1,3,5-Trioksan: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
drobne techniczne, WP:SK+mSI+ToS+Bn
Linia 22: Linia 22:
|stan skupienia w podanej g = ciecz
|stan skupienia w podanej g = ciecz
|g warunki niestandardowe = 65 °C
|g warunki niestandardowe = 65 °C
|rozpuszczalność w wodzie = rozpuszczalny{{r|Aldrich}}
|rozpuszczalność w wodzie = rozpuszczalny
|rww źródło =
|rww źródło = {{r|Aldrich}}
|rww warunki niestandardowe =
|rww warunki niestandardowe =
|inne rozpuszczalniki =
|inne rozpuszczalniki =
Linia 73: Linia 73:
|commons =
|commons =
}}
}}
'''1,3,5-Trioksan''' – [[związek organiczny|organiczny związek chemiczny]], będący [[Trimery|trimerem]] [[Aldehyd mrówkowy|formaldehydu]]. Istnieje także jego [[Izomeria|izomer]] strukturalny – [[1,2,4-Trioksan|1,2,4-trioksan]] – który występuje naturalnie w [[żywica|żywicy]] [[klon (roślina)|klonów]], jednak sam w sobie nie ma żadnego praktycznego zastosowania.
'''1,3,5-Trioksan''' – [[Związki organiczne|organiczny związek chemiczny]], będący [[Trimery|trimerem]] [[Aldehyd mrówkowy|formaldehydu]]. Istnieje także jego [[Izomeria|izomer]] strukturalny – [[1,2,4-Trioksan|1,2,4-trioksan]] – który występuje naturalnie w [[żywica|żywicy]] [[klon (roślina)|klonów]], jednak sam w sobie nie ma żadnego praktycznego zastosowania.


1,3,5-Trioksan tworzy białe, igłowe kryształy, które topią się w temperaturze 61–62 °C. Trioksan wrze w 115 °C. Jest dobrze rozpuszczalny w [[woda|wodzie]], [[alkohole|alkoholach]] i [[aceton]]ie i [[Etery|eterach]]. Po rozpuszczeniu w wodzie częściowo rozkłada się do formaldehydu.
1,3,5-Trioksan tworzy białe, igłowe kryształy, które topią się w temperaturze 61–62 °C. Trioksan wrze w 115 °C. Jest dobrze rozpuszczalny w [[woda|wodzie]], [[alkohole|alkoholach]] i [[aceton]]ie i [[Etery|eterach]]. Po rozpuszczeniu w wodzie częściowo rozkłada się do formaldehydu.


1,3,5-Trioksan powstaje spontanicznie w wyniku [[trimery|trimeryzacji]] formaldehydu, katalizowanej dowolnym [[kwasy|kwasem]]:
1,3,5-Trioksan powstaje spontanicznie w wyniku [[trimery]]zacji formaldehydu, katalizowanej dowolnym [[kwasy|kwasem]]:


[[Plik:Trioksan.png|400px|center]]
[[Plik:Trioksan.png|center|400px]]
{{clear|left}}
{{clear|left}}



Wersja z 14:59, 25 gru 2019

1,3,5-Trioksan
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

C3H6O3

Masa molowa

90,08 g/mol

Wygląd

białe krystaliczne ciało stałe

Identyfikacja
Numer CAS

110-88-3

PubChem

{{{nazwa}}}, [w:] PubChem, United States National Library of Medicine, CID: (ang.).

Podobne związki
Podobne związki

triazyna, melamina, 1,3-Dioksetan

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)

1,3,5-Trioksanorganiczny związek chemiczny, będący trimerem formaldehydu. Istnieje także jego izomer strukturalny – 1,2,4-trioksan – który występuje naturalnie w żywicy klonów, jednak sam w sobie nie ma żadnego praktycznego zastosowania.

1,3,5-Trioksan tworzy białe, igłowe kryształy, które topią się w temperaturze 61–62 °C. Trioksan wrze w 115 °C. Jest dobrze rozpuszczalny w wodzie, alkoholach i acetonie i eterach. Po rozpuszczeniu w wodzie częściowo rozkłada się do formaldehydu.

1,3,5-Trioksan powstaje spontanicznie w wyniku trimeryzacji formaldehydu, katalizowanej dowolnym kwasem:


Stężony roztwór wodny formaldehydu, gdy pozostawi się go na długo w niedomkniętej butelce, ulega zazwyczaj częściowej spontanicznej przemianie do 1,3,5-trioksanu.

Zastosowanie

1,3,5-Trioksan jest stosowany jako wygodna forma transportowania formaldehydu, jako substrat w wielu syntezach organicznych o przemysłowym znaczeniu i jako dodatek do kosmetyków antybakteryjnych, insektycyd, środek pochłaniający przykre zapachy. Po sprasowaniu w tabletki jest stosowany jako wygodne paliwo turystyczne (tzw. suchy spirytus), podobnie jak urotropina. Jest także monomerem przy produkcji polioksymetylenu (POM) – polimeru o bardzo dobrych własnościach mechanicznych.

Przypisy

  1. a b c d e f g 1,3,5-Trioksan (nr T81108) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski. [dostęp 2011-06-23]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
  2. a b 1,3,5-Trioksan, [w:] Classification and Labelling Inventory, Europejska Agencja Chemikaliów [dostęp 2015-04-10] (ang.).
  3. 1,3,5-Trioksan (nr T81108) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2011-06-23]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)