Unrugowie: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m źródła/przypisy
Znacznik: Edytor kodu źródłowego 2017
m →‎Linia bukowiecka: poprawa linków
Linia 88: Linia 88:
*** Piotr Wiktor Unrug (ur. 1918) - walczył jako podchorąży rezerwy [[15 Pułk Ułanów Poznańskich|15 Pułku Ułanów Poznańskich]] w [[Kampania wrześniowa|wojnie obronnej 1939]], podczas której stracił nogę w bitwie pod [[Walewice (wieś w powiecie łowickim)|Walewicami]] 9/10 września. Po leczeniu i rehabilitacji, w 1945 roku wstąpił do [[Polskie Kompanie Wartownicze|Polskich Kompanii Wartowniczych]]. Po zakończeniu służby kupił w Anglii niewielką farmę i brał udział w życiu polskiej emigracji oraz pracował dla BBC. Otrzymał [[Krzyż Walecznych]] za kampanię wrześniową{{odn|Polscy ziemianie}}.
*** Piotr Wiktor Unrug (ur. 1918) - walczył jako podchorąży rezerwy [[15 Pułk Ułanów Poznańskich|15 Pułku Ułanów Poznańskich]] w [[Kampania wrześniowa|wojnie obronnej 1939]], podczas której stracił nogę w bitwie pod [[Walewice (wieś w powiecie łowickim)|Walewicami]] 9/10 września. Po leczeniu i rehabilitacji, w 1945 roku wstąpił do [[Polskie Kompanie Wartownicze|Polskich Kompanii Wartowniczych]]. Po zakończeniu służby kupił w Anglii niewielką farmę i brał udział w życiu polskiej emigracji oraz pracował dla BBC. Otrzymał [[Krzyż Walecznych]] za kampanię wrześniową{{odn|Polscy ziemianie}}.
*** Maria Modesta hr. Schulenburg (ur. 1920) - jej narzeczony [[Józef Ponikiewski]] herbu Trzaska (1916-1943), oficer Polskiej Marynarki Wojennej, [[adiutant]] gen. [[Władysław Sikorski|Władysława Sikorskiego]], zginął w [[Katastrofa lotnicza w Gibraltarze|katastrofie w Gibraltarze]]{{odn|Polscy ziemianie}}.
*** Maria Modesta hr. Schulenburg (ur. 1920) - jej narzeczony [[Józef Ponikiewski]] herbu Trzaska (1916-1943), oficer Polskiej Marynarki Wojennej, [[adiutant]] gen. [[Władysław Sikorski|Władysława Sikorskiego]], zginął w [[Katastrofa lotnicza w Gibraltarze|katastrofie w Gibraltarze]]{{odn|Polscy ziemianie}}.
** Franciszek Józef Unrug (1887-1945) – właściciel majątków [[Ludwikowo (powiat średzki)|Ludwikowo]] i [[Wyszakowo]] w [[Powiat średzki (województwo wielkopolskie)|powiecie średzkim]]. Ożenił się z Zofią Aleksandrą Maria Dąmbską h. Godziemba (ur. 1889), z którą miał córkę Antoninę. Z wykształcenia był rolnikiem, zaś z zamiłowania [[Gospodarka leśna|leśnikiem]] i hodowcą zwierzyny. W czasie gimnazjum należał do tajnego [[Towarzystwo Tomasza Zana|Towarzystwa Tomasza Zana]]. W powstaniu wielkopolskim współorganizował Straż Obywatelską w Poznaniu. Podczas [[II wojna światowa|II wojny światowej]] należał do [[Związek Walki Zbrojnej|Związku Walki Zbrojnej]] i [[Armia Krajowa|Armii Krajowejpod]] pseudonimem „Dąb”. Zajmował się finansowaniem struktury [[Polskie Państwo Podziemne|Polskiego Państwa Podziemnego]], prowadził nasłuch radiowy w majątku, ukrywał jeńców angielskich zbiegłych z niewoli i kupował broń od niemieckich żołnierzy. Jednocześnie pełnił funkcję szefa organizacji konspiracyjnej ziemiaństwa [[Uprawa (organizacja konspiracyjna)|Uprawa-Tarcza-Opieka]] dla ziem wcielonych do Rzeszy. Aresztowany w 1942 roku, został zwolniony z braku dowodów na skutek interwencji niemieckich Unruhów. Po dekonspiracji wielkopolskiej struktury AK latem 1944 roku został aresztowany i uwięziony początkowo w [[Żabikowo|Żabikowie]], a następnie w [[Stutthof (KL)|obozie koncentracyjnym Stutthof]], gdzie stracił życie podczas [[Marsze śmierci|marszu śmierci]] w styczniu 1945<ref>{{Cytuj |tytuł = Europa w Rodzinie - Akcja Uprawa / Tarcza / Opieka - Biografie |data dostępu = 2018-11-25 |opublikowany = ziemianie.pamiec.pl |url = http://ziemianie.pamiec.pl/pl/walka/biografie.html |język = pl}}</ref>.
** Franciszek Józef Unrug (1887-1945) – właściciel majątków [[Ludwikowo (powiat średzki)|Ludwikowo]] i [[Wyszakowo]] w [[Powiat średzki (województwo wielkopolskie)|powiecie średzkim]]. Ożenił się z Zofią Aleksandrą Maria Dąmbską h. Godziemba (ur. 1889), z którą miał córkę Antoninę. Z wykształcenia był rolnikiem, zaś z zamiłowania [[Gospodarka leśna|leśnikiem]] i hodowcą zwierzyny. W czasie gimnazjum należał do tajnego [[Towarzystwo Tomasza Zana|Towarzystwa Tomasza Zana]]. W powstaniu wielkopolskim współorganizował Straż Obywatelską w Poznaniu. Podczas [[II wojna światowa|II wojny światowej]] należał do [[Związek Walki Zbrojnej|Związku Walki Zbrojnej]] i [[Armia Krajowa|Armii Krajowejpod]] pseudonimem „Dąb”. Zajmował się finansowaniem struktury [[Polskie Państwo Podziemne|Polskiego Państwa Podziemnego]], prowadził nasłuch radiowy w majątku, ukrywał jeńców angielskich zbiegłych z niewoli i kupował broń od niemieckich żołnierzy. Jednocześnie pełnił funkcję szefa organizacji konspiracyjnej ziemiaństwa [[Uprawa (organizacja konspiracyjna)|Uprawa-Tarcza-Opieka]] dla ziem wcielonych do Rzeszy. Aresztowany w 1942 roku, został zwolniony z braku dowodów na skutek interwencji niemieckich Unruhów. Po dekonspiracji wielkopolskiej struktury AK latem 1944 roku został aresztowany i uwięziony początkowo w [[Obóz karno-śledczy w Żabikowie|Żabikowie]], a następnie w [[Stutthof (KL)|obozie koncentracyjnym Stutthof]], gdzie stracił życie podczas [[Marsze śmierci|marszu śmierci]] w styczniu 1945<ref>{{Cytuj |tytuł = Europa w Rodzinie - Akcja Uprawa / Tarcza / Opieka - Biografie |data dostępu = 2018-11-25 |opublikowany = ziemianie.pamiec.pl |url = http://ziemianie.pamiec.pl/pl/walka/biografie.html |język = pl}}</ref>.
* Franciszek Henryk Unrug (1861-1929) – [[prawnik]], ożenił się z Emilią Taczanowską [[Jastrzębiec (herb szlachecki)|herbu Jastrzębiec]] (1860-1945). Mieli troje dzieci:
* Franciszek Henryk Unrug (1861-1929) – [[prawnik]], ożenił się z Emilią Taczanowską [[Jastrzębiec (herb szlachecki)|herbu Jastrzębiec]] (1860-1945). Mieli troje dzieci:
[[File:Dwor Sielec 80 30241.JPG|thumb|Wejście frontowe dworu w Sielcu]]
[[File:Dwor Sielec 80 30241.JPG|thumb|Wejście frontowe dworu w Sielcu]]

Wersja z 23:10, 4 gru 2018

Tarcza herbowa Unrugów na piersi Orła Białego w herbie Kargowej

Unrugowiepolski ród szlachecki, wywodzący się z Dolnego Śląska, osiadły w Wielkopolsce od końca XVI wieku i uznany w 1613 roku; miał linię międzychodzką, bukowiecką, świniarską, kargowską. Stanowi gałąź rozpowszechnionego w Świętym Cesarstwie Rzymskim rodu Unruh, herbu własnego (czerwony lew wspięty w złotym polu, w klejnocie trzy pióra strusie nad hełmem w koronie).

Ród Unrugów przyczynił się do rozwoju Międzychodu i Kargowej. Liczni jego przedstawiciele, w kolejnych wiekach, pielęgnowali polski patriotyzm, piastowali urzędy państwowe, a przede wszystkim walczyli w szeregach Wojska Polskiego, wśród nich najwyższy rangą admirał Józef Unrug.

Protoplaści rodu

Cały ród Unruh / Unruhe według własnej tradycji wywodzi się z Alzacji i wziął nazwisko od swego zawołania bojowego: Ohne Ruhe! (z niem.: Bez odpoczynku / spokoju!). Według jednej wersji datuje się od Karola Wielkiego. Zgodnie z inną jego założycielem był młody młynarczyk Kurt, który mszcząc się za pohańbienie i śmierć matki, zbrojną grupą napadł na włości księcia Franków Eberharda III. Schwytany przez króla Ottona I, został wrzucony do klatki ze lwem, którego zadusił gołymi rękami. Ułaskawiony i nobilitowany, wyruszył na wojnę ze zbuntowanym przeciw Ottonowi I Ebrehardem i sam zabił go w 939 roku[a]. Za swoją wytrwałość w walce został przezwany „Kurt Ohne Ruhe”, a król nadał mu herb ze lwem[1]. [2]

Ród Unruhe w średniowieczu był szeroko rozgałęziony w Rzeszy i Europie Środkowej. Liczne gałęzie posiadał na Łużycach, gdzie w 1339 roku Sigmund Johann von Unruh był kanclerzem Ziemi Żarskiej oraz w Czechach (od końca XII wieku), gdzie w 1304 roku notowany był kanclerz Johann von Unruh. W 1430 roku jacyś członkowie rodu przybyli do Nowej Marchii, prawdopodobnie wraz Hohenzollernami z Norymbergi. Ich potomkowie po rozbiorach osiedlili się w powiecie babimojskim, a gałąź ta wygasła pod koniec XIX wieku[3]. Również w Prusach Wschodnich mieszkali Unruhowie. Jednak nie ma dowodów genealogicznych na pokrewieństwo polskich Unrugów pochodzących ze Śląska z tymi gałęziami, a także z innymi gałęziami śląskimi. Możliwe, że wszystkie one nie mają wcale wspólnego przodka osiadłego w Turyngii, jak głosi tradycja, ale są to odrębne rody złączone jednym herbem i zawołaniem, które stało się wspólnym nazwiskiem[4]. Doktor medycyny Gerd von Unruh z Uniwersytetu w Bonn rozpoczął projekt badań genetycznych mężczyzn w całym rodzie, mający na celu ustalenie wzajemnych powiązań między gałęziami i wewnątrz nich[b][4].

