscy kolarze odwiedzili również Niemcy oraz Włochy.

Bieganie

W Milanówku mieszka i trenuje Katarzyna Panejko-Wanat dwukrotna Mistrzyni Polski w Maratonach na Orientację Puchar Polski w Pieszych Maratonach na Orientację oraz również dwukrotna Akademicka Mistrzyni Polski w Maratonie i jedna najlepszych biegaczek uczestniczących w biegach ulicznych.

Edukacja

Na terenie miasta znajduje się 5 szkół podstawowych (w tym 3 publiczne i 2 niepubliczne), 3 gimnazja (w tym 2 publiczne i 1 niepubliczne), 2 zespoły samorządowych szkół średnich oraz liceum społeczne.

Najstarszą szkołą w mieście jest 100-letni Zespół Szkół Gminnych nr 1 im. ks. Piotra Skargi (obecnie w nowym kompleksie budynków).

Dojazd

Przystanek końcowy WKD Milanówek Grudów

Samochodem

Milanówek leży przy drodze wojewódzkiej nr 719 wiodącej z Warszawy (wyjazd Alejami Jerozolimskimi) do Żyrardowa. Przez teren miasta przechodzi mały fragment autostrady A2, w jego granicach nie ma jednak możliwości wjazdu na nią – najbliższy wjazd znajduje się w Tłustem (na samej autostradzie jest oznakowany jako węzeł Grodzisk).

Pociągiem

Milanówek PKP

]]

Przez miasto przechodzą dwie linie kolejowe. Pierwsza to linia PKP przy której działa przystanek osobowy Milanówek. Zatrzymują się tu wszystkie pociągi osobowe spółki Koleje Mazowieckie jadące z Warszawy do Grodziska Mazowieckiego, Żyrardowa oraz Skierniewic. Druga to linia WKD – na terenie Milanówka znajdują się trzy stacje: Brzózki, Polesie oraz Milanówek Grudów. Ta ostatnia jest stacją końcową jednej z nitek linii.

Podział na osiedla

  • Osiedle Gospodarska
  • Osiedle Inżynierska
  • Osiedle Jedwabnik
  • Osiedle Królewska
  • Osiedle Okólna
  • Osiedle Wojska Polskiego
  • Osiedle „Berliny”
  • Osiedle „TBS” (Towarzystwo Budownictwa Społecznego)

Współpraca międzynarodowa

Miasta partnerskie[33]:

Zobacz też

Przypisy

  1. Dane Głównego Urzędu Statystycznego: Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2008 r.). [dostęp 1.10.2009].
  2. a b Milanówek polskawliczbach.pl, w oparciu o dane GUS.
  3. Adolf Pawiński, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym. T. 5: Mazowsze, Warszawa 1895, s. 277, Mazowsze w drugiej połowie XVI wieku ; Cz.1, Mapa, plany, Warszawa 1973, k. 4.
  4. a b Rocznik Demograficzny 2010, s. 89.
  5. K.W. Wójcicki, Cmentarz powązkowski pod Warszawą T.I, Reprint wydania z 1855, Warszawa: Wyd.Artystyczne i Filmowe, 1974, s. 114.
  6. Oficjalna strona Archiwum.
  7. Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
  8. Dane z rocznika demograficznego GUS z 31 grudnia 2008 r.
  9. Andrzej Pettyn, Profesor Jerzy Bralczyk – showman o wielkim sercu, Towarzystwo Miłośników Milanówka [dostęp 25.04.2010].
  10. a b Olimpijczycy z Milanówka. Obiektyw.info [dostęp 5.05.2011].
  11. Historia Doświadczalnych Warsztatów Lotniczych RWD http://rwd-dwl.net/pracownicy/chylinski/index.htm.
  12. Mirosław Bohdan, Śmiechoterapia, czyli XI Kabareton Milanowski, „Bibuła Milanowska”, 2008-01-28 [dostęp 2010-10-03].
  13. Współcześni polscy pisarze i badacze literatury, t. 2, Warszawa 1994, s. 248.
  14. Katarzyna Przybyszewska Szczęście nie jest na chwilę – wywiad z Edytą Górniak „Viva!” [dostęp 2010-10-03].
  15. Wywiad z Katarzyną Grocholą w piśmie elejdis [dostęp 7.05.2011].
  16. 1 września w Milanówku (pol.) [dostęp 2011-12-03].
  17. a b Dom w Milanówku, krystynajanda.pl [dostęp 25.04.2010].
  18. O Wojciechu Jóźwiaku w Astroportalu [dostęp 5.05.2011].
  19. Nominacje w Pałacu Prezydenckim, samoobrona.org.pl, 5.05.2006, [dostęp 25.04.2010].
  20. Gruzińska love story (wywiad z Katarzyną Pakosińską), gala.onet.pl [dostęp 25.04.2010].
  21. Jarosław Marek Rymkiewicz, Zachód słońca w Milanówku, Warszawa 2002.
  22. Andrzej Pettyn, Ojciec pisarza z Milanówka – bohaterem nowego polsko-amerykańskiego filmu, Towarzystwo Miłośników Milanówka [dostęp 25.04.2010].
  23. dorotastalinska.pl [dostęp 25.04.2010].
  24. Szaranowicz szefem sportu w TVP, sport.wp.pl [dostęp 2010-10-03].
  25. Jan Szczepkowski – życie i twórczość, miasto.milanowek.pl [dostęp 25.04.2010].
  26. Maria Barbasiewicz: Centralna Doświadczalna Stacja Jedwabnicza w Milanówku,”Podkowiański Magazyn Kulturalny”, nr 39, zob.: http://podkowianskimagazyn.pl/nr39/jedwab1.htm [dostęp: pią, 1 cze 2012, 12:02:07], także: Gdzie jest morwa tam jedwabnictwo być może[dostęp: sob, 10 list 2012, 21:36:05].
  27. Muzeum Powstania Warszawskiego – fototeka > autorzy > Ryszard Witkowski.
  28. Wywiad z Andrzejem Zaorskim, polki.pl, 2003-12-09 [dostęp 2010-10-03].
  29. Luiza Złotkowska: O mnie. luizazlotkowska.com. [dostęp 2011-04-24]. (pol.).
  30. Milanówek Miasto-ogród. [dostęp 2010-12-05].
  31. Sala Królestwa Świadków Jehowy, Milanówek, ul. Królewska 146.
  32. Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2014-04-06].
  33. Milanówek Miasto-ogród: Miasta partnerskie. [dostęp 2012-05-10].

Linki zewnętrzne