Mikroelementy: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
:) |
UWAGA! Zastąpienie treści hasła bardzo krótkim tekstem! |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
#REDIRECT [[Znaczenie biologiczne pierwiastków]] |
|||
Artykuł został zintegrowany z artykułem [[Znaczenie biologiczne pirwiastków]] |
|||
{{PoczSDU}} |
|||
{{Dopracować}} |
|||
{{DoWeryfikacji|Tabelka - czy wapń i fosfor to mikroelementy?! Odp:Są to makroelementy. Do poprawienia}} |
|||
'''Mikroelementy''', '''mikroskładniki''', '''pierwiastki śladowe''' - [[pierwiastek chemiczny|pierwiastki chemiczne]] występujące w bardzo małych (śladowych) ilościach w [[organizm]]ach [[rośliny|roślinnych]] i [[zwierzęta|zwierzęcych]]. Pomimo ich niewielkiej ilości są one niezbędne do prawidłowego funkcjonowania tych organizmów. Niedobór lub nadmiar tych pierwiastków może prowadzić do zaburzeń [[fizjologia|fizjologicznych]]. |
|||
Rola składników mineralnych w ustrojowej [[przemiana materii|przemianie materii]] jest szersza niż rola [[witamina|witamin]]. Składniki mineralne są niezbędne w ustroju do celów budulcowych (szczególnie w tkance kostnej), wchodząc w skład płynów ustrojowych, niektórych [[enzym|enzymów]], związków wysokoenergetycznych itp. Wywierają również wpływ na regulację czynności narządowych i ogólnoustrojowych. Uwzględniając wyłącznie relacje ilościowe przyjęto dzielić składniki mineralne na makro- i mikroelementy. Do makroelementów zalicza się: [[wapń]], [[fosfor]], [[magnez]], [[sód]], [[potas]], [[chlor]] i [[siarka]]. Niektórzy zaliczają tu również [[żelazo]]. Lista niezbędnych w żywieniu mikroelementów (tzw. pierwiastków śladowych) nie jest dotychczas w pełni ustalona. Zaliczamy do nich: [[miedź]], [[cynk]], [[mangan]], [[jod]], [[fluor]], [[kobalt]], [[selen]], [[molibden]], [[chrom]]. Rozważa się nadal możliwość włączenia do tej listy następujących pierwiastków: [[nikiel|niklu]], [[cyna|cyny]], [[wanad|wanadu]], [[krzem|krzemu]]. |
|||
Przykładami takich pierwiastków są: |
|||
*[[żelazo]], |
|||
*[[kobalt]], |
|||
*[[miedź]], |
|||
*[[mangan]], |
|||
*[[cynk]], |
|||
*[[molibden]], |
|||
*[[bor]], |
|||
*[[jod]], |
|||
*[[fluor]], |
|||
*[[krzem]], |
|||
*[[chrom]], |
|||
*[[cyna]]. |
|||
=== Występowanie i skrócone znaczenie biologiczne ważniejszych mikroelementów i makroelementów u człowieka=== |
|||
<table border=1 cellspacing=0 cellpadding=0> |
|||
<tr align="center"> |
|||
<td width=81 valign=middle> |
|||
<div align="center"><b>Nazwa </b> </div> |
|||
</td> |
|||
<td width=120 valign=middle> |
|||
<div align="center"><b>Występowanie w produktach spożywczych</b> </div> |
|||
</td> |
|||
<td width=180 valign=middle> |
|||
<div align="center"><b>Funkcje </b> </div> |
|||
</td> |
|||
<td width=168 valign=middle> |
|||
<div align="center"><b>Ważniejsze skutki niedoboru </b> </div> |
|||
</td> |
|||
</tr> |
|||
<tr> |
|||
<td width=81 valign=top>[[Wapń]], Ca </td> |