Herb Unruhów, wariant śląski

Pierwszy z Unruhów w Polsce walczył w szeregach rycerstwa Bolesława III Krzywoustego przeciwko Henrykowi V w zwycięskiej wojnie polsko-niemieckiej 1109 roku[5][6]. Almanach Gotajski stwierdza wprost, że był to pierwszy Unruh / Unrug w ogóle[7]. W okresie rozbicia dzielnicowego Polski Unruhowie zamieszkiwali na Dolnym Śląsku. Wpierw osiedlili się w okolicach Brzegu, a następnie Kożuchowa[8]. Ich szczególną siedzibą przez ponad 400 lat była Racula w księstwie głogowskim. Pierwsza wzmianka o niej pochodzi z 1315 roku i wymienia jako właściciela wsi Johanna von Unruha, który ufundował w niej kościół pw. św. Mikołaja. Zamieszkiwała ją w większości ludność polska aż do XVIII wieku[9].

Jan Unru notowany na Śląsku w 1300 roku i utożsamiany z raculskim Johannem von Unruh oraz jego wnuk wójt Niczek (Mikołaj) Unrow[c] (zm. w 1416), żonaty z córką wicesędziego poznańskiego Wawrzyńca Będlewskiego herbu Łodzia, byli w prostej linii przodkami Christopha (1550-1622), protoplasty rodu Unrugów w Wielkopolsce[3].

W 1385 roku w Królestwie Polskim notowany był dziekan Piotr Unrug ze Śląska, a za nim podążyło kilku innych[4]. Pochodzący z tej dzielnicy rycerze Hans i Peter Unruge walczyli pod Grunwaldem w 1410 roku po stronie krzyżackiej, jednak potem przeszli na służbę króla polskiego. Nie wiadomo, czy mieli potomków[10]. W okresie reformacji Unruhowie z Raculi: Nickol i Hans przyjęli protestantyzm już w 1525 roku, pod wpływem proboszcza parafii św. Jadwigi w Zielonej Górze Pawła Lemberga i odtąd kościół w Raculi został siedzibą parafii ewangelickiej, związanej z dziejami rodu[9].

Christoph von Unruh (1550-1622), zamieszkały w Żabnie, w Raculi poślubił Annę von Promnitz herbu Promnicz z Dzietrzychowic, z możnego rodu dolnośląskiego, która wniosła w posagu ogromny majątek w złocie[11]. Z powodu przynależności do wspólnoty protestanckiej[d], poszukując wolności religijnej, wraz z rodziną opuścił Śląsk, będący już pod panowaniem Austrii i tak jak inni współwyznawcy, przybył do Rzeczypospolitej[11]. W 1597 roku za 45 tys. talarów kupił od Jana hrabiego Ostroroga, wspierającego protestantów, klucz międzychodzki, czyli miasto Międzychód ze wsiami: Wielowieś, Muchocin, Dzięcielin, Mokrzec, Kaplin, Mierzyn, Radgoszcz, Strychy i Świniary. Do roku 1599 zbudował zamek w Międzychodzie nad Jeziorem Miejskim (koło dzisiejszej ul. Zamkowej), który stał się główną siedzibą pierwszej polskiej linii rodu. Jego założycielem został jako Christoph von Unruh der Uhrältere (Krzysztof Unrug Najstarszy)[12][8]. W 1613 roku od króla Zygmunta III Wazy otrzymał indygenat i udostojnienie herbu. W dokumencie potwierdzenia zapisano jego nazwisko w formie: Christopherus von Unrug. Zmarł w gnieździe rodowym w Raculi[13]. Miał dwie córki: Sydonię von Braun-Steinberg i Annę Broniewską oraz trzech synów: Christopha, Georga i Balthasara[14].

  • Christoph II von Unruh[e] – pierwszy dziedzic majętności. W 1619 roku założył pierwszą w rejonie wieś na prawie olęderskim – Schweinerter Holländer / Świniarki (Świniary)[15]. Ożenił się z Kathariną von Köckeritz. Mieli czworo dzieci, zmarłych bezpotomnie[16].
  • Georg von Unruh / Jerzy Unrug (1580-1652) – od 1627 roku dziedzic Międzychodu, odstąpionego przez Christopha II. Służył w Wojsku Polskim[11]. Zakupił Kargową, Pieski i Nowe Gorzycko[12]. Żonaty był dwukrotnie: z Anną von Lest i Ewą von Rothenburg. Z Anną miał dwie córki i syna Krzysztofa (1624-1689) – dziedzica Międzychodu, a z Evą syna Aleksandra (1628-1668) – założyciela linii Unrugów z Bukowca i trzy córki[17].
  • Balthasar von Unruh / Balcer Zygmunt Unrug (1582-1632) – dziedzic po Christophie II Świniar, Strych i Grochowa, ożenił się z Anną Marią Szczaniecką herbu Ossoria. Mieli czterech synów: Zygmunta (1615-1680) – dziedzica Świniar i Grochowa, Johanna Karla (zm. 1655) – właściciela Witoszyna Dolnego, który wraz z dziećmi zmarł prawdopodobnie podczas epidemii, Adama Abrahama (zm. 1677) – dziedzica Strych i Balthazara[18].
Katarzyna Zofia Unrużyna, żona Baltazara Unruga (1655-1722), praprapraprapraprapraprababcia króla Niderlandów Wilhelma Aleksandra

Potomkowie Balthasara von Unruh (1582-1632), w kolejnych pokoleniach dziedziczący Świniary, Strychy i Grochów, nie wyróżnili się licznie w źródłach historycznych szczególną służbą dla Rzeczypospolitej. Dwaj bracia Krzysztof i Adam Fryderyk walczyli jako polscy oficerowie w wojnie północnej (1700 -1721). Ludwik Filip (ok. 1703-1740) syn Baltazara Unruga (1655-1722) syna Adama Abrahama, był starostą gnieźnieńskim. Później przeniósł się do Nowej Marchii i został leutnantem armii Królestwa Prus. Poległ w bitwie pod Małujowicami. Jego syn Karl Philipp von Unruh (1731-1805) dosłużył się stopnia generała porucznika tej armii. Syn jego Karl von Unruh (1786-1852) również został generałem porucznikiem i gubernatorem wojskowym Fryderyka Wilhelma. Córka Dorothea Christiana Modeste (1781-1854) wyszła za grafa Wilhelma Ernesta zur Lippe-Biesterfeld (1777-1840). Ich praprawnukiem w prostej linii był książę Niderlandów Bernhard zur Lippe-Biesterfeld ojciec byłej królowej Beatrycze. Potomkiem Balthasara był też Karl Friedrich Stephan von Unruh (1845-1898), w latach 1883-1898 poseł do parlamentu pruskiego z okręgu koszalińskiego. Christoph Siegismund (zm. 1747), prawnuk Balthazara, zaczął pisać kronikę rodzinną od 1740 roku, która jest do dziś zachowana. W ciągu XIX wieku wszystkie odgałęzienia linii świniarskiej wygasły po mieczu[11].

Potomkowie Georga von Unruh (1580-1652): synowie Krzysztof i Aleksander oraz liczni przedstawiciele w następnych pokoleniach przez cztery stulecia brali aktywny udział w polskim życiu narodowym, piastując urzędy, a przede wszystkim walcząc w szeregach różnych formacji Wojska Polskiego[10].

Wielu spośród kolejnych członków rodu do rozbiorów, a nawet po nich, stosowało polską pisownię nazwiska: Unrug. Świadczą o tym zbiory dokumentów, np. Volumina Legum[19] i Teki Dworzaczka[20] oraz ich własnoręczne podpisy w listach[21]. Także Carl Günther Ludovici (1707–1778), w swej największej encyklopedii niemieckiej XVIII wieku Grosses vollständiges Universal-Lexicon stwierdził:

W Polsce von Unruhowie unikają niemieckiego brzmienia nazwiska, preferują formę Unrug[5].

Wbrew temu we współczesnych publikacjach w języku polskim jest obecna maniera nadużywania niemieckiej formy imion i nazwiska odnośnie ich wszystkich. Np. Stefan Petriuk powstanie formy Unrug suponuje dopiero w 1848 roku od Henryka Kajetana Maurycego[3]. Tymczasem Oswald Pietruski, w swym Poczcie Elektorów Królów Polskich, w 1843 roku pisał coś wręcz przeciwnego:

Jak wdzięcznem jest wspomnienie dla niektórych rodzin pochodzenie z Polski, dowodzi podniesiona do godności hrabiów pruskich dzielnica Unrugów; którzy, lubo teraz według diplomatu Unruh pisać się zwykli, przecie w najważniejszych dokumentach, ba i w roczniku Gothajskim, familie hrabiów obejmującym, nazwisko swoje przez g dołączać zwykli[22].

Linia międzychodzka

Krzysztof Unrug (1624-1689)

Krzysztof Unrug (1624-1689), syn Georga /Jerzego (1580-1652) i kolejny dziedzic Międzychodu, używał obu pisowni imienia i nazwiska. Był sekretarzem królowej Ludwiki Marii i członkiem polskiego poselstwa na rokowania w Münsterze w 1648 roku. W 1649 roku walczył w obronie Zbaraża w stopniu rotmistrza, w 1651 roku wyróżnił się w bitwie pod Beresteczkiem[3]. Podczas potopu szwedzkiego w 1655 roku przeszedł na stronę wroga z motywów religijnych, lecz potem zrehabilitował się, w 1658 roku goszcząc w Międzychodzie króla Jana Kazimierza, a rok później wystawiając regiment piechoty, którego został pułkownikiem i walcząc ze Szwedami oraz Rosjanami do 1660 roku, m.in. w bitwie pod Połonką[10][11][23]. Następnie był starostą gnieźnieńskim i wałeckim oraz komisarzem do spraw delimitacji granicy Rzeczypospolitej z Brandenburgią. W 1685 roku był posłem na sejm[24].

