Johann Tetzel: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Życiorys: potrzebny przypis
Mathiasrex (dyskusja | edycje)
kat.
Linia 57: Linia 57:


{{SORTUJ:Tetzel, Johann}}
{{SORTUJ:Tetzel, Johann}}
[[Kategoria:Absolwenci Europejskiego Uniwersytetu Viadrina we Frankfurcie nad Odrą]]
[[Kategoria:Absolwenci i studenci Uniwersytetu we Frankfurcie nad Odrą]]
[[Kategoria:Niemieccy dominikanie]]
[[Kategoria:Niemieccy dominikanie]]
[[Kategoria:Niemieccy inkwizytorzy]]
[[Kategoria:Niemieccy inkwizytorzy]]

Wersja z 06:54, 16 lip 2019

Johann Tetzel
Inkwizytor heretyckiej przewrotności
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

ok. 1465
Pirna

Data i miejsce śmierci

11 sierpnia 1519
Lipsk

Miejsce pochówku

Kościół św. Pawła w Lipsku

Inkwizytor Polski
Okres sprawowania

1509 – 1519

Komisarz generalny do spraw odpustów w Świętym Cesarstwie Rzymskim
Okres sprawowania

1517 – 1519

Wyznanie

Rzymskokatolickie

Inkardynacja

Zakon Kaznodziejski (O.P.)

Śluby zakonne

1489

Johann (lub Johannes) Tetzel OP (ur. 1465 w Pirnie, zm. 11 sierpnia 1519 w Lipsku) – niemiecki duchowny katolicki, dominikanin, przeor klasztoru w Głogowie, inkwizytor Polski. Znany głównie ze sprzedaży odpustów[przez kogo?], który to proceder stał się jedną z istotnych przyczyn reformacji. Autor powiedzenia Gdy tylko złoto w misce zadzwoni, do nieba jakaś duszyczka pogoni (niem. Sobald der Gülden im Becken klingt im huy die Seel im Himmel springt)[potrzebny przypis].

Życiorys

Tetzel urodził się w saksońskim mieście Pirna w 1465 roku, jako syn lipskiego złotnika, Hansa Tetzla. W Pirnie studiował teologię i filozofię. W 1489 wstąpił do zakonu dominikanów. Odnosił pewne sukcesy jako kaznodzieja. W 1502 wyznaczony przez papieża do propagowania odpustu jubileuszowego, którego udzielał odtąd przez całe swoje życie. W 1509 został ustanowiony inkwizytorem na obszarze polskiej prowincji dominikańskiej, natomiast w 1517 został wyniesiony przez papieża Leona X do godności komisarza ds. odpustów w Świętym Cesarstwie Rzymskim.

W swojej działalności handlowej Tetzel posunął się do sporządzenia listy opłat za odpuszczenie różnych rodzajów grzechów[potrzebny przypis]. Twierdził, że jego odpusty mogą chronić dusze, które znieważyły Marię Pannę[potrzebny przypis]. Sprzedawał odpusty za zmarłych a także za grzechy jeszcze nie popełnione[potrzebny przypis], traktując darowanie win wyłącznie jako pewnego rodzaju transakcję. W 1517 próbował dokonać zbiórki pieniędzy na trwającą w Rzymie budowę Bazyliki św. Piotra, co stanowiło inspirację dla Marcina Lutra przy pracy nad 95 tezami, w części poświęconej tetzlowej akcji.

W 1517 zdobył tytuł licencjata Świętej Teologii na Uniwersytecie Viadrina we Frankfurcie nad Odrą, a następnie doktora Świętej Teologii (1518), za obronę w dwóch mowach doktryny o odpustach przeciwko nauce Lutra. Oskarżenie, iż sprzedaje pełne odpuszczenie grzechów jeszcze nie popełnionych wywołało ogromny skandal. Marcin Luter uznał jego działalność za złą i niedopuszczalną oraz rozpoczął publicznie wypowiadać się przeciwko niemu.

Karl von Miltitz, kanonik katedry w Moguncji, zarzucał mu popełnienie licznych oszustw i defraudacji, twierdził też, że miał dwójkę nieślubnych dzieci[potrzebny przypis]. Przestraszony Tetzel wycofał się wówczas do klasztoru w Lipsku, tam też zmarł w 1519. W okresie tym był już całkowicie skompromitowany[według kogo?] i nie udzielał się publicznie. Na łożu śmierci otrzymał uprzejmą korespondencję od Lutra, który stwierdził, iż nie wszystkie aspekty jego działalności miały negatywny charakter, jak również pocieszył umierającego adwersarza[potrzebny przypis].