Relikt: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
ort. |
Wycofano ostatnią zmianę treści (wprowadzoną przez 176.106.35.33) i przywrócono wersję 57682840 autorstwa 37.47.205.106 |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| ⚫ | |||
JD JD JD JD JD JD JD JD |
|||
| ⚫ | '''Relikt''' ({{w języku|la|relictum}} pozostałość, przeżytek)<ref>[https://en.wiktionary.org/wiki/relictum ''Relictum'']</ref> – termin [[biogeografia|biogeograficzny]] używany na określenie współczesnych organizmów, zarówno [[Rośliny|roślinnych]], jak i [[zwierzęta|zwierzęcych]], mających w przeszłości szerszy zasięg geograficzny, lecz obecnie żyjących na terenie znacznie mniejszym. Zmniejszenie zasięgu może świadczyć o tendencji gatunku do wymierania. |
||
| ⚫ | |||
JD |
|||
| ⚫ | ({{w języku|la|relictum}} pozostałość, przeżytek)<ref>[https://en.wiktionary.org/wiki/relictum ''Relictum'']</ref> – termin [[biogeografia|biogeograficzny]] używany na określenie współczesnych organizmów, zarówno [[Rośliny|roślinnych]], jak i [[zwierzęta|zwierzęcych]], mających w przeszłości szerszy zasięg geograficzny, lecz obecnie żyjących na terenie znacznie mniejszym. Zmniejszenie zasięgu może świadczyć o tendencji gatunku do wymierania. |
||
Określenie „relikt” bywa również używane przenośnie w innych znaczeniach i stosowane w innych dziedzinach wiedzy, np. w [[Historia|historii]] na określenie ''pozostałości'' po jakimś okresie lub czasach, w [[Językoznawstwo|językoznawstwie]] dla oznaczenia pozostałości po wcześniejszych historycznie [[jednostki językowe|elementach językowych]]. |
Określenie „relikt” bywa również używane przenośnie w innych znaczeniach i stosowane w innych dziedzinach wiedzy, np. w [[Historia|historii]] na określenie ''pozostałości'' po jakimś okresie lub czasach, w [[Językoznawstwo|językoznawstwie]] dla oznaczenia pozostałości po wcześniejszych historycznie [[jednostki językowe|elementach językowych]]. |
||
Wersja z 15:37, 3 sty 2020
Relikt (łac. relictum pozostałość, przeżytek)[1] – termin biogeograficzny używany na określenie współczesnych organizmów, zarówno roślinnych, jak i zwierzęcych, mających w przeszłości szerszy zasięg geograficzny, lecz obecnie żyjących na terenie znacznie mniejszym. Zmniejszenie zasięgu może świadczyć o tendencji gatunku do wymierania.
Określenie „relikt” bywa również używane przenośnie w innych znaczeniach i stosowane w innych dziedzinach wiedzy, np. w historii na określenie pozostałości po jakimś okresie lub czasach, w językoznawstwie dla oznaczenia pozostałości po wcześniejszych historycznie elementach językowych.
Znaczenie
Bardzo często są to formy, które znaczne zmiany klimatyczne przetrwały w jakichś szczególnych warunkach lokalnych lub które podczas zlodowacenia przeniosły się w kierunku równika i mimo cofania się lodowca udało im się przetrwać w enklawach oddzielonych od obszaru obecnego występowania (relikt glacjalny). Reliktami kserotermicznymi nazywa się organizmy, które przybyły na jakiś obszar w okresie ocieplenia klimatu (np. pomiędzy zlodowaceniami), a następnie zostały oddzielone od naturalnego obszaru występowania. Relikty dzieli się też na relikty pierwotne (powstałe w wyniku naturalnych zmian środowiskowych) i relikty wtórne, powstające w wyniku rabunkowej gospodarki człowieka na Ziemi.
W systematyce mianem reliktu ewolucyjnego określa się „niedobitki” różnych form życia, pozostałe po wymarłych grupach systematycznych. Z tej grupy, dla przykładu można wymienić amerykańskiego widłoroga (pozostałość fauny trzeciorzędowej Ameryki Północnej) lub „postmezozoiczną” tuatarę z Nowej Zelandii.
Wyróżnia się także grupę tzw. reliktów dawnych upraw, czyli gatunków roślin, które były uprawiane przed wiekami. Występują one na grodziskach i innych stanowiskach archeologicznych[2].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Relictum
- ↑ Zbigniew Celka. 2011. Relics of cultivation in the vascular flora of medieval West Slavic settlements and castles. Biodiv. Res. Conserv. 22: 1-110.