Wielorybinkowate: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m Poprawiam Szablon:Przypisy i dodaję nagłówek
Ark (dyskusja | edycje)
red.
Linia 3: Linia 3:
|nazwa łacińska = Cetomimidae
|nazwa łacińska = Cetomimidae
|TSN = 162785
|TSN = 162785
|zoolog =
|zoolog = [[George Brown Goode|Goode]] & [[Tarleton Hoffman Bean|Bean]], 1895
|okres istnienia =
|okres istnienia =
|grafika = Cetomimus gillii.jpg
|grafika = Cetomimus gillii.jpg
Linia 9: Linia 9:
|typ = [[strunowce]]
|typ = [[strunowce]]
|gromada = [[promieniopłetwe]]
|gromada = [[promieniopłetwe]]
|rząd = [[stefanoberyksokształtne]]
|infragromada = [[doskonałokostne]]
|nadrząd = [[kolcopłetwe]]
|rząd = [[beryksokształtne]]
|rodzina = wielorybinkowate
|rodzina = wielorybinkowate
|typ nomenklatoryczny = ''Cetomimus'' <small>Goode & Bean, 1896</small>
|synonimy =
|synonimy =
* Ditropichthyinae <small>Parr, 1934</small>
* Mirapinnidae <small>Bertelsen & Marshall, 1956</small>
* Taeniophoridae <small>Bertelsen & Marshall, 1956</small>
* Eutaeniophoridae <small>Bertelsen & Marshall, 1958</small>
* Megalomycteridae <small>Myers & Freihofer, 1966</small>
* Ataxolepidinae <small>Myers & Freihofer, 1966</small>
* Procetichthyinae <small>Paxton, 1989</small>
|wikispecies = Cetomimidae
|wikispecies = Cetomimidae
|commons = Category:Cetomimidae
|commons = Category:Cetomimidae
}}
}}
'''Wielorybinkowate'''{{r|KRR}}, '''rybki wielorybie'''{{r|KRR}} (Cetomimidae) – [[Rodzina (biologia)|rodzina]] małych, morskich [[Ryby|ryb]] z rzędu [[Stefanoberyksokształtne|stefanoberyksokształtnych]] (Stephanoberyciformes), przez część systematyków zaliczana do rzędu [[Wielorybinkopodobne|wielorybinkokształtnych]] (Cetomimiformes).
'''Wielorybinkowate'''{{r|mszR}} (Cetomimidae) – [[Rodzina (biologia)|rodzina]] małych, morskich [[Ryby głębinowe|ryb głębinowych]] z rzędu [[beryksokształtne|beryksokształtnych]] (Beryciformes){{r|Nelson2016|CAS}}, dawniej zaliczana do [[Stefanoberyksokształtne|stefanoberyksokształtnych]] (Stephanoberyciformes){{r|Nelson2006}}. Ze względu na podobieństwo kształtu ich ciała do [[wieloryb]]ów określane były nazwą '''rybki wielorybie'''{{r|mszR}}.


== Zasięg występowania ==
== Zasięg występowania ==
Wody batypelagialne wszystkich oceanów, na głębokościach 1000–4000 m{{r|Nelson2016}} [[p.p.m.]]
Wszystkie oceany.


== Cechy charakterystyczne ==
== Cechy charakterystyczne ==
Wielorybinkowate kształtem ciała przypominają miniaturowe wieloryby z dużym otworem gębowym. Osiągają długość od kilku do kilkunastu centymetrów. Nie mają [[Płetwa|płetw]] brzusznych, [[łuski (ryby)|łusek]], ani [[Narząd świetlny|narządów świetlnych]]. Mają 3–4 [[Skrzela (anatomia)|otwory skrzelowe]]. Kręgi w liczbie 38–59. Żywią się [[Krewetki|krewetkami]].
Wielorybinkowate kształtem ciała przypominają miniaturowe wieloryby z dużym otworem gębowym. Osiągają długość od kilku do kilkunastu centymetrów, jedynie w rodzaju ''Gyrinomimus'' do 39 cm. Nie mają [[Płetwa|płetw]] brzusznych, ani [[Narząd świetlny|narządów świetlnych]]; skóra luźna, pozbawiona [[łuski (ryby)|łusek]]; oczy zredukowane lub szczątkowe. Mają 3–4 [[Skrzela (anatomia)|otwory skrzelowe]]. Kręgi w liczbie 38–59. Ubarwienie intensywnie brązowe lub pomarańczowe z błyszczącymi pomarańczowymi lub czerwonymi szczękami i płetwami{{r|Nelson2016}}. Żywią się [[Krewetki|krewetkami]].