Znacznie powiększył rodzinne posiadłości, kupując m.in. miasta: Trzciel, Poniec i Skoki oraz Nowy Tomyśl. Na gruntach zakupionej przez ojca od Żychlińskich wsi Kargowa w latach 1641-1653 zbudował miasto, które nazwał Unrugowo / Unruhstadt[25] oraz nowy zamek. Łącznie posiadał 42 wsie[11]. Był żonaty dwukrotnie: z Marią Anną Broniewską herbu Leliwa (zm. 1664) córką Hieronima Broniewskiego i Bogumiłą Jaskólecką herbu Zaremba. Z Marią miał ośmioro dzieci, a z Bogumiłą dwanaścioro. Wśród jego potomków wyróżnili się szczególnie w służbie Rzeczypospolitej:

Bogusław Unrug (1661-1725)
  1. Krzysztof IV Unrug / Christoph IV von Unruh (1689-1763) – dziedzic Międzychodu, starosta obornicki. Ożenił się z Marią Franciszką hrabianką Kokorsową damą dworu ostatniej królowej Polski Marii Józefy. Kapitan regimentu pieszego królowej, generał major wojsk koronnych, hrabia Rzeszy, wiceprzewodniczący Rady Wojennej Saksonii (pozostającej w unii personalnej z Polską) i bliski stronnik króla Augusta III[28]. W 1731 roku w okolicach zamku założył nowe miasto Lipowiec / Lindenstadt (Międzychód Nowe Miasto) obecnie w granicach Międzychodu[12]. Rok później wykupił od krewnych wszystkie prawa do dziedzictwa międzychodzkiego i rządził nim jak „udzielny książę”, przyczyniając się do jego rozwoju, ale i zadłużenia[11]. Nadał 165-stronicowe Statuty Policyjno-Regulaminowe i Przepisy Sądowe magnackiego miasta Międzychód[12].
  2. Władysław Unrug (1698-1749) – pułkownik polski, dzierżawca Przedlesia. Ożenił się z Joanną Elżbietą Unrug córką Krzysztofa Zygmunta syna Zygmunta syna Balthazara von Unruh (1582-1632)
  3. Konstanty Unrug / Konstantin von Unruh (zm. 1763) – hrabia Rzeszy, rezydent saski i polski komisarz Augusta III w Gdańsku w latach 1736-1750, poślubił tam córkę patrycjusza i osiadł na stałe w Gdańsku[11].
  4. Bogusław Piotr Unrug (zm. 1766) – dziedzic Powodowa, ożenił się z Charlotte von Schaumberg. Ich syn Jerzy Bogusław (1742-1779) ożenił się z Szarlotą Bojanowską, mieli córkę Joannę, która wyszła za Stefana Dziembowskiego herbu Pomian. Krzysztof IV Unrug, nie mając dzieci, pod koniec życia przekazał Bogusławowi i Jerzemu cały majątek[3].
  • Zygmunt Unrug (1676-1732) – dziedziczył Poniec, Kawcze, Szelejewo i Zduny, ukończył Uniwersytet we Frankfurcie. Ożenił się z Beatą Szarlotą Luizą Gorzeńską herbu Nałęcz. Pułkownik wojsk koronnych, od 1698 roku starosta gnieźnieński. Wpierw stronnik króla Stanisława Leszczyńskiego, w 1705 roku potwierdził jego pacta conventa, rok wcześniej walnie przyczynił się do detronizacji Augusta II Sasa. W 1708 roku król wysłał go do Berlina, by wybadał nastawienie Fryderyka I do Polski i chęć ewentualnej pruskiej mediacji między konfederacją sandomierską a zwolennikami Stanisława. Był także posłem w Szwecji i Austrii. W 1709 roku został szambelanem Augusta II[29]. W 1715 roku Trybunał Koronny zaocznie skazał go na śmierć za „bluźnierstwo”, na podstawie wykradzionych mu przez oskarżyciela Andrzeja Potockiego osobistych notatek z kilkoma cytatami innych autorów. Zygmunt uciekł z kraju i w 1717 roku opublikował w swej obronie broszurę Relacya dyskretna żałosnej i nieszczęśliwej sprawy Jegomości Pana Zygmunta Unruga Starościca Wałeckiego. Po jego stronie stanęła szlachta oraz część katolickich biskupów, w tym prymas i nuncjusz apostolski abp Vincenzo Santini w imieniu papieża Innocentego XI, a także Uniwersytet Paryski. Dopiero na sejmie grodzieńskim w 1726 roku został uniewinniony[30][31]. Wcześniejsza konfiskata majątku, w połowie na rzecz oskarżyciela, oraz koszty procesu spowodowały ruinę części dziedzictwa Unrugów[11].
Pałac w Kargowej zbudowany przez Aleksandra Unruga
  • Karol Unrug / Karl von Unruh (1687-1737) – dziedziczył Unrugowo, Kargowę, Chwalim, Pożarowo, Lubowo, Piotrkowice i Borowo, zapoczątkowując kilkupokoleniową linię kargowską. Starosta wałecki i stolnik wschowski, komisarz królewski w Gdańsku i tajny radca Augusta II[32]. Król wybrał na swą rezydencję pałac Karola, swego wiernego stronnika, w Kargowej i wielokrotnie w nim przebywał, planując też jego gruntowną rozbudowę. Pałac został jednak wkrótce zniszczony przez okolicznych mieszkańców w wyniku walk w 1735 roku[33].

Kasper Niesiecki w swym Herbarzu Polskim wymienia członków rodu o niekreślonym pokrewieństwie, nieznanych w innych publikacjach. Są to: Wojciech żonaty z Heleną grafówną Nostycz i Bernard żonaty z Marią Eleonorą grafówną Metternich (ok. 1660) oraz pełniący urzędy:

Unrugowie uczestniczyli w elekcjach królów polskich. W spisach głosujących wymienionych jest kilku z nich. Na Jana III Sobieskiego w 1674: Krzysztof na Międzychodzie Unrug starosta gnieźnieński, Jan Krzysztof Unrug i Władysław Unrug z Międzychodu. Na Augusta II w 1697: Unrug starościc wałecki, Jerzy Unrug, Krzysztof Unrug, Bogusław Unrug starosta gnieźnieński i Jerzy Unrug wojski wschowski. Na Stanisława Augusta Poniatowskiego w 1764: Alexander Unrug starosta zelegniewski i Piotr Władysław Unrug[37].

Sejm w roku 1768 zajął się kwestią odszkodowania Unrugom za straty poniesione w wyniku niesprawiedliwego wyroku na Zygmunta Unruga. W uchwale postanowił: Szablon:CytatD W związku z zagarnięciem Czarnego przez Prusy w wyniku I rozbioru, Sejm Rozbiorowy w 1775 roku zadecydował o wypłaceniu Alexandrowi Unrugowi zadośćuczynienia w kwocie 45 tys. złotych polskich[38].

W ciągu kolejnych dziesięcioleci XVIII wieku Unrugowie linii międzychodzkiej stopniowo wracali do niemieckiej kultury[39]. Równocześnie coraz bardziej nieumiejętnie zarządzali majątkami[3]. W skutek tego, z powodu kłótni i długów w 1790 roku sprzedali dziedzictwo Międzychód Karolowi Mielęckiemu herbu Ciołek, szambelanowi króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, za 160 tysięcy talarów reńskich. Dziesięć lat wcześniej kupił on już od potomków Balthazara majątek Rozbitek, który do rodu wniosła w posagu Ewa Eleonora Schlichting-Bukowiecka[12]. Wkrótce po II rozbiorze Polski majątek Miedzychód zmienił właścicieli, a w 1816 roku przeszedł w ręce państwa pruskiego. Sto lat później zamek został wyburzony[40]. Także cały majątek Kargowa, w wyniku życia ponad stan Jana Moritza Unruga (1770-1836), syna Alexandra Unruga, był tak zadłużony, że rząd pruski w 1828 roku objął nad nim kontrolę, a po jego śmierci przejął na własność skarbu państwa[41]. Pierwszy jego syn Moritz Wilhelm (1804-1842) był wyższym urzędnikiem pruskim w Münsterze, Frankfurcie nad Menem i Karlsruhe[42], a drugi Eduard Severin Oswald (1809-1874) leutnantem w 2 Pułku Kawalerii Gwardii w Erfurcie[43] oraz podskarbim Hohenzollernów na zamku Eller koło Düsseldorfu[41].

Mniszki, wnętrze chlewni skansenu

Potomkowie Krzysztofa Unruga pod zaborem pruskim, po mieczu pochodzący jedynie od Krzysztofa Piotra (1742-1811), syna Władysława (1698-1749), ostatecznie ulegli wtórnej germanizacji. Byli to von Unruhowie dziedziczący Mniszki, Tuczępy, Miłostowo, Ulejno oraz Górowo[10][11]. Z nich wywodził się niemiecki generał Walter von Unruh (1875-1945), urodzony w Mniszkach, który usiłował nakłonić adm. Józefa Unruga, przebywającego w oflagu, do wstąpienia w szeregi Kriegsmarine[f] i Peter Christoph Hugo Anatol von Unruh (1920-1941), który jako żołnierz poległ pod Pskowem. W 1945 roku Unruhowie tej linii opuścili Polskę. Obecnie we wzorowo prowadzonym, dziś zabytkowym folwarku w Mniszkach mieści się skansen[8]. Wśród potomków zamieszkałych w Niemczech wyróżnił się społecznie, urodzony w Mniszkach, Georg Christoph von Unruh (1913-2009) profesor nauk prawnych, zajmujący się też historią rodu Unrugów[3][11]. Jego syn Werner Klaus również jest profesorem prawa. Christoph-Nikolaus Rudolf von Unruh, prawnik z najmłodszego pokolenia linii międzychodzkiej, założył stronę domową rodu Unrugów: Unrug.de[44].

