Semen (kozak): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
uzupełnienia, {Przypisy}, kat. |
poszerzenie/uzupełnienia + grafika |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
[[Plik:Cossack-horseman.jpg|mały|Semen regularnej jazdy kozackiej (mal. [[Józef Brandt]])]] |
|||
'''Semen''' ([[język ukraiński|ukr.]] ''семен'' od [[język osmański|osmańsko-tureckiego]] ''sejmen''<ref>[[Zygmunt Gloger]] podaje, że nazwę tę zapożyczono ze Wschodu, gdzie semeni byli |
'''Semen''' ([[język ukraiński|ukr.]] ''семен'' od [[język osmański|osmańsko-tureckiego]] ''sejmen''<ref>[[Zygmunt Gloger]] podaje, że nazwę tę zapożyczono ze Wschodu, gdzie semeni byli „milicją” sułtanów tureckich (''[[Encyklopedia staropolska (Gloger)|Encyklopedia staropolska]]''. Warszawa: Wyd. P. Laskauer, 1903, t. IV, s. 228).</ref>) – nadworny kozak w posiadłościach magnackich i szlacheckich na [[Małorosja|Ukrainie]] w XVII-XVIII wieku. |
||
Określenie to zasadniczo odnoszono do „kozaków wyborowych”, pozostających w służbie zamożnych właścicieli ziemskich i pełniących zarówno funkcje wojskowe, jak strażniczo-policyjne (żandarmów)<ref>[https://sjp.pwn.pl/doroszewski/semen;5495790.html ''Słownik języka polskiego'' (pod red. W. Doroszewskiego)].</ref>. W XVII-wiecznych wojskach [[Kresy Wschodnie|kresowych]] [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Rzeczypospolitej]] semeni jako osobny rodzaj lekkiej jazdy zaliczani byli wraz z [[dragoni|dragonami]] do pośledniejszej kawalerii. |
Określenie to zasadniczo odnoszono do „kozaków wyborowych”, pozostających w służbie zamożnych właścicieli ziemskich i pełniących zarówno funkcje wojskowe, jak strażniczo-policyjne (żandarmów)<ref>[https://sjp.pwn.pl/doroszewski/semen;5495790.html ''Słownik języka polskiego'' (pod red. W. Doroszewskiego)].</ref>. Świadectwa ikonograficzne wskazują, że zasadniczo wyposażano ich w szable i podręczną broń palną (pistolety, [[rusznica|rusznice]], [[samopał]]y). Niekiedy nosili jednolitą barwę wskazującą na przynależność. |
||
W XVII-wiecznych wojskach [[Kresy Wschodnie|kresowych]] [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Rzeczypospolitej]] semeni jako osobny rodzaj [[jazda kozacka|lekkiej jazdy]] zaliczani byli wraz z [[dragoni|dragonami]] do pośledniejszej kawalerii. |
|||
== Zobacz też == |
|||
* [[sejmen (segban)]] |
|||
== Przypisy == |
== Przypisy == |
||
| Linia 9: | Linia 15: | ||
== Bibliografia == |
== Bibliografia == |
||
* ''Słownik wyrazów obcych PWN''. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1991, s. 775 |
* ''Słownik wyrazów obcych PWN''. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1991, s. 775 |
||
* [[Aleksander Brückner]]: ''Słownik etymologiczny języka polskiego''. Kraków: Krakowska Spółka Wydawnicza, 1927, t. |
* [[Aleksander Brückner]]: ''Słownik etymologiczny języka polskiego''. Kraków: Krakowska Spółka Wydawnicza, 1927, t. 2, s. 484 |
||
{{Kozacy}} |
{{Kozacy}} |
||
Wersja z 18:23, 23 lis 2019
Semen (ukr. семен od osmańsko-tureckiego sejmen[1]) – nadworny kozak w posiadłościach magnackich i szlacheckich na Ukrainie w XVII-XVIII wieku.
Określenie to zasadniczo odnoszono do „kozaków wyborowych”, pozostających w służbie zamożnych właścicieli ziemskich i pełniących zarówno funkcje wojskowe, jak strażniczo-policyjne (żandarmów)[2]. Świadectwa ikonograficzne wskazują, że zasadniczo wyposażano ich w szable i podręczną broń palną (pistolety, rusznice, samopały). Niekiedy nosili jednolitą barwę wskazującą na przynależność.
W XVII-wiecznych wojskach kresowych Rzeczypospolitej semeni jako osobny rodzaj lekkiej jazdy zaliczani byli wraz z dragonami do pośledniejszej kawalerii.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Zygmunt Gloger podaje, że nazwę tę zapożyczono ze Wschodu, gdzie semeni byli „milicją” sułtanów tureckich (Encyklopedia staropolska. Warszawa: Wyd. P. Laskauer, 1903, t. IV, s. 228).
- ↑ Słownik języka polskiego (pod red. W. Doroszewskiego).
Bibliografia
- Słownik wyrazów obcych PWN. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1991, s. 775
- Aleksander Brückner: Słownik etymologiczny języka polskiego. Kraków: Krakowska Spółka Wydawnicza, 1927, t. 2, s. 484