|||
<td width=120 valign=top>[[Mleko]] i [[przetwory mleczne|jego przetwory]], żółtka jaj, [[ryby]], [[fasola]] </td> |
|||
<td width=180 valign=top>Budulcowa [[kości]] i [[zęby|zębów]] oraz regulacyjna (bierze udział w procesie [[krzepnięcie krwi|krzepnięcia krwi]] - tzw. IV czynnik - i przewodnictwie [[impuls nerwowy|impulsów nerwowych]])</td> |
|||
<td width=168 valign=top>Niedostateczna mineralizacja kośćca.</td> |
|||
</tr> |
|||
<tr> |
|||
<td width=81 valign=top>[[Fosfor]], P </td> |
|||
<td width=120 valign=top>Ryby, [[mięso]], jaja, mleko </td> |
|||
<td width=180 valign=top>Budulcowa kośćca i zębów </td> |
|||
<td width=168 valign=top> </td> |
|||
</tr> |
|||
<tr> |
|||
<td width=81 valign=top>[[Magnez]], Mg </td> |
|||
<td width=120 valign=top>Orzechy, fasola, groch, [[chleb razowy]] (ciemny), ryby, mleko, [[kakao]] </td> |
|||
<td width=180 valign=top>Głównie regulacyjna (przewodnictwo nerwowe i in.)</td> |
|||
<td width=168 valign=top>Wzmożona aktywność układu nerowo-mięśniowego (drżenia mięśniowe, kurcze, drętwienie, [[drgawki]]), rzadziej: osłabienie mięśni, zaburzenia rytmu serca, [[apatia]]. </td> |
|||
</tr> |
|||
<tr> |
|||
<td width=81 valign=top>[[Żelazo]], Fe </td> |
|||
<td width=120 valign=top>[[Wątroba]], jaja, mięso, ryby, owoce, pełne ziarna [[zboża|zbóż]], niektóre [[woda mineralna|wody mineralne]] (Krynica, Żegiestów, Muszyna, Rabka, |
|||
Kudowa) </td> |
|||
<td width=180 valign=top>Składnik [[hemoglobina|hemoglobiny]] i [[mioglobina|mioglobiny]]. |
|||
</td> |
|||
<td width=168 valign=top>[[Niedokrwistość]] ([[Anemia]])</td> |
|||
</tr> |
|||
<tr> |
|||
<td width=81 valign=top>[[Fluor]], F </td> |
|||
<td width=120 valign=top>[[Herbata]], ryby morskie, woda pitna </td> |
|||
<td width=180 valign=top>Wzmacnia zęby, występuje w kośćcu </td> |
|||
<td width=168 valign=top>Zwiększa podatność na próchnicę zębów </td> |
|||
</tr> |
|||
<tr> |
|||
<td width=81 valign=top>[[Jod]], I </td> |
|||
<td width=120 valign=top>Ryby, wątroba, [[sól jodowana]] </td> |
|||
<td width=180 valign=top>Niezbędny do wytwarzania [[tyroksyna|tyroksyny]]</td> |
|||
<td width=168 valign=top>[[Wole]]. U dzieci [[matołectwo]].</td> |
|||
</tr> |
|||
</table> |
|||
'''Zobacz też:''' [[sole mineralne]], [[Witamina|witaminy]], [[znaczenie biologiczne pierwiastków]], [[pierwiastek organiczny]] |
|||
{{Medycyna stub}} |
|||
{{hmed}} |
|||
[[Kategoria:Biochemia]] |
|||
[[Kategoria:Medycyna]] |
|||
[[Kategoria:Dietetyka]] |
|||
[[Kategoria:Pierwiastki chemiczne]] |
|||
[[bg:Микроелемент]] |
|||
[[cs:Stopový prvek]] |
|||
[[en:Micronutrient]] |
|||
[[es:Micronutriente]] |
|||
[[fr:Micro-élément]] |
|||
[[he:יסודות קורט]] |
|||
[[ja:微量元素]] |
|||
[[pt:Micronutriente]] |
|||
[[sv:Spårämne]] |
|||
[[zh:微量元素]] |
|||
Wersja z 13:46, 30 gru 2006
Przekierowanie do:
Artykuł został zintegrowany z artykułem Znaczenie biologiczne pirwiastków