Linia bukowiecka

Pozostałość po zabudowaniach majątku Bukowiec (brama folwarku)

Aleksander Unrug (1628-po 1682), młodszy syn Georga (1580-1652) i wnuk Krzysztofa Unruga Najstarszego, w 1654 roku zakupił Bukowiec. Tam został założycielem trwałej linii polskiej rodu Unrugów, zwanej od jej pierwszej głównej siedziby linią bukowiecką. Pozostałe jego dobra, to: Pieski, Nowe Gorzycko, Gorzyń, Goślina i Skrzydlewo[10]. Ożenił się z Urszulą Elżbietą Troską herbu Troska z Podlegórza (zm. 1713). Podczas potopu szwedzkiego również początkowo poparł Szwedów, atakując z bratem pobliskie kościoły katolickie w Trzcielu, Pszczewie i Kamionnej, lecz potem zrehabilitował się i wypłacił odszkodowania rodzinom ofiar[8]. Jego potomkowie stopniowo spolonizowali się całkiem, zachowując do poł. XIX wieku wyznanie ewangelickie. Kolejni potomkowie w prostej linii to: Jerzy Sebastian Unrug (1666-1723) – ożenił się z Anną Heleną Jaskólecką herbu Zaremba, Aleksander Unrug (1704-1773) – ożenił się z Heleną Beatą Bronikowską herbu Osęk, Fryderyk Sebastian Unrug (1734-1802), Henryk Kajetan Maurycy Unrug (1791-1849) – protoplasta polskich Unrugów wyznania katolickiego[10].

Henryk Kajetan Maurycy Unrug (1791-1849), dziedzic Bukowca, Szołowa, Dzięczyny i Skrzydlewa, później też właściciel Wszołowa, żonaty z Anielą Teklą z domu Kurnatowską herbu Łodzia (1802-1849), szambelan króla Prus, żyjąc pod zaborem pruskim, używał wpierw niemieckiej formy imienia i nazwiska Heinrich Kajetan Graf von Unruh, lecz pod koniec życia urzędowo wrócił do polskiej. Był pierwszym mężczyzną w rodzie Unrugów, który wraz z częścią rodziny, przeszedł na wiarę katolicką w 1832 roku[11]. Zmarł z żoną i trójką z jedenaściorga dzieci oraz kilkoma dalszymi krewnymi podczas epidemii cholery[10]. Spośród jego synów, w służbie Polsce wyróżnili się:

Kazimierz Unrug (1833-1863)

Oprócz Kazimierza Unruga w powstaniu styczniowym poległo jeszcze dwóch przedstawicieli rodu: Jan Unrug i drugi, nieznanego imienia. Nie są znane ich związki z linią bukowiecką. Udział w polskich walkach powstańczych ściągnął na rodzinę represje zaborcy, m.in. Bukowiec został skonfiskowany przez rząd pruski[10].

Podczas walk o niepodległość Ojczyzny, w II Rzeczypospolitej oraz w czasie II wojny światowej, służyli Polsce kolejni potomkowie synów Henryka Kajetana Maurycego Unruga (1791-1849)[10].

Potomkowie Wiktora Edwarda Unruga (1831-1915), od którego pochodzą mieszkający w Polsce członkowie rodu Unrugów:

Gen. Antoni Unrug na defiladzie w Poznaniu (w środku), obok gen. Józef Dowbor-Muśnicki, gen. Ireneusz Wierzejewski, gen. Jan Wroczyński, Wojciech Korfanty, Adam Poszwiński
Wejście frontowe dworu w Sielcu
  1. Włodzimierz Unrug (1894-1979) – wyjechał do USA
  2. Zofia (1895-1980) – w 1921 wyszła za Józefa Unruga, ówczesnego szefa Sztabu Dowództwa Wybrzeża Morskiego. W 1923 roku zamieszkała w raz z nim w Sielcu, gdzie od 1925 roku zarządzała rodzinnym majątkiem, wprowadzając nowatorski program hodowli trzody chlewnej, umożliwiający eksport do Wielkiej Brytanii na bekon. Pracowała też jako tłumaczka literatury i publicystka. Równocześnie prowadziła działalność charytatywną, m.in. opiekując się chorymi. W czasie okupacji, przebywając w majątku brata Wojciecha w Łuczycach, działała w organizacji Uprawa-Tarcza-Opieka.
  3. Wojciech Józef Unrug (1899-1984) – porucznik rezerwy 2 Pułku Szwoleżerów Rokitniańskich, w 1930 ożenił się z Jadwigą Jagnińską herbu Tarnawa (1902-1997). Mieli pięcioro dzieci, wśród których jest aktor i reżyser Paweł Unrug.
  • Ignacy Józef Unrug (ur. 1865)
  • Emilia (1867-1930) – w 1896 wyszła za Stanisława Kurnatowskiego herbu Łodzia (1873-1926). Mieli jedną córkę Zofię (ur. 1890)
  • Tadeusz Unrug (1868-1918)
  • Karol Konstanty Unrug (1870-1939) – właściciel dóbr Cerekwica w powiecie żnińskim. Wspierał materialnie i organizacyjnie powstanie wielkopolskie. Przed 1907 poślubił Lucynę Moszczeńską herbu Nałęcz. Mieli jednego syna:
Wiktor Unrug (1871-1925)
  • Wiktor Bolesław Wojciech Unrug (1871-1925) – dziedzic Mełpina i Emilianowa. Wykształcenie rolnicze zdobył w Szkole Głównej Agronomicznej w Berlinie. W listopadzie 1918 roku włączył się w działalność niepodległościową. Był współorganizatorem Straży Ludowej i jej dowódcą SL w Dolsku, powołał samodzielny pluton straży w podległym obwodzie, który zapewniał bezpieczeństwo i aprowizację ludności polskiej. Utworzył i uzbroił z własnej inicjatywy i funduszy dwudziestosobowy oddział konny, z ochotników, synów okolicznych ziemian i służby folwarcznej. Pod jego dowództwem w styczniu 1919 roku kawaleria powstańcza prowadziła patrole w walkach pod Zbąszyniem i Łomnicą. Został ranny pod Sowią Górą Jego oddział przyczynił się w lutym 1919 roku do zwycięstwa w bitwach pod Miejską Górką i Zieloną Wsią. Później jego oddział urósł do siły szwadronu i został włączony do 1 Pułku Ułanów Wielkopolskich. Odznaczony został Krzyżem Walecznych. Po powstaniu wrócił do swego majątku, poświęcając się rolnictwu[51]. Ożenił się z Jadwigą Zielonacką herbu Leszczyc (ur. 1880). Mieli troje dzieci:
  1. Zbigniew Unrug (1915-1982) – żołnierz Armii Krajowej, ożenił się z Eugenią Urbańską (1921-2003), miał dwóch synów: Wiktora i Jana
  2. Jan Antoni Unrug (1919-1980) – żołnierz Armii Krajowej, ożenił się z Anną Marią Konopką z Konopek-Jałbrzykowegostoku h. Nowina (1921-2010), z którą miał córkę Annę
  3. Aleksandra (ur. 1920) – żona Bronisława Kosińskiego (ur. 1910)
  • Stanisław Unrug (1877-1927) – ożenił się z Ireną Zielonacką herbu Leszczyc (1880-1932). Mieli jedną córkę:
  1. Emilia (1905-1944)[10].

Spośród sześciorga dzieci Józefa Bartłomieja Unruga (1825-1903) wyróżnili się Jan oraz Zygmunt i jego córka Jadwiga:

  • Jan Unrug (1854-1931) – dziedzic Sulmowa, który wniosła w posagu jego matka Aleksandra Glotz-Rembowska herbu Melissa (ur. 1828). W majątku prowadził hodowlę bydła holenderskiego oraz szkółkę leśną, a przede wszystkim działalność charytatywną na szeroką skalę: fundację swego imienia i ochronkę dla pięćdziesięciorga dzieci. W testamencie zapisał wszystko na cele dobroczynne, w tym dwór na założenie zakładu dla nieuleczalnie chorych. Wpierw prowadzono w nim kolonie letnie dla dzieci bezrobotnych. Okupant niemiecki zniszczył park, a władze komunistyczne doprowadziły do zrujnowania siedziby[52].

Potomkowie Tadeusza Gustawa Unruga (1834-1907):

Admirał Józef Unrug (z lewej), prezydent RP Ignacy Mościcki i biskup chełmiński Stanisław Okoniewski na pokładzie ORP Mazur w czasie Dni Morza w Gdyni w 1937
  • Józef Michał Tadeusz Unrug (1884-1973) – początkowo służył we flocie niemieckiej, przechodząc w latach 1904-1918 wszystkie stopnie od kadeta do kapitana. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę, w 1919 roku zgłosił się do adm. Kazimierza Porębskiego, dowódcy nieistniejącej wówczas jeszcze polskiej Marynarki Wojennej. Zakupił dla niej prywatnie pierwszy okręt ORP Pomorzanin. W 1925 roku jako komandor objął dowództwo floty w Gdyni, w 1933 roku otrzymał awans na kontradmirała i został dowódcą Obrony Wybrzeża, podległym bezpośrednio Naczelnemu Wodzowi. W czasie kampanii wrześniowej, wobec klęski Polski podjął decyzję o kapitulacji dopiero 1 października. Następnie był jeńcem w oflagach, często karnie przenoszonym za przejawianie nieugiętej postawy i odmowę wszelkiej współpracy z Niemcami. Po uwolnieniu w 1945 roku pozostał w służbie aż do likwidacji Polskich Sił Zbrojnych w 1947 roku. Później mieszkał w Maroku i Francji. W 1921 roku poślubił Zofię Unrug. Mieli jednego syna Horacego, od którego pochodzą Unrugowie mieszkający we Francji[10]:
    • Horacy Franciszek Tadeusz Unrug (1930-2012) – wraz z rodzicami mieszkał po wojnie w Maroko i we Francji, w 1956 roku poślubił Annę Marię Gabrielę Potocką herbu Złota Pilawa. W 2011 roku w wywiadzie dla ekipy projektu Muzeum Emigracji w Gdyni powiedział: „Jedynym miejscem gdzie się czuję u siebie, w domu, jest Gdynia. Zorientowałem się o tym gdy byłem tam. To jest moje rodzinne miasto. Spędzałem tam przed wojną, do wieku 9 lat, regularnie po ok.pół roku. Byłem u siebie, w domu, i dalej jestem...”[53]. Jego syn Christophe Unrug (ur. 1959), od 2014 roku mer Montrésor, uczestniczył z rodziną w sprowadzeniu ciał Józefa i Zofii Unrugów do Gdyni w 2018 roku, gdzie z rąk prezydenta RP Andrzeja Dudy otrzymał akt nominacji dziadka na stopień admirała floty[54].
  • Michał Unrug (1896-1974) – podczas I wojny światowej dosłużył się stopnia podporucznika saskich huzarów. Na początku 1919 roku wstąpił do formującego się w Gnieźnie 3 Pułku Ułanów Wielkopolskich, późniejszego 17 Pułku Ułanów Wielkopolskich im. króla Bolesława Chrobrego. Na czele 4 szwadronu tego pułku walczył z bolszewikami w 1920 roku, w walkach nad Dnieprem został ranny. Po wojnie pozostał w Wojsku Polskim, będąc conajmniej do 1930 roku w swym pułku, a następnieadiutantem Szefa Sztabu Głównego. Później przeszedł do służby dyplomatycznej jako radca poselstwa polskiego w Sztokholmie. Po II wojnie osiadł w .. Ożenił się z Ricą Mercedes Rey (ur. 1902), z którą miał córkę Marię Krystynę (1940-1976). Po II wojnie światowej pozostał z rodziną na emigracji[10].