== Systematyka ==
== Systematyka ==
Badania genetyczne wykazały, że gatunki zaliczane dotychczas do rodzin Cetomimidae, Mirapinnidae i Megalommycteridae są różnymi formami rozwojowymi tej samej rodziny. Obecnie wszystkie trzy rodziny klasyfikowane są jako Cetomimidae<ref>{{Cytuj pismo |nazwisko = G.David Johnson i inni |tytuł = Deep-sea mystery solved: astonishing larval transformations and extreme sexual dimorphism unite three fish families|czasopismo = Biology Letters|data = 2009|wydawca = The Royal Society |issn = 1744-957X |doi = 10.1098/rsbl.2008.0722}}</ref>
Badania genetyczne wykazały, że gatunki zaliczane dotychczas do rodzin Cetomimidae, Mirapinnidae i Megalommycteridae są różnymi formami rozwojowymi tej samej rodziny. Obecnie wszystkie trzy rodziny klasyfikowane są jako Cetomimidae{{r|Johnson|Nelson2016}}.


== Klasyfikacja ==
=== Klasyfikacja ===
[[Rodzaj (biologia)|Rodzaje]] zaliczane do tej rodziny {{r|Eschmeyer}}:
[[Rodzaj (biologia)|Rodzaje]] zaliczane do tej rodziny{{r|E}}:


''[[Ataxolepis]]'' — ''[[Cetichthys]]'' — ''[[Cetomimoides]]'' — ''[[Cetomimus]]'' — ''[[Cetostoma]]'' — ''[[Danacetichthys]]'' — ''[[Ditropichthys]]'' — ''[[Eutaeniophorus]]'' — ''[[Gyrinomimus]]'' — ''[[Megalomycter]]'' — ''[[Mirapinna]]'' — ''[[Notocetichthys]]'' — ''[[Parataeniophorus]]'' — ''[[Procetichthys]]'' — ''[[Rhamphocetichthys]]'' — ''[[Vitiaziella]]''
''[[Ataxolepis]]'' — ''[[Cetichthys]]'' — ''[[Cetomimoides]]'' — ''[[Cetomimus]]'' — ''[[Cetostoma]]'' — ''[[Danacetichthys]]'' — ''[[Ditropichthys]]'' — ''[[Eutaeniophorus]]'' — ''[[Gyrinomimus]]'' — ''[[Megalomycter]]'' — ''[[Mirapinna]]'' — ''[[Notocetichthys]]'' — ''[[Parataeniophorus]]'' — ''[[Procetichthys]]'' — ''[[Rhamphocetichthys]]'' — ''[[Vitiaziella]]''


[[Typ nomenklatoryczny|Rodzajem typowym]] jest ''Cetomimus''.
[[Plik:Mirapinna esau.jpg|thumb|240px|''[[Mirapinna esau]]'']]
== Zobacz też ==
== Zobacz też ==
* [[ryby - wykaz rodzin]]
* [[Lista rodzin ryb]]


== Przypisy ==
== Przypisy ==
{{Przypisy|
{{Przypisy|
* <ref name=CAS>{{Cytuj stronę|url=http://researcharchive.calacademy.org/research/ichthyology/catalog/SpeciesByFamily.asp |tytuł=Species by family/subfamily (Catalog of fishes – electronic version) |nazwisko= Fricke| imię = R. | nazwisko2 = Eschmeyer |imię2 = W. N.|autor link2 = William Eschmeyer | nazwisko3 = Fong (eds)|imię3 = J. D. |opublikowany=California Academy of Sciences|język=en|data dostępu= 14 lutego 2019}}</ref>
<ref name="KRR">Krystyna Kowalska, Jan Maciej Rembiszewski, Halina Rolik ''Mały słownik zoologiczny, Ryby'', Wiedza Powszechna, Warszawa 1973</ref>
<ref name="Eschmeyer">{{Cytuj stronę|url=http://researcharchive.calacademy.org/research/ichthyology/catalog/fishcatmain.asp|tytuł=Catalog of Fishes electronic version (7 June 2012)|nazwisko=Eschmeyer, W. N. & Fricke, R. |opublikowany=California Academy of Sciences|język=en|data dostępu= 30 lipca 2012}}</ref>
* <ref name=E>{{Cytuj stronę|url=http://researcharchive.calacademy.org/research/ichthyology/catalog/fishcatmain.asp|tytuł=Catalog of Fishes: genera, species, references (electronic version) |nazwisko= Fricke| imię = R. | nazwisko2 = Eschmeyer |imię2 = W. N.|autor link2 = William Eschmeyer | nazwisko3 = van der Laan (eds)|imię3 = R. |opublikowany=California Academy of Sciences|język=en|data dostępu= 14 lutego 2019}}</ref>
* <ref name=Johnson>{{Cytuj pismo |nazwisko = G.David Johnson i inni |tytuł = Deep-sea mystery solved: astonishing larval transformations and extreme sexual dimorphism unite three fish families|czasopismo = Biology Letters|data = 2009|wydawca = The Royal Society |issn = 1744-957X |doi = 10.1098/rsbl.2008.0722}}</ref>* <ref name=mszR>{{Cytuj książkę| tytuł= Ryby|rok=1973 (wyd. II 1976)|wydawca=Wiedza Powszechna|miejsce=Warszawa|seria=[[Mały słownik zoologiczny]]}}</ref>
* <ref name=Nelson2006>{{Cytuj książkę | nazwisko=Nelson| imię=Joseph S.| autor link = Joseph S. Nelson | tytuł= Fishes of the World |wydanie = 4 | wydawca=John Wiley & Sons| rok=2006|język=en|isbn=0-471-25031-7}}</ref>
* <ref name=Nelson2016>{{Nelson, Grande & Wilson, 2016}}</ref>
}}
}}