7 maja 1920 roku o godz. 6 rano szwadron Michała Unruga wkroczył jako pierwszy polski oddział do Kijowa. Witany był przez duchowieństwo prawosławne z wiernymi w uroczystej procesji, Radę Miasta i kilkudziesięciotysięczny tłum mieszkańców. Następnie por. Michał Unrug, rot. Włodzimierz Podhorski i por. Eugeniusz Święcicki z Pułku Jazdy Tatarskiej weszli do ratusza i złożyli wpis do Złotej Księgi Miasta Kijowa, „w imieniu Najjaśniejszej Rzeczypospolitej Polskiej zajmując Gród Chrobrowy”[55].

Drzewo genealogiczne

Christoph von Unruh der Uhrältere / Krzysztof Unrug Najstarszy (1550-1622) ⚭ Anna von Promnitz

1. Christoph II ⚭ Katharina von Köckeritz
1.1. Christoph |
1.2. Balthasar |
1.3. Elisabeth ⚭ Apollo von Rülicke |
1.4. Margarethe |
2. Georg / Jerzy (1580-1652) ⚭ (a) Anna Elisabeth von Lest, ⚭ (b) Eva Elisabeth von Rothenburg
2.1. (a↓) Anna Maria (ok. 1620) ⚭ Krystian Dziembowski h. Pomian z Kręcka (ok. 1610) →
2.2. Eva Sofie (1623-1642) ⚭ Alexander von Rothenburg z Nietkowa
2.3. Krzysztof [III] (1624-1689) ⚭ (a) Maria Anna Broniewska h. Leliwa (zm. 1664), ⚭ (b) Bogumiła Jaskólecka h. Zaremba
2.3.1. (a↓) Anna Luiza (1651-1669) ⚭ N Bronikowski →
2.3.2. Jerzy (1652-1710) ⚭ Anna Marianna Bojanowska h. Junosza
2.3.2.1. Krzysztof (* 1680) |
2.3.2.2. Bogusław
2.3.2.2.1. Stephan Peter |
2.3.2.2.2. Peter Christoph |
2.3.2.3. Jerzy ⚭ Marianna Elżbieta Dziembowska h. Pomian z Kręcka |
2.3.2.4. N |
2.3.3 Aleksander (1659-1676) |
2.3.4. Jan Krzysztof (1660-1687) |
2.3.5. Bogusław (1661-1725) ⚭ Konstancja Ludwika Anna Żychlińska h. Szeliga (ok. 1645-1695)
2.3.5.1. Eleonora |
2.3.5.2. [Gen.] Krzysztof IV / Christoph IV (1689-1763) ⚭ Maria Franciszka Kokorsowa |
2.3.5.3. Władysław (1698-1749) ⚭ Joanna Elżbieta Unrug ze Świniar
2.3.5.3.1. Krzysztof Piotr / Christoph Peter (1742-1811) ⚭ Zofia Małgorzata
2.3.5.3.1.1. Peter Wladislaus (*† 1781) |
2.3.5.3.1.2. Ernst Johann (1782-1866) ⚭ Marianna Henriette Wilhelmine von Feilitzsch (1787-1836)
2.3.5.3.1.2.1. Emilie Henriette (1807-1885) ⚭ Boguslaus Heinrich Wilhelm Balde (1813-1880) →
2.3.5.3.1.2.2. Florentine Amalie (*† 1811) |
2.3.5.3.1.2.3. Alexander Wilhelm Ferdinand Friedrich (1814-1869) ⚭ Susanne Wilhelmine Nitsche (1825-1895)
2.3.5.3.1.2.3.1. Hugo (1850-1917) ⚭ Anna von Unruh z Mniszek (* 1863)
2.3.5.3.1.2.3.1.1. Erich Peter Christoph (1890-1970) ⚭ Catharina Adele Clara von Bredow (1894-1985)
2.3.5.3.1.2.3.1.1.1. Peter Christoph Hugo Anatol (1920-1941) |
2.3.5.3.1.2.3.1.2. Heinrich Gottwald Hugo (1897-1938) ⚭ Ruth Scholz (* 1905)
2.3.5.3.1.2.3.1.2.1.
2.3.5.3.1.2.3.1.2.2. Dagmar Sophie Anna Elisabeth (* 1934) ⚭ Hans Milo von Schweinichen (* 1921) |
2.3.5.3.1.2.3.1.3. Ernst Hugo (1900-1981) ⚭ Waldraut Marie Sophie Johanna von Schlieffen (1908-1995)
2.3.5.3.1.2.3.1.3.1
2.3.5.3.1.2.3.2. Henriette Clara Franziska (* 1852) ⚭ (a) N Freytag, ⚭ (b) Johann Friedrich Franz Kruse (* 1865) →
2.3.5.3.1.2.3.3. Emilie (* 1853) |
2.3.5.3.1.2.3.4. Hedwig (* 1855) ⚭ Ehrhard Celestin Vorwerk (* 1825) →
2.3.5.3.1.2.3.5. Valeska Eugenie Louise Clementine Wanda Ottilie (* 1858) ⚭ Carl Heinrich Buth (* 1857) |
2.3.5.3.1.2.3.6. Paul Georg Eugen (1860-1947) ⚭ Anna Amalie Clara Freytag z Pajtun (* 1860)
2.3.5.3.1.2.3.6.1. Curt (* 1896) |
2.3.5.3.1.2.4. Julius Friedrich Franz (1815-1866) ⚭ Florentine Schuster (1820-1892)
2.3.5.3.1.2.4.1. Sophie (* 1848) ⚭ Wilhelm Lindemann |
2.3.5.3.1.2.4.2. Georg August Julius (1849-1871) |
2.3.5.3.1.2.5. Hermann Sigmund Louis (1817-1838) |
2.3.5.3.1.2.6. Henriette Caroline (1818-1888) ⚭ Ignatz Freytag (* 1820) →
2.3.5.3.1.2.7. Heinrich Ernst (* 1820) ⚭ (a) Sofie von Boltenstern (1829-1882), ⚭ (b) Anna Maria von Kalckreuth (1836-1932)
2.3.5.3.1.2.7.1. (a↓) Max Ernst (* 1865) |
2.3.5.3.1.2.7.1. Carl (1867-1882) |
2.3.5.3.1.2.7.1. Helene (* 1869) |
2.3.5.3.1.2.7.1. Amalie (1874-1885) |
2.3.5.3.1.2.8. Carl Friedrich Eduard (* 1822) |
2.3.5.3.1.2.9. Mathilde Helene Alexandrin (1823-1867) |
2.3.5.3.1.3. Carl Georg (1783-1786) |
2.3.5.3.1.4. Helene Elisabeth (1783-1843) |
2.3.5.3.1.5. Johanne Wilhelmine Elisabeth (1784-1856) ⚭ Samuel Bogislaus von Kalckreuth (1769-1843) |
2.3.5.3.1.6. Eleonore Charlotte Friederike (1785-1861) ⚭ August Leonhard von Kalckreuth (1771-1847) |
2.3.5.3.1.7. Constanze Louise Elisabeth (1786-1791) |
2.3.5.3.1.8. Friedrich Christof (1787-1854) ⚭ Karoline Pohl († 1871)
2.3.5.3.1.8.1. Mathilde Augustine (* 1823) ⚭ Eduard Grabs von Haugsdorf |
2.3.5.3.1.8.2. Alexander Glorwin (* 1827) |
2.3.5.3.1.8.3. Marie Amalie Ernestine (* 1834) |
2.3.5.3.1.8.4. Ernst Adalbert (* 1834) |
2.3.5.3.1.8.5. Oskar Hermann (1837-1866) |
2.3.5.3.1.8.6. Hermann Ferdinand Oskar (* 1839) ⚭ Elisabeth Hoffmann z Tczewa (* 1852)
2.3.5.3.1.8.6.1. Auguste Mathilde Elisabet (* 1883) |
2.3.5.3.1.8.6.2. Caroline Charlotte Alexandrine (* 1885) |
2.3.5.3.1.8.6.3. Emil Wilhelm Alexander (* 1886) |
2.3.5.3.1.8.6.4. Marie Johanne Mathilde (* 1888) |
2.3.5.3.1.9. Anton Ferdinand (1792-1856) ⚭ Auguste Balde (1805-1855)
2.3.5.3.1.9.1. Karl Eugen Bogislaus (1824-1896) ⚭ Emma Friederike Alexandrine Freytag (* 1836)
2.3.5.3.1.9.1.1. Anna (* 1863) ⚭ Hugo von Unruh (1850-1917) →
2.3.5.3.1.9.1.2. Lina „Litte” (1864-1926) |
2.3.5.3.1.9.1.3. Georg (1867-1946) ⚭ Elisabeth Freytag (* 1880)
2.3.5.3.1.9.1.3.1. [Prof.] Georg Christoph (1913-2009) ⚭ Erika Elizabeth Kleine
2.3.5.3.1.9.1.3.1.1.
2.3.5.3.1.9.1.3.1.2. [Prof.] Werner Klaus
2.3.5.3.1.9.1.3.1.2.1.
2.3.5.3.1.9.1.4. [Gen.] Walter (1875-1945) ⚭ Lizzie Jepsen (* 1884)
2.3.5.3.1.9.2. Rosalie |
2.3.5.3.1.9.3. Antonie |
2.3.5.3.1.9.4. Ottilie Sofie (* 1829) |
2.3.5.3.1.9.5. Alexandra (1830-1905) ⚭ Martin Heinrich Wilhelm Keibel (1819-1879) |
2.3.5.3.1.9.6. Louise Helene Auguste (* 1835) ⚭ Ernst Alexander Max von Kurnatowski (* 1823) |
2.3.5.3.1.10. Caroline Justine († 1825) ⚭ August von Kalckreuth |
2.3.5.4. Konstanty / Konstantin († 1763) ⚭ N z Gdańska |
2.3.5.5. Bogusław Piotr († 1766) ⚭ Charlotte von Schaumberg
2.3.5.5.1. Jerzy Bogusław (1742-1779) ⚭ Szarlota Bojanowska h. Junosza
2.3.5.5.1.1. Joanna ⚭ Stefan Dziembowski h. Pomian →
2.3.5.6. N
2.3.5.7. N
2.3.5.8. N
2.3.6. Władysław († 1684) ⚭ Teresa Małgorzata Golcz
2.3.6.1. Marianna Bogumiła († 1754) ⚭ (a) Jakub Stanisław Pilchowski, ⚭ (b) Ludwik Bartłomiej Szołdrski h. Łodzia (1675-1749) →
2.3.7. Konstancja Krystyna |
2.3.8. Karol Zygmunt ⚭ Beata Szarlota Sokołowska
2.3.8.1. Baltazar Zygmunt |
2.3.9. (b↓) Krystian (1670-1676) |
2.3.10. Adam Ludwik (1673-1676) |
2.3.11. Bogumiła (1674-1675) |
2.3.12. Urszula Helena (1674-1686) |
2.3.13. Ewa Bogumiła (* 1675) |
2.3.14. Zygmunt (1676-1732) ⚭ Beata Szarlota Luiza Gorzeńska h. Nałęcz
2.3.14.1. Chryzostom Zygmunt |
2.3.15. Fryderyk Wilhelm (* 1681) |
2.3.16. Karol /Karl (1683-1736) ⚭ (a) Anna Krystyna Schlichting-Bukowiecka, ⚭ (b) Joanna Marianna Kotwicz z Konotopu
2.3.16.1. (a) Samuel Bogusław |
2.3.16.2. (b↓) Aleksander (1726-1806) ⚭ Maria Anna Berlepsch (1735-1776)
2.3.16.2.1. Marianna Amelia (1757-1790)
2.3.16.2.2. N |
2.3.16.2.3. N |
2.3.16.2.4. N |
2.3.16.2.5. N |
2.3.16.2.6. N |
2.3.16.2.7. N |
2.3.16.2.8. N |
2.3.16.2.9. Jan Moritz (1770-1836) ⚭ Fryderyka Wilhelmina Unrug ze Skrzydlewa
2.3.16.2.9.1. Moritz Wilhelm (1804-1842) ⚭ Luise von Selasinsky h. Żelaziński
2.3.16.2.9.2. Eduard Severin Oswald (1809-1874)
2.3.16.3. Henriette |
2.3.16.4. Marianne Gottliebe |
2.3.16.5. Adolf |
2.3.16.6. Friederika |
2.3.16.7. Karl Sigmund |
2.3.16.8. Christoph August |
2.3.16.9. August |
2.3.16.10. N |
2.3.16.11. N |
2.3.16.12. N |
2.3.17 Ewa Luiza (* 1685) |
2.3.18 Konstanty (1686-1696) |
2.3.19 Joanna Krystyna (* 1688) ⚭ Aleksander Bronikowski →
2.3.20 Maria (Marianna) Elżbieta ⚭ Piotr Żychliński →
2.4. (b↓) Aleksander (1628-po 1682) ⚭ Urszula Elżbieta Troska h. Troska († 1713)
2.4.1. Ewa Elżbieta (ok. 1650-ok. 1722) ⚭ Hieronim Bronikowski h. Osęk († 1701) →
2.4.2. Jerzy Sebastian (1666-1723) ⚭ Anna Helena Jaskólecka h. Zaremba
2.4.2.1. Aleksander (1704-1773) ⚭ (a) Helena Beata Bronikowska h. Osęk, ⚭ (b) Joanna Krystyna Charlotta Troska
2.4.2.1.1. (a) Fryderyk Sebastian (1734-1802) ⚭ Joanna Elżbieta (* ok. 1760)
2.4.2.1.1.1. Henryk Kajetan Maurycy (1791-1849) ⚭ Aniela Tekla Kurnatowska h. Łodzia (1802-1849)
2.4.2.1.1.1.1. Józef Bartłomiej (1825-1903) ⚭ Aleksandra Glotz-Rembowska h. Melissa (* 1828)
2.4.2.1.1.1.1.1. Jan (1854-1931) |
2.4.2.1.1.1.1.2. Zygmunt (1857-1935) ⚭ Jadwiga Kossak h. Kos (1862-1917)
2.4.2.1.1.1.1.2.1. Zofia (1889-ok. 1917) |
2.4.2.1.1.1.1.2.2. Jadwiga Maria „Nina” (1893-1968) ⚭ Stanisław Ignacy Witkiewicz (1885-1939) |
2.4.2.1.1.1.1.3. Zofia Antonina Maria (1859-1922) ⚭ Witold Trzciński h. Rawicz (1851-1930) |
2.4.2.1.1.1.1.4. Zofia Maria († 1923) ⚭ Wacław Kurnatowski h. Łodzia († 1922) →
2.4.2.1.1.1.1.5. Gabriela ⚭ Michał Wojtkiewicz |
2.4.2.1.1.1.1.6. Aniela ⚭ Karol Antoni Tadeusz Zagórski († 1898) |
2.4.2.1.1.1.2. Ludwik (1826-1848) |
2.4.2.1.1.1.3. Rozalia (1827-1916) ⚭ Adolf Potworowski h. Dębno (1823–1862) →
2.4.2.1.1.1.4. Anna (1830-1914) ⚭ Andrzej Skórzewski h. Drogosław (1827/20?-1898) →
2.4.2.1.1.1.5. Wiktor Edward (1831-1915) ⚭ Emilia Florentyna Bojanowska h. Junosza (1839-1904)
2.4.2.1.1.1.5.1. Rozalia (ur. 1858) ⚭ Jan Świnarski h. Poraj (1848-1895) →
2.4.2.1.1.1.5.2. Antoni Ignacy (1860-1939) ⚭ Amelia von Hachez (* ok. 1860)
2.4.2.1.1.1.5.2.1. Wiktor Zygmunt (1886-1973) ⚭ Maria Elizabeth von Kageneck (* 1890)
2.4.2.1.1.1.5.2.1.1. Piotr Wiktor (* 1918) ⚭ (a) Anna Taczanowska h. Jastrzębiec (1922-1996), ⚭ (b) N
2.4.2.1.1.1.5.2.1.1.1. (b)
2.4.2.1.1.1.5.2.1.2. Maria Modesta (* 1920) ⚭ N Schulenburg
2.4.2.1.1.1.5.2.2. Franciszek Józef (1887-1945) ⚭ Zofia Aleksandra Maria Dąmbska h. Godziemba (* 1889)
2.4.2.1.1.1.5.2.2.1. Antonina (ok.1920-1982) |
2.4.2.1.1.1.5.3. Franciszek Henryk (1861-1929) ⚭ Emilia Taczanowska h. Jastrzębiec (1860-1945)
2.4.2.1.1.1.5.3.1. Włodzimierz (1894-1979) |
2.4.2.1.1.1.5.3.2. Zofia (1895-1980) ⚭ Józef Unrug (1884-1973) →
2.4.2.1.1.1.5.3.3. Wojciech Józef (1899-1984) ⚭ Jadwiga Jagnińska h. Tarnawa (1902-1997)
2.4.2.1.1.1.5.3.3.1. Rafał (1931-2000) ⚭ Monika Pelczar (* 1937)
2.4.2.1.1.1.5.3.3.1.1. Agnieszka (* 1961) ⚭ Bob Boelhouwer (* 1970) →
2.4.2.1.1.1.5.3.3.2. Konstanty (* 1935) ⚭ Maria Kirsch (* 1935)
2.4.2.1.1.1.5.3.3.2.1. Tomasz (* 1966) ⚭ Ester de Pablo Gallardo (* 1967)
2.4.2.1.1.1.5.3.3.2.1.1. Carmen Maria (* 1997)
2.4.2.1.1.1.5.3.3.3. Paweł (* 1939) ⚭ Elżbieta Szczurowska (* 1940)
2.4.2.1.1.1.5.3.3.3.1. Krzysztof (* 1984)
2.4.2.1.1.1.5.3.3.4. Elżbieta (1941-1994) |
2.4.2.1.1.1.5.3.3.5. Maciej (* 1943) ⚭ Maria Mędrela (* 1946)
2.4.2.1.1.1.5.3.3.5.1. Piotr (* 1968)
2.4.2.1.1.1.5.3.3.5.2. Xawery (* 1969) ⚭ Edyta Obrzut (* 1969)
2.4.2.1.1.1.5.3.3.5.2.1. Tadeusz (* 1990)
2.4.2.1.1.1.5.3.3.5.3. Juliusz (* 1974) ⚭ Justyna Adamska (* 1975)
2.4.2.1.1.1.5.3.3.5.3.1. Lidia (* 2006)
2.4.2.1.1.1.5.3.3.5.3.2. Sara (* 2009)
2.4.2.1.1.1.5.3.3.5.4. Andrzej (* 1977) ⚭ Aneta Cicholc (* 1978)
2.4.2.1.1.1.5.3.3.5.4.1. Ignacy (* 2008)
2.4.2.1.1.1.5.3.3.5.4.2. Fryderyk (* 2013)
2.4.2.1.1.1.5.3.3.5.5. Anna (* 1982)
2.4.2.1.1.1.5.3.3.5.6. Aleksander (* 1989)
2.4.2.1.1.1.5.4. Ignacy Józef (* 1865) |
2.4.2.1.1.1.5.5. Emilia (1867-1930) ⚭ Stanisław Kurnatowski h. Łodzia (1873-1926)
2.4.2.1.1.1.5.5.1. Zofia (* 1890) |
2.4.2.1.1.1.5.6. Tadeusz (1868-1918) |
2.4.2.1.1.1.5.7. Kazimierz (ok. 1870-1897) |
2.4.2.1.1.1.5.8. Karol Konstanty (1870-1939) ⚭ Lucyna Moszczeńska h. Nałęcz (* 1862)
2.4.2.1.1.1.5.8.1. Antoni Wiktor (1907-1977) |
2.4.2.1.1.1.5.9. Wiktor Bolesław Wojciech (1871-1925) ⚭ Jadwiga Zielonacka h. Leszczyc (* 1880)
2.4.2.1.1.1.5.9.1. Zbigniew (1915-1982) ⚭ Eugenia Urbańska (1921-2003)
2.4.2.1.1.1.5.9.1.1. Wiktor (1945-1993) ⚭ Aneta Miedzińska (* 1940)
2.4.2.1.1.1.5.9.1.1.1. Wiktor (* 1971) ⚭ Magdalena Piasek (* 1979)
2.4.2.1.1.1.5.9.1.1.1.1. Amelia (* 2003)
2.4.2.1.1.1.5.9.1.1.1.2. Adrianna (* 2004)
2.4.2.1.1.1.5.9.1.1.2. Jan (1953-1965) |
2.4.2.1.1.1.5.9.2. Jan Antoni (1919-1980) ⚭ Anna Maria Konopka h. Nowina (1921-2010)
2.4.2.1.1.1.5.9.2.1. Anna (* 1947) ⚭ Wojciech Michalski (* 1940) →
2.4.2.1.1.1.5.9.3. Aleksandra (* 1920) Bronisław Kosiński (* 1910) |
2.4.2.1.1.1.5.10. Stanisław (1877-1927) ⚭ Irena Zielonacka h. Leszczyc (1880-1932)
2.4.2.1.1.1.5.10.1. Emilia (1905-1944) |
2.4.2.1.1.1.6. Kazimierz (1833-1863) |
2.4.2.1.1.1.7. [Gen.] Tadeusz Gustaw (1834-1907) ⚭ Izydora von Bunau (1851-1923)
2.4.2.1.1.1.7.1. [Adm.] Józef Michał Horacy (1884-1973) ⚭ Zofia Unrug (1895-1980)
2.4.2.1.1.1.7.1.1. Horacy (1930-2012) ⚭ Anna Maria Gabriela Potocka h. Złota Pilawa
2.4.2.1.1.1.7.1.1.1. Barbara (* 1957) ⚭ Stanisław Tyczyński (* 1958) →
2.4.2.1.1.1.7.1.1.2. [Mer] Christophe (* 1959) ⚭ Nathalie Burgos (* 1961)
2.4.2.1.1.1.7.1.1.2.1. Artur (* 1985)
2.4.2.1.1.1.7.1.1.2.2. Georgia (* 1986)
2.4.2.1.1.1.7.1.1.2.3. Aleksandra (* 1989)
2.4.2.1.1.1.7.1.1.2.4. Władysław (* 1991)
2.4.2.1.1.1.7.1.1.2.5. Maja (* 1991)
2.4.2.1.1.1.7.1.1.3. Marek (* 1961) ⚭ Emilie Durodié (* 1965)
2.4.2.1.1.1.7.1.1.3.1. Julia (* 1990)
2.4.2.1.1.1.7.1.1.3.2. Konstanty (* 1991)
2.4.2.1.1.1.7.1.1.3.3. Elżbieta (* 1993)
2.4.2.1.1.1.7.1.1.3.4. Jan (* 1995)
2.4.2.1.1.1.7.1.1.3.5. Agnieszka (* 1999)
2.4.2.1.1.1.7.1.1.4. Małgorzata (ur. 1968) ⚭ Paul Joseph Sweeney (* 1963) →
2.4.2.1.1.1.7.2. Michał (1896-1974) ⚭ Rica Mercedes Rey (* 1902)
2.4.2.1.1.1.7.2.1. Maria Krystyna (1940-1976) |
2.4.2.1.1.1.8. Henryk (1836-1903) |
2.4.2.1.1.1.9. N († 1849) |
2.4.2.1.1.1.10. N († 1849) |
2.4.2.1.1.1.11. N († 1849) |
2.4.2.2. Urszula Helena ⚭ Aleksander Haza z Radlic h. Zając († 1740) →
2.4.3. Krzysztof ⚭ Małgorzata Katarzyna Golcz († po 1725)
2.4.3.1. Zofia Katarzyna |
2.4.3.2. Urszula Marianna ⚭ Jerzy Fryderyk Brudzewski h. Newlin (1680-1767) →
2.4.3.3. Jerzy Sebastian ⚭ N Kalkreuter
2.4.3.4. Krzysztof ⚭ N Unrug z Miedzychodu
2.4.3.5. Aleksander
2.4.3.6. Karol August
2.4.4. Aleksander Bogusław |
2.5. Eva ⚭ Karl Magnus von Kalckreuth / Kalkreuter
2.6. Ewa († 1694) ⚭ Bogusław Bojanowski h. Junosza z Gołaszyna (1639-1691) →
2.7. Ewa Elżbieta (1647-1712) ⚭ (a) Baltazar Dziembowski z Kręcka, ⚭ (b) Jan Wojciech (Olbracht) Bojanowski (1644-1698) →
3. Balthasar / Balcer Zygmunt (1582-1632) ⚭ Anna Maria Szczaniecka h. Ossoria
3.1. Zygmunt (1615-1680) ⚭ Anna Agnes von Rothenburg z Bytnicy († 1649)
3.1.1. Zygmunt (1642-1674) |
3.1.2. Aleksander (1646-1727) ⚭ (a) Franciszka Teresa Golcz-Schlichting z Kłębowca (1637-1677), ⚭ (b) Marianne Christiane von Stutterheim (1658-1745)
3.1.2.1. Krzysztof Zygmunt (1677-1747) ⚭ Anna Elisabeth von Sommerfeld (1681-1746)
3.1.2.1.1. Joanna Elżbieta († 1761) ⚭ Władysław Unrug (1698-1749) →
3.1.2.2. Sigismund Friedrich (1689-1746) ⚭ Hanna Sophie von Horn (1696-1773)
3.1.2.2.1. Karl Sebastian (1719-1783) ⚭ Ewa Eleonora Schlichting-Bukowiecka
3.1.2.2.1.1. Chrysostomus Sigismund (1749-1834) ⚭ Fryderyka Szarlota Bojanowska z Bojanowa h. Junosza (1756-1834)
3.1.2.2.1.1.1. Ernst Maximilian (1779-1831) ⚭ Charlotte Friederike Philippine von Pirch
3.1.2.2.1.1.1.1. Hermann Leberecht (1819-1874) ⚭ Bertha Henriette Karoline von Zitzewitz (1823-1897)
3.1.2.2.1.1.1.1.1. Margarete (1856-1943) ⚭ Franz Gustav von Branconi (1846-1911) →
3.1.2.2.1.1.2. Rudolf Bogislaw (1794-1847) ⚭ Johanne Hoffmann
3.1.2.2.1.1.2.1. Sebastian Stephan Ernst (1830-1871) ⚭ Auguste von Roßdor z Sierakowa (1834-1885) |
3.1.2.2.1.1.2.2. Rudolf Chrysostomus Bogislaw (* 1839) ⚭ Wanda Buch z Niepruszewa (* 1851) |
3.1.2.2.1.1.3. Stephan Georg (1776-1839) ⚭ Dorothea Elisabeth von Wittken (1783-1822)
3.1.2.2.1.1.3.1. Stephan (1809-1876) ⚭ Johanna Gleß (1824-1859)
3.1.2.2.1.1.3.1. [Poseł] Karl Friedrich Stephan (1845-1898) ⚭ Helene Luise Wilhelmine von Hellermann (1853-1921) |
3.1.2.2.1.1.3.2. Eduard (1811-1895) ⚭ Agnes Hulda Aurelia Schendel z Ujścia (* 1838)
3.1.2.2.1.1.3.2.1. Emil (* 1867) ⚭ Lydia Zacharias (* 1870) |
3.2. Johann (Hans) Karl († 1655) ⚭ Elisabeth (Margarethe) von Nostitz (1628-1680)
3.2.1. Anna Elisabeth (* 1646) |
3.2.2. Helene (* 1648) |
3.2.3. Hans Carl (* 1652) |
3.2.4. Balthasar (* 1653) |
3.2.5. Christoph Sigmund (* 1654) |
3.2.6. Alexander (* 1655) |
3.3. Adam Abraham († 1677) ⚭ Barbara Maria Golcz († 1685)
3.3.1. Baltazar (1655-1722) ⚭ (a) Sophia Katharina von Stuttenheim († 1703), ⚭ (b) Anna Catharina von Grünberg
3.3.1.1. (a) Ludwik Filip / Ludwig Philip (ok. 1703-1740) ⚭ Christiane Eleonore de Bruyn von Gräfenhayn (1703-1770)
3.3.1.1.1. [Gen.] Karl Philipp (1731-1805) ⚭ (a) Elisabeth Henriette Dorothea von Kameke z Przytocka (1745-1782), ⚭ (b) Eleonore Hedwig von Manstein (1749-1796)
3.3.1.1.1.1. Caroline Albertine Maria (1774-1862) ⚭ (a) Jakob von Kameke († 1800/5?), ⚭ (b) [Gen.] Casimir von Ingersleben (1778-1848) →
3.3.1.1.1.2. (a↓) Friedrike Clara Henriette (* 1777) ⚭ N von Nostiz →
3.3.1.1.1.3. Dorothea Christiana Modeste (1781-1854) ⚭ Wilhelm Ernest [Graf] zur Lippe-Biesterfeld →
3.3.1.1.1.4. (b↓) Sophie Johanna Caroline Juliane (1783-1863) ⚭ Peter Karl Earl von Hohenthal (1784-1856) →
3.3.1.1.1.5. [Gen.] Karl Georg Friedrich Johann (1786-1852) ⚭ Mathilde Agnes Beerbohm (1794-1868) |
3.3.1.2. (b) Alexander
3.3.1.2.1. Bogusław |
3.3.2. Ewa ⚭ Piotr Kościelecki
3.3.3. Urszula Małgorzata ⚭ Wojciech Dorposz-Dorpowski
3.4. Balthasar ⚭ Ursula von Schlichting |
4. Sidonie ⚭ Johann von Braun-Steinberg
5. Anna ⚭ N Broniewski

Zobacz też

Uwagi

  1. Według innej tradycji Eberharda zabił osobiście Udo I von der Wetterau, który wraz z hrabią Konradem Kurzboldem, kuzynem Konrada I, pokonał jego wojska
  2. Projekt trafia na opory większości członków rodu wobec takich badań
  3. W średniowieczu nazwisko to zapisywano w formach: Unruh, Unrug, Unruhe, Unruge, Unrow, Unrowe, Unrw, Unrugh, Unruch, Unroh
  4. Wśród Unrugów polskich byli luteranie, bracia czescy oraz kalwiniści, a od poł. XIX w. także katolicy
  5. W rodzie Unrugów stale powtarzają się imiona: Krzysztof, Zygmunt i Baltazar, a także: Jerzy, Bogusław i Aleksander. Powoduje to niejasności i pomyłki w literaturze
  6. Drugi generał niemiecki Walter von Unruh (1877-1956), urodzony w Tylewicach, nie pochodził z polskiej gałęzi rodu
  7. W Polsce mieszkają również Unrugowie pochodzący od innych gałęzi, zwłaszcza linii baronowskiej Unruhów, których przedstawiciele osiedlili się w Wielkopolsce w późniejszych wiekach

Przypisy

  1. Polscy Unrugowie ↓, s. 5-6.
  2. Złota Księga Szlachty Polskiej ↓.
  3. a b c d e f g Rodzina von Unruh ↓.
  4. a b c Genetic family research ↓.
  5. a b Grosses vollständiges Universal-Lexicon ↓, s. 1952.
  6. Adels-Lexikon ↓, s. 626.
  7. Genealogisches Taschenbuch der deutschen gräflichen Häuser, Perthes, 1839 [dostęp 2018-11-26] (niem.).
  8. a b c d Unruh ↓.
  9. a b Historia Raculi ↓.
  10. a b c d e f g h i j k l m n o p q r Unrugowie ↓.
  11. a b c d e f g h i j k l m Die Familie von Unruh / Unrug ↓.
  12. a b c d e Historia Międzychodu ↓.
  13. Die Familie v. Unruh [online], Gmina Kargowa [dostęp 2018-11-25] (niem.).
  14. Christoph d.Ä. von Unruh, Erbherr auf Birnbaum [online], geni_family_tree [dostęp 2018-11-25] (ang.).
  15. Sołectwo Świniary, jest takie miejsce w Puszczy Noteckiej [online], Świniary.org [dostęp 2018-11-22].
  16. Christoph II. von Unruh, auf Schweinert (Świniary) [online], geni_family_tree [dostęp 2018-11-25] (ang.).
  17. Georg von Unruh, a.d.H. Birnbaum [online], geni_family_tree [dostęp 2018-11-25] (ang.).
  18. Balthasar (Balcer Zygmunt ) von Unruh (Unrug h. wł.), auf Schweinert (Świniary, Kreis Schwerin a.W.) [online], geni_family_tree [dostęp 2018-11-25] (ang.).
  19. Volumina Legum ↓, s. 286, (T. 4).
  20. Teki Dworzaczka. Bojanowscy h. Junosza [online] [dostęp 2018-11-22].
  21. Bogusław Unrug. Listy, 1714–1726 [dostęp 2018-11-22].
  22. Elektorów poczet ↓, s. XII.
  23. Historia Kargowej ↓, s. 76-77.
  24. a b Herbarz Polski ↓, s. 201-202, t. IX.
  25. Nazwy miast Wielkopolski ↓, s. 62.
  26. Georg von Unruh, auf Schocken (Skoki) im Kreis Wongrowitz (Wągrowiec) [online], geni_family_tree [dostęp 2018-10-29] (ang.).
  27. Die Notlage der Birnbaumer Erbherrschaft ↓, s. 47.
  28. Grosses vollständiges Universal-Lexicon ↓, s. 1952-1953.
  29. Sprawa Zygmunta Unruga ↓, s. 2-3.
  30. Sprawa Zygmunta Unruga ↓, s. 13-25.
  31. Grosses vollständiges Universal-Lexicon ↓, s. 1954-1957.
  32. Sprawa Zygmunta Unruga ↓, s. 32.
  33. Historia Kargowej ↓, s. 77.
  34. Historia Kargowej ↓, s. 79-80.
  35. Wacław Serdeczny, Pałace i Parki Środkowego Nadodrza [online], Pałaceiparki.pl [dostęp 2018-11-22] (pol.).
  36. Herbarz Polski ↓, s. 45, t. III.
  37. Elektorów poczet ↓, s. 388.
  38. Volumina Legum ↓, s. 344 (T. 8).
  39. Sprawa Zygmunta Unruga ↓, s. 31.
  40. Zamek w Międzychodzie (nieistniejący) [online], Herbarz Pojezierza. Rody ziemiańskie i ich siedziby na ziemi międzychodzko – sierakowskiej [dostęp 2018-11-25] (pol.).
  41. a b Historia Kargowej ↓, s. 80.
  42. Marko Kreutzmann: Die höheren Beamten des Deutschen Zollvereins: Eine bürokratische Funktionselite zwischen einzelstaatlichen Interessen und zwischenstaatlicher Integration (1834–1871). pod. red.: Wojciech Strzyżewski. Götingen: Vandenhoeck & Ruprecht, 2012, s. 295. ISBN 978-3-525-36005-7.
  43. Marc Straßenburg, BUNDESARCHIV - Zentrale Datenbank Nachlässe [online], www.nachlassdatenbank.de [dostęp 2018-11-26] (niem.).
  44. Home [online], www.unrug.de [dostęp 2018-11-23].
  45. Teodor Żychliński: Wspomnienia z roku 1863. Poznań: 1888, s. 70-75.
  46. Marcin Kowalkowski, Dwór Unrugów, dwór Rodziewiczów [online], www.kujawsko-pomorskie.pl [dostęp 2018-11-22] (pol.).
  47. Dezydery Chłapowski: Potworowscy: kronika rodzinna. DiG, 2002, s. 35. ISBN 83-7181-253-1.
  48. Ryszard Mielczarek, Tadeusz Swinarski [online], Polski Słownik Biograficzny [dostęp 2018-11-22] (pol.).
  49. a b Polscy ziemianie ↓.
  50. Europa w Rodzinie - Akcja Uprawa / Tarcza / Opieka - Biografie [online], ziemianie.pamiec.pl [dostęp 2018-11-25] (pol.).
  51. Jarosław Wawrzyniak: Śrem w Powstaniu Wielkopolskim 1918-1919. autor biogramu Wiktora Unruga: Adam Podsiadły. Śrem: 2011, s. 110.
  52. Sulmowskie włości, „Stowarzyszenie Regionalna Grupa Historyczna Schondorf” [dostęp 2018-11-22] (pol.).
  53. Zmarł Horacy Unrug - Legenda Morska Gdyni [online], www.legendamorska.pl [dostęp 2018-11-27] (pol.).
  54. Admirał Unrug wrócił do Polski [FOTO] [online], Defence24 [dostęp 2018-11-27].
  55. Jerzy Starża-Majewski. Wyprawa na Kijów. „Wielkopolska w pracy zbrojnej i obywatelskiej”. 2, s. 38, 1937. 
Błąd w przypisach: Znacznik <ref> o nazwie „CITEREFHistoria Kargowej80”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
BŁĄD PRZYPISÓW

Bibliografia

  • Antoni Minkiewicz: Polscy Unrugowie. Londyn: 1983.
  • Georg-Christoph von Unruh: Die Familie von Unruh / Unrug im Posener Land (Großpolen). Heimatkreis Meseritz e.V.. [dostęp 10 listopada 2018]. (niem.).
  • Gerd v. Unruh: Genetic family research. Unrug.de. [dostęp 2018-11-23]. (ang. • niem.).
  • Artur Paczesny: Unrugowie herbu Lew. Karty Pamięci. [dostęp 28 października 2018]. (pol.).
  • Stefan Petriuk: Rodzina von Unruh. Kargowa.pl. [dostęp 28 października 2018]. (pol.).
  • Dariusz Brożek: Unruh, czyli od zdrajców do bohaterów. Gazeta Lubuska.pl. [dostęp 26 października 2018]. (pol.).
  • Tomasz Lenczewski: Polscy ziemianie, jawna opcja niemiecka. Rzeczpospolita. [dostęp 2018-11-22]. (pol.).
  • Aleksander Kraushar: Sprawa Zygmunta Unruga: epizod historyczny z czasów saskich 1715-1740. Kraków: Gebethner i Spółka, 1890.
  • Jerzy Zysnarski: Historia Międzychodu. Międzychód.pl. [dostęp 27 października 2018]. (pol.).
  • Historia Raculi. Racula.pl. [dostęp 2018-11-22]. (pol.).
  • Zofia i Karol Zierhofferowie: Nazwy miast Wielkopolski. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1987. ISBN 83-210-0680-9.
  • Kasper Niesiecki: Herbarz Polski. Lipsk: J.N. Bobrowicz, 1839-1845.
  • Oswald Zaprzaniec z Siemuszowéj Pietruski: Elektorów poczet, którzy niegdyś głosowali na elektów Jana Kazimierza r. 1648, Jana III. r. 1674, Augusta II. r. 1697, i Stanisława Augusta roku 1764, Najjaśniejszych Królów Polskich, Wielkich Książąt Litewskich itd.itd.itd.. Lwów: Kajetan Jabłoński, 1845.
  • Carl Günther Ludovici: Grosses vollständiges Universal-Lexicon aller Wissenschafften und Künste. Leipzig und Halle: Johann Heinrich Zedler, 1746.
  • Leszek C. Belzyt: Kargowa w okresie nowożytnym [w:] Historia Kargowej. pod. red.: Wojciech Strzyżewski. Kargowa: Gminna Biblioteka Publiczna im. Eugeniusza Paukszty w Kargowej, 2013. ISBN 978-83-935002-2-2.
  • Prawa, Konstytucye y Przywileie Królewstwa Polskiego, y Wielkiego Xięstwa Litewskiego, y wszstkich Prowincyi należących: na Walnych Seymiech Koronnych od Seymu Wiślickiego Roku Pańskiego 1347. aż do ostátniego Seymu uchwalone. Warszawa: 1782.
  • Teodor Żychliński: Złota Księga Szlachty Polskiej. Rocznik 1. Poznań: 1879.
  • Theodor Wotschke. Die Notlage der Birnbaumer Erbherrschaft im 18. Jahrhundert. „Historische Monatsblätter für die Provinz Posen”. 4/XVII, 1916. 
  • Gottlob Friedrich Krebel: Europäisches Genealogisches Hand-Buch, in welchem die neuesten Nachrichten von allen Häusern ietzt-regierender Europäischer Kaiser und Könige, und aller geist- und weltlichen Chur- und Fürsten, wie auch Grafen des Heiligen Römischen Reichs, ingleichen aller Cardinäle, Mitglieder Königlicher Orden, auch Dom- und Capitular-Herren derer Erz- und Hoch-Stifter in Deutschland. Leipzig: Gottlob Friedrich Krebel, 1763.
  • Johann Christian von Hellbach: Adels-Lexikon oder Handbuch über die historischen, genealogischen und diplomatischen, zum Theil auch heraldischen Nachrichten vom hohen und niedern Adel, besonders in den deutschen Bundesstaaten, so wie von dem österreichischen, böhmischen, mährenschen, preussischen, schlesischen und lausitzischen Adel. Band 2. Ilmenau: Bernhard Friedrich Voigt, 1826.
  • Neues allgemeines deutsches Adels-Lexicon. pod. red.: Ernst Heinrich Kneschke. Leipzig: Verlag Degener & Co., Inhaber Oswald Spohr, 1930 (Unveränderter Nachdruck des 1859-70).

Linki zewnętrzne