[[Kategoria:Beryksokształtne]]
== Bibliografia ==
# {{Cytuj stronę|url=http://researcharchive.calacademy.org/research/ichthyology/catalog/fishcatmain.asp|tytuł=Catalog of Fishes electronic version (15 January 2010)|nazwisko=William N. Eschmeyer & R. Fricke (red.)|opublikowany=California Academy of Sciences|język=en|data dostępu= 30 stycznia 2010}}
# {{Cytuj książkę | tytuł= Mały słownik zoologiczny: ryby | data=1976 | wydawca=[[Wiedza Powszechna]] | miejsce=Warszawa}}
# {{Cytuj książkę |nazwisko=Nelson| imię=Joseph S.| tytuł= Fishes of the World |wydanie = 4 | wydawca=John Wiley & Sons| data=2006|język=en|isbn=0-471-25031-7}}

[[Kategoria:Stefanoberyksokształtne]]

Wersja z 18:14, 15 lut 2019

Wielorybinkowate
Cetomimidae[1]
Goode & Bean, 1895
Ilustracja
Przedstawiciel rodziny - Cetomimus gillii
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Gromada

promieniopłetwe

Infragromada

doskonałokostne

Nadrząd

kolcopłetwe

Rząd

beryksokształtne

Rodzina

wielorybinkowate

Typ nomenklatoryczny

Cetomimus Goode & Bean, 1896

Synonimy
  • Ditropichthyinae Parr, 1934
  • Mirapinnidae Bertelsen & Marshall, 1956
  • Taeniophoridae Bertelsen & Marshall, 1956
  • Eutaeniophoridae Bertelsen & Marshall, 1958
  • Megalomycteridae Myers & Freihofer, 1966
  • Ataxolepidinae Myers & Freihofer, 1966
  • Procetichthyinae Paxton, 1989

Wielorybinkowate[2] (Cetomimidae) – rodzina małych, morskich ryb głębinowych z rzędu beryksokształtnych (Beryciformes)[3][4], dawniej zaliczana do stefanoberyksokształtnych (Stephanoberyciformes)[5]. Ze względu na podobieństwo kształtu ich ciała do wielorybów określane były nazwą rybki wielorybie[2].

Zasięg występowania

Wody batypelagialne wszystkich oceanów, na głębokościach 1000–4000 m[3] p.p.m.

Cechy charakterystyczne

Wielorybinkowate kształtem ciała przypominają miniaturowe wieloryby z dużym otworem gębowym. Osiągają długość od kilku do kilkunastu centymetrów, jedynie w rodzaju Gyrinomimus do 39 cm. Nie mają płetw brzusznych, ani narządów świetlnych; skóra luźna, pozbawiona łusek; oczy zredukowane lub szczątkowe. Mają 3–4 otwory skrzelowe. Kręgi w liczbie 38–59. Ubarwienie intensywnie brązowe lub pomarańczowe z błyszczącymi pomarańczowymi lub czerwonymi szczękami i płetwami[3]. Żywią się krewetkami.

Systematyka

Badania genetyczne wykazały, że gatunki zaliczane dotychczas do rodzin Cetomimidae, Mirapinnidae i Megalommycteridae są różnymi formami rozwojowymi tej samej rodziny. Obecnie wszystkie trzy rodziny klasyfikowane są jako Cetomimidae[6][3].

Klasyfikacja

Rodzaje zaliczane do tej rodziny[7]:

AtaxolepisCetichthysCetomimoidesCetomimusCetostomaDanacetichthysDitropichthysEutaeniophorusGyrinomimusMegalomycterMirapinnaNotocetichthysParataeniophorusProcetichthysRhamphocetichthysVitiaziella

Rodzajem typowym jest Cetomimus.

Mirapinna esau

Zobacz też

Przypisy

  1. Cetomimidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b Ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1973 (wyd. II 1976), seria: Mały słownik zoologiczny.
  3. a b c d J. S. Nelson, T. C. Grande, M. V. H. Wilson: Fishes of the World. Wyd. 5. John Wiley & Sons, 2016. ISBN 978-1-118-34233-6. (ang.). 
  4. R. Fricke, W. N. Eschmeyer, J. D. Fong (eds): Species by family/subfamily (Catalog of fishes – electronic version). California Academy of Sciences. [dostęp 14 lutego 2019]. (ang.).
  5. Joseph S. Nelson: Fishes of the World. Wyd. 4. John Wiley & Sons, 2006. ISBN 0-471-25031-7. (ang.).
  6. G.David Johnson i inni. Deep-sea mystery solved: astonishing larval transformations and extreme sexual dimorphism unite three fish families. „Biology Letters”, 2009. The Royal Society. DOI: 10.1098/rsbl.2008.0722. ISSN 1744-957X. 
  7. R. Fricke, W. N. Eschmeyer, R. van der Laan (eds): Catalog of Fishes: genera, species, references (electronic version). California Academy of Sciences. [dostęp 14 lutego 2019]. (ang